No. 382 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND./ Jijka Nederlandsche taal, over onderwerpen, die binnen den gezichtskring der leerlingen liggen. En laat die corporatie dan eene jury kiezen uit OTiderwijzers der lagere school, dio door eigen ervaring met de behoeften ,dior school bekend zijn. Twaede voorstel: laat de critiek, de ernstige, goede critiek (aan wier bestaan wij nog niet peheel twijfelen) zich eens wat meer bezighouden (niet alleen in 't heiligdom der schoolwereld, maar in de groote pers!) nwt alles, wat er geleverd wordt ten behoeve der jeugd. Laat in 's Hemels naam een paar mislukte sonnetten de welverdiende tuchtiging ontloopen: ze - inden toch hun weg wel naar de vergetelheid! laat een enkele zestiende-eeuwsche klucht nog maar een paar jaar rus ten op de boekenplank; maar keert, keert toch de anarchie, die de ge zonde ontwikkeling bedreigt van een geslacht, dat misschien 't lang gezochte Jong Holland" kan worden! H. J. S. NOG EENS ISAAC VOS. Eene bevriende hand toonde mij vóór een paar dagen in het Weekblad van 5 October hot artikel van den heer A. S. de Rochemont. Biet een enkel woord wenscli ik op de zaak terug te komen, niet zoo zeer om den heer de R. te bestrijden, als wel omdat zijn schrijven mij de gelegenheid ver schaft over Vos en zijne werken nog iets in het midden te brengen, flat anders wellicht en portefeuille zou zijn gebleven. Vooraf meen ik echter tegen eene uitdrukking van den heer de R. te mogen opkomen; hij verwijt aan mijn opstel over Vos gebrek aanbibliographisehe nauwkeurigheid. Moet hiervoor niet volledigheid worden gelezen V Aan onnauwkeurigheid geloof ik mij niet s ' tildig te hebben gemaakt, maar wel heb ik niet alle uitgaven dor tooneelshikken van Vos, die zich in al onze openbare boekerijen bevinden, vermeld. Later heb ik dat verzuim zooveel mogelijk hersteld, en ik verzoek esn klein plaatsje om n mijne bibliographie n de nalezing van den heer do Rochemont aan te vullen. Van de Moffin bestaat er behalve de reeds genoemde eens uitgave van 1050. De titel luidt: Klucht van de Moffin. Gespeclt in de AmsterdamscJie SelmCourgU 1014. Den tweeden Drucli by hem selfs ovcrsien ende verbetert, ff Amsterdam, 33y Dlrck UitenbroecJc, enz. Anno 1G50, 4o. De uitgave bevindt zich op de Koninklijke Bibliotheek everals de uit gave van de Mof van 1G14, die door den lieer de K. wordt genoemd. De heer de II. verwijt Dr. Jonckbloet, dat deze van Pe!;elhaflngh in de Jcist eeno uitgave vermeldt van 1650, terwijl hem als oudste druk die van 1G61 bekend is. Zoo heel ver was Jonckbloet toch niet van de waar heid af. Want ik ken thans eene uitgave van 1019, die in het bezit is van de heer A. O. Lofielt to 's-ïlage en tot titel hoeft: Izaalt Vos SingJiende Klucht, Van Pekelharinglt in de Jtist. Gespeclt op d'Amsterdamsclie Schonburgh (Vinjet: Wapen van Amsterdam) t'Am sterdam, Bij Andries Blaula&eri, Hoecïcuerkooper in de Lynbaen-steegJi, Anno 1649, 4o. Van hetzelfde stukje kan ik nog een latercn druif vermelden, die in 1701 in 4o uitkwam: Te Rotterdam, Gcdruckt ly Gerard van Wyen, enz. (Op de Kon. Bibl.) Van de Robbert Leverworst zag behalve de door den heor de R. ge noemde uitgave, in 1C50 voor Cornelis Houtbaeek gedrukt, (ook aanwezig in de Bibliotheca Duneauiana der Haagsche boekerij), in hetzelfde jaar nog eene andere het liclit bij Van luiten. Een exemplaar er van bevindt eich in dl. 12 der collectie Storm vaa 's Gravesande op de Kon. Bibl.; den juisten titel kan ik niet opgeven, omdat liet deel was uitgeleend, toen ik mij vóór eeuigen tijd op de bibliotheek bevond. Van de lemant en Niemant bestaan nog drukken van 16G2 en 1690 {beide op de Kon. Bibl.) De eerstgenoemde heet: Den vierden Drucl:, op nieuio verbetert. Gespeelt op d'Amsterdamse Schouwburg. C Amsterdam, By Jacob Lescaille, enz. De tweede draagt tot titel: lemant en Niemant, Gerymt door Isaac de Vos. De sevenste Drucl:. C Amsterdam, J3y do Weduwe van Gy'sbert de Groot, enz. 80. Naar aanleiding van dit zinnespel herinner ik aan de beide opschriften in den Haag, van welke van Lennen en ter Gouw melding maken in hunne Uitliangtceïccns (I, blz. 328), en -in de aardigheid daar verhaald van den tooneeldirccteur, wiens troep in de sneeuw was blijven steken op reis naar een Zuid-IIollandsch dorp, waar men het stuk zou geven, en die alleen optrad met de woorden: Ik ben Iemand en na mij komt Niemand", om dan met de entrees spoorloos te verdwijnen. Wanneer ik zeg, dat het wel kan zijn, dat deze aardigheid door van Lennep zelf is bedacht, hoop ik niet, dat de heer de K. dit esne gissing van mij zal noemen, zooals hij deed met wat ik schreef over het Gerijmt doorlsaao ' Vos" op den titel van de Robbert Leverteerst. '? De beUaaglyke dwang, Blyeyndendt Treurspel. In Neder duylsclie Tdjman gestelt, Door Igal: Vos. ff Amsterdam, Gedrukt by Broer Janss. Bonman, SoecJcverJcooper, enz. Anno 1GG2, 80. (Provinciale Leeuwarder Bibliotheek) en hetzelfde stuk: Den Sevenden Drul;. 'i Amsterdam, By de Weduwe van Gysbert de Groot, enz. 1700, 80. (Kon. Bibl.) werden in mijn opstel niet opgegeven. Dit is ook het geval met twee uitgaven van De gedwong&n Vrient, van de jaren 1661 en 1662. De eerstge noemde is: Den derden Druk, op nieuws overzien en verbetert. 't Amsterdam, By Jacob Lescaille, enz., 80 (Kon. Bibl.); <ie tweede zag het licht 't Amsterdam, Gedrukt ly Broer Jansz. Bonman, BoeliW/kooper op 't Water, by de Kapel-steeg, 80 (Prov. Leeuw. Bibl.). Nog een enkel woord over Isaac Vos zelf, en wel over zijn sterfjaar. Ik had dat gesteld tusschen de jaren 1G50 en 1G53. Doch nalezende wat Mr. N. de Roever in den eersten jaargang van ud-Holland te berde heeft gebracht over de eigenaardige wijze, waarop doodgravers en kosters hunne registers bijhielden, meen ik eene gissing te mogen maken aan gaande den tyd van overlijden van onzen dichter. Mr. de Eoover zegt (T. a. p., blz. 15) in de registers wel gelezen te hebben: begraven Pieter, tnaar hoe hg verder heet, ben ik vergeten," en deelt mede (blz. 89), dat in het begrafenisboek van het Westerkerkhof opgeschreven was: «Jan Maetsellcr" voor Jan Theunisz Blanckerhoff (alias Jan Maat) schilder". Nu werd den 20stea October 1651 in de Zuiderkerk begraven een Isaao de Pdcmer. Neemt men in aanmerking, dat Isaac Vos als komiek en tooneelschrijver te Amsterdam een algemeen bekend persoon is geweest, wiens kluchten vooral zeer veel opgang bleven maken, dan schijnt de gissing niet al te gewaagd, dat deze Isaac de Eiemer en onze dichter dezelfde zijn. Ten slotte nog de mededeeling, dat den 23sten Mei 1697 in de Nieuwe Zijds Kapel begraven werd een Jongkman Isacq de Vos. Compt uyt het huys van Barent Brons, in de Jonge Koelofsteegh." Misschien was het een zoon van Vos. Groningen, 14 Oct. '84. __ J. A. Worp.. BERICHTEN EN MEDEDEELINGEN. In den Ned. Spectator van 11 Oct. komt een protest voor van Mr. J. Kueppelhout togen de uitgave onder zijn naam van een hollandsehe bewerking van het door Alfred Elwes geschreven werkje »Guy Rivers." Dit wederom voor jongens geschreven boek van den auteur van een Engelsche jongen op een Hollandsehe kostschool" is door een jouge dame, bekende van den heer Kueppelhout, vertaald. Deze hoort er slechts een voorrede bij geschreven. . ?-????*., ,^ De beroemde NoorweegEclie dichter Ilenrik Ibsen neeffe een nieuw tooneelstuk in vijf bedrijven geschreven, Vildanden" genaamd. Dit moet nog krachtiger en vuriger strijdschrift zijn dan zijn Vijand des volks", het heerlijke stuk, dat de schoone vertaling van Ida Donker ons ook hier to lande heeft doen kennen en genieten. Van Paul Ileyse is verschenen: Buch der Frenndscliaft, Neue Folge". 'Hierin heeft hij aan de in al zijn werken zoo hoog vereerde vriendschap op nieuw drie novellen bene ens een dramatisch Cbarakterbild" gewijd. De novellen zijn Schwarzen Jakobe", Siechentrost" en Gute Kamera den" (de laatste is de belangrijkste van de drie). lm Bunde dar Dritte", het karakterbeeld, is een levendig, opwekkend tafreel. In liet vóór twee weken door ons aangekondigde werk van den te Parijs woonachtigen Theodore Stantön The woman's question in Europe" is het hoofdstuk Over Nederland van de hand van Mevr. Elise vanCalcar. Ein Ckarnktefbild 'Gustav Freitag's" door Conrad Alberti zal binnen kort to Leipzig bij Edwin Schloetbp worden uitgegeven. Hierin zullen vele tot dusverre onbekende bizonclerheden aangaande den beroemden schijver voorkomen. Van Johannes Scherr verschijnt Ein neues Histori nbuch" te Leipzig bij Otto Wigand. Helene Droskowitz heaffc belangrijke essays geschreven over Jolianna Baillie, Elisabeth Barret-Browning en George Eliot. Zij zien te Berljja bij Robert Openheim het licht, 'f Een roman van Schulze Delitsch Der Philister" genaamd zal da» nieuwen jaargang van Otto Janke's Romanzeitung" openen. Dit werk geeft een beeld van het maatschappelijk leven in het midden dezer eeuw. Ernst Eckstein'a roman Das Vermiichtnis" verschijnt dezer dagen fo gelükor tijd in een duitsche, een engelsche en een hollandsehe INHOUD VAN TIJDSCHRIFTFN, Spectator 11 Oct. Berichten en tnededeelingen; Een protest door lil»1. /. bout; Valenïin und Nameloa door dr. G. Kalfl'; Zomer eii herfst in verzen (slot) door F. Smit Kleine; De stokvischorders; Gedich ten van W. Goskr en L. Couperus; Pluksel; Briefwisseling. FAgen Haard. Krates door Jushis van JHawiTi Jr (vervolg); ~ Herinneringen aan de Internationale Landbouwtentoonstelling (met aib.); Aan welk adres (Bij de plaat); Onze menschelijke trekvogels; Verscheidenheid. De Portefeuille. _ Schrijvers, Uitgevers en LeesbibliotheekhGaders. ~ 'De Geschiedenis van Gies Reevers, door J. K?T." Sarcey, over prof. Van Hamel te Groningen. Een ausgegrabenes Buch". Tooneelcauserie. Aan staande uitgaven in Engeland. ~ De operette die Hollander" De beer Ltliman over de Lagesluis-poëzie. Nouvelle Revue l Oct. .... Les causes générales de la guerre de 1870; Df. Jaques Estiennes Les grandes pidémies et la doctrine microbienne; Henri Deloncle Premier concours national de tir; Paul Bourget Cruelle enigma (prem part:); G. Guillaumet Tableaus Algériens ; Louis de Bonchaud Un roman dans la montagne (Suite et fin); A. Bernard Le rule occulte des Anglais au Soudan; Louis Gallet Revue du tli atreetc The Edinburgh Eevieiv 15 Oct. The works of Alexander Pope; Mountain observatories'; Klaus Groth; Memoirs of the earl of Malmesbury; JohndeWitt;?? Arisfcoteles history of am'mals; The Irish massacres of 1611; Boulger's history of China; Memorials of the Merivale family; The re»' form bill aud the house of Lords, The nincteentJi Century October. Daily life in a modern monastery by ReV. fatJicr Cod>); The emr, grant in New-York by Charl o £f-ien' Charles Reade by Algernon