No. 383 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. neemt de toeschouwer er te-recht genoegen mee. 't Is een teeken van gezondheid in een natie, wanneer zij Ie gros rire des a.'icux" niet ver loren heeft. Als uitvoerders blonken bizonder uit: de Ilseren Mórin, De Boer, Plas, Schulze, ^^an Dommelen en Wensma. De gïlmo VAU Kchulze en zijn geheele korte optreden als Dienstverricliter" was uit stekend. De Dames Chr. Poolman, Rössing, Stoetz en Welmnn kweten zich naar wensch. Mej. Loriéis voor de rol van Agnes (\erliefd op eea stotterend jonkman) weinig geschikt; als wgénuitètreedt Mej. Coerseu van het gezelschap Prot met heter uitslag op. 't Ia wel jammer, dat men liuitenlieer (schouwt) Frascalï) geen grooter getal voorstellingen heeft kunnen verzekeren, Deze geestig geschreven. opéra comiqne is uitgevoerd in eene vertaling, die, zoowel wat de vaerzen als het proza betreft, boven het gewone peil staat. De muziek is van souden stempel, liet charakter der XVIe Eeuw komt, in sommige onder deden, vindingrijk en gunstig uit. De geheclo mi se en scène, was zoo als men dit van de lumstlievende Ileoreu Prot gewoon is: trouw aan ge schiedenis en goede smaek. Hun Zusje, dat, we, ten vorigen jare, hier van de Odéon artiesten ge zien hebben, werd verdienstelijk vertoond door Mevr. Kössing en de Heeren Clous en Tourniaire. 't Is een meestcrstak.jeu van gevoel on iijne luim. Nathan heeft men, natuurlijk, gelezen. Ofschoon de strekking gekeerd is tegen den geopenbaarden Godsdienst, schrijft de rechtvaardigheid toch vóór, den bijval, dien het filozofiesch produkfc der XVIIIe Eeuw geniet en het handgeklap, dat sommige gedeelten uitlokken, vooral te danken aan den zin van ons publiek voor verdraagzaamheid en vrede, 't Ia of in dat handgeklap, ons eene toejuichingtegenklinkt van de uitspraak: de Liefde is de meeste der Drie." Men is den wakkeren en kundigen Direkteur van Lier dank schuldig, dat hij mst zorg het stuk gemonteerd heeft en den Heeren Veltman, Potharst, van Ililten, Verhagen en Holtrop voor hunne met liefde en studie volbrachte uitvoering. Van de Dames vertiienen Mevr. Ellenberger, als zuster van Saladijn, en Coerdes-la Bay, als dienstvrouw van Mathan, onze bizondere hulde. De bevalligheid van Mej. M. Gfrader kon niet doen voorbijzien, dat er iets al te modems in haar zeg gen en optreden was. Men weet, voor't overige, waar men zich bij Duitsohe stukken aan te houden heeft. Die der XYIIIe Eeusr zijn minder of meer pittoresk gedramatizeerde, liberalistische filozofeemen. Van enterde do la scène geen spoor. Het vaak schitterend gezond verstand van ons publiek begroette de ontknoping de bevinding dat de verliefden broer en zuster zijn dan ook met een ijskoud stilzwijgen: maar het moet ons in den schouwburg niet slechts om dadelijk kunstgenot te doen zijn: vrij moeten dankbaar aanvaarden de gelegenheid, waarin liet levend ge slacht gesteld wordt, zich bekend te makoa met de kenmerkendste open baringen van den menschelijken gocst. Alb. T1» HET TOONEEL TE ROTTERDAM. Een antwoord aan M Venloosch WecïMad". De onechte soon. Mij is de eer te beurt gevallen de opmerkzaamheid ta hebben getrokken vnn hut Venloosch Weekblad, het orgaan van hst oud-kamerlid Mr. L. Ilaü'mans. In de courant van 4 ctobor j.l., diu mij geheel toevallig in Lauden is gekomen, vinden wij in do rubriek Nale/,iiigoa mot kuutleekouiugen" eeue uitdrukking door mij in dit Weekblad gebezigd, naar aan leiding van de opvoering vnn Serayldne. Ik zcidu toon niet tebcgnjoun, uat men dit stuk als onzedelijk heeft gebrandmerkt en dat men hot ecu kort verblijf op ons tooneel wilde weigeren, maar bepaald onacdoüjka etukken wel had opgevoerd. Wat ik onder zedelijke of onzedelijke stukken versta, namelijk dat, zij eene al of niet moralische stemming bij den toeschouwer moeten teruglaten, heb ik in een volgend artikel doen uitkomen. Ilct Venloosch WecJM. neemt akte van mijne verklaring en geeft daarbij do volgende kantteekening: En toch wordt het tooneel genoemd de sohooi tot de zedelijke vorming van het volk. En toch worden de penningen tier belastingen besteed tot instandhouding van een tooneel, waar bepaalde onzedelijke stukken worden gespeeld. Eu dat geschiedt in eens stad, waar n\on ?wekelijks honderden personen moet wegzenden wegens gel» ek aan werk. Maar 't is waar ook, bij gebrek aan brood hooft het arme volk nog da onzedelijke theaters, waar het zijn hart eens recht kan ophalen en zij a maag kan te goed doen." Ik hüb gemeend du;:e heerlijke woorden in grooter publiek dan dat van de lezers van het, Veniüux't Wecltilad- tu moeten brengen en daarom deel ik za hier mede. Dit weekblad sta mij echter toe ook aan c ij a wooraen eeniga konttecIceuingen te mogen voegen. Dat men in Limburg nier, gou-1 op de hoogte is van de tooneel-toestanden in ons land, ik, die er geboren tn getogen bea, kan het best begrijpen, maar dat het oi'g?.:in van een o .T. e i- Ede'ruogecden blijkt totaal onbekend te zijn mot die toestandf»), begrijp i'i niet, tenzij ik aanneem (en daartoe heb ik geen recht) dat mea tegen beter wetea in de goêgemeente iets beeft willen wijs maken. Weet het Venloosch Weekblad niet, dat kunst bij ons niet is regecriugszaak, dat noch lands-, noch stadsbestuur n penning b*jdrasen tot instandhouding van ons tooneel, dat onze schouwburgen zijn geheel en al particuliere ondernemingen, dat, particuliere ondernemingen het elk wat wils" moeten toepassen, om niet failliet te gaan on zoodoende ook wel eens stukken moeten kiezen, die in den smaak van dat deel van het publiek vallen, dat in den schouwburg komt, wanneer Fransche comédi-js gegeven worden, die van hot standpunt der zedelijkheid er r.iet door kunnen en dat juist danrdoor, uat, geen enkeïti pe;>ïung dei' bob.stingen uitgetrokken womt, om hot tooneel in ons la-ui ly ieimetï, liyna j>ei:ro directie het 01» den dunr bij ons kan iiitlKwdeo. ai grtrooit zij zich ooi: hfit hardste werken, da grootste inspanning. Wordt, oc-'.s; ei.'ii shik r:;"<?r-V''t'. dat eene onmoralische strekking heeft ,dau i:; du cid'i,;k terstond op zijn Ijost, om dit aan het publiek mede te deelen; iedereen is dau gewaarschuwd en kan thuis blijven, wanneer hij zulke stukken liever niet ziet; dat hij Bieb door zijn thuis blijven ook wel eens een groot kunstgenot ontrooft, ia zijn zaak. Wanneer het Venloosch WeeKblad wil, dat het tooneel worde een school tot, dn zedelijke vorming van het volk, het vrage dan aan zijn hoofd redacteur, om, mocht hij weer in de kamer worden gekozen, hij al zijne macht en welsprekendheid aanwende, om da Regeering over te halen, dat zij onze schouwburgen door eene flinke subsidie steune, zooals ook in andere landen gebeurt; ons tooneel en ons volk zullen er wel bij varen. Het knal-eflect met die hongerige magen, dat bij de met den waren toestand onbekende lezers waarlijk indruk zal makeu, behoeft zaker geen com mentaar. Bij SerapJiinc is zoo veel over den naam van een stuk gesproken, dat hut overbodig is, er nog eens hier op terug te komen. Maar toch zon /'.et Ntclcrl. Tooneel verstandig gedaan hebben bij Dumas, Lefils naturel ilun Fratscchan nanm niet woordelijk over te nemen, omdat De onechte coon als titul van een stuk wel sensatie kan maken, maar ook de gemoe deren der tegenstanders van het tooneel, die hot stuk niet kennen, in beweging zal brengen. De lading is hier beter, dan de vlag, waaronder zij wordt vervoerd, zou doen vermoeden. Deze coméclie is evenals Scraphlneeen tendenz-stuk; baide willen leeren, maar de tendenz van het eerste is een geheel andere dan die van het tweede. Scra-phine wil sommige vrouwen aan onze verachting prijs geven door heur leven bloot tejeggen, Lcfils naturel wil ons achting af d wingen voor het kind van eena vrouw, die eens lichtgeloovig is geweest voor do woorden van een vleienden schurk, maar steeds braaf en oprecht heeft ge ? leefd, alleen heeft geleefd voor de opvoeding van haren zoon. Claire V'ignot is een brave vrouw, een goede moeder en Dumas eischte voor haar kind, wanneer het zich toont daarvoor waardig te zijn, dezelf de rechten ais voor een kind in den echt geboren; in de eerste plaats eischte hij die rechten van dan vader van het kind. In zijne comédiu wei gert de vader zijn zoon te erkennen op het oogenblik dat zijn zoon niets is, maar biedt hem zijn naam aan, v/anneer hij zich eer eu roem heelt verworven. Deze echter wenscht den naam zijner moeder, dien hij duor arbeid beroemd heeft gemaakt, te behouden en weigert den naam van zijn vader te dragen. Dumas heeft groote toevalligheden noodig, om ons te brengen, waar bij wezen wil. Zoo laat hij b. v. dien Jacques, zoo heet de onechte zoon, verlieven op het nichtje van zijn vader, waarover deze voogd is, zoodat Jacques bij zijn eigen vader orn de hand van zijn beminde mout vragen. Kan men zich over die toevalligheden heenzetten, d;m zal men met genoo;'{en dit stuk zien. Dat genoegen ligt echter ia hoofdzaak in het uitmuntend spel der vcrtooaors. Men Biet do hoeren llaspeis, Faassen, do Vos en Mevr. lJeoiY<maua in huu volste kracht. Een bijaoudor woord van waarüueiiuj» weuacli ik niet to onthouden aan mevr. lïurlagu ; a ij ^ecit van do Alarkifziu d'Orgebac een lijn bratudturd karakter, <uit tot iu de kleinste détails is doorgevoerd. Ik verklaar gaui ue, dal het het bcita is, wat ik nog van haar gozicn heb. Ook mej. Vink wensch ik afzonderlijk te noemen, omdat ik hnar voor 't eerst o;> dit tooneol za^; 7 ij blijft den goeden indruk, dien men na haar optreden in den Nieuwen Judiou'v'jU'Y; i/uu initii1 verkreeg, handhaven en ::ij zal zeker, wanneer zij eu vlijiig ttudeurt, eens oen on/er husl'j actrices kunnen is ecu ze w goede aauwiust voor d t gezelschap ; ecu goede hei broothiuo.il". aooiüchikkii'.f'Wi'S veel zorg bc-Khed; hot stuk was goed bestu 'J-2. 10. l.el reeds uk'.ers was gespeeld, voo.dab lïutt r; weer u tmuutciiil van stapo'. aau ue M. H. DE FRANSCHE OPERA. liet voornaamste uic-uws van de twee laatste wek i is dat de2debaryton Laviiia ;j aangenomen; hoj \v\-l de i laden een tcmm : waren in iuii tamrlijk or-^unstij otrdee1,;] i.oewel d» zuugcr in geen der rol -u Wtiui'in hij oi;trrtd nu er dan ecu euceij d'e-Jiism kon be al 11, w r en Lij Kijn dcrda debuut 71 oui^ on hem uitgubra ht tege > l'J i:ui,-. V/aarsc'uijüiijk >;r/:;on do geabonneerden op teg,.i ieiuve ix mens «n ik kan hun daarin geen «.ge' ijk geve.. M;S:;U ieii ook d 't meii uit galanterie jegens rarae. Fei-uiinet haar broeder spaarde. Gisterenavond in Lca Dragons ih V'dhi.rs visl de beslissing. 13e;lriug ik mij niet, dan vallun opóras-comiques" bij u minder in den fcuiaük dan in de h^i'stad eu verkiezen uwe staugunouten de Fransshe grooto oparaTs. Trouwens mcu kent dezen het bes:, te AM. sterdam en oul:ekc;!dm:ia!:t onbemind. Muur zeker ishet, dat juist op iiüt gebied der.,oi) rncovniuuy" da l'i-ansche;i zich van du gunstigsto zijd-j ;;oea keniie:). Iu het bcKcbeiilener kader der wat da Duitsc.hu.rs iwemua ..^iiieloiiL-r" i.'cbb-.'ii zij j;i,vüj!f;tj gu'icvoi'd, en zijn zij hun Germaanse!!!; naburuc verre do baas. ezc licbbün r,llc::n Lortzing, do Fransehea kiinissn op Uoeidieu, op Auber, O') Aciüici. o;> Slaiüart wijzen. Weldra zal do heer Van ll.unmfl Iffa ;iïi-("(:lo uiOKtuercu, dio eeuigo jaren blucf ruston. Ik vestig nu reeds da auuua.'.'Iit van uwe lezers op dit meesterwerk van. Auber eu inmiddels büvc:;! ik hen aau, indien MailiaH's Dragons du Vilii.:rs wordt gegeven, do kt:ani&:nak;ng met, deze bova'Hge péi'ü-eomuiuu''' te hernieuwen. Mme. Fei-miji'jt vervalt daarin de hoofdrol (Ros-z Fïi'i'Ml) eu het is verv/ead^ïlijs nou du^aiïdöarr.ist3, die gewoonlijk ge-hb';! verschillende rollen vertolkt, zich daarvan kwijt. Het pbysiek aüccii ontbreekt. liusa moet ;i«Ui:iHgei- e:i slanker zijn, DKiar lu'ge/.ien daarva-i is het een lust mms. v'enninct to zien en hooren. Kort to voren had zij de titelrol in Nofnia ve:vuhl, ca mij oüdaiiks de veL>. süii&oiiiiedcu van ueu ^ang Jjiet geheel buvmüfid. Il:, geloof dat. het daaraan ligt, dat mme. Forminut haar gej!i:vi«ni::.-ea niet genoeg ia beiiwang heeft. Althaus haar gelaat heeft (i-icvyi-.'.s een lnejii;;.d'' uiuirnk^i^g, ook dan iv.iuueer uit aJ-'.-rminst bij (ir i t.j'"-!.uid }?'?'?''? Nin'i;ui tieo't wduig stof tot J;tui)fn; zij is een Gali:--;'i>i: .["Led' 'i (.'u uo tekst van eüini's oiiera is wezenlijk tragisch. In uiev. I'uriüi^jl; t-pijl'ó de .^.'.r.igeiis de actrice wol eens p, uden. Eeu goed gelukte passage, een solo die in aantocht ia en waarmede zij rekent- eer. (