Historisch Archief 1877-1940
385.
DE AMSTERDAMMER
A°. 1884.
BLAD VOOK NEDERLAND.
Verschijnt eiken Zaterdagavond.,
Uitgevers: DAGBLADVEKEENIGING HOLTZ & Cte,
Kantoor: Singel 211.
Hoofd-Agenten: te Batavi», G. KOLIT * Co.
Zondag 9 November.
Abonnement per S/m. , . . . . .../!._. fr. p. p. f l.is.
Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar a » 0.10.
Advertentiën van l?6 regels f 1.?, elke regel meer . 0.15.
tusBohen den tekat per regel i._.
I IV II O IJ D :
BUITENLAND. 08 Herstemming te Haarlem. BINNENLAND.
Persoverziclif. Uit het Haagje XI, door Pasquino.?Kunst: Het Amsterdamsch Tooneel,
door. K. J. W. Hot Tooneel te Rotterdam, door M. H. De Vergadering van het
Tooneelverbond, door K. J. W. Tentoonstelling van Kunstwerken van levende Meesters
in de Kunatzalen der Maatschappij Arti et Amicitiae", I, door Alb. Th. Prof. Wijnveld.
Uit België, door M. A. Letterkunde: Een Lent vanVaerzenII(Slot),door
Louis Oouperns, beoordeeld door Alb. Th. D. Christie Murray, Vriendschap en Zelf
zucht, tut het Engelsch, door C. Baarslag, beoordeeld door D. v. W. Berichten en
Mededeelingèn. Inhoud van Tijdschriften. Nieuwe Uitgaven. Militaire
Zakens -Groote Manoeuvres, door Bataaf. Bibliograpm'e.?Feuilleton:
Kracht in Zwakheid, een fantaisie, door Antoinette, I. ??Schaakspel. Brievenbus.
Overzicht van de Effectenmarkt, door S. Amerikaansche Sporen, door J. T. d.
Burg. Burgerlijke Stand. Veilingen. Te huur. Advertentiën.
De Fransche Senaat is begonnen met het bespreken zijner
»begrafenis", zooals men het genoemd heeft. Het ontwerp der
regeering, zoowel als dat der commissie, is op zonderlinge wijze
ter zijde gesteld door een amendement-Lenoë, dat niet de onaf
zetbare senatoren wilde laten uitsterven en hunne zetels onder de
departementen verdeelen, niet alle senatoren door gedelegeerden
laten verkiezen, maar de 75 onafzetbaren een mandaat van negen
jaren wilde geven en hen door den Senaat zelf doen verkiezen.
De senaat besloot dit tegen-ontwerp in discussie te nemen,
waarover de commissie van rapporteurs zeer gebelgd was. Haar
rapporteur, Demöie, nam terstond zijn ontslag en de heer Lenoöl
werd tot rapporteur benoemd. De regeering verklaarde, dat zij
zich niet met het ontwerp vereenigde, maar het toch aan de
Kamer wil voorstellen, overtuigd dat deze het zal afstemmen.
De laatste berichten omtrent den verkiezingsstrijd in de Ver
eenigde Staten, maken de benoeming van den heer Cleveland tot
president en van den heer Ilendricks lot vice-president hoogst
waarschijnlijk. De meerderheid zal echter in geen geval groot zijn,
want de republikeinen strijden met al den moed der vertwijfeling.
Het is voor hen, die zich gedurende vier en twintig jaren alle
vette baantjes in den Staat zagen toedeelen, een strijd om het
bestaan, want overeenkomstig de Amerikaansche leer T>the spoils
for the vktors'1 zal zoodra de democraten aan het roer komen,
het gansche heirleger der republikeinsche ambtenaren worden
afgedankt. In de algemeene staatkunde zal de vervanging van de
republikeinen door de democraten weinig verandering brengen.
« *
Het Engelsche Lagerhuis heelt na lange discussiön het adres van
antwoord op de troonrede onveranderd aangenomen. Naar het
schijnt hebben deze discus?i"n, hoewel in de meeste opzichten
zeer onvruchtbaar, toch ten gevolge gehad, dat de'regeering over
gegaan is tol het uitzenden van kolonel Warren naar Zuid-Afrika.
De heer Warren heeft de opdracht ontvangen, een einde te
maken aan de ongeregeldheden in Bechuanaland; gelukkig heeft
hij vóór zijn vertrek de hoop uitgesproken, dat het hem geluk
ken zou, die taak op vredelievende wijze te volbrengen,
De zittingen zijn verder opgeluisterd door een oratorisch twee
gevecht tusschen den heer Ghamberlain en Lord Randolph
Churchill, dat niet ten gunste van den laatsten afliep. De parlements
leden vermaakten zich kostelijk met al de persoonlijke hatelijkheden,
die de strijders elkander naar het hoofd wierpen, maar een
geheele avond ging met dit weinig verkwikkelijk schouwspel
verloren.
De heer Gladstone heeft bij de tweede lezing van de wet tot
uitbreiding van het kiesrecht te kennen gegeven, dat hij het
gevaarlijk achtte de behandeling dezer wet uit te stellen, totdot
het ontwerp tot herziening van de indeeling der kiesdistricten
zou zijn ingediend. Gevaarlijk voor het eerste ontwerp, of voor de
Lords? Dit zeide de Premier niet duidelijk, maar waarschijnlijk
moet zijne verklaring als eene waarschuwing voor het Hoogerhuis
?worden opgevat. Het cocfiict is dus nog in vollen gang.
Het schuilt nog steeds in het duister, of de op zoo positieve
wijze medegedeelde berichten omtrent den val van Khartoèm en de
gevangenneming van Gordon door den Mahdi'al of niet juist zijn.
De tegenspraak bleef van de zijde der Engelsche regeering niet
uit; zij kan echter niet als afdoende worden beschouwd.
De toebereidselen voor de expeditie, die thans waarschijnlijk
veel verder dan Dongola zal moeten trekken, worden met grooten
ijver voortgezet. Generaal Wolseley bevindt zich reeds ten zuiden
van Wady Halfa.
De voorstellen van Lord Northbrook moeten naar men
verzekert neerkomen op een Engelsch protectoraat over Egypte
voor een tijdvak van tien jaren, terwijl gedurende denzelfdea tijd
de amortisatie zou worden gestaakt.
Het resultaat van de verkiezingen voor den Duitschen rijksdag,
dat wij de vorige week slechts voor een klein gedeelte konden
meedeelen, is thans, op de nagenoeg 100 herstemmingen na,
bekend. Wij weten nu, dat de Duitsch-vrijzinnigen en de volks
partij belangrijk achteruitgingen, en de sociaal-democraten een
grooten sprong voorwaarts deden. Al kan men zich nog niet een
duidelijk beeld maken van den Rijksdag, zooals die worden zal,
dit is zeker dat het Centrum een gewichtige rol te spelen zal
hebben en het zwaartepunt van de nieuwe combinaties zal zijn.
Tot nog toe werden 89 ultramontanen gekozen; verder 63 con
servatieven, 42 nationaal-liberalen, 22 leden der rijkspartij, 27
Duitsch-vrijzinnigen en 9 sociaal-democraten.
De herkiezingen zijn reeds begonnen, doch zij hebben, zonder
ling genoeg, niet op n dalum, maar op afzonderlijke dagen in
elk district plaats. De uitslag is nog slechts van zeer enkele her
kiezingen bekend. Zoo viel in Frankfurt de vrijzinnige Sonnemann
tegen den sociaal-democraat Sabor; te Elberfeld werd de sociaal
democraat Harm gekozen; te Mainz een clericaal, en te Darmstadt
een nationaal-liberaal.
Thans wordt voor de verkiezingen en de herstemmingen eene
levendige polemiek door groote en kleine bladen gevoerd. Het
regeerings-orgaan, de Norddeutsche Allgemeine, is natuurlijk zeer
tevreden over de verzwakking der vrijzinnigen en der volkspartij.
Aan den anderen kant wordt van conservatieve zijde wederom de
»Freisinn" voorgesteld als de vader der sociaaldemocratie, en eene
poging gedaan om te bewijzen dat de laatste partij daar de meeste
overwinningen behaalde, waar de Fortschrittpartij den bodem geschikt
gemaakt had. Van gematigd conservatieve en liberale zijden dringt
men aan op een principieel aaneensluiten der staatsgezinde partijen
sder orde" tegen de soliaal-democraten. De vrij-conservatieve
Post bijvoorbeeld, verkondigde de meening dat, evenals de
Welven en Polen, ook tegen de sociaal-democraten alle partijen
zich moeten vereenigen en elkander steunen.
De sociaal-democraten in Berlijn hebben nog geen besluit ge
nomen over hunne bij de herstemmingen aan te nemen houding.
Toch zal een deel van hen eerder voor Virchow en Richter in
het slrijkperk komen door zich geheel van stemmen te onthouden.
Van eene openlijke agitatie der Fortschrittüartij in de hoofdstad
is nog niets te bemerken.
* **.
De kansen voor den hertog van Gumberland, die aanspraak
maakt op den Brunswijkschen hertogszetel, zijn er in deze week
niet beter op geworden. De tegenzin van de regeering te Berlijn
sprak zich onverholen uit in de houding van de officieuse
Norddeutsche Allgemeine, welke een reeks brieven openbaar maakte van
koning George van Hannover, de vader van den hertog van Gum
berland, brieven waarin de koning zich doet kennen als een man
die van de nationale beweging, die sedert 1860 Duitschland
beheerschte, niet het minste denkbeeld had. In alle brieven
spreekt hij de hoop uit, dat 't hem gelukken zal om wederom een
groot en machtig Welfenrijk met behulp vau Frankrijk en Oos
tenrijk, als Frankrijk'g bondgenoot, te stichten. De Germania
moge,.twijfelen, aan de echtheid van deze briaven, de Nordd&utseh