Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
«0.388
. Naar de Standard meldt, kornen de voorstellen der Engelsche
regeering op het volgende neder. Engeland geeft een voorschot
van vijf millioen pond sterling tot delging van schulden der ad
ministratie. Tot zekerheid dezer leening, welke door Engeland
tot een rente van 31/2 pCt. wordt gegarandeerd worden de in
komsten der Daira en der domeinen bij de Engelsche Bank gestort.
De rente op de gepriviligeerde schuld wordt niet gereduceerd,
maar het bedrag dezer schuld wordt vermeerderd met dat der
Alexandrië-indemniteiten, terwijl de Daira-leening ia de geüni
ceerde EeJiuM wordt opgenomen. De rentevoet der geümficeerde
schuld wordt met een half percent gereduceerd, waardoor een
jaarlijksche besparing ontstaat van p.st. 320.300. De rente op de
Suez-aandeelen welke zich in het bezit van Engeland bevinden
wordt met 1/4 pCt. verminderd.
'" De Times geeft van de voorstellen der Engelsche regeering een
overzicht, dat met het bovenvermelde overeenstemt, en deelt tot
toelichting daarvan mede, dat het bedrag der Alexandri
-indemniteiten door de uitgifte van nieuwe 5 pCts. gepriviligeerde schuld
tot een bedrag van 4 millioen pond sterling zal verkregen worden.
De tijdingen uit Khartoem luiden minder gunstig. De laatste
berichten spreken van groote schaarschheid van levensmiddelen,
en dit feit is des te bedenkelijker, omdat de Engelsche expeditie,
niettegenstaande de grootste inspanning, zeker niet vóór Januari
te Khartoem zal zijn.
?
« «
De Belgische Kamer hield zich ook nog deze week met de
interpelIatie-Frère-Orban bezig. Besproken werden nogmaals do
vraag of het Kabinet door de wijziging in personen van richting
veranderd was, hetgeen de ministers ontkenden; of de ministers
geen rekenschap van deze verandering aan de Kamer verschuldigd
waren, hetgeen zij mede ontkenden, zeggende dat des Konings
wensch alleen tot deze verandering had aanleiding gegeven. De
heeren Bara en Frère-Orban, kwamen nogmaals tegen dezo zon
derlinge constitutioncele redeneering op; de IH1. Cornesse,
Bcsrnaert en Malou verdedigden haar. De Kamer gaf door eene motie,
naar het voorstel van den heer Cornesse, haar vertrouwen in de
Regeering te kennen.
In de vergadering der Association liberale te Brussel was een
zeer belangrijk onderwerp aaa de orde. Door de verkiezing
van een president, in plaats van den afttedenden progessist
Janson, zou toch uitgemaakt worden of de idoctriuairen",
dévoorstanders van het vorig ministerie, dan wel de
progressislen den bovenloon in deze machtige kiesvereeniging zouden
voeren. Gekozen is de heer Van Humbeeck, minisier van onder
wijs in het vorig ministerie, met ruim 1900 stemmen, tegen 1000
dje.op zijn radicalen tegenstander Huysmans vereenigd werden;
zoodat de overwinning der gematigden in dit lichaam verzekerd is.
*
» ?
Te Madrid hebben deze week ernstige ongeregeldheden plaats
gïhad. Eene redevoering, waarmede Dr. Morayta, hoogleeraar in
de geschiedenis, he.t nieuwe Universiteitsjaar geopend had, was
door vele bisschoppen, met name door den vicaris-generaal van
Toledo, in mandementen afgekeurd, en door de geestelijken de
lezing er van verboden geworden. Een tweetal protesten circu
leerden, een door de meerderheid der studenten onderteel;cnd
om den professor geluk te wenschen met zijne rede, een and^r
om den vicaris-generaal geluk te wenschen met zijn mandement.
Weldra had eene openbare manifestatie plaats, de politie trok partij
legen de liberaal gezinde studenten, deed tal van arrestatiën, ook waar
geen aanleiding gegeven was, en achtervolgde de studenten tot in de
universiteit. De rector protesteerde, men dwong hem af te treden;
de lokalen der universiteit werden, ondanks een eeuwenoud privilegie,
door gewapende troepen bezet, en de regeering verklaarde alle verant
woordelijkheid voor deze stappen op zich te nemen. lederen dag
hadden daarna arrestaties plaats, waar men slechts studenten bij
eenzag; de politie ging zeer heftig te werk, zoodat een student ge
dood en tal van geheel onschuldige gewond werden. Van de
groote bladen werden een vijftal geschorst, wegens hunne beschrij
ving der voorvallen; de telegrammen van de correspon
denten der buitenlandsche bladen werden aan de grens onder
schept en tegengehouden, Toen een tweehonderdtal studenten, door
de politie vervolgd, in de voornaamste sociëteit van Madrid ge
vlucht waren, en de gouverneur der stad er met politie wilde
binnendringen, deed het bestuur, onder voorzitterschap van den
heer Moret, de deuren sluiten en weigerde toegang, tenzij op
bevelschrift van den rechter. Dit werd niet verkregen, de
studeaten werden door de leden der sociëteit naar huis geleid en
voor dien das was de opschudding geëindigd. Telkens hebben
echter nog arrestaliën plaats; de professoren kiezen meerendeels
partij voor de studenten; een nieuwe rector is benoemd, de be
sturen der faculteiten zijn gewijzigd; men spreekt er van, dat de
hoogeschool naar Alcala zal verlegd worden.
Schimmelpenninck van der Oya is dus voorgoed door de
Anti-Revoutionnaire toongevera ia den ban gedaan.
Keuchenius heeft hem, daartoe naar de Gorknmsche kiezers-vergadering
afgevaardigd, afgemaakt, onder biddend opzien tot den ftear.
Prof de Geer werd bestemd heiu te verdringen. Maar nog niet gehesl.
Baron Schimmelpenninck van der Oye zal dienst blyvcn doen in twij
felachtige districten, als houime de paille," zoo eea die toch geen kans
heeft gekozen te wordtn.
Dat is het loon der braven bij cle christelijk-historische party!
Kredietwetten of begrootingen?
Dat ia de vraag,
Er ia geen tijd voor een behoorlijke behandeling van het budget vócir
. l Januari.
De begrooting na Jan. vast te stellen zou een zonderlinge toepassing
zijn van de belofte in het adres van antwoord om het mogolijke te docu
teu einde de noodzakelijk'geworden vertraging in da afdoening van
zaken te beperken.
Maar ook kredietwelten zouden den spoed niet bevorderen. Hen son
dan in 't voorjaar weer met het budget moeten beginnen.
De Kamer wil liefat die verantwoordelijkheid niet dragen.
Doch het Kabinet evenmin.
Wie aal den gordiaauschen kuoop dan doorhakken? ' '
Nog een rnoeielijkheid.
Indien de Tweede Kamer het wetsontwerp aannesmt tot wijziging ria
art--108 der Grondwet, erkent zij ivnplicites liaar'zedelijke bevoegdheid,
om, zonder voorafgaande kieswet-hervorming, de hoogste StaaUwet ta
herzien.
Dat wil de nieuwe meerderheid niet.
Zal zij derhalve art. 108 onveranderd laten?
De nieuwe President der Tweede Kamer wijkt ook s! vat) 't goeds ?ponr nf.
Hot eerste lid, dat vrij bits door hem tot de orde werd geroepen, of
zelfs tot zwijgen gebracht, was de heer Van Baar....
Van Basr, die zich dadelijk daarna met zijn partijsfencotsn, de boste
vrienden" van den heer Kenchenius heeft .genoemd.
De hear Mackay beging nog meer onbillijkheden. Aan de reeds liberale1*
a:li'es coiamissia vuegde hij uog twee lilierale leden en slechts ten
antirevolutionnair toe o'-u het adres aan Z. M. to gaan aanbieden.
Erger nog:
Teen de heer Viin Deldon Donderdag voorstelde om de wijziging van
art. 103 der Groadweb reeds Vrijdagmorgen aan de ordo te stellen, was
do Voorzitter terstond tevreden.
Maar toen de heer ijah'mann, ,.esn dtr-r beste vrienden'' uitstel voor
zijn interpellatie over de werkolouzen vroeg, kwam de Voorzitter ia
oppositie!
Deze partijdigheid voor do liberalen is in het oog loopend.
Ze schijnt inderdaad te bewijzen, dat er eaen «nli-liberaie parüj is...'."
zoodra de rechterzijde do meerderheid en de anü-revolutionoaire-groep
den piesidentshamer heeft! . .
Bij den tegenwoordigen mnd der partijen rust pp do liberale Kamer
leden den duren plicht, om, zoo eenigszins mogelijk, (rouw op het appel
te komen.
.- De politiek der verrassingen is aan het woord en het is randzar.va
haar «iet moedwillig vrij ?pol te laten. Ook wanneer er rji>.-ts bijzondei3
aan de orde is, zorge ieder 011201-liberale af sevaavdigdon op zijn post te zijn.
Hoeveel te meer ais er werkelijk belangrijke besüssinga» gijn te nemen.
Zoo ware bv. Maandag j!, de Grondwetsherziening bijua van Let pro
gramma der Kamer afgevoerd.
Van de 42 liberale leden waren er 38 tegenwoordig. De lieer Dirks is
nog in het buitenland; da heeren Sijlker, Van Delden en Joag warea
afwezig ;;we r.etnen gaarne aan ora gceüe redenen."
Van de 42 anti-liberaleu waren iutusschen juist óók 33 leden present.
Men kon dus berekenen dat do btemmen over eenig verwacht ol on
verwacht voorstel van acti-libemle strekking, zouden ttakea; ia elk'geval
stond het vast dat cle rechterzijde niets kon doordrijven door de zoo
lang Gorkum en Almeloo nog in compleet vertegenwoordigd zijn' toe
vallige meerderheid.
En toch verwijderde zich, onder die omstandigheden, de heer Van der
Sleijden uit de vergadering, vóór de stemming over het amendement
D on n er.
Tegen dergelijke roekeloosheid voegt een woord van ernstig protest.
De liberale partij mag eischen dat al haar manschappen, als het schip
in gevaar verkeert, op dek zijn.
Ongetwijfeld door de afwezigheid van den heer Van der Slerjden
zou het amendement-Donner, om de toegezegde voorstellen tot herziening
der Grondwet in het adres van antwoord op de Troonrede maar te ver
zwijgen zyn aangenomen, indien niet n der leden van de rechterzijde
zich had verstout met de liberalen mee te stemmen.
De heer Seret bestond dit vermetele vergröp tegen de rechterzjjdgch»
eenheid en anti-revolutionnaire club-aolidariteit.
Hij hai er genoeg over te hooren. Van alla kanten werd hij aangeval
len, de ti'ouwolooze, dio pas gekozen aia eea gedwee volgeling der
leiders, terstond begint te toonen dat hij er zelf Ook nog een zionswijz»
op nahoudt l
Oh cliaUe, les principes vont-Us se. nicher l