De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1884 30 november pagina 5

30 november 1884 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

No. 388 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. De hr. Jan C. de Vos, de tooneelspeler en schrijver, over wisns onvoegzame en aanmatigende inleiding tot zijn Ik Jieb een sful: gcscJireren wij later nog eens zullen spreken, vervult do titelrol op naar algemeen oordeel zeer weinig verdienstelijke wijze. Hij levert het model van iemand, die geen verzen kan zeegen. Een stuff, dwars, koppig1, naargeestig stemorgaan weigert hem elke melodie, elke zoetvloeiendheid, alle trilling. Deze stem kan noch toornen met metalen klank, noch fluisteren als zacht citherspel. Daarbij van zeggens-kimst geen spoor. De fraaie vertaling des heeren Van Hall miste haar bestemming, dus koud en mat uitgesproken. De hr. De Vos voldoet boter in bedaarde rollen van ealonstukkeu. Mevr. Beersmans speelde Donna Pia. Het verheugt ons de namen dor twee eerste vrouwen van ons tooneel hior dus in dit opstel te kunnen samenbrengen. Toch niet om nuttelooze vergelijkingen te beproeven. Noch liet talent der beide kunstenaressen, noch de figuren van Alcdea en Donna Pia lennen zich daartoe. Haar een vraag moet oas van het hart: waarom zien wij mevr. Becrsmans niet on Biet dikwijls in het treur spel? Hoort naar dit verhaal: Neon luister tot liet 7ooiïra Irj 't bad gezegd stond 'k eensklaps overeind, Ea zag boni in 't goiaat. I!; bci'Me, bleek vaa Yvoode. O, 't laag en walgelijk verdrag, in koelen bloede Hij aangoboCnl Do bijl viel niob meer noerl Dit is het verhaal harer onteering door den tyran vanPifa, dat Donna I1 j a haren zoon doet. Verneemt dit, zooals het door mevr. Eeersmans wordt gezegd, of wel deze ontboezeming, nadat zij haren verleider doorLeeft en zelf op 't punt ia te sterven: Ik deed het... Thans br.-ekt Pisa's vrijheid aan; Mijn zoon hief 't staal omhoog, ik heb 't vóór fcoia gedaan» De dwingeland ia door eeu vrouwenhand gevallen; Uw lijden is ten eind, o fel gemarteld hart! Dit zegt en speelt mevr. Beersmans eenvoudig onverbeterlijk. Wat fciajht, wat gloed, welk een aandoening! Welk talent van voordvacht! Van da diepte, waar do verontwaardiging, de haat, zich uitspreekt, om hoog, stijgen de toonen in de weenendo jammerklachten dezer rampzalige moeder, als do zware grommelendo actoorden eens orgels, die alleng;.-kens in het weemoedig gekweel der hoogere toetsen overgaan. Een hulde aan mevr. fjgersmans. "Waarlijk, de laatste week was er een gelukkige voor vrienden van het hollandseh tooneel. Moge zij deza winter van nog vele dergolijken gavoJgd worden! W Nov, K. J. w. MUZIEK IN DE HOFSTAD. Het liccft een pco^ja stilgestaan in de OjiCra. Eu g?cn vrondcv! De lezer weat dat. do fort-tenor Maury ziek was geworden, Men hoorde weiEig van die ziekte, maar op zekeren dag vernam men dat hij naar i'arijs . vvas vertrokken. Eou andere tenor, do heer Mcrrit zou h. m vcrvargon, maar wie niet kwam, het was de heer Uerrit. Eindelijk kwam do niaro dat de heer Merrit wel zou komen; hij had du dircclio in den steek ge laten, of men had hem beduid dat hij aou blijven waar hij was; daarover is men het niet eens. Een ander zanger ds lieer Delabranviho waa nn gecngagcerd en men had hem met veel lof aangekondigd. Do heer Dolabranche kwam werkelijk, maar inmiddels stond alles stil en h.:t moet den heer van Hammo niet weinig mocito gekost heLben om het-raderwerk a;m den gang ie houden en Den Haag en Amsterdam van Gudes te blij ven voorzien met dea lieer Paulin tot fort-tenor en Sclraek nu cu dun als uivelstoejag r in dat emplooi. Daarbij nara do voorbereiding van Lo Trtlïtl de Zamora al den tijd In beslag. N'i, do directie daarmede gereed is en rncri althans door Delabrarche tijdelijk geholpen is, komt er mcar leven in do brouwerij. Deze week niet minder dan drie woderopvücringcn. ^Maandagavond van JJËPrc-anx-Clcrcs, licdcuavond van l?r a Diavolo, morgenavond vv.n VAficaine. De eerste liep redelijk van stapel, althans wanneer men niet te hooge eischen stelt. Het. is jammer dat etc g<abonneerden mail. (> 1:31-11 als chanteiiso légere hebben aangenomen; zij mist voor'dat emplooi do jeugd en dat kan niet worden goed gemaakt, ook niet door g >eden wil. la fra Diavolo werken alleen do twee dügasons mede. Ik schrijf u wel eens later hoe die reprise is afgcloopen. De beer D."labbncha treedt bier morgenavond voor de tweede keer op als Vasco di Gama. Al spoedig is hij van het voetstuk, waarop de directie hsm had gesteld, nfgedanld. De Bi'iichcs vermelden hem niet meer als fort tenor" of célèbro ti-nor des principaux thénl-res" en geen reclame l:an zijn stem aangenaam doen klinken ral heeft de zanger veel talent en i:og respectabele rcstcs. \Vaune.;r men van Dclabranehe in Maury n zanger kon waken, de kracht eu routine van den eeu met den liefelijken klank en de beschaving van den tweede vereenigen, ja dan ware de tenorquaestie uit den weg geruimd. Ku is die nog onopgelost. Matiry is niet dood en zelfs nooit ernstig ziek geweest, zooals hij aan llcl Vaderland schreef. Maar waarom komt hij dan niet terug? Op den tenor na is het gezelschap voltallig; in den jeugdigen tweeden bus Olive is een verdienstelijk medelid gewonnen. Dat bleek alwper in Martha, dio wat de heeren betreft goed werd gegeven. Le Tribut de Zamora was wederom een persoonlijk succes voor den directeur, en eon sr.cces voor mm. Ferminet en De Vries, De opera zelf is hoogst middelmatig, maar dank zij den dans vindt het gerecht elk jaar bijval. De Duitschcrs brachten ons na Lohengrin" Kreuh-cr\s Nnchtlancr in Grenada en daarna ? ....Die Judin. De opera van Kivn'xer is iu hoofdtaak liedertafelmuziek op een erbarmelijkcn tekst. Wat Die Judin hirr kwara doen begrijpt niemand. De opera van Vv'a'evy v;rrd. non alle kanten besnocid en in ruim drie uren afgespeeld, terwijl ze in bet Eransch ruim vier uren vordert. De opvoering was ia vele opzichten verdienstelijk maardeEleasar-partij heeft er niet toe bijgedragen Labatt in do schatting te doen stijgen. liet jongste Toekomsf-concert verschaft ons de kennismaking met een oeuvre posthume'1 van Bizet, den genialen componist van Carmen. Hot is een Suite voor orkest Roma" getiteld, die een schitterend getuigenis aflegt van Bizet's groot talent ook van instrumenteeren. Dat zulk een man zoo jong moest sterven! Op hetzelfde concert werd een ouverture van chackowsky uitgevoerd Romeo et Julieite. Zg viel niet in den smaak, evenmin als hot trio van Tchackowsky's landsinan Napraop da eerste quartetoorzee. Toch verwacht ik veel van de Bussen, die mijns inziens nog niet genoeg bekend zijn. De ouverture van Tschackowsky is lang, maar bevat, veel echoons. De vorm laat te wenschen over, de instrumentatie is meesterlijk. Op de tweede quartetoorzee spoelen de pianist Sikeraoier uit Rotterdam de piano-partij van Gcrnheims nieuwste quartflt, dat wel niet volkomen aan de verwachtingen beantwoordde ? in Duitsehland stelde men het op een lijn met werken van Brahms maar toch w.-iardet-rins; vond. Sikemeier speelde uitmuntend. De heer S. van Groningen heeft de eersta zijner eethoven-avondon gegeven en met succes, liet is een gewaagde onderneming, maar Beet hoven is iedereen niet en Van Groningen is niet de eerste de leste pianist. Hij deed or wel aan de technologie voor de muziek te laten loopen.Den Haag, 26 Nov. D, TENTOONSTELLING IN ARTI. III. Eer ik verder ga met de beoordeeling der expozitie, Heb ik vergeving te vragen voor een dwaling. De dagbladen hadden mij verhaald, dat aan de Ilecren Van Looy en Dunsulman ieder ?1200 was toegekend om zich een jaar lang verder in hun kunst te kunnen bekwamen. Ik had den indruk gekregen, dat er dus gesn sprake meer was van een jaargeld", waarmede men vier achtereenvolgende jaren" begunstigd" wordt. Maar niets wettigt deze vrees, want nu is mij, bij hst opslaan der wet (van 20 Mei IrfTO) gebleken, dat de ondersteuning" altoos slechts voor n jaar pel ij k verleend wordt, eu in een koninklijk besluit (van 9 April 1873) wordt daarvan het motief vermeld: Twee maanden voor het verstrijken van .het jaar, wa>rvoor het jaargeld aan een der mededingers in een wedstrijd is toegekend, zendt deze aan de Akademio zoodanige bewijzen zijner voortdurende kunststudie, als de commissie iu staat kunnen stellen om te beslissen of hij opnieuw tot het genot van het jaargeld kan worden aanbevolen." En nu is er niets gebeurd, wat zulke Kunstige beslissing in do toekomst voor de Hoeren Van Looy en Dunsolman onmogelijk zou maken. De vrienden der kunst hebben de Kegccring dus te danken en te hulden voor do wijze, waarop zij de verdiensten dezer beide jonge No-lorlamkclie schilders erkent. Vï'aiü.rr wij van do schilderijen met dramatische bedoeling overgaan tot rauloiv ^«ro-stiikken en portretten, bepalen wij onze aandacht vooreerst bij No. 163 esnmeisjen mot een Italiaauseh profiel voor een Madonna, onder den r.na'ii s'it'u.2 door Mcj. J. Otto uit Parijs geöxpozeerd. Zou deze !icr.atv,;!!.r-; gebruikt zij:), om do slecht getcekande hand to vcrontschuld'-.;i:n? De lieer Ovonnan stolde onder No. 100 een niet ounnrdig ineisjen ia/t eon ')op cp c':u tuinbaiik ton toon, getiteld Vriendinnen; als mooi van toon va'.t to roenu-n zijne teekcning Een kind uit het t'0/fc. Daar is iots loüs'irojuids in deze stukken op te merken. Een echt aquarelcharakter valt in ecu ander mei.'-jna met een pop te waardeereu: dit is van Havcrmnu. Deno kunstenaar treedt ai et koenheid aan het licht. liet portret van Dr. II. . i.lu!!er heeft groote hoedanigheden. Er is een toon en een manier van do :a in, cou inrestcr waardig, ik heb de eer niet den auteur der bckor.de kunstenaars-komedies veel te kennen; maar de vluchtige indruk van hot inod-il eu kontcrfeitsel kwam niet veel ovcr-eea. Een mooi, gedislir.fjeerd T oi'tn-t leverde du Lieer Haveman vau de verdienstelijke schildt;res M-'j. Valkenburg. Het gelaat had evenwel ccnegrootschcropvatting toegelaten. Voor de afhangende hani had Mevr. Daey van Rembrandt geraa-ipVeg,! kunnen worden. Do vooruitstaauda rechter voet heeft iets iiildu'Tonls. Do lieer Vi'i'ly LIartius te Parijs is auteur van dat fraai ge« schildurdu vrcuAeiiproii'.'l op een bruinen grond, waarin mende moeilijkho;d om In-ruioniöte schennen wol wat veel in monotonie gezocht heeft. Ook iU-j. M e'a Arou^oa to I.or-'.len stelt twee portretten, onder den titel van studio" ten toon: zo zijn wat week van behandeling. De roem van wijlen den goeden Ilcnri Hollander zal door zijn matte .jhreis'.erlju" niet worden verhoogd. ;Xo. 210 is e-ru portret vr.n onzen beroemden landgenoot Prof. Donders, wiitirbij men hot uoodig heeft gerekend te vermelden, dat het naar een f'oto'.'raüc! gedaan is. Mij dunkt, dat zoo iets niet behoort te geschieden. liet. "komt do -waardigheid en den kunstzin vau het model te na zich aan pulke banden te loggen. Als icmant bij het spelen van een pianostuk van llubinslein de helft der noten laat liggen, maar zijne verdediging zoekt in de meödeoling, dat hij zich de rechter hand op den rug had laten bin den, is dit een slecht exkuus. De lieer A. Lecorate te Delft leverde dat stuk met die twee oude tuinlieden, waartoe con hoog oogpunt en eene hoeveelheid van die liohtblaauwe tonen gobruikt zijn, die tot sommiger manier besinnen te behooron; ook vinden wij hier van den zelfde een in warmer tinten geschil derd een weinig prateusiüus portret: oneindig hooger dan beiden staat, mijns inziens, do geestige, meesterlijke teekening van dezen schilder, on der No. 107 in do thands geopende aardewerk-espozitie in de Panoramazaal (Plantage) to bezichtigen. Men kan naauwelijka begrijpen, dat hier do zelfde peest do hand heeft bestuurd. 177 is Foftioniiu vin Mej. Wally Moes. Er is maar n stem over dezo kunstenares: haar zon rijst zichtbaar en weldoend. De drie kinde ren uit het volksleven" zijn ook inderdaad van het fraaiste wat deze tcritoou-ïtcliing aanbiedt... Maar zie dat hoerl-jkc No. 230 van Thérèse Schwartze: dat brunettenkopjeu, Musa getiteld! Daar zou men een vaers van Vondel op da voor;

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl