Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER
EEKBLAD VOOR
Verschijnt eiken Zaterdagavond.
Uitgevers: DAGBLADVEREEMGIKd HOI.TZ ft Co.
Kantoor: Singel 211.
HooH-AgWJten: te Batavi», O. KOLFF * Ca
Zondag 7 December,
Abonnement per 3/m. f 1.?. te. p. p. f 1.15.
Afzonderlijke Nummers aan da Kiosken verkrijgbaar a 0.10.
AdTertentiën van 1?6 regels f 1.?, elke regel moer . 0.15.
» tnagohen den tekst per regel ...... 1.?.
I N KI O C D:
BUITENLAND. BINNENLAND. Peraoverzicht. uit het Haagje, XIV,
door Paaquino. K unat: Het Amsterdamsen Tooneel, door K. J. W. en Alb. Th.
Plat-DuiUch Tooneel, door K. J. \V. Het Tooueol te Rotterdam, door M. H. ?
Wandelingen op de tentoonstelling, XI, door B. A. O. Letterkunde: Nog
eens iet» over Beets en zijn laatsten bundel, II (slot), door Homunculus.
Beriohien ea MedadeeUngen. Inhoud van Tijdschriften. Nieuwe Uitgaven. >
Militaire Zaken: Brieven,over Marine en Kustverdediging, door Kh.
Schaakspel. Feuilleton: Kracht in Zwakheid, een fantaisie, door
Antoinètte, V (slot).. Tijdelijke Werkverschaffing, door Ernst. NIEUWS VAN DE
WEEK. Overzicht van de Effectonmarkt, door S. Amerikaansche Spoorwegen,
door J. v. d. Burg. Burgerlijke Stand. Veilingen. Te huur. |Advertenticn.
BUITENBAND.
- ? ? =
liet was voor de Fransche Kamer deze week een tijdperk van
crisis. Zaterdag was het ontwerp tot herziening van de Kieswet
voor den Senaat aan de orde. De Kamer had zonder bezwaar de
eerste paragraaf aangenomen, waarbij de coöptatie werd afge
schaft, toen plotseling de heer Achard een amendement indiende,
strekkende om de onafzienbare senatoren onmiddellijk (noqh door
uils'erving, noch na negen jaren) van hun mandaat vervallen te ver
klaren. De regeering kwam, waarschijnlijk geen nederlaag vreezend,
niet tusschcnbeide, en was zeer verrast toen de Kamer met 2üO
tegen *15 stemmen besloot, het amendement in overweging te
nemen.
Zij vroeg en verkreeg echter uitstel dezer discussie tot Maandag,
en had in dien tijd gelegenheid te overreden en invloed uitteoelenen,
zoodat bij de stemming over het amendement de groepceriiig
veranderd was en het met 203 tegen 234 stommen verwor
pen werd.
Hiermede was men ecbtcr r.icl kbnr. In de vol^errle zitting
kwam paragraaf 4 van het wetsontwerp ter taiel, en de lieer
Floquct stel'ie een amendement voor, strekkende orn dan Senaat
door algemeen stemrecht te doen benoemen. Da minister
VVaMcrkUousseau sprak er tegen, maar. het amendement werd met 200
tegen 246 stemmen aangenomen. e minister Waldeck-Houssoau
wilde terstond aftreden; men zag echter in, dat ia dat geval
het geheele ministerie zijn ontslag zuil moeten nomen en de
nvin réf'uUicaine, de groep weike de meerderheid
veilcgenwoordigt, deed den heer Ferry weien, dal zij hem haar ver
trouwen niet ontnam, en uien dus cie aanneming van het
amendement slechts als eene verklaring van beginsel, niet, tegen
het ministerie gericht, te beschouwen had.
Het ministerie bleet dus, maar bracht het ontwerp nogmaals in
de Kamer. De heer Ferry sprak thans, en noodigde de Kamer
uit haar gevoelen nogmaals te zeggen, n.iar aanleiding van de
paragrafen welke het voorslel-FJuquet zonden complutceren. l)e
Kamer deed dit, door ook deze artikelen aan te nomen, cri de
minister nam het omwerp mede naar den Senaat, die er Maandag
over beraadslagen zal.
Het is de vraag of het ministerie-Ferry, weiend, hoc moeilijk
het te vervangen is, zich door deze stemmingen als gevallen zal
beschouwen. De nederlaag is te wijten aan een verbond van de
oppositiön ter rechter- en ter linkerzijde, vermeerderd door de
stemmen van eeu aantal leden der meerderheid, die door formeele
beloften aan hunne kiezers gebonden zijn, en deze met het oog
op de herkiezing ia 1885 niet durven verbreken.
?
* *
Nog in deze week znl waarschijnlijk de wet, waardoor aan twee
millioen Engelschen het kiesrecht wordt toegekend, door het
Hoogerhuis zijn aangenomen. Dit resultaat is, zooals men weef,
het gevolg van eene overeenkomst, door de regeering gesloten
met de leiders der oppositie, omtrent de wijze, waarop de herzie
ning van de indeeling der kiesdistricten zal plaats hebben. Het laatste
onderwerp, het gemeenschappelijk product van den heer Gladstonc
en Lord Salisbury, is door de medewerking der Tories nog wel niet
tot eene radicale verbetering geworden van de thans bestaande,
volmaakt onlogische en onhoudbare indeeling der districten, maar
het onderscheidt zich in vele opzichten gunstig van het vroegere
regeeringsontwerp, dat eenige weken geleden door eene indiscretie
van den Standard bekend werd. De hoofdgedachte van het ontwerp
is, dat een aantal kleine boroughs als afzonderlijke kiesdistricten
zullen ophouden te bestaan, maar óf bij elkander zullen worden
gevoegd, óf, door toevoeging van plattelandsgemeenten, tot nieuwe
districten van 50?60,000 zielen zullen worden gemaakt. Daar
door zal vooreerst het platteland een behoorlijk aantal vertegen
woordigers verkrijgen, terwijl ook het aantal afgevaardigden voor
de groote steden, die tot nu toe zeer misdeeld waren, zal worden
vermeerderd. Londen alleen krijgt 37 afgevaardigden meer, en
toch zal ook dan dit aantal nog niet in evenredigheid zijn met
de bevolking. Het aantal leden van het Parlement zal met 12
worden vermeerderd; daardoor zal men aan de behoeften van
Engeland, en vooral van Schotland kunnen, voldoen, zonder het
aantal leden voor Ierland (dat eigenlijk te groot is) te verminde
ren. Dit laatste is klaarblijkelijk eene concessie aan de Parnellisten.
Het ontwerp is in het Engelsen Lagerhuis uiterst koel ontvan
gen. De eigenlijke discussiön zullen tot Januari verdaagd worden,
omdat de commissie, aan welke de grensregeling der nieuwe dis
tricten wordt opgedragen, haar rapport niet vóór dien tijd tan
gereed hebben.
*
* ?
( De avboid der conferentie te Berlijn vordert goed. De onlangs
opeisbaar gemaakte conventie tusschen Duitschland en de
Aswciation internationnle du Conga zal waarschijnlijk als model dienen
voor de traclalen van handel en vriendschap, door den nieuwen
staat, d<3 schepping van koning Lcopold II van Dcigiüen van
Sionley, met de overige Europeesche mogendheden te sluiten.
In beginsel is aangenomen, dat onder het Con go-gebied ook dis
streken zullen worden verstaan, die den toegang verleencn tot hel
hoojjor gelegen deel der rivier, met name het bekken van den
Qiioiiloe. De geheele kuststreek, van de Fransche nederzettingen
aan den 0;rowétot de Portugeesche bij Ambriz, zal voor den
vrijen handel worden opengesteld. Omtrent Portugal's beweerde
souverciniieits-rechten op den Beneden-Gongo is nog geen beslis
sing genomen; Portugal heeft reeds beproefd, de mogendheden
guitig te stemmen, door de invoering van het vrijhandelsstelsel
te beloven; deze late bekeering zal echter waarschijnlijk weinig
uitwerking hebben.
De Amerikaansche gezant Kasson wenschte aan het Congo-gebied
nog die streken toe te voegen, welke den bovenloop der rivier
en de Rroi>len meren met den Indischen Oceaan verbinden. Op die
wijze zou, dwars door Afrika, eene breede strook voor den
hand J en het verkeer geopend zijn. De meeste gedelegeerden gaven
in beginsel hunne instemming rnot dit denkbeeld te kennen, doch
hadden op dit, punt geen instrucliën van hunne regeering ont
vangen.
In het Duitsche Parlement is deze week een zeer belangrijk
debat gevoerd tusschen Bismarck en Windthorst, over een voor
stel van den laatste tot afschaffing der Mciwetten. Men herinnert
zich dat dit voorstel door het Parlement in het vorige zittingjaar
was aangenomen en, nu drie weken geleden door den Bondsraad
werd verworpen. Thans heeft Windthorst ten gunste zijner motie
2i7 stemmen gekregen; de regeeringsparlij bedroeg slechts 93
stemmen; alleen de nationaal-liberalen bleven den Cultur-Kampf
getrouw. Bismarck heeft krachtig gesproken en op behendige
wijze getracht het terrein van (i? strijd anders te kiezen, door
aantetoonen, dat het hier niet de vrijheid der kerk, maar de
separatistische beweging der Polen en alleen de auaestie vaa