Historisch Archief 1877-1940
No. 380
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
13
Onder die duizenden zullen er wel zijn, die het betreuren, dat zij h; de
betrekkelijk vette jaren en inaandon niets bespaarden voor de magere,
Indien het regel werd, eerst wat af te zonderen voor de spaarbank, al
vorens bepaald onnoodige uitgaven te doen, dan zou de werkman althans
ia gelijk» omstandigheid kunnen verkeeren als de duizenden mindere
ambtcteüaren, dia nooit overvloed heoben, maar toch, met overleg, het
hoognaodiga geregeld kannen genieten.
Onwillekeurig rees bij mij de wensch, dat het honderdtal bevoegde
toongevers eeta blyvende Vereeniging deed ontstaan om de werklieden
af t* trekken van hun woelzieke schqnvrienden, en overeenkomstig
het advies Van den heer Pierson (zie het vorig No. van dit blad) hun
te doen beseffen dat wij de maatschappij in godsnaam maar moeten
nemen zooali se is, gemeenschappelijk strevende om de toestanden zooveel
mogelijk te verbeteren." Door de tijdelijke werkverschaffing kan de
commissie rechtstreeks in aanraking komen met een groot getal hand
werkslieden, die, op menschkundigo wijze, wellicht tot het besef zyn te
brengen van wat zij in het vervolg laten en doen moeten om beter ge
wapend te zijn tegen een crisis als de thans bestaande.
Ernst.
NIEUWS VAN I>E WJEEK.
II.II. M.M. de Koning en Koningin, die 28 of 29 December van het
Loo te 's-Hage terug verwacht worden, zouden voornemens zijn, gedu
rende hun verblijf in de residentie eenige soirees dansante» ten Hove te
geven, waarvan de eerste, naar men zegt, op 15 Januari e. k. zal plaats
hebben.
H. E. H. Prinses Hendrik is Donderdagmiddag per Rijnspoor met don
trein van 5 uur naar 's-Gravenhage teruggekeerd.
Het wetsontwerp tot verandering van Art. 198 der Grondwet is door
de Eerste Kamer niet 27 te^eo 5 s'emmen aangenomen.
Tegen stemden de heeren: De JJruyn, Pyis, Smits van Oyen, Magnée
en Regout.
De Tweede Kamer heelt tot rapporteurs benoemd
Voor het hoofdstuk Dmtenlaudsche Zaken" der staatsbegrooting de
bh.: Brantsen van da Zijp,Gildemeester, Vaii Bylandt, Attemaen Cremers;
Voor Justitie" de hh.: De Ruiter Zijlker, Kist, Beelaerts van Blokland,
Van der Kaay en Grafnma.
Maandag te l uur vergadert de Kamer in openbare zitting.
Ia de Dinsdagavond gehouden vergaderingen van de
Kies-voreenigingen Grondwet en Burgc.rpligt alhier, zijn tot candidaten gesteld voor de
Provinciale Staten: de heer A. L. Wurfbain, en voor den Gemeenteraad:
de heeren mr. D. Josephus Jitta en J. Coninck Westenberg.
De n:euwbenoemde burgemeester van Arnhem, de hr. Van Lawick van
Pabst, zal den 13den December e. k. in eeneraidsvergadering worden ge
nstalleerd en daarop zijne betrekking aanvaarden.
De nurgemessf.er van 's Hertogenbosch, jhr. Van der Does de Willebois
de Wethouder Van der Ven, het raadslid' Van de Mortel en de secretaris
aldaar, mr. Sassen, zijn te 's-Gravenliage bij de Minisfers van Binnenl.
Zaken en vau Oorlog op audiëntie geweest, om te spreken over het be
houd van het garnizoen te 's-Her.ogenbosch.
De Raad der gemeente Venendaal meende de laatste jaren, omtrent
Jon stand der gemeente-kas tegenover het publiek de meest mogelijke
geheimhouding te moeten bewaren, en niemand behalve da raadsleden eu
de ontvanger ?wisten daar ook iets van de financiën der gemeente. Hieraan
is door den tagenwoordigen burgemeester, den heer P. de Wijs, een ein.ie
gemaakt; hij heeft ingezien dat het niet meer dan billijk is, dat de
belastiugbetalenien weten hoe het m u t de gemeente-kas staat.
Naar aanleiding van het adres van eenige ingezetenen van
Onsfstelling.irerf, om verplaatsing van het gemeentehuis van Makkinga naar
Oostervoide, heelt de raad dier gemeente een mutie van den heer Van der
Sluis aangenomen, waarin de wenschflijkheid der verplaatsing wordt be
aamd, doch deze wegens den ongunatigen toestand der gemeentekas
onmogelijk wordt genoemd.
Met de opmetingen ten behoeve van de stoomtram Sneelc?Joure is bij
eerstgenoemde plaats een begin gemaakt. Zeer waarschijnlijk zal in 'fc
volgend voorjaar begonuen worden met den aanleg van dia lijn.
De permanenta commissie tot verkrijging eener betere dienstregeling
op de iiju Groningen?Leeuwarden?Harlingen, heeft zich opnieuw by
adres tot den Minister van Waterstaat gewend, waarin wordt gewezen
op de treurige dienstregeling, waardoor den handehstand van Friesland
vele ongemakken en nadeelen worden toegebracht. Nogmaals wordt drin
gend verzocht om, voor het geval eene geheele wijziging van den dienst
op die lijn niet kan tot stand komen, dan toe te staan, dat uit Gronin
gen een trein vei trekke, waarmede men 's avonds om 3 uur Leeuwarden
kan bereiken.
__
In verband met gevoerde onderhandelingen mnt de Maatschappij tot
Exploitatie van Staatsspoorwegen, is door de hh. J. A. Matthes eu Gie.,
eert nader uitstel gevraagd voor den aanleg eu exploitatie van de stoom
tram van Osch naar Grave.
Het sectie-bureau voor dea aanleg van Staata-apoorwegen zal binnen
enkele dagen van Reenen naar Amersfoort worden overgebracht.
Te Geldermalsen zQn met het invallen van de vorst de werkzaamheden
aan 't nieuwe station gestaakt om na den winter hervat te worden. De
winter zal men gebruiken om het houtwerk enz. gereed te maken, zoo»
dat men in 't voorjaar weer met kracht kan voortwerken.
Gedurende de maand November werden met de stoomtram Den Haag??
Scheveningen 8100 reizigers vervoerd. In diezelfde maand bedroeg het
personenvervoer met den locaaltrein Den Haag?Voorburg 13500.
Den Isten December wordt het te Onderdendam gevestigde
telephoonkantoor voor den algemeenen dienst opengesteld.
Te Nijmegen begint hot water langzaam te wassen. Reeds dadelijk
bespeurt men den gunstigen invloed hiervan op de scheepvaart. De
Nijmeegsche booten op Rotterdam hebbeu don dienst niet behoeven te
staken.
To Assen doet zich weder eene eeds-quaestie voor. Iemand door den
kantonrechter benoemd tot voogd over minderjarigen, heeft geweigerd
den voorgeschreven eed af to leggen. Daarop moet door .den rechter
tijdelijk een bewindvoerder als plaatsvervanger benoemd z\jn, waartegen*
over echter hij op handhaving zijner rochten blijft aandringen.
De Raad der gemeente Wamel besloot onlanga het vergunningsrecht
tot het verkoopen van sterken drank in hot klein te verminderea van
f 25 tot, f 15. Ged. Staten weigerden herhaaldelijk dit besluit goed t«
keuren, doch bij Koninklijk besluit is de Raad in het gelijk gesteld.
Naar men verneemt, moet het onderzoek van de comnrissfe naar don
staat van den Martinitoren te Groningen, eene bevredigende uitkomst
hebben gehad, en de vrees, dat de toren het niet lang meer zou kunnen
houden, ongegrond zijn gebleken.
Mocht overal elders het gebrek aan werk zich doen gevoelen, te Ridder
kerk is er tot heden genoeg te doen. De seheepstimmerwerven te Bolnes
en Slikkerveer geven voortdurend aan honderden werk; aan het tablis
sement van den heer P. Smit J r. aldaar las men dezer dagen een aan
plakbiljet met de woorden: scheepmakers gevraagd." Wel eeue zeld
zaamheid bij de thans heerscheude werkeloosheid.
Te Leeuwarden, waar de mazelen epijemisch heerschen, zijn gedurende
de maand November aangegeven 71 gevallen van die ziekte, terwijl in
diezelfde mannd 32 lijders herstelden. UovenJiea werden aangegeven n
geval van typhus en n geval >an roodvonk.
Het roodvonk is te Zieriksee epidemisch verklaard.
Volgens den regenmeter der Rijkslandbouwschool te Wageningen is ge
durende de maand November 20"2 mM. regen gevallen, tegen 82 mM. in
November 1883 en 110 mM. ia November 1882.
Het museum Van der Hoop te Amsterdam werd in de maand Novem
ber jl. bezocht door 233 personen. Hiervan wramen 108 op de Zondagen
tegen 10 cent, 48 op de Maandagen tegen 25 cent, en 77 op de overige
dagen tegen 50 cent entree. Van den catalogus werden 26 exemplaren
verkjocht.
De zijtak Kaatsheuvel?Capelle van de stoomtram Tilburg?Waalwijk
schijnt, wat de drukte van het vrvonr bc ruft, niet aan de vmv.K'htiug
te beantwoorden. Reeds tweemalen is da directie er toe overgegaan,
oiu een trein minder te laten loopea.
Vóór ecnigen tijd werd door vele belanghebbende inwoners uit Blesso,
Oldemark en Kuinre aan den Minister vau Waterstaat een adrc« gericht,
om het nieuw te bouwen station te Pepenja aan de westzijde der spoor
lijn te doeu plaatsen. De belanghebbenden ten oocteu van de lijn zonden
daarop een tegen-adres in. Thans is besloten, dat het nieuwe station
aan de oostzijde van den spoorweg zal gebouwd worden. Den Ssten
dezer zal do aanwijzing, den IGden de aanbesteding plaats hebben. De
raming bedraagt f 23,000.
OVERZICHT VAN DE EFFECTENMARKT
29 Nov.-S Doe.
Over het algemeen laat de afgeloopen week goedo indrukken achter.
Alhoewel or nog voel valt te hopen en te verbeteren, schijnt hot dat
do toestand van dotv goederen- en, fondsenhaadol zuiverder wordt. Hot
govaar dat de Npd.-Indische Handelsoank dreigde, werd afgewend en
het laat zich aanzian dat in het vervolg op eeuewilze zal worden gewerkt,
dio mooielijkhedon als in do laatste dagen zich voordeden, onwaarschijnlijk
maakt.
DO Koloniale Bank mag zich niet in een zoo spoedig succes verheugen.
Tot hedou werd slechts ruim de helft van de gevraagde som geteekend.
Wo meei < n a!s redenen daarvan te moeten aannemen: lo. dat men
begrijpt dab aa hulp aan de Bank te verleenen niet zoo urgent is, daar
zij toch reeds voorloopige surséance heeft aangevraagd; 2<\ dat volen
reeds betrekkelijk groote sommen in de Lg. der Landbouw-Mij. iuteekendon.
en eindelijk schijnt voor menigeen heo bezwaar daarin to bastaan dat
zjj geono aandeelhouders zijnde, wol uitsluitond obligatiën zouden willen
nemen, zonder daarom verplicht te zgn vooraf hetzelfde bedrag aan
aandeelen to moeten koopon otn hot nadeel dat de beurswaarde der
obligatiën oplevert, door het overgaan in preferente aandeolen terug te
winnen. Heden sluit de inschrijving op de obligaün, wij twijfelen center
niet, of nogmaals zal de gelegenheid tot inschrijving worden verlengd. In
elk. geval meonen wij te mogen, veronderstellen dat het voortbestaan
der Koloniale Bank verzekerd is.
Last not least zal dezer dagen böde heeren H. Oijens & Zonen en
Wurfbain & Zoon do inschrijving worden opengesteld op ?7 millioen
6 % Obligatiën aor Dorrepaalsche Bank der Vorstenlanden, aflosbaar
a pari in 25 jaar door jaarlöksche uitlotingen. De goldleening kan echter
ten allen tijde guhee) of gedeeltelijk worden terugoetaald.
Een bedrag van ? 6 millioen dezer obligatiëa wordt op 9 December a.s.
voor 98 % ter inschrijving aangeboden.
De firma Dorrepaal & Co. te Samarang heeft besloten al hare zaken
over te brengen in bovengenoemde Maatschappij.
De beweegredenen daartoe zijn: ten eerste hot overlijden van den
grondlegger der firma, den heer G. L. Dorrepaal, waardoor kapitalen by
hem geconcentreerd, moesten worden verdeeld; ten tweede de uitge
breidheid der zaak die een aanzienlek bedrijfskapitaal vordert; en ten
derde: de wenschelijkheid de zaken der firma in een vorm te brengen
waardoor het vereischte kapitaal duurzaam voor de exploitatie verze
kerd biijft.
Als directeuren treden op de heeren C. van Lennep, J. H. de Kanter
en J. G. Plate Jr?laatstgenoemde lid der op Java zeer bekende firma's
Maclaina Watson & Co., Fraser Eaton & Co. en Mc. Noill & Co.
Oppervlakkig beschouwd schijnt de rente die deze obligatiën opleveren
hoog, men vergete echter niet dat de rentevoet in Ned.-Indiëin den regel
veel hooger is dan in het moederland. Daar zoude ongetwijfeld eene
rente a 5 % voldoende zijn voor obligatiën die zulke waarborgen hebben.
Het geheele actief der Maatschappij bestaande uit vorderingen ten laste
van planters en eigen ondernemingen, vertegenwoordigt na aanzienlijke
afschrijvingen, te zamen eene waarde van ongeveer ? 14 millioen. (Da
obligatiesohuld is dus door dubbel onderpand gedekt).
Verder levert de aanzienlijke en uitgebreide clientèle der firma eene
jaarlüksche groote winst op.
Het feit dat de verantwoordelijke en commanditaire vennooten der
firma Dorrepaal & Co. tegen het geheele bedrag hunner kapitalen of
vorderingen aandeelen ontvangen, versterkt ons in de meening dat bo
vengenoemde obligatiën als uiterst solide kunnen worden aangemerkt.
Do handel in onze koloniale waarden was minder uitgebreid dan de
voorafgaande week.
In obligatiën Landbouw Maatschappij hield de groote aandrang tot
verkoopen o». De koers verbeterde zich tot 89J* %, om & 88 X % of circa