De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1884 14 december pagina 6

14 december 1884 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, Mij dunkt, Taco Mesdag-Ka's Zomeravond te Vries in Drente zagen <*ij reeds te Gent. Dat sombere woud zal wel naar de natuur geschilderd zgn! Toch komen ons de schaduwen wat scherp voor. Of zijn wij wel licht medegesleept door de schatting van zekeren begaafden criticus (in de Fédèration) welke van Adriaan Heyinans' Veldmesting (416) vooral de coloralion Monde, van Jacob Kosseels, impressionistisch, en daardoor minder herkenbaar Koren, la lumière blonde, van De Haas, bij Jochams vergeleken, PatmospTière blonde toejuicht, of althans vermeldt, en van Anton Mauve's Kudde schapen oordeelt dat de atmosphère blonde hier van onwedersprekelijke waarheid is, terwgl van de voortreffelijke koeien van Willem Maris Vatmosphère pdle wordt geprezen. Wjj sluiten ons gaarne aan bij den lof aan deze meesters geschonken, waarvan de voortreffelijkheid daarin bestaat dat zij de ziel hunner natuur verstaan, hetgeen velen zouden uitdrukken met de woorden, dat die kunstenaars geene andere dichterlijkheid kennen dan die der natuur zelve, gelijk zij door 't oog des kunstenaars wordt gezien geen ander effect zoeken teweeg te brengen, dan wat onmiddellijk door het innige leven van dieren en planten wordt voortgebracht. Wy kunnen hiernevens Gabiiel (310?S43) als voorbeeld stellen, flg weet aan zijne molens de stemming te geven, die htj zeli gevoelt en in harmonie is met het seizoen, dat hij wil voorstellen, zoowel als met den aard zijner compo sitie. Alleen komt ons de lucht van den Zomerdag wat phantastisch voor. H. 3V Van der Weele heeft in zijne Koeien en Ploegpaarden, ofschoon van goede, krachtige natuur wat veel naar kleine, toevallige lichteffec ten gezocht. De jonge kunstenaar late zich echter door deze opmerking niet ontmoedigen. Hij vergelijke de Ploegpaarden van J. L. Montigny, maar vooral die van den voortreffelijken de Pratere en diens Ezels (ouder den titel van Au lord du chenal), zoo sprekend, ate waren zij de kinderen van Bileams langoor zelven. Ook zal aan alle tentoonstellingbezoekers van het buiten* en binnenland des kunstenaars brouwersgespan, te Munchen en elders gezien, niet licht uit het geheugen gaan. Kr.r.r zynen aard is ook liet paardenstuk van den Hongaar Othon de Thcren goed geslaagd. Daar is kracht en leven, oostersche bezieling in dien Wedloop; terwijl wjj van onzen Hyacinthe Jochaais, wiens 466 zeker het beste der drie tentoongestelde stukken is, gaarne iets dergelijks zouden zeggen. Aan vlijt en zorg ontbreekt het dezen kunstenaar niet. Karanieristieker zjjn echter de honden en apen van Karel van den Eyken. Krach tig en goed getcekend ziijn de beesten van Frans van Leemputten's Au Eas-Escant; niet zonder levendige uitdrukking de schapen van Cornelia van Leemputten'a En Campine, welke verleden jaar met een dergelijk werk de gouden medalje won; en eindelijk de strijd tusscben ossen n wolven, het wat academische maar harmonische en grootsche werk van Frans Backvis. Men zal aan ref. nu wellicht verwijten dat hij geenerlei bewijs heeft geleverd van hetgeen op zijne eerste wandeling werd waargenomen, name lijk de droeve toon veler onderwerpen of hunner behandeling. Wij hebben gezien, waarde lezer, dat vooreerst een groot aantal malen het BegenacWge weder is afgebeeld. Maar ik zal u nu, ter gelegenheid deiHollanders, die anders hier het voorbeeld van droefgeestigheid niet geven, nog meer mededeelen wat ons tot bet gewenschte bewijs zal leiden. Kef. meende ondertusschen heden van u afscheid te nemen. In naam van U, die mij de eer deden mij tot hiertoe te vergezellen, verzoek ik dan den vereerden heer Redacteur mij de volgende week nog eenmaal, voor het laatst, over hetzelfde onderwerp aan het woord te latea, om daarmede de Wandelingen te besluiten. I) Men zegt b. v. vaa ismand dia taet gulzigheid aardappelen eet: He walks in the potatoes." B. A. G. UIT PARIJS. (Naar Véron en andeyen.) De kroniek van de algeioopen week, die is a) bijzonder mager. De overbekende heer Hoberlua Nurka zou er zonder twijfel van zeegen: niet veel zaaks!" en in dit geval zou bij werkelijk eens gel\jk gehad hebben. Wat Têron opmerkt omtrent de twee nieuwe directeuren der Opera, iit e,a GaiUtanl, en het verval, waarin die opera zelve geraakt is door te weinig rekening te houden met den eisch van het publiek, dat de voortdurende reprise van de oude stukken moede wordt en met recht eens wat nieuws verlangt, kan ons minder of geen belang inboezemen. .Evenmin interesseert ons, wat er in een woelige vergadering van de sccüfédes artistts is voorgevallen, hoe daar tegenover het oude bestuur de kwestie van vertrouwen gesteld werd en toch met een sisser afliep en besloten werd in de maand Mei van 1886 een nationale tentoonstelling van schilderijen te houden ia den gewonen salon. Bthalvo het laaiste besluit kunnen wij van die vergadering gerust zeggen: lont-comme c/tcz Wtis! Een nieuwe uitvinding van een Amerikaan schijnt in Parijs de aandacht getrokken te hebben. Deze heeft, naar het heet, een werktuig vervaar digd, dat men met den noodigen voorraad wit papier vult en vervolgens slechts behoeft rond te draaien, orn binnen een uur zes duizend vsl bedrukt, gevouwen, ingenaaid, van een omslag voorzien, in On woord tot een boek gevormd te hebben. ?Als .dat zoo voortgaat, roept Véren uit, dan zie ik aankomen, dat da Twintigste eeuw de ee'ito der machines zal genoemd worden. Het ongeloofelijke wordt mogelijk in dezen tijd. Men v;ndt alles uit tegenwoordig, zelfs de kunst om piano te spelen zonder een noot te kennen of ooit eea instrument aangeraakt tn hebben. Wat zou die goede Iloqueplan nu gek opkijken, die, toon hij tijdens de algemeene Tentoonstelling te Parijs in 1867 op zekeren dag van de Charap de Mars terugkeerde, verbaasd over al die nieuwo macliim-s en werktuigen, welke hij daar in werking had gezien, clexoa dwazen uitviüdeed: Het is bijna ongcloof.'Hjlr, maarik hub daar eau m;,c!iiue gezien, waarin men aan den eeuen kant een levend konijn stak, en aau don anderen kant haalde wen er eea hoed kant en klaar en bovendien een heerlijk gestoofd konijn uit!" Die Koqueplan, hij dacht zich aan een buitensporige overdrijving schuldig te maken en wist niet, dat zijn uitval in onzen tijd eenvoudig beneden de werkelijkheid zou blijven. Als dat zoo voortgaat, zucht Véron, dan zie ik den dag reeds aanbre ken, dat de Machine d chroniques onder de uitvindingen wordt geteld. Men stopt er wat korte aauteekeningen en eenige krantenknipsels in, draait het machine-wiel eenige slagen om, en stop! aan de andere zijde komt er een Courrier de Paris kant en klaar voor den dag met bijtende toespelingen, geestige opmerkingen en de nieuwste bons mo{s rijkelijk doorspekt. Van de fantasie naar de werkelijkheid. En da werkelijkheid is allereerst: de verschijning van een nieuw boek: L1 Art du Duel van Adolphe Tavernier. Een boek zeker onmisbaar in Frankrijk, waar volgens het zeggen van Véron, dj gewapende ontmoetingen nooit talrijker maar te gelijk ook uooit onscnuldiger waren dan tegenwoordig en waar bijgevolg een nieuw wetboek over deze materie in eeu werkelijke behoefte voorziet." De heer Tavernier, een gezien literator en bovendien een erkend mees ter op de wapenen, schijnt zijn stoi zeer degelijk en tevens smakelijk be handeld te hebben. Trouwens daar is hij Franschtnan voor. Het boek bevat tal van anekdotes en piquante trekken aan het duel-leven (laat mij het zoo noemen, de samenvoeging van die twee woorden op deze ma nier heeft iets eigenaardigs) ontleend. Ziehier een staall.je. Een der gekste is de geschiedenis van een al te gevoeligen dokter, dia op het terrein flauw valt, toen hij bloed ziet, en wien uu de beide par tijen, waarvan de eeu gewond wns, met veol moeite moeten zoeken bij te brengen, wat evenwel niet gelukt, eer de een L e m een aderlating heeft doen ondergaan. In een blijspel zou aoo'n vertooning een verbazend effent maken. Dat leerboek voor het duel zal waarschijnlijk wel niet in onze tar! worden overgebracht. In 0113 land behooren de mannen, die meenen, dat eer of oneer onafhankelijk zijn van een degenstoot of een kogelwond, gelukkig metr tot de uitzonderingen dan tot den regel. Natuurlijk mankt de kroniek ook melding van het drama van het Pa« lais de Justiee, dat de vorige week geheel Parijs in opschudding bracht: den moord op Mcrin door Madame Clovis Hugues. Véron spreekt even wel minder over dien moordaanslag zelven als \vel over de moeite die de Parijzor.aars zich nu reeds geven om toegarigskaaretn te krijgen tot da ceer kleine zaal van de cours cPassiscs, als de zaak behandeld zal wor den. Echte Atheners als ze zijn, altijd begeerig naar iets nieuws, wil ieder de behandeling dezer cause cclèbre bijwonen om later te kunnen zeggen: ik beu er bij geweest!" Zij vragau niet of op die manier da eer des huizes tot een vertooDing gemaakt wordt, maar slaan eenvoudig pleizier uit een schandaal. Aan de zonderlinge uitvindingen zal wel nimmer een eind komen. Er zija weer twee nieuwe r.an te wijzen, i)e eerste is to Brussel te zien. letaand heeft daar oen a/'flcJie-avertissemsnt uitgedacht. Een aankondigh>.7 namelijk, die door da kleur van het papier terstond den aard en de strekking der te geven stukken ean iêderesn kenbaar maakt. Zoo moet b. v. de gele kleur beduiden, dat het een heel fatsoenlijk, zedelijk stuk is; de rose klöur wijst op iets heel erg oncleugends. En zco verder; dan is iedereen bij tijds gewaarschuwd. Ik weet volstrekt niet, *;egt Véron, of do zaak to Brussel opgar.fr zal maken, maar dit weet il: wel, dat ais de schouwburgen te Parijn op dit punt wat al te veel in het rjdc vielen, zij dat heel spoedig aan hun recette zonden bespeuren. Deze KOU belangrijk minder worden. De andere uitvinding is het muzihals domino. Dit dominospel heeft ten doel, volgens de verklaring van zijn maker, om u door het spelen van een partijtje muziek te leeren. Véron zegt dat hij de mechaniek vaa dit domin > niet onderzoent heeft, maar verklaart, dat het hoog tijd werd, dat men liet dominospel weer in eere zocht te brengen. Het behoorde al mooi tot de spelen, die verdwijnen. En toch beleefde het eens glorierijke dagen. Wat al boroernde mannen op het gebied van kunst en letteren heelt de door Dantan indertijd op gerichte domino-club opgeleverd! Wat werden er in de dagen der Rpgeuca geen merkwaardige wedstrijden gehouden, die evenzeer de belangstelling wekten als die beroemde schaakpartijen. Musset was verzot op hst domineeren. Een brave koopman die in zijn buurt woonde en menig partijtje met he;r> gespeeld had, riep toen hij over Musset als een groot vernuft eu letterkundig genie boorde spreken: ..dat zullen ze mij nooit wijsmaken, die man een genie;* en hij wist altijd de zessen op te sluiten als ik er de hand vol van had!" Zu'.k domino-spelen was ten minste heel wat onschuldiger liefhebberij dan het rcvolvcrtjc-spelen, dat in den laatsten tijd we! mode schijnt te worden in Parijs. Do stad der beschaving uermt meer en mee/ terecht gewraakte AmeriknanEclie zeden over on de revolver speelt er een groote rol. In de vorige week werd er voor het hof der asbises een zaak bcbr.iideld, waarbij niet minder dan drio revolvers ais bewijsstukken op da tafel vóór den president lagen. Een zekere Lamy, een beste, eerlijke man, was door zija vrouw verlaten geworden. Een Intsoeulijke schurk, oudafgevaardigde en oud-directeur vaa de Lyonsehe Bank, met name Savary, had haar geroofd. De arme man, die ian;; vruchteloos naar zijn ontrouwe gade had gezocht, ziet haar op zekeren dag onverwacht in het gezel schap van Savary in eeu bierhuis zitten. Hij gaat naar binnen en haalt eea revolver voor den dag om zich tg wreken op den roover zijner vrouw, maar.... de heer Savary trekt zija revolver en mevrouw Lamy doet hetzelfde.... vandaar die drie moordtuigen ten processe aanwezig! Die rechtszaak zelve is eenvoudig een bijdrage te weer voor de toch al rijke chronioue scandaleuse van Frankrijk'» hoofdstad, maar die revolvers teekencn eu doen met den titel van een in ons land welbekend tooueelBtuk vragen Amarikaansch of niet"? Die revolver-manie zou de moderne metropolis tot de middeleeuwsche toestanden terugvoeren, eu de uitspraken der gezworenen, die beleedigde

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl