Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER
Verschijnt eiken Zaterdagavond.
Uitgevers: DAGBLADVEREENIGING EOLTZ 4 Co.
Kantoor: Singel 211.
Hoofd-Agenten: te Batavia, G. KOMT? & Ca,
Zondag 21 December.
Abonnement per 3/m f i._. fr. p. p. ? 1-15>
Afzonderlijko Nummers aan da Eioslten verkrijgbaar a 0.10.
Advcrtentiïa van l?C regels f 1.?, clko regel meer . 0.15.
tuaschcn den tekot per rogol ,..,.?1.?,
H O U os
Porsovorziclit. Warmo Kadetjes, con Zatcrdas-arófiJ frasen
stelling in ArüIV, door All). Th. uit Belgip, door N. II. L o 11 e r !; u n d n :
Maurice Barros, door Fran^oia Ercns. Hot doel van do beoeliiniD.s; dorKCsclnodoiii,--,
door A. M. Kollowijn Nz. Berichten en Medodeeliugon.?Inhoud van TijJüulnil'toa
Nieuwste Uitgaven.?Militaire Zalion: Co guvolgenceiior^obrekidgo wet.
Bibliographie. Feuilleton: Achter liet Voetlicht, novelle van Bcnno Bra.ua, II.
Schaakspel. NIEUWS VAN DE WEEK. Overzicht van de Eft'ectonmavkt,
door S. Amerikaanache Sporen, door J. v. d. Burg. Burgerlijke Stand. Veüingon.
To huur, Advertentien.
Deze week heeft veel rumoerigheid gebracht in den Duitschen
Eijksdag, waar de verbittering en de hartstochten aan beide zijden
zich scherp hebben geuit. Bij de behandeling van do begroeiing
voor buitenlandsche zaken lichtte de rijkskanselier het verzoek toe,
dat strekte om een som van 20.000 mark uit te trekken voor ecne
tweede direcleursplaats in het departement van buitenlandsche
zaken. Bismarck verklaarde dat hij zonder deze hulp niet verder
do zaken op een degelijke wijze besturen kon, en staafde deze
verzekering met cijfers; hij herinnerde aan zijn leeftijd, aan da
twaalf jaren die hij besteed had voor de verheffing van het Duilscho
Rijk en tot verhooging van den invloed der natie in het buitenland.
?» Weigert ge mij dit verzoek," zoo sprak Bismarck, »dan zie ik
daarin slechts een zucht om mij het leven zuur te maken; en
antwoordt gij: neen! wanneer ik ulieden de noodzakelijkheid von
mijn verzoek onder ambtseed betoog, dan verklaart gij daarmede
dat ik ben óf ongeloofwaardig, óf onbekwaam óf onwetend."
De afgevaardigden Von Vollmar en Hanel hebben 't scherpst
tegen 't toestaan van 't verzoek gesproken. De eerste ging zelfs
zoover van te verklaren »dat we wel weten hoe ia Duitschland
een ambtseed moet opgevat worden", een insinuatie om welke
Bismarck hem terecht ecno berisping toediende. Richter bestreed
het voorstel der Rcgeering namens de Duitsche vrijzinnigen op
financieele giondcn. Doch over 't geheel droeg het debat een per
soonlijk, vinnig karakter. Aan beide zijden werd door overdrij
ving gezondigd. En ten slotle weigerde de Rijksdag met 147
tegen 119 stemmen do bewilliging van het verzoek van den
Rijkskanselier om zijn taak te verlichten. Het centrum had
zwligend toegestemd. ' ? > ..,:,:'.
Dit besluit heeft een storm in gansch Duitschland verwekt:
laast niet te vinden zijn de bladen die den maatregel der meer
derheid goedkeuren, en ontelbaar zijn de adressen van deelneming
en protest die Bismarck dagelijks uit alle oorden van het land
ontvangt. Door vrijwillige bijdragen wil men de som bijeenkrij
gen; reeds kwam van eene vereeniging van Duitschers te Parijs
de som voor een eerste semester. Het is twijfelachtig voorzeker,
dat de rijkskanselier op deze wijze de benoodigde middelen zsl
aanvaarden. Maar met 'toog op de algemeene stemming van
Duitschland is het niet gewaagd te veronderstellen, dat bij een derde
lezing een voltalliger Rijksdag op het opzien-barend besluit zal
terugkomen.
De zaak die bovendien in Duitschland groote belangstelling wekt
s het voorstel der regeering om een jaarlijksch rijkssubsidie van
5!/3 millioen mark te verleenen aan het tot stand te brengen van
stooomvaartlijnen met Afrika, Aziöen Australië. Dit voorstel is
in den Rijksdag het onderwerp van beraadslaging geweest, en
daarna in handen gesteld van eene commissie van rapporteurs,
?welke thans met het onderzoek bezig is. Dit voorstel, in welks
motieven dit jaar naast do voordeden eener geregelde postverbin
ding, ook de handels- en politieke belangen van Duilschland
zijn op den voorgrond gesteld, zal waarschijnlijk aangenomen
worden, niettegenstaande de bestrijding der Duitsch-vrijzinnigon.
In de eerste zitting der commissie werd het verdedigd door de con
servatieven en zeer sterk door de naüonaal-liberalöleden onder wclko
de bekende Ilamburgsche reeder Woermann zich bevindt); de
centrumleden lieten zich niet uit, Ijverig wordt het voorstel gesteund door de
Kamers- van KoophandeL-van de meeste steden aan .tien Uïja en
ia Zuid-Duitschland, die adressen tot de regeering hebben gericht.
In dezo adressen is daarenboven betoogd, dat de uit de Duitsche
hnvcnplaafscn vertrekkende booten Rotterdam of Antwerpen zullen
aandoen, ca dat in deze steden inrichtingen zullen worden geves
tigd om het vervoer uit Zuid- en West-Duitschland daarheen en
het overladen der goederen zoo gemakkelijk mogelijk te maken.
De Kölnisdie Zeitung noemde als zoodanig alleen Rotterdam, »de
belangrijkste Rijnhaven, met welke het eindpunt der
Rijnscheepvaart een levendig verkeer onderhoudt."
Deze beweging heeft voor ons land eene bijzondere beteekenis.
Zij is een antwoord op de bedreiging met eene swrtaxe <£entrepot,
ten vcordecle van de Noord-Duitsche havens en ten nadeele van de
Rijnscheepvaart in Duitschland en ten onzent. Door de huidige
samenstelling van den Rijksdag is voor de regeering de steunder
bij deze scheepvaart belang hebbende streken onmisbaar^
Volgens een telegram, uit "Caïro aan den Standard gezonden,
heeft d? Khedive op het verzoek van Duitschland en Rusland om.
in de commissie der Caisse de la Delta te worden vertegenwoor
dig, ontwijkend geantwoord. Men zou, zoo luidde het be
scheid van den Khedive de zaak nader in overweging nemen,
wanneer do antwoorden der mogendheden op de financieele voor
stellen van Engeland waren ingekomen. Dat deze poging om aan
de beide mogendheden haar aandeel in de regeling der Egyptische
quaestie te betwisten, in Berlijn zeer euvel wordt opgenomen,
laat zich begrijpen. Op de aanneming der Engelsche voorstellen
schijnt -.veinig i:ans töbestaan.
De expeditie onder Lord Wolseley tot ontzet van Khartoëm
vordert zeer langzaam. Men berekent, dat zij eerst tegen het
einde van Februari hare bestemming zal kunnen bereiken. Sir
Samuel White Baker blijft in den Times volhouden, dat de weg
over Sooakim ca Berber boven de Kijlroute de voorkeur had
verdiend, en dat die weg ook thans nog bezet moet worden, daar
de expeditie anders geheel van hare basis van operatie
afgesnedca zou zijn,
In Engeland zelf beproeven de voorstanders eener evenredige
vertegenwoordiging, onder aanvoering van Sir John Lubbock en
den heer Courtney, propaganda voor hunne denkbeelden te maken.
Zij komen echter te laat, want na het compromis tusschen de
regesring en do oppositie bestaat niet de minste kans meer op
ecae ingrijpendcn wijziging van de kieswet, hoe verstandig deze
ook moge wezen.
De Association Internationale du Congo is thans door Engeland
erkend, onder voorbehoud, dat Engelsche onderdanen onder de
junYrl.'clie hunner eigen consuls zullen blijven, totdat de toestan
den in den nieuwen staat ccn voldoenden waarborg opleveren
voor behoorlijke rechtsbcdeeling.
Aan do bedenkingen van Engeland is de conferentie te Berlijn
ia zoover lo gemoct gekomen, dat zij voor den Niger geen inter
nationale schccpvaart-commissie in het leven heeft geroepen, zoo
als voor den Gongo, maar op de eerste rivier het toezicht aan
ecno Engclscli-Fraascliöcommissie zal opdragen,
?&
Ia Portugal werden da Cortes* geopend met een troonredei
waarin do koning eene herziening van eenige artikelen der
Etilutie en hervorming von de Kamer der Pairs aankondigde.
Men verwacht in dcii loop der zitting, en misschien reeds s
cig eeao mïnisleriecle crisis. Het Kabinet?Forster heeft een
aantal groepen als vercenigde oppositie tegen zich. Do minister
heelt do opening der Cortes reeds lang uitgesteld, voorwendend
dat het kabinet vóór de sluiting der conferentie van Berlijn alle
interpellatiöa en verklaringen wilde vermijden, inderdaad omdat het
hoopte nog een deel der verbonden fractiën vaii de oppositie
lostemaken. Dit is niet .geschied; het heeft integendeel vrienden
verloren. Gedurende hot lange races heeft het ministerie daar
enboven tal van zaken, die door do wetgevende macht behoor
den te worden beslist, bij faesluilea geregeld; thans moeten de