De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1884 28 december pagina 7

28 december 1884 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

der kunstliefhebbers kannen verheugen, althans inderdaad meer echte, meer ware kunst geyen. Be 'B-GravenhaagBche kunrt-aardewerk-fabriek '4s door een aanmerkelijke verzameling tegels en tegeltjes en een paar bekers en pullen in ruime mate vertegenwoordigd (nos. 94?145). De hier gegeven copjjen naar schilder- en graveerwerk zgn ten minste, op een enkele uitzondering na, in n kleor en behooren dus veel eigenaardiger tot de ceramiek dan de poroelein-schilderingen der dames. Bij ceramiek-composities blijven de lijnen de hoofdzaak, niet de kleuren, al zijn de lijnen natuurlijk zelf gekleurd. M. a. w. de te ontvangen eerste indruk, die bij een schilder stuk op paneel 6f doek zijn zal: ik zie partijen rood, blauw,groen,plek ken geel, bruin, zwart, welke door zekere lijnen omzoomd zijn en aldus de afbeelding van zekere dingen uitmaken, moet bij deze soort decora tieve kunst wezen: ik zie lijnen, die al of niet een duidelijke voorstelling van zaken of .personen geven, maar die mij eenvoudig alleen behagen, om de zuiverheid of fraaie grilligheid der figuren, welke zich vormen door hun onderlinge combinatie. Met deze betuiging meen ik meteen den vinger te leggen op het onei genaardige van de porcelein-scliilderkunst der dames. De decoratieve cera miek is een kunst van lijnen, van omtrekken, de schilderkunst op paneel en doek hoofdzakelijk de kunst der kleur. lomand die, gelijk de inzender der twee laatste nummers van deze expositie, nu ook beproeft eens met olieverf op porcelein te schilderen, verkrijgt op de harde gladde stof een uitkomst zonder kunstwaarde. Het gewillige hout en doek is daar voor uitstekend en tot heden toe alleen daarvoor uitstekend gebleken. Met muurschilderingen op kalk verandert de zaak weer eenigszins, doch dit onderwerp zou ons te ver voeren. ?De 'a-Gravenhaagsche kunst-aardewerk-fabriek levert natuurlijk puur industrieel werk en wil ook slechts als zoodanig beschouwd worden. De tegels in lijsten zijn wel aardig om aan den wand te hangen, hoewel zoodoende de tegel eigenlijk zijne bestemming verliest en slechts als curiositeit behandeld wordt. Dit met zeldzame kostbare oude tegels to doen schijnt meer verdedigbaar dan er expresselijk vervaardigde nieuwe voor te gebruiken. Maar de mode van den dag is er nu eenmaal zeer voor. Het onderscheid in de verdeeling gemaakt tusschen tegels, waarop bepaalde voorstellingen van menschen en zaken voorkomen n ornament tegels" is geenzins een wesenlfflt onderscheid. Want, en deze bedenking verbindt zich aan mijn beweren van zoo-even nopens de lijnen en kleuren, want het streven der decoratieve-ceramiek begrenst zich geheel binnen de ornamentiek en wordt gerekend slechts voorstellingen aan het menschelijk leven te ontleenen om zoodoende harmonische Hjnen-verbindingen tot stand te brengen. De heer A. do Mol te Brussel (nos. 152?156) zond eenige, door de fijnheid der klouren en het geacheveerde, voortreffelijke faïence-schotels t vrouwenbustes en natuurtafereeleu naar Earel Dujardin, Berghem en Boucher. Onze algemeene aanmerking geldt hem ook een weinig. Zulke kunst schijnt ook meer in de vorige eeuw dan in de onze thuis te behooren. Men denkt bij al dat roze en licht-blauw, wellicht ten onrechte, aan een suikerbakker. Een conüseur, die zoo iets maakte, zoude in zijn vak een man van genie kunnen genoemd worden. Wat de Delftsche plateelbakkerij Joost Thooft & Labouchere (nos. 163 176) aangaat, zie men hetgeen ik van de Haagsche fabriek zeide. Van de heeren San Sebastiano en Moreno te Genua (nos. 178?19T) zien wij goed geslaagde faïence-schotels. Dit oude genre van ceramiek, met het veel beproefde brouwsel barhotine vervaardigd, en van 1800 tot 1840 op velerlei wijze beoefend, munt meer uit door volle, dik schijnende kleuren, dan door fijnheid en teederheid van behandeling. De huishou delijke voorwerpen in majolica, het gebarsten soort, dat op perkament gelijkt, zien er nog vrij wat fraaier uit. Do zending der heeren Tognacca en Cossa (nos. 223?240) werd reeds herdacht. Hiermede ben ik aan het eind mijner taak gekomen. Ik heb nog al wat overgeslagen, hetgeen van minder belang voor de kunst scheen, maar galoot zeker het voornaamste te hebben vermeld. Het zij mij vergund ten slotte den wensch te uiten, dat de directie van het Panorama-gebouw deze tentoonstelling van nieuwe kunstnijverheid, spoedig door anderen van oud porcelein en hetgeen er aan verwantUs niet alleen, maar ook van oude kant. en tapijtweef kunst, goudameêkunst en dergelijken late volgen. F. Hovius. UIT PARIJS. II. Muziek heeft den naam, dat zij de gemoederen week maakt en de zeden veredelt, maar ik zou bijna aan haar goede reputatie gaan twijfe len, zucht Véron, als iko denk aan die menigte geweldadighedeu onzer dagen en het feit dat de muziek-makerij nog nooit zoo algemeen en over dreven geweest is als tegenwoordig. Zonder nog van de tallooze schouwburgen te spreken, waar natuurlijk aan den dienst van Kruis en mol geofferd wordt. Bij en voor alles moeten concerten zijn. Des Zondags worden de liefhebbers in staat ge steld op niet minder dan vijf plaatsen classieke muziek te hooren. Alle avonden weeraan doedelt men er lustig op los in een twintigtal caf -chantants. In het Grand-Hötél dineert men met accompagnement van deun» tjes en loopjes. En waarachtig, daar komen de mode- en galanteriewinkels er nog bij nu is het spel kompleet. Dezer dagen moest ik even in de Louvre wezen daar wordt mijn oor getroffen door een al te bekend geluid, dat is een piano! Er valt «iet aan te twijfelen! lEn 't was werkelijk een piano, die door een onverstoorbaar virtuoos werd bespeeld die op deze manier iederen dag een uur of tien bezig is. Die liefhebber schijnt er volstrekt geen last van te hebben, hg is natuurlijk in de wol geverfd maar.... die arme bedienden in zijn brmrt, die mentrklagen, zg_krjggen«;t.de ,een r- de-wmdrr,: ^-wnr'7 Denkt eens aan, de stampers zijn daar dus den ganschea dag, n kun nen zich niet verwijderen en dan altijd weer dezelfde , afgezaagd» polka's, die wanhopige rêveries, dezelfde vervelende walsen eüdeaeÜcle dolle caprices te moeten aanhooren. Men verzekert dan ook. dat eenigen onder hen reeds ondubbelziniuf» bewijzen van aan delirium tremens te lijden, beginnen te geven. En waar moet dat eindigen ? Behalve die piano, heeft men in een aadar gedeelte van het magazijn een heusch orkest opgericht. En dat strjjkt en dat blaast met een ijver een betere zaak waardig. Ik zie nog aankomen, dat men aan het instrumentale binnenkort ook het vocale toevoegt en dan is de boel volmaakt. Arme getrouwde mannen, ik vrees, dat gij in deze zaak het meest to beklagen zult zijn. Zeker hebt gij nu reeds menigmaal de klacht geuit, dat mevrouw uwe echtgenoote wel wat heel lang uitbleef somtijds, als zij was gaan winkelen. En als zij dan eindelijk tehuis kwam, regende het verontschuldigingen, die meestal weinig afdoende waren: de winkels waren meer dan vel! het duurde zoo lang eer men haar had geholpen ! juist toen zij weg wou gaan, begon het te gieten en zij had natuurlijk gewacht, totdat de bui voorbij was." Nu, met al die muziek, tot in de groote winkels en magazijnen toe, zal dat er niet beter op worden. Aanleiding te over voor de dames, om lang uit te blijven en daarvoor zeer gegronde excuses te vinden. B.v. Beste man, ik had waarlijk wel een uur vroeger thuis kunnen komen. Waarom heb je dat dan niet gedaan?. J Dat zal ik je zeggen. Op het oogenblik, dat ik weg zou gaan, begon het orkest der hall een symphonie van Beethoven te spelen. Je weet, flc aanbid Beethoven .... Bovendien, niemand anders dan jij, hebt mij hem keren liefhebben .... Nu, begrijp je wel, dat ik toen niet kon heengaan, en zoo ben ik gebleven om naar onzen gelief koosden meester te luisteren. Dat 'a alles goed en wel. Maar een symphonie duurt toch geen uur ? Je laat me ook niet uitspreken . . . Toen de symphonie uit was, ging ik naar de deur, maar daar begonnen ze een stuk van Mozart. Nog een maestro, dien gij mij hebt leeren op prijs stellen ... Ik dacht, dat gij 't mij niet kwalijk zoudt nemen, als ik om hem te hooren nog wat bleef. En zóó komt het, dat ik wat laat ben. Je wilt 't mij wel vergeven, niet waar? En de man zal wel genoodzaakt zijn dit te doen in naam van d« hooge kunst. De tegenwoordige concerten zijn overigens nog maar een begin. Als men eenmaal dien weg heeft ingeslagen zie ik geen enkele reden, waarom de magazijnen der mode het systeem niet in al zijn omvang zullen toepassen. De tijd is misschien niet verre meer, dat een dier magazijnhouders mat het doel om zijn collega's den loef af te steken (concurrentie is immers de ziel van den handel) een spiksplinternieuw systeem zal invoeren, namelijk de muzikale verhoop. Deze ingenieuse heer zal geen andere winkelbedienden willen hebben dan tenoren, barytons en bassen, die toevallig buiten betrekking zijn. In de vrouwen-afdeelingen alleen sopranen, alten en dngazon's tijdelijk zonder emplooi. En daaraan is tegenwoordig geen gebrek, nu de schouw burgen in de provincies het lyrisme aan kant hebben gezet. Zoo zal er een nieuw tijdperk beginnen voor den verkoop van mohair en katoenfluweel. De veelzijdig ontwikkelde geëmployeerden zullen bet artikel op muziek zetten om het aan den man te brengen. ' Voor een courant artikel is een eenvoudig recitatiet voldoende: Madame, profitez de cette occasion, Incroyalls ralais,*.. Tates-moi cette ttoffa Nous la diminuons tn liquidation De cittquante pour cent . . . , Maar bij meer belangrijke zaken, zooals kostbare mantels en zijden japonnon zal de bediende-artist minstens een cavatine of een fuga bij dehand moeten hebben. Speciale poëten zullen belast worden met het maken' van een voor dit doel gepasten tekst op de meest bekende wijzen uit de beroemdste opera's. Bij voorbeeld: Air uit de Favorite: Pottr tant d'efforts ne soyes pas ingrate Plaire aux clicnts est nutr» seul lionheur, D'y rluair notre maison se flatte, Ne nous chastes jamais de votre coeur, Of tfel; Air Uit de Dragons de Vülars: Ne passez f as, Madame, je vous prie, Sans avoir mis eet article & la main, ~( Of dit: '. Air uit Eolert Ie Diablei Ctt article est de coitfiance, Le bon teint en est garanti En ik zou wel eens willen zien, of gij do verleiding zoüdt kunnen weer staan, mevrouw, als daar iemand op zielroerende wijze a toeroept, zolfdra hij u in 't oog krijgt: Air uit GuiUaume Teil: Süives mot, suives Om nog niet eens te spreken van het machtig effect, dat het op den kooper moet uitoefenen, als hij daar door een jonge dame in la bé-mol wordt uitgenoodigd iets van haar te nemen. Ik geloof waarlijk, zoo eindigt Yéron deze geestige en ondeugende boutade, dat er van dit denkbeeld wel wat te makon zou eijn. O, wees maar gerust, zij eulien er wel wat van maken, die heeren magazijnhouders! ik ken ze door en door! Zooals bekend is heeft een zekere mevrouw *Astiéde Yalsayre aan professor Pasteur het aanbod gedaan om zich door hem met het gif der hondsdolheid te laten inenten, ten einde daarvan de proef te nemen. Zg heeft zich geheel en al -daarvoor ta zijner beschikking gesteld, maar ,

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl