Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
13
i. l .
' t
ItWftt 174» 6fl tijdelijk op hét Tentoon stelllnesterrein werden publieke
stations gevestigd en aan geabonnoerden de gelegenheid gegeven
handelaren tor beurze teiephoniscu op to roepen.
Het aantal telegrammen in het afgeloopen jaar alhier per telephoon
opgegeven of besteld, bedroeg 17,685
In 18&1 worden aan het Kijk>telepTaai'l;antoor alliior armgelolen
688,000 telegrammen. Door dat kantoor werden ontvangen iO,b2ü, en
opgenomen en verder geseind 1.300,274 telegrammen.
IA. hot plantsoen op de Prins Hendrikkade tussclien M&rtelaarsgrncht
ga Damrftk. is men bezig niet het heiwerk voor de fundeering van het
Prins Ilendrikmonument.
Aan een telephoonpaal pp den Zwanenburgwal vond men bij het
morgenkriekeu op den eersten dag dea jaars, een roode vlag gebonden
met de leus Algemeen Stemrecht er op.
liet maken der fundeeringswerkcn voor da ijzeren overkapping van
het Ccntf&al-Station alhier, is te 's-Hage aanbesteed. Laagste inschrijvers
waren do h h. Wiegenng te Groonloo en Tenviudt te Pannerden,
voor f 92,800.
In da vorige w-ck zijn hier ter stede 77 personen aangegeven ais
aangetast door en 22 als overleden aan roodvouk.
Bet Lootsje, firma Lucas Cols alhier, vierde op Nieuwjaarsdag zijn
ctriehonderdjarig bestaan.
In eene vergadering van 300 kiesgerechtigden te Nieuwer-Amstel is,'m
zako de annexatie-quaestie, met bijna algemeene stemmen aangenomen
de Tuigende motie:
De vergadering van oordeel zijnde dat de grensverandering dor ge
meente Nieuwer-Amstel onnoodig en in het belang dier gemuente
ongeweuscht ia, protesteert tegen iedere verbrokkeling daarvan." De motie
zal aan de Tweede Kamer, de Gedeputeerde Staten en aan het Gemeente
bestuur worden gezonden.
Aan de afdeelinsfen der Ned. Pensioen-vereeniging voor werklieden is
door het hoofdbestuur bericht, dat de verzekering met l Januari 1835
opeügesteld is. De directie is gevestigd te 's-Hagéen staat onder toe
zicht van vier commissarissen. Dezo zullen tot de benoeming van
ogenten overgaan.
Sedert de heer H. W. Wiarda de concessie voor een locaalsppor
Winsum-Sauwert niet heeft aanvaard, worden thans nieuwe opmetiugen ge
daan voor de heeren Oving te Rotterdam en Doornbosoh te Bafloo; doch
nu volgens eeae andere richting, ten Oosten van Winsum.
Het ontwerp van den heer Brandsraa, tot verbetering der waterlossiiig
van de polderdistricten Rijk vau Nijmegen en Maas en Waal, vindt bij
de bfclanghebbende geërfden op verre na geen algemeenen bijval, zoodat
het nog steeds onzeker blijft, of het ten uitvoer zal worden gebracht.
Bij don gemeenteraad van Breda is ingekomen een aanbod cenor
Nijmeegsche telephoon-maatschappij, om deze gemeente, op voordeclige
voorwaarden, met andere steden telephonisch in verbinding te stellen.
Gedurende 1834 zijn langs den nieuwen Rottevdaraschen Waterweg bin
nengekomen 3449 stoom- en 716 zeilschepen. Vertrokken 3112 stoom- en
795 zeilschepen. Hieronder zijn geoa vischschepen gerekend.
Te Haarlem zijn in het jaar 1881 in openbare veiling gebracht 293
perceelen. Daarvan aiju 23:i verkocht, diüte zanien /81ö,ü08 opbrachten,
terwijl Co perceelen, waarvoor te zamen f'289,0(5 word geboden, opge
houden zijn.
Den Isten Januari was het 23 jaar geleden sedert dr. P. J. Kaiser in
dienst van het Departement van JVia-ino trad, als adjuiict-verificateur van
'sEijks Marine instrumenten. Toen was zijn beroemde vader, de
hooglcoraar Kaiser, nog verificateur, iu welke betrekkiug, naden dood des vaders,
de zoon werd benoemd.
Te Oudehaske ziju vier huisgezinnen door febris typhoïdea aangetast.
Een Igder is bezweicen. De ziekte is aldaar epidemisch verklaard.
Overzicht van de Fondsenmarkt in 18S4.
De verwachting bij het einde van 18S3 door menigeen geuit, dat 1834
oudo goedmaken ?wat zijne voorgangers bedierven, word helaas in geenen
deelo verwezenlijkt. Integendeel, hot was voor 18S4 weggelegd, den
goederen- en fondsenhandel, die- zoo na aan elkander verwant zijn, door
nog zwaardere slagen to treffen.
De goederenhandel en ele houders van een groot deel der hier ver
handeld wordende waarden, in hot bijzonder van Amerikaansche en
Koloniale, werden zwaar geteisterd.
Doch niet alleen hier, men mag veilig aannemen dat over do gehoelo
haudeldrijvende wereld die verliezen zich uitstrekken. Die verliezen te
schatten behoort tot de onmogelijkheden. Toch moeten die een enorm
cijfer bereikt hebben. Het gevolg was dat vele grootere en kleinere
huizen zich genoodzaakt zagen hunne betalingen op te schorten of geheel
te staken. Verschillende gevallen van verregaande kwade trouw kwamen
daarbij aan hot licht, en talrijk waren de strafzaken die daardoor bij de
rechtbanken in behandeling kwamen. Uit dit oogpunt beschouwd, kan
men veilig aannemen, dat ook de slechte tijden hunne goede zijde heb
ben, en de slechte toestond als zuiveringsproces heeft dienst gedaan.
Gaan wij in algemcono trekken de redenen na die tot bestendiging en
verergering van do bestaande malaise geleid hebben, dan krijgen wat
den goederenhandel betreft de suiker, en voor den fondsenhandel do
Amerikaansche spoorwegwaarden veel op hunne rekening.
De groote productie van suiker, hoofdzakelijk door de enorme uitbrei
ding die aan cle heetwortelsuikerindustrie word gegeven, overvoerde do
markt dermate, dat do prijzen tot zulk een laag peil daalden, dat aan
vankelijk zonder winst, later zelfs met verlies door de verschillende fa
brieken werd gewerkt. Het gevolg daarvan was dat aanzienlijke partijen
onverkocht bleven, en groote voorschotten noodig waren, om de fabrieken
staande te houden.
Wat Java betreft liggen de noodlottige gevolgen daarvan iedereen nog
versch in het geheugen. Do bange dagen in November zullen niet
spoedig worden vergeten, doch evenmin mag het aan de geschiedenis
worden onttrokken, aat op het oogenblik dat het gevaar groot was, dat
een aanzienlijk deel van onzen Indischen 'handel niet meer bij machte
zoude zijn hunne zaken voort te zetten, het bleek dat Amsterdam nog
mannen rijk was, die vol energie en vaderlandsliefde de middelen tot
redding zochten en, wy erkennen het dankbaar liuaue. pogingen
met een gunstigen uitslag bekroond zagen. Mogen in de toekomst zulke
maatregelen nimmer moor noodig zijn.
Do langdurige crisis in do Amerikaansche Spoorwegzaken overtreft
die van 1873. Wel betoogt men, en terecht, dat op dit oogenblik minder
Maatschappijen in gcbroko bleven hunne verschuldigde lasten te voldoen,
doch inc'ii vergeto niet dat do soorten van waarden die zich in 1873 hier
bevonden ca die v,v;!ko in don laatston tijd hun weg hierheen namen,
voel van elkander verschillen. Toen waren hot hoofdzakelijk obligatiön,
voor het grootste gedeelte door goed onderpand gedekt, die zich hier
bevonden, en die men bij cle vorige reprise bij groote bedragen tegen
shares ruilde. Rijp en groen werd ons uit Amerika toegezonden, waar
onder een groot bedrag dat men als totale nonvaleurs kan beschouwen,
en wier bcurswanrdo uitsluitend als eene speculatieve moet worden aan
gemerkt. Bovendien werd bij de betere soorten pp een groot deel de
dividenduitkeering gestaakt, bij andere weder verminderd.
Do aanleiding tot dien slechten toestand is ongetwijfeld te zooken in
do enorme uitbreiding die het Amerikaansche Spoorwegnet in de laatste
jaren hoeft gekregen. Door die uitbreididing ontstonden op vol e plaatsen
concurrcerendo lijnen. Vanzelf spreekt dat die concurrentie tnrievenoorlogcn
onvermijdelijk maakte; die op hun beurt de ontvangsten sterk deden
afnemen,
Deze kwade praktijken tegen to gaan moest een dor eerste plichten
Viin het gouvernement der V. S. zijn. In het vrije Amerika schijnt men
echter niet bij machte bij eene wet het eigendom van anderen te be
schermen, en blijkt de Staat machteloos tegenover do grootste knoeierijen.
Een andere reden - die wij hier nogmaals in herinnering wenschen
to brengen tot do groote verliezen die hier werden geleden, moet in
opzettelijk bedrog van de zpe van eenige spoorwogdirectiön en hunne
iinancioole raadgevers gezocht worden. Het bleek tocii maar al te duidelijk
dat men tijdens do plaatsing van eonige soorten aandeden, dividenden
heeft aangekondigd, die nimmer werden verdiend, ja zelfs zijn er voor
beelden dat de financissle gesteldheid van Maatschappijen niet eens do
rentebotaling op do ionas veroorloofde, terwijl men toch dividenden uit
betaalde. Aanvankelijk werden die uitkeeringen niet gewantrouwd. Later
kwamen do schandelijkste zaken in dat opzicht aan hot licht. Zy die
zulke laagheden in de hand werkten, om in verhouding van het verlies
van anderen ee i kleinigheid to verdienen, kunnen er zich op beroemen
medegewerkt to hebben tot het verlies van een groot deel van het na
tionaal vermogen.
Ook voor onze binnonlandsche industrie was het jaar 1884 slecht.
Twee onzer groote fabrieken zagen zich genoodzaakt e'en beroep op de
geldmarkt te doen. Na veel inspanning gelukte hot oKon. Fabriek van
Stoom- en andere Werkt. oeno*5 % leeuing groot ? 1.800,000 te plaatsen
die ten doele moest strekken ter conversie der 1ste hyp. leening groot
?1.100,000.
Door gebrek aan werk zag men zich later in do noodzakelijkheid een
groot deel van het werkvolk af te danken.
E'.ropeesehe Staatsfondsen geven voor het moerende-el stof tot tevre
denheid. Onze Nationale fondsen sluiten met uitzondering der 4 %
Leeningen boven den koers van uit. December 1SS3.
Infegrat'n bereikten in Juli en Augustus den koers van GS2* %, do
laagste prijs was 65'ig %.
liricên varieerden tusschen 77'f5 in Februari en 82% in Juli.
P'i'le Vieren bereikten in Mei den koers van 103?-*' % en werden ia
November a 100% % verhandeld.
Weder zag do Minister van Financiën zich genoodzaakt tot het aan
gaan eener looning zijn toevlucht te nemen.
Ofschoon enkele tot het 3 % type overhelden, werden de sorieüu
van 4 % leoningen weder met een vermeerderd De leoning werd aan
oen consortium met do Nederl. Handolmaatschappii, do Amsterdamscho
Bank en do Amsterdamsche Succursale der Bahqne do Paris et des
Pa vs Bas aan Irofc hoofd a ruim 100)4 % gegund. Groote mededinging
ook van buitenlandsche zijde deed den Minister dien koers bedingen.
Gedeeltelijk door cenigq tegenwerking, doch ook omdat onze markt
tegelijkertijd van verschillende andere soorten van 4- % leeningen werd
voorzien, vloi-tc do plaatsing aan hot publiek niet naar wensch. Lang
zamerhand neemt do voorraad, ook door plaatsing van groote partijen
in hot buitenland, meer af.
Het geschil met Engeland over de bevrijding van do manschappen
van het gestrande stoomschip Kisaro, dreigde ynn ernstigen aard te wor
den. Hen geraakte echter tot eene oplossing dier quaestib in der minne.
Op den koers onzer fondsen bad dit geschil echte-r geen invloed.
flongaarsi-he fondsen begonnen moer do aandacht van solide
geldbeloggers te trekken. Door bemiddeling van het huis Rothssïnld en andere
bankinrichtingcn, werd in Maart eeno 4 % goudlecninc; uitgegeven, ter
conversie der bestaande 6 % Schuld. Men slaagde voldoende met het
plaatsen d. v 4. % Schuld, waardoor Hongarije een aanzienlijk bodragaan
janrlijkscl: rente bespaart.
Bij Franscha fondsen blijft ons publiek slechts in zeer goringo mate
geïnteresseerd. Toch nieenen wij to moeten herinneren ann het feit dat
Frankrijk in Februari eene 3 Jó Icening groot frcs. 350 millioen uitgaf' £i
7(100 ?ó. Vele financioclo specialiteiten, inzonderheid der Parijsche haute
linanco oordeelden, dat do prijs van uitgifte, m verhouding'tot die der
andere leoningen to duur was, en den Minister, den heer Tirard, werd
in vele bladen daarvan een verwijt gemaakt. Hij bereikte echter zijn
dool en zag do Icening zér ruim volteekend.
llaliaittn stegen gedurende don loop des jaars tot 92K %. Meer en
moer wint do overtuiging veld dat de vaak besproken conversie in een
4 % belastingvrij fonds haar beslag zal krijgen. De koers te Parijs
beroikto reeds bijna 100 %. Trekt men daarvan de loopende rente af,
dan is slechts eene verdere koert,verheffing vari 2M % noodig om do
pari-waarde te overschrijden.
Oostenrijkers Ie verden'weinig stof tot bespreking. Ondanks do krasso
daling der valuta konden die waarden zich zér goed op prijs houden.
De Meirente varieerde tusschen 65 in April en 67'A in November; da
Julirento noteerde 66 in Juni en 67% in Aug. en Sopt,
Portiigeesen ontmoetten wij aanzienlijk beneden don koers in Januari
52% %. De laagste noteering was 45% in Octobcr. Hot niet slagen der
leening _groot £ 4 millioen, die in Juni ter markt kwam, werkte zér
ongunstig op den koers van dit fonds. Menigeen word dan ook bevreesd
dat mooielijkheden in hot plaatsen van nieuwe leeningen tot eene sta
king der rentebetaling zou kunnen leiden.
hussisdie Staats- m Spoorwegfondsen behaalden gedurende den loop
des jaars een aanzienlijk avans. Berlijn trad aanvankelijk sterk als
koopor op. Later werden ook verschillende kooporders voor Londen uitge
voerd, torwijl ten slotto ons publiek zn'ne verkoopcn grootendeels staakte
on zelfs somtijds van front veranderde, en opnieuw tot eenige aankoopen
overging. De meer gunstige opinie, die hier in den laatsten tijd voor do
ongunstige van voor eenigen tijd in de plaats trad, deed de oude liefde
voor Kussisch fonds weder eenigszins ontwaken.
De hoogste en laagste koersen van eenigo soorten zijn:
leening 1798/1816 101% in Nov. 97 K in April
1864 ? 1000 lOO1^ 9 95 %
2de Ooster leening 6134 Dec. 52% Januari
4% 1880 77X . . 66% l
1889
103%
W*, i