No. 395 DE A M STERDAM M E P,, WEE K BLAD VOOR NEDERLAND. bewijzsn van sympathie, die hij bij d*ze gel"genheid heeft ontvangen, hebben hem doen zien, hoezeer het Kutterdamsche publiek hem op prijs stelt. iiene eigenaardige hulde werd den jubilaris door zijn collega, Rosier Faassen, gebracht. Deze bood hem, namens de Nederl. letterkundigen, wier stukken te Rotterdam zijn gespeeld, een exemplaar van die stukken en een lauwerkrans aan. Wij hoorden hier een grout aantal namen van Nederl. dramaturgen, die vroeger oorspronkelijke stukken op ons toonoel brachten. Deze schrijvers schijnen thans allen op de behaalde lauweren te rasten, want nog slechts door twee, Jan G. de Vos en Faassen, zian wij onze tooaeel-lilteratuur verrijken. Faassen heeft in da laatste jaren eiken winter vo JT een nieuw stuk gezorgd, ook dit jaar kunnen wij ons met een nieuw product zijner geestesgave verblijden. Gisterenavond, bij gele genheid van het -jubileum, werd dit nieuwe tnoneeHuk Pint ij n & Cie, voor het eerst te Rotterdam opgbvuerd. Zie hier in korte woorden, wat de auteur ons doet zien. Simon Platija, lid dor hoLithandelanriünnn Platijn & Cie, b^eft een zoon gehad, dio gestorven is. Dit verlies pin;.; hem zoozeer ter harte, dat hij aan den drank verslaafd raakte. Zijuo zaken zijn erg achteruit gegaan, eene associatie met zijn rijken Li oer Arend, een oud zee-kapitein, helpt hem er echter weer boven op, en do geboorte van eea liet dochtertje brengen hein van hut drinken af. Dezo dochter, Ellen, nu reeds een huwbaar meisje, wordt door vader Simon en oom Arend erg verwend, maar waar oom Arend haar als eenvoudig iiieisje wenscht te doen leven, wil haar vader daarentegen, dat zij als groote dame leeft. Zoo staan de zaken, wanneer het gordijn voor het eerst in do hoogte gaat, maar zoo staan ze ook, wanneer het voer het eerst valt, want het eerste bedrijf geeft ons slechts mcdedeeliag van deze feiten en brengt ons tevens in kermis met een zoon, Henri vr.a Dirigeren, die zich erg over zijn vader, eon would-bc baron en werkelijk doordraai.r, zich noemend) Van Bingeren van Bingum, hoeft te beklagen. In het tweede beJriji' wordt dio kennismaking voortgezet ea Ileuri van Bingeren vraagt om do hand van Ellen Platija, zegt echter ook daarbij, dat 2 ij a vader geca baron eu hij een eenvoudig suikerfabrikant is, Simoa I'iatiju, dis erg in zijn schik .was, dat zijn dochter met een baron zou trouwen gesi't echter niet zoo dadelijk toe, wanneer bij hoort, hoe het met dien barons-t 'a-i staat; over acht dagen zal hij zijn antwoord zeggen. Hiermede sluit heb tweede bediijf. Wij weten nog niet veel en toch hebben wij al een paar uren in den schouwburg doorgebracht. liet derde bedrijf voeit ons naai de woning van den heer en mevr. lïenri van Bingeren, geb. Piatija, dio te Amsterdam op een grooten voet leven. Papa en mama van Bingeren hebben hunne schoondochter het nool'd op hol gebracht en de kiem van grooischlieid, die al in haar aanwezig is, nog flink ontwikkeld. Wij vernemen dan ook al heel spoe dig, dat bij van Bingeren Jr. te groot wordt geleefd, dat do zaken slecht gaan en dat juist dien middag een diner za! worden ?>egeveüa>in e/ikeltj personen, dia men er wil laten inloopen voor een fliuko S>JEI. Papa van Bingeren ontmaskert zich hier als schurk, want hij heci't do handteke ning van zijn zoon gebruikt-, om aan geld te komen- De familie van do Zaan ko<nen de jongelui een bezoek brengen; zij bemerken echter z er spoedig, dat zij allesbehalve welkom zijn bij de jonge Mevrouw; ja, dat deze hun eenige dagen te voren belet heeft gegeven, in weerwil dat zij thuis was en een partij gaf'. Simon Platijn is woedend over don hoon, hem en zijne vrouw door aijna dochter, zijn ee;iig kind, aangedaan: hij zweert nooit meer het huis van zijne dochrer te zullen betreden. Kern, vrouw ! de groote lui arriveeren, nu kunnen de boeren wel heengaan: dat zijn de laatste woordan van het derde bedrijf. In het vi»rde en laatste is Simon weer aan den drank verslaafd, m ?.ar hij wordt gen-jzan door het afschrikkend vooi beeld van een zijner werklui. De vader heeft gezworen nooit meer het huis van zijne dochter to a ui len bei radon, dus komt de docht r in het huis van haar vader. Oom Arend heeft alles in orde gebracht, hij heeft zijn pleegzoon Willem, een onderwijzer te Amsterdam, met een mk hapitual tot compagnon van Henri van Bingeren geproclameerd, hij heeft zijn broer Siiaou een beer j c op reis gestuurd en zijn nichtje'Pillen naar buis gehaald, om hier hare bevalling af te wachten. Simon komt van zijne reis thuis, men ber.-iu.; hem langziam voor op de tegenwoordigheid zijner dochter, maar allen:, wanneer zij in doodsgevaar is, wil hij haar ai n. Ga dan naar biancu", zegt zijn vrouw, want zij ia op dit oogenbük in doodsgevaar." Voonlat bij het echter doeu kan, komt men zeggen, dat alles afjreloopen is. ..'s E ij dood?" Neen, maar zij heeft een mkcn zoen," Siiaon Platija y ?'-.:, zijn kleinzoon omhelzen. Da handeling, het blijkt duidelijk, is niet toereikend, om een s'uk, dat b.il'.'-a vier uur speelt, t o vullen. De schrijver nee u; t daarom zijao t o e vlucht tot ?."::?/.c, soms zeer groot e, samenspraken. Eoe Keur die soa; a tintden -van ;r iS, hoe dikwijls zij ons doen lachen of colt wel eens e;:n trana wc;'; iu!:.:;-, zij blijven altijd woorden, ea allo^ii woordca kaneen op den duur }????£ publiek niet bezig houden. Dit gttldt TOOI al vfn do CP;S'.Q tivoc c~i l:;h vierde bedrijf, die te gerekt zijn. Hoc oiigaarne men enkelo j-ütaut'; r.'',:,drukkin^en zal ziea vallen, een goed aangebracht snoei mes zal bei stak bepaald veel beter maken. Wij weten het reeds uit de andere stukken, dat in het zoogenaamde bijwerk Faasacn's grootste kracht ligt. hij kout zijn publiek en geeft voor edereeu wat, hij kent zijne acteurs en boro kent al vooraf, walk succes deze of die uitdrukking, ECO en zoo tii^'osproken, bij het publiek zal hrliben. Dio rel 200 redeneeit hij is voor Dirk (Haspels), dïit aal Lij zóó zeggen, hier :-.al bet publiek b> ginnen te lachen, daar komt applaus, hier weer worden da zakdoeken voor den dag gehaald. Dat ;:ijno berekeningen juist zijn, bewijzen do talrijke opvoeringen, die zijne si ukken t'.ele\vn. Isluar dif-iuunut niet we r, dat de auteur niet mng uit het oog verliezen, dat bii\vork peen hoofd werk mag worden en dit is bij K ij n 81 uk Keer ziMu-r het geval. Dat de opvoering goed moet zijn, spreekt bijna van zelf', want do rol len worden voor da betreffende tooneelspeliTS gcschraven en Paassen beeft uitstekende acteurs te t'jusr beschikking. Hier moet mij nu iets van het hart. wat ik zeer ongaarne neers ?*""'»£. maar wat ik toch ter wille eener onpartijd:ge beoordeeling niet mag terughouden. Iedereen, die eens nader met de familie van den heer Faassen ia in keunis gekomen, weet, dat hij een liefhebbend vader en echtgenoot is. Deze goede hoeda nigheid van den mensch Faassen, speelt dea auteur Faassen parten. Tel kens immers, wanneer hij een stuk schrijft, zorgt hij er voor, dat zijne vrouw en zijn zoon ook daarin meespelen. Tot nu heeft hij beiden kleine rollen toebedeeld, die zij tot algeraeene tevredenheid hebben vervuld; thans heeft hij be;den echter groote rollen gegeven. Zijn zoon was lang niet opgewassen tegen de rol, die hij te vervullen had ciilkt in het tweede bedrijf'a)les te wensohen over, de rol kwam mij overigens zeer ongeschikt voor hem voor. Mevr. Faassen heeft hare mooie rol totaal bedorven. De manier van spreken van Mevr. Faassen is zeer voor critiek vatbaar; gist-renavond sprak zij zoo lec-lijk en overdreven, dat het niet toste; k gelaakt Lm worden. Ma ir ook spel en houding waren geh.el onbevredigend. l'anr da h-er "Fnasscn u-j rollen voor de tooaeeis^elors, die hij op het oog heeft, tchrijft, moet het te mscr gewaardeerd worden, dat Mevr. B:;rl.-'ge, dio plotseling de rol van Mevr. lleermans moest op zich nemeu, kia z-jo uitstekend heeft vertolkt. Nogmaals moet ik echter de opmerking ii":;en, dat zij weer veel te jong uitzag. Zou Mevr. Burlaga heusch niet weten, dat zij er nog niet uitziet als eene vrouw die reecis een huwbare dochter heeft!" Mcj. Vink en de heeren Faassen, Le Gras, D. Haspels en de Vos waren uitstellend op bun plaats; de heer Le Gras was keurig gegrimeerd f n do heer D. Haspels toonde^ weer eens, wat hij kan. Ook de heer Keerwolf had zeer veel werk gemaakt van de rol van den boekhouder JJcmmel en was daarin zeer goed op zijn plaats. lyjn bijzonder woord van waardeering aan den haer Poolman vour de dcgc'ijko opvatting en goede Vft! tolking van den knecht Del et. D.-'t de fflise-en-scène door den jubilaris nitstelcond verzorgd was, beh o '"t nauwelijks te worden gezegd. i.', 1. 1885." M. H. OVEnZICIIÏVAN HET TOOXEEL IS NEDERLAND GEDURENDE 1861. A. De Yereeniginor Het Nciïwl. Toomcl. l. De Airftsi'Jamsclie afdeeling dezer Yeri?eniging hoeft cca jaar achterc!eh, waarvan da i!itl:omst«n ver'a'otuven-gcve;:u cu aanmoedigend zijn. sic:.!wo stukken, die slechts enkele malen gegeven worden, o ai daarna v.! n het repartoirs f e verdwijnen, zijn er bijna niet gsy, eest. En een aan1.-..1 «oe-is stukken ho'jbsn financiecle winsten gclcvc-rd, ie \veltut cadcnL'eu voor de toekomst raogea stern^-en, ca een aa:iL i;lin:; vormen tot do vraiig: iotr'.o men V.ot in 't vervolg lüet alleen mei: gor:ds stukken kunnen Kiellen? De uiinJei- goede stukken hebben ook iiu ca d:ui wel opgang rj'-ypT'rikf-, rc;i'>r indi'-n roer, in p'-at? van ("/..:i\, \vi.-l gocrlo stukken had {.'ospe:-kl, d-.13 niets ais goede, zoudea d c a e zich n;i.-.^cii.;eii in ecu noj'groü' ter taci't'S hubboa IniHisan verheugen. Dar.U zien \\-ij clo feiten. (Wij zullen niet vullwlig i;jn- iu "l-a z5Bi ^a,t Biet nu ea daa een stuk van onbeieükeiKlca iuhtud of succes wordt overgeslagen). L'e elukkea door do Vereeniging gespeeld ziju in vijf soorten to ver(liïlen: zestieu.-le-eeuwache Engclscho Eti;kkea: lïomcj en Jttïia, Otello, l!-nild, Ridmrd III; Fransclie sl-.ikkea uit de eu:^t.u helft dczoreeu\v: u'c.iiüI-'^rc, luc)"fi:.t, Ecurss'iid, Lsiu'kr'bcoiitcn Itddsiaf, Kccm, Judilh; n;cu\»ero Fi-a/.'-.lio stukken: lïtoudii.ctle, Z?u U;C).'/:'L, U: a ;/ö--ii'-; Ilullcnlv.',, l)c ia'h'3'ïltd v-'Ui Puitt-Avti-ncs, La fauüe iV/vo-d', ld 'iav.wx van, (lïn T):'jj., Ds FöiircJifiriilaults, Noord-A.r,it,ïiJ;. I)dim6 c.-i fcc/ ('.;>, Hdnieuwe J:'.'Js, llï.n zusje; Kegcnfioudi'-eeuwsche Duit-cho biij-pcicn: De l'rticfpyl, U>:;a V>-ji:i'j n, lïoJa ich Heller, Eoi damttdoklcr, D-: fdudllc uanHorent I-kil L?'ave Hcadfil:; oulera Ilollaudfche stukkua i:it dezu eeuw: Joun M"o;i!crs~., Zcgn ria sliijd; ni/uv/e UolSandsche stukkea: U!on(?3 Els, Z/Jn. mei: je hr.tit i'Jf. Hei scnucf, G r L u l n Sara'!. Yuifc nu de eer;te aldus gevorniue rubi-iek bulrcft, de Engelsehe stuk ken, ie 'ereeu wien het tooneel ter harte gaat, zal er ziuh uv.i ons oververheujren, dat Shakespeare met zooveel warmte en vrucht door het Ked. Toon. beoc-ioüd wordt. Jaarlijks vermeerdert de belangstelling voor de oude Engelscha dramatiek eu do uirgavo van zeer goede vcitiilingnn gaat hand f,au hand met da inJ-rJaai niet kwada opvotrii'gea dezer toüiieelspelea. I'o oor'.nifoukelijku teUst \verd steeds op een cub !o kleinigheid na in y.iia gi haal behouden en ua acteurs legden zijh i./ot ijvei- er op toe ShaIri'Ei.eare te begrijpen en eoo getrouw mogelijk do goaai-lile tl e 3 meesterg to verto!i;ui. M.:t l-,"t oog op dezo stulcken ia 't bijzonder is 't v/aavlijk aeor verbL;-'i'r,d te ku.iïie;'. vcrkiaveu dat, de middelea, Waaruver beschikt wordt: i.ikuten en krnsMea, ia aanmerking genomen, door Nederlands eerste (oonee'o;czel:;c':ap ia 1831:, nu ea naa een betrekkelijk volm-iakt geheel bij coaa vc-vtor-ciuc; werd verkregen Men is op eea ait.stekendcn weg, II:,t tfvjnceij'iar l^c?t vergeleken niet b. v. 187 t-'eert d".t men met groote vatsea ia vooruit gegaan. Het Cnancieelo winstcijfer der amstoi'damsche afJeeliag is esm aang-.aiama geaoegdoeniag voor het rusteloos streven der Vei'er-iii.a;!ug. Van de tweede rubriek: oudere Fransche stukken, zien wij er slechts een, ir.u:ieiijk Janc, l-';jre, figur.ieren onder de titels dtr si ukken, die de meesto cpvoerir.geu b,.-lö;i'ilen ea eea aanmerkelijk wiiistcijfer opleverden. Wat t/.'/;.;;''7i betreft, dit drama zal in 1885 zijn recetten uog moeten maken, aangezien het pas ia de laatste maand van 1834 op da planken kwam, Ke.ini v.-as e.-a reproe, dis in 1882 ea 83 veel werd opgevoerd. Hiermede valt dus ook niet to rekenen. Maar Lauriei'lonm en bedelstaf b. v., eea afgo^a'igd melodrama, en de verouderde stukken van Ponsa-d: Liicrelid eu 'Hcurisjpd, dat f! :; ? zoo weinig gingeu, zoi;,!e als e«n vingerwijzing kannen worden aap. ijn. Het succes van JanèE'jrc was er ook een grof. Do Ven;eaiging kua zich zonder bezwaar ia 't vervolg van dergelijke vcrtoouingen nog moer speeneu daa tot nu toe reeds het geval is. Van de derde rubriek; hèdendaagscbe Frausche stukken, komen de titQb