Historisch Archief 1877-1940
,.
"cv
DE AMSTERDAMMER
A°. 1885,
WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Verschijnt eiken Zaterdagavond.
uitgevers: DAGBLADVEREENIGING HOMZ t Oo.
Kantoor: Singel £11.
Hoofd-Agenten: te Batavia, O. KOL?? & Oo.
Zondag 25 Januari.
Abonnement per 3/m f 1.-. f r. p. p. f 1.15.
Afzonderlijke Nummers asn de Kiosken verkrijgbaar a 0.10.
Advertentiën van 1-6 regels f 1.-, tte regel meer . 0.15.
o tussclien den tekst per vogel ..... i _
B N H OU»!
BUITENLAND. BINNENLAND. Warme Kadetjes, een Zaterdag-avond Praatje,
IAV, door Aquariua. Brieven van Jan van 't S icht. ?- Kunst: Het
Amstordamsch Tooneel, door K. J. W. Het Tooneel te Rotterdam, door M. H.
Muziek In de Hofstad, door D. Wedstrijd Wülini van Collen," door Alb. Tli.
Ovaraiout vaa het Tooueel in Nederland, gedurende 1884, II. *- Eene nieuwe
onderneming van bet Genootschap Architectara, et Amioitia, door Alb. Th. Uit
Parijs, door A. B. Uit België, door M. A. Letterkunde: Overzicht der
$V»fti9 letteren in Nederland, 188i, II. Wilde Halmen, beoordeeld door Scaramouche,
(XIV). T- Berichten en ilededeelingen. Inhoud van Tijdschriften. Militaire
2 ai e n: Eigenaardige Proefnemingen, door Sfc. Overzicht van M litairen Stukken
SB Dagbladen, Schaakspel.?F enill e t on: Oetober-Naoht, naarNuitd'Octobra,
van Allrea da Musset, door A. B. Jr. NIEUWS VAN DE WEEK. Brievenbus
Overzicht van de EffectenmarUt, door S. Veilingen. Te huur. Advententiën.
B D I T F, N E, A N
Frankrijk maakt zich ernstig gereed voor de Senaatsverkiezingen,
de eerste in de rij van groote manifestaliën voor den volkswil,
die elkander in de eerstvolgende maanden zullen opvolgen. Rede
voeringen worden in menigte gehouden; de ministers
Waldeck' Rousseau en Martin-Feuülée spraken te Eennes, De hertog de
Broglie hield in de Eure eene reactitmnaire rede vol verwijten
tegen de regeering, Paul Bert. sprak te Lyon en beschuldigue Ferry
uit naam van Gambelta's beginselen; Spuller hield te Parijs eene
rede, waarin hij het autonomistisch programma verwierp, en zich
candidaat voor een senatorialen zetel stelde in meer gematigden zin,
Men is zeer belangstellend naar den uitslag dezer verkiezingen;
de houding van eenige anü-republikeinsche bladen, gelijk de
Gaulois, die de Senaatsverkiezingen als weinig afdoend en onbe
langrijk voorstellen, zou doen vermoeden, dat de oppositie weinig
hoop-heeft, maar de financieelönood der regeering, het uitblijven
der verwachte overwinning bij Lang-Son, de slechte indruk door
generaal Catnpenon's onthullingen gemaakt, hebben in den
laatsten tijd de trouw der meerderheid en de vastheid van het minis
terie zeer geschokt.
Eene levendige polemiek is gewekt door een artikel van Léon
Say in de fievue des deux mondes. De bekwame financier zet
daarin zijne denkbeelden omtrent de oorzaken van het deficit en
de noodzakeUjLe regeling der financiën uiteen, en gispt ten sterkste
de tegenwoordige economische politiek der regeering. De R
pullique, de Temps en andere regeeringsbladen werpen de schuld
terug op de maatregelen die Léon Say terwijl hij zelf minister
van financiën was, heeft ingevoerd, en beweren, dat veel van wat
thans verkeerd is, alleen daaruit is ontslaan, Léon Say heeft deze
week ook eene belangrijke vergadering gepresideerd van den» bond
tegen het duurder maken van brood en vleesch", waar de
bonapartist Eaoul Duval eene krachtige rede tegen liet protectio
nistisch streven der regeering heelf gehouden.
i. , * »
«
De treffende geschiedenis van eene verzoening van generaal
\Voleley met den fthhdi blijkt, zooals men kon verwachten, een sprookje
te zgn geweest. Want een bloedige slag, die tusschen de voorhoede
der Engelsche troepen, onder generaal Stewart, en de opstande-,
lingen bij de bronnen van Aboe Klea plaats vond, bewijst maar
al te duidelijk dat in de gezindheid van den Profeet niet de minste
verandering is gekomen. Du eerste treffen van de naar Kliartoem
optrekkende krijgsmacht met de fanatieke bevolking is een duur
gekochte overwinning geweest, en herinnert aan de bloedige slagen
van El Teb en Tamchiek. Men weet, dat de Engelschen van Korti
Uit over land naar Metammeh trokken, om eene voor het trans
port zeer onbruikbare kromming van den Nij! al te snijden.
Melammah ligt tegenover Shendi aan den Kijf. Op den weg
daarheen nu ontstond, waarschijnlijk den 161en dezer
maand, het gevecht, waarover de correspondent van Daily
News het uitvoerigst verslag heeft gegeven. Men meende algemeen,
dat de bronnen van Aboe Klea slechts door weinige rebellen be
zet werden gehouden: doch het bleek weldra anders te zijn
Evenals bij vroegere gevechten wierpen ook nu de woeste rebellen
zich onmiddellijk op het door <fe Britten gevormde carré, en met
zooveel kracht dat het verbroken werd. Spoedig echter herstel
den de Europeesche troepen zich, en de Engelsche vuurwapenen
beslisten den strijd, die ten laatste in een handgevecht overging.
Aan beide zijden werd heftig gestreden, en de opstandelingen waren
handig in het gebruik hunner Remmington-geweren. Aan hun
zijde wordt het verlies op 800 a 1000 man geschat; de Engel
schen verloren 18 officieren en 150 minderen; onder de eersten
viel de bekende luitenant-kolonel Burnaby. Na het gevecht kam
peerde generaal Stewart met de troepen bij deAboe-Klea-bronnen.
Het is niet te denken dat dit eerste gevecht op den tocht naar
Cordon een beslissende slag zal zijn; de Mahdi laat zich niet
spoedig uit het veld slaan, en beschikt, volgens sommige berich
ten, in de streek van Metammeh over niet minder dan honderd
duizend man.
Heeft het Britsche leger in Egypte met moeilijkheden te strijden,
de Engelsche regeering te Londen kampt met zwarigheden van
anderen aard. Deze week werden aan Lord Granville de tegen
voorstellen der mogendheden, in zake de Egyptische aangelegen
heden aangeboden; en nu is de vraag: wat zal Engeland doen?
Weigeren of toegeven ? Alle bladen van Engeland bespreken thans
dit dilemma, en slechts enkele daarvan hebben den moed om de
vorstellen van Frankrijk nog niet zoo heel onaannemelijk te
noemen. De heer Gladstone weet niet recht wat te doen: steeds
luider verzet de openbare meening zich tegen de aanneming der
Fransche voorstellen, die als vernederend voor Engeland beschouwd
worden; aan den anderen kant evenvel moet het ernstig verzet
der mogendheden tegen de door Gladstone in Epypte toegepaste
politiek des premiers tot nadenken brengen. "Volgens den Times
heeft de regeering besloten Frankiïjk's voorstellen aan te nemen,
doch daarin zooveel mogelijk wijzigingen te brengen. Toegeven
dus, met een schijnbaar behoud vaa het Engelsch gezag in Egypte.
* *
»
De Oostenrijksche regeering heeft bij den Rijksdag een zeer
strenge socialisten-wet ingediend. De voornaamste bepalingen zijn
de volgende. Alle socialistische processen worden aan het oordeel
der jury onttrokken. Socialistische bladen kunnen door de regee
ring worden geschorst, terwijl hunne redacteuren drie tot zes
jaren gevangenisstraf kunnen krijgen. Inzamelingen ten behoeve
van socialisten worden verboden; vereenigingen en vergaderingen
van aanhangers der richting, waarop deze hunne beginselen ter
sprake brengen, eveneens; en herbergen en andere openbare
plaatsen, die aan de socialisten verhuurd worden, zullen worden
gesloten. De wet zal voor vijf jaren worden ingevoerd, en zoodra
zij in werking treedt zal de kleine staat van beleg voor Weenen,
Korneuburg en Neustadt worden opgeheven.
Niet minder streng zijn de bepalingen omtrent het gebruik en
het bezit van ontplofbare stoffen. De in dit ontwerp omschreven
overtredingen worden minstens met tien jaar gevangenis bedreigd.
Een dynamietaanslag-, die den dood van een mensen ten gevolge
heeft, wordt met den dood gestraft. Personen, die kennis dragen
van het bestaan van eene verzameling ontplofbare stoffen, en die
hiervan, aan de politie geen mededeeling hebben gedaan, zullen
met gevangenis van n tot vijf jaren worden gestraft.
In plaats van graaf Auersperg is tot president van de hoogste
Rekenkamer van Oostenrijk graaf Hohenwart benoemd. Volgens
de Czechische bladen is deze van plan een nieuw mandaat voor
den Rijksdag niet weer te aanvaarden, lijn uittreden zal een ver
lies zijn voor den club van het rechter-centrum.
-** *
De gezondheid van den Duitschen Keizer wekte in de afgeloopen
week eenige bezorgdheid. De koude scheen den grijsaard aange
grepen te hebben, zoodat hij gedurende een paar dagen het bed