De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1885 25 januari pagina 5

25 januari 1885 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

r» No. 396 DE AMSTERDAMMER. WEEKBLAD ,VOOR NEDERLAND. werd dit stuk reeds door de Rotterd. afdeeh'ng van het Nederl. Tonncel ten tooneele gebracht; den 7den December van het vorige jiiar werd Moser's Salontyroler in het Wallner-Theater te Berlijn voor de eerste maal vertoond en den ISden Januari speelde men het hierin deu Nieuwen Schouwburg; den tijd, noodig voor vertaling, instudeeriiig en nieuwe costumeering in aaumerkiag genomen, kan het wel niet spoediger. Moser heelt, men moge uit aesthetisch oogpnnt over hem deuken zooals men wil, bij htt groote publiek burgerrecht verkregen eu ik geloof, dat ook dit blijspel (het verdient eerder den naam van blijspel dan zijue andere werken, die hij blijspel noemt) wel zijn wejr in ons land vinden zal. De Sdlontyroler is eea adellijke fot, die verliefd is op de dochter van een rijk koopman. Deze dame dweept verschrikkelijk met de natuur en vooral met Tyrol en de Tyrolers. Op raad vau haar oude tante gaat onze jonker ook naar Tyrol, wanneer hij hoort, dat zijne charme er heen wil, kleedt zich daar in een soort van Tyrol. r kleeding, doet zich tegen over eene andere fierJijnscha familie als gids voor en laat zich in dio qualiteit met honderden pakjes beladen. Dat hij door dio dwaasheden het hart der Berlijnsehe schooue, die wel wat overdreven, maar toch zeer verstandig is, niet wint, spreekt van zelf; dit hart zal tuebebooren aan 3en degelijk, wel wat ruw, jongmensoh, dia bij haar vader in de zaak is. De schrijver heeft tegenover den Satontyioler een werkelijk Tyroltr geplaatst, die bij een vorig verblijf der jonge koopmansdochter teTyiol, verliefd is geworden op haar kamenier. Deze dweept echter meer met Berlijn, laat haren Tyroier overkomen en kleedt hem in bcerenldeeding, die hem echter even gek staat als den Salontyroler het Tyroier coatuum; de goede jongen vlucht spoedig naar zijne bergen en krijgt daar zijn goed humeur weer terug, wanneer zijn kamenieifje hem volgt, zich op <wjn Tyroolsch kleedt en met hem jodelt. Enkele ernstige scènes wisselen de comische af; daar die echter nog al sentimenteel zijn en slecht in het kader passen, zouden ae best kunnen gemist worden. ? Zooals ik reeds zride, ban dit stuk den naam van blijspel met mcr-r recht dragen dan do andere stukken van den schrijver. Immers geeft hij. hier menigmaal satirieke opmerkingen over onze sociale toestanden ten beste en steekt den draak met het leven ia de g! oute steden, vooral met dat der dames. De vertooning liet niets te wensen on over; hot stuk is dan ook a'u het ware geknikt voor hi,fc personeel der Nanlxtiluip]./]. .bit gezelschap heeft ik wees er reeds viocger on ze-r goede tooiicüi-jjoi-lsters, en de darnea hebben in het stuk groote rollen tüvervullen Al'en v, aren uitstekend daarvoor geschikt en werkten tot e ui goed geheel mede. CoU had-ten aij veel werk van kkediut; gemaakt. MÜ:U- ook do he.erun wiuvn fli.nk op hun post. De heer Mutrers trad voor het f!..rct lij dit gezel schap op on vervulde de rol van den verliefden Tjrohr zeer ;^,ed. Hij ia een groote aanwinst. Ook do andere heeroa sjoelden met vee) animo ca deden hun looat om een goed geheel ta veikrijgeu. Zelfs do heer Vau lieuwland meende thans eens niet op eigen houtje te nioe'ea comedio spelen, chargeerde weinig en werkte nvo tot een goed ensemble. "**"?" 21.1. 1885. M. H. MUZIEK IN DE IIOFSTAÜ. Niemand zal kunnen beweren, dat er in Pen iJan:j niet jrcnoc? gele genheid is om muziek, en zelfs goede muziek te hooren. i]a evenmin dat van dio gelegenheid niet gretig gebruik worut frouvankt. In 'hoever de .mode daaibij iühet epel komt, en hoevelen b.jv. van de toesehouwcrs op de Beethoven-avonden van deri hcc-r S. van Groningen weike'ijk genieten, is moeilijk te bepalen. Maar in dit geval KOU het ondankbar zijn, tegen do mode te velde te trekken ca zoo er zijn, die zich met Beethoven vervelen, wat doet het er toa. Zij zouden zich ook thuis heb ben verveeld, of hun avond misschien met de lectuur van een of ander prul hehlien gedood. De heer Van Groningen heeft nu remis de helft van zijn taak achter den Vu?, o. a. do geweldige nKntaaiorclavier"-Sonate. Welk een geheu gen.! Het ia jammer dat de tempo's veelal te snel worden genomen; het karakter van Beethoven's composities wordt daardoor veranderd, mi niet alles komt tot zijn recht. Er ia soms iets nonchalants iu het sj el van onzen pianist, misschien wel het gevolg van zeuuwachtiglieid; beBchrooiHtiheid hult zich wel eens ia den dekmaatcl van overmatige vrij moedigheid. In elk geval is de beer Van Groiii.igeu een piainst van bcteekenis. Alleen, dezulken moesten thans in het op.inhaai- optreden, iru m«n letterlijk overstroomd wordt door klavier', irtuuzcn van b ido sexseii. Wat bijv. verliest de wereld er bij, indien i.'j kennis rmwkt met eea clavieispeler als de heer Wouter Uutgcheiu'i:vicr van Ilof.terJara. I)o;;a jeugdige avtist defd aich hiei: hoeren o>> eea uitvo«riiv» v;ui da Nede landsche Toonkuustenaurs-Vereeni^iug. Zooals hij vindt uien er twaalf iu het dozijn. Do wereld kan slechts gediend zijn met. het Tjniton.^v.'Oïie'" streef' Goethe eens naar aanleiding van de overproductie in de LJvat.-.e'ïo dichierwereld; vervang wereld" door kuust" en zijn uitspraak ;-bldt ook nu nog. En vooral is dia op het gebied van do piano van toepassing. Da heer Hufcohenrayter kan misschien ecu pianist van raam worden, maar hij heeft thans noch da techniek, noch do voordracht die eeu opticien in het publiek wettigen kan. Zelfs niot iri ten hieineroa kring als de Nederlandsche Toonkunstenaars-Vereouiginsr, waar do landgenoot zic'i bijna en familie" vindt en waar da dankbaarheid van de toehoorders wel eens niet evenredig ia met den aurd vau het g'jnutciie. Met g>'oot genoegen hoorde men op een reeds genoumda uitvoering do 'iü- vereeuiging Molosopliia" en eenige cutrüuers a- capolhi" »^n met besrtileiding. Hat meeste su -<:es bad bot eonvouiugate mik van bot i'etioe: program een koor van Wrluilst o» Ileye's Uiu op d« heiue". Dit :; u u u. viii'.;erwij'dng dunkt ons, zoowel vooi1 hen die het programma same-iisteUen, ttis voor hen, die koorwei ken schrijven. Al die pronkstukken, mat ten henels'ijgondo passages voor tenoren (desnoods met falset) of met plotselinge overgangen van ff tot pp, met moeilijke modulaties, doen niet half zooveel genoegen als een eenvou dige melodie die een tekst goad weergeeft. Richard ol is een van hen die zich die opwekking ter harte kunn<n neraan. Wat. hij bijv. onlangs do T Cecilia" liet zingen Die Flüchtlinge" is eea staal i je van de mo dern;! schrijfwijze voor mannenkoor. Mach ad.) aboat iiothing" kan mon daarvan zeggen. Een eenvoudig li«dje van Meudelssohn is om dui zendmaal liever. Och dat men tot den eenvoud vna vroeger teruukecrdo ca alleen componeerde als men werkelijk wat te zeggen heeft. Op het concert van Cecilia" werd behalve de daukbara nocturne uit Ho 's nieuwe eyavhome ten gehoore gebracht het seldzaam gahoorda Kec[iiit;m voor maüueukoor van Ciierubini. Een hedr'ijk werk, even schoon als de ..je' ij k, evenzeer uiiinunleud door factuur als door gedachte. De zangers kweten zich zeer verdienstelijk, do bassen vooral, die een vollen klank ontwikkelden. En ons orkest f/egeleidde zeer natjos. Het is hioc de vraa^ of het gemengd publiek dat de concerten ouaor zaagvereauigingen bijwoont, genoeg 'aam onivvikkeld is om du schoonheden van een werk als dit te bewumieren. In elk geval verdie en Ceuilia" en Hol dank voor do uitvoering, en hulda aan den voorzitter, graaf Van Stiram. Met veol succes trad op het vorige Diligentia-concort uw voormalige utadgenoot W. Kos op. Hij is een artist van groot talout en gave ea Ware do toon even goecl ontwikkeld als de techniek, hij aou een plaats onder de etyttou waardig zijn. Als componiit kan men niet hetzelfde van hem zeggen, ten minste niet als mea zijn Cliaracterietischo Tanzweiscu" hoort. Kes hooit ook een vioolconcert geschreven, waarvan inrn vee! goeds zegt. Hij speelde op Diligent ia" dat vaa Max Bruch, dat ten spijt vaa Ciahms e.a. noc; alijd na de concerten van Beethoven en Mtmdeli-sohn de eerste jluats blijft iunemDn. DJ Ouitsche Opora gaf geen nieuws in dsa laatsteu tijd. Zij bnrc-idt zich voor op da nieuwe gutu Imildn", tekst en muziek bei lo vauEoUer(I;inim:r3. Do naam Su;alt, heeft in du kunaUveield ecu gocJon klank ca de heer Vicchen hoeft als co.uponiit rcods naam gemaakt. Hij schreef daa O'.'ii operöia l act. Eea Johaouoslcier au t' Amrom, waarin hij van l.Vris!;)! t;:h'iit b!ij!i gaf. Mügo in Imilda" ook dramatische kiauht schuilen; d r. t- KOU ook de bedicigde Duitschs O^iera ten goede koruea. De Fi\u.::e":0 GIJCVJ. Jiecft ons op eene zeer gelukkige reprise vauChavlos VI vfigfijt. i.urits do Viia-j overtrof zich zelf in d-j zeer moö^ijko tirelvo!.. RU ware htt alleoa cm h 1111, eea gaug naar de ojicra zou rc'nvSc' cn.id g.;roc!itvaar.'.i,gd zijn. JLuir er is nog meer dat hut pub.'iek loivt, n'tt h.-1: miii.ïtf'lo scliittarunde miso- ea- scène, een tabl^jiu vivauttna. Di li.v.ü' vau Uiuniae is outcgen^e^Mjk ei u knap man ia zija vak. Zateicag aai l'Kt.j'l'j du Xord na negen jaren weer \vordan pgiUMörd. Slea l;au weer eea kunttituk vun mouteeriug verwachten. Ia de eerste akte aalïa drie or';ejton meewerken en -10 d:ia eressen ia soldatenpakjüs militaire uuijiooiivrcs uitvoeren! Als dat niet voiJoenda is om meiisuhen te lokken, Ja d.- n nioit mea aan het puliüok wanhopen. Du uitvoeiing zelf btlooi't tcct het oog op do moc'iüjkhcdcn der hooft Ipartjjen en de daarvoor bec'iik'.'are krach! en rank te zullen zijn. De opera Kelt is h o;st inter':ssanfc eu v.its iii-ler ijl zeer bij uils-ek populair. Maar iu negen javos ia do sniia'c vscl venu. lerd. Vaa .jTii^oïetto'', zal ik maar niets zeggen, want do Amsterdammers lii'-l-'c'a r.og vcor ons liet voorrech (!) dit tuiibukscl en mllc. Hamakers c.l-j Gul:1, to hoorcn. M i! o. Hamakers voud het liubüek zo-kor zeer d.iiikbaar. ,'.' -a >?.;« to Dru^sal minder gemakkelijk voor imar, Ca charmant pi'.ijüu do Li ilayu"! wat een trui er nist vermag! Dea Haag iO Jau. J), WEDSTRIJD WILLINK VAN Een djr K;jrc''kw-oordulijk vermaarde rijke Amsterdammers descendent van het .Meüiiointt-cho cu: tU.s i.iut ychopetihare" geslacht der Willingen*), v.ijlju dr lieer WiUiiik vau Co'.len, hseit /" 30,000 gelegateerd, om uit de renten prijs, n en jpuijmiön to vii.dea ter uitloving aan (j'.'Dge) schiMera, die, naar de uitspraak van liet lieslunr der Maatschappij Avti", hiermee zouden worihin bevoordeeld. Euro den kunstlievenden raan! Dit j T iv was do (v-gave: eeue liguursehildBrij vau l meter, bij 75 , 65 cm., i.a;u' we'govallcn in do hooi.ta of in de breedte te nemen. Het JJ o tuin- vau A'ii heeft steeds de bescheidenheid gehad zich met een of meer schilders vun naam to ver=le.jken, om de juiy uit temaken; eu zon hcei'c, e'. 'l jaar, wederom n dei' allerbevoegdste, Charles RoohusEen, daarin ziit.'iig gniüiiien. Er ::;ja 11 Fcai!jeiijea ingvkomen. Met den prijs van f 700 is bekroond ?! j. YiVHy Tuoe-j, terwijl du prwmie (vau / 100) aan den lieer Carel Dake ia ten deel f;ev:ii! :u. De btulikeu blijven htt eigcucloia der vervaardigers. 't Is bezu-.-.arlijk aan to nemen, dut icmaut niet in de^e uitspraak beHet l:i.':nt meer en r.icor iu de smaak niet meer te vragen: wat eeu £(.bil'!cr levovt" mnar hoe hij z.icL vau zijn taak her ft gekweten". 'Li.; mij wel esns meer overkomen niet in de meerderheid te staan, ik uu', mij dus veroorloven, in strijd met het gebiTiik, eenige aandacht voor do onderwerpen over to hcbbon. i'.le'j. 31.i ea heelt een stuk gemankt, waarin, behalve de verdienste van irtvoeriag, ook eeuigo hoojere intentid te erkennen valt. Het is inge« Kouden on.!'.-r liet motto: Ernst iit das Leben, heiter ist dio Kunst." Het st'.'lt vu -.-r : ten klein kii d, in een tafelstool, waar eenoudste broèrtjen al s;%,eip,e.d ce:> annel aau voorhoudt. Een zusjon, van biüteisgüwone rank* j beid, liet t'Ostiekt op een ta.'el, voor het kind, eu wordt, door het kmd j afgeleid van hot, iiutiyen der spijs, die 2 ij vóór zicli heeft. De !,or> e.i. profil, v-in dit l'li)iidt: meïxjea is zeer vooi-trolï'e'ijk vaa uitdn;k'<ii'.;j; tu hiVuutdeUep;. Z'.j fchijnt lio.'.i ornst. des levtn-, isi havo bchee/li ;e oiüeevin.cr, to gevut-lea, ta d-i wijïe, Wiiaron zij en de goheele barm'.'Jiio tier schilderij tot Oüxn vvHai-'l"-^invr tri-i:rarlit, «nrut, Vf-rtegfjuv.ooi-Uict do nlieitcrt;e>.t"t welke alle echte kuustopöabaiüng in oaza ssiel ontsteek:;.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl