Historisch Archief 1877-1940
i' -J
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.'
No. 39S
i'
Welnu, die vergelijking dengt niets. Men kan duiker zijn en toch
voltftrekt niet bescheiden zijn. Het bewijs levert het programma der Soirees
Ftwewne. Want deze vader der zwèmkunst en zijne dochters betitelen
zich zelven in dat hoogdravend document als les champicns du Monde.
Jftt vreat ik wel niet juist wat die uitdrukking moet bet eekenen, rfiaar
gevoel eeg.t mij dat zij wel wat aanmatigend is. Ihmnlit
(nederigen htimtdifé(nattigheid) zijn er twee.
?1)6 hemel beware ons, Jat dit Champiotmat du Monde de hersons on
eer mannen van de wereld op hol brenge. Iedereen weet, du* op dit
oogenbltk de oefeningen en toeren van liet circus onder het Mgh-life zeer in
de mode zijn.
Nu ia er geen enkele reden denkbaar, waarom gezegd higli-lifc niet
even verzot zon knnnnn worden op het duiker-spel, als het dat nu is op
de hoogere rijschool en de gymnastiek. In dat geval zou die onverwachto
liefhebberij heel aardige en piquante afwisselingen kunnen brengen in
de programma's onzer partijen.
Na een rêverie op de piano zou men eensklaps een reusachtïgen bokaal
sfien binnendragen, waarin de gravin Trois-Etoiles en de baron Z. . . elkaar
bevallig bjj de hand houdend, neei duikelden. ...
En waarom niet? Als men eenmaal aan de dolheden begint', waarom zou
men er dan niet mee voortgaan? Dat ia immers het wachtwoord van den dag.
In zijn soort was hij ook een zonderling, die brave vader Dechuume,
die onlangs overleed en van wiens lijkrede de kroniek in 't algemeen to
weinig werk heeft gemaakt naar mijn zin.
Nadat hij jaren lang buiten den schouwburg gewerkt had als verkooper
van affiches, bekroop hem de zucht om ook daar binnen eens wat uit to
voeren. En toen hij dus een spaarpotje had gemaakt, trad hij op 'n g"fien
dag als impresario op en werd directeur van het theater Saint-Pien e,
eea der merkwaardigheden van het snaaksche Parijs.
In dat soort van loods speelde men revues, die waarlijk soms vrij wat
minder vervelend waren dan heel wat werken van dergeKjken aard, welke
Op tooneelen van deftigm huize werd < n opgevoerd. Vader Dechamue's
meest eerzuchtige droom was, dat de pers zijne vooi stellingen mtt
een bezoek zou vereeren en daarvan notitie nemen.
^ En wanneer men hem dan ouk de komst van een journalist aanzegde,
was hij den gi'heelen dag een en al opgewondenheid.
Nooit zal ik vergeten, op welke wijze hij Grc-vin ontving, don eersten
keer, dat de geestige teekeuaar zich in die buuit wang 'e. I)e schrijver van
het op te voeren stuk had aan Dechaume vertt-.ld, dat Grévin dien avond
zoo komen. Grévin zelf, do echte Grévin! had Ijij tiit^eroep n, terwijl
het tart' hem in de keel klopte. Den ganschen dag daclit hij aan nie;.-i
anders. Toen wij 's avonds kwamen, vonden wij den directeur van het
Thédtre national Saint-Pierre recht als een kaars bij den ingarg staan.
Hy had een zwavten rok aan en om zijn lials een dos, die bijna wit was,
Verder en deze bijzonderheid kenmerkte zijn ontroar.'ng in al haar om
vang bad hij handschoenen aangetrokken. Maar goen .gs'.xone witte
handschoenen, neen, geel buffelleeren handschoenen, die hij uit da
tooneelgarderobe had gehaald, met ontzachlijko groote kapoen er aau, dis hom
bijna tot aan do ellebogen reikten.
En daarop begonnen die buitengewone handschoenen een teleg'v.fiKr.ho
pantomime uit te voeren, wier grillige zigzags het oog nninvi-üjks kon
volgen, ten einde de dankbaarheid van hun cliepgetrofien drager te ver
tolken.
Die goeie man! zijn dwaze blijdschap had iets a.imloenlijks.
Helaas! De eerzucht brengt den mensch ten veulen-e. I u die vermolmde
feast had hij wat geld weten over te sparen, en omdat hij hooger opvikle
gebruikte hij dat geld om de zaal Dejuzat te huien. Hot duuruo maar koïfc
of hij was bankroet.
Het schijnt, dat hij toen naar lager sferen is afgedaald en een klein
hótel-garni is gaan honden. Och, wat zal hij in dia betrekkir.r; uograinig
keer gedacht hebben aan die gelukkige dagen, dat hij bezoeken ontving
van notabele personen en deze met zijn Bmidan-handschoenen opwachtte.
Hoe jammer, dat een medaille ook een keerzijde heeft!
Eén enkele nrial gebeurt het, dat men met de keerzijde begint, om mot
de medaille eelve te eindigen. Zoo b. v. Eugcne Dëlacrolx, wiens werken,
met toestemming van den minister voor Schoons Kunsten, in een der ge
bouwen van den Staat eerlang zullen worden tentoongesteld door de com
missie, welke zich vereenigd heeft om gelden bijeen te brengen voor een
standbeeld, dat men voor den grooton schilder wenscht op te richten.
Op die expositie zal men een tal van meesterstukken kunnen aanschou
wen, waarvoor men indertijd niets dan smaad en afkeuring over had.
Had ik mijn zin, dan werden daar in een lijst ook al de dagblad arti
kelen opgehangen, waarin de schilder vroeger in de meest krasse bewoor
dingen werd gehavend en uitgekleed. Ik verzeker u, dat dit een zeer
stichtelijke verzameling, een leerzame bloemlezing zou uitmaken, omdat
ze duidelijk zou bew^^en, hoe weinig vaak het oordeel der menschen in
het algemeen en dat van de critiek in het bijzonder waard is.
De hou iing van Delacroix zelve was altijd zeer energiek tegenover al
die onbillijkheden. Al overstelpte men hem ook met hatelijkheden, hij
bleef een overtuigd geloovige, die nooit aan zich zelven twijfelde en in
weerwil van alle hinderpalen onverschrokken den weg, dien bij zich zelven.
had afgebakend, vervolgde.
Die algemeene verbittering tegen zijn persoon en zijn kunst scheen 'hem
zelfs een zekere fierheid te geven, want hij kende ook het spreekwoord:
dat Btten slechts naar vrucht boomen met steenen gooit.
Eens, zoo vertelde ons een zijner vrienden, had men hem een artikel
toegezonden, Waarin hij op een vreeselijke ma; i T vrord doorgehaald.
Dekcroix nam het in handen, IRS het door en zeide ciaarop h< el bedaard :
als men dertig jaren Liter dat artikel nanwt mijn sthiiderii tentoonstelt,
geloof ik dat ik voldoende gewroken zal zijn. iiieu wenseJi nu van den
schilder zouden wii gaarne in 1835 zien vonv< zpüKikt. IvJaar de lieden, die
s, een drama zal laten opvoeren, dat ontleend is aan een zijner
meest bekende en populaire werken, genaamd : kous les Tillculs.
Ook Yéron memoreert het reeds van elders bekend geworden be
richt, dat de prima donna l<idès Devrics to Lissabon bij eene ovatie oiet
minder dan 40.000 camel ia' s K >u hebben ontvangen V l!at vrij ongelooflijk
verhaal doet he:n dmiken aan Arnal, die in een zijner beste rollen uitriep:
Wel tien duizend personen stonden door het sleutelgat ta kijken! maar
toen hij een der toeschouwers zijn hoofd zag schudden, terstond zijn fout
herstelde en sprak: werkelijk; ze waren wol met hun veertieuenl
Nu beweer ik niet, zegt Véron, dat. dio veertig duizend camelia's een
dergelijke krasse reductie moeten onderg.-ian. Maar ook b%j de waarschijn
lijkheid, dat er n of twee nullen moeten pcselirapt worden, is bet voor
ons een aangena au werk van zulk een bloem het succes altijd onder
bei efice van inventaris mtMing te kunnen maken.
'\Ya.t nu nog? Do zeer indrukwekkende en weldoordachte mani
festatie der Panische pers ten gunste van onze anneit. liet wei d tijd, dat
do weltoegqia-te w. -Idadi.-.-' eid eens in eig-;n kring begon rond te eien.
De samenwerking der dagbladen is unaniem en ditmaal tt n minste zullen,
wij het genoegen hebbeu ons eens te hooien bedunken... in het Franse':.
Verder heb ik nog op mijn libtje een generale repetitie van Den! se,
waarbij, volgons een zeer bera^M besluit van Damas, do pers geen
tosgang zal hebben. liet g..rucht wil zi-lfs, dut hij ziih al, lus zou hebben uit*
gelaten: op dio manier zal il: ten minste do btloedigingcu der meest en
ecr.-t ecu d,r;g later liooren, en dit is zooveel gewonnen!
Zou hot \viiar zijn, dat Lij dit gezegd heeft? In i, der geval nail zoo'n
gezegde niet oveiveiK'Ki moeten worden. I.laar hoe dan ook, ik zou altijd
da gee.-tige gcla'eülü-id van DH-PSS 'pure, \\iun die vijandelijkheden steeaa
een glimlach afdv/nn^cn, boviUi z'ilk een lileingceüiige prikkplbaarli-id
verkiezen. Van limans pcïC, dio na een reeks van nüu of meer boosaar
dige aanvallen lachend zeide:
Laat ze hnn g.;ng maar g:un.... ik ben als een tamtam ', hoe meer man
op mij slaat, hoe moer leven ik maak! A. B.
UIT BELGIË.
Kcvo.
Op den nOsicn Decc-nilicr 1.1. hou ie ? ri'v.crvei: ce eertte uil voering
plaats va 'i lïei'O, voor fl.;id-vh.n!i' j ~r to ii.rmhuri; in eene duH-cbo
vei-talin;*, en in de maand Februvri ID: i voor de eerste maal to St. Peters
burg in :fc ItalJaau-ch opgevoei'.i.
Yceiacn ci:!g;n van ta vorru was IJubins.b in rcocls naar Antwerpen
gekomen, om L>:j de repiailieii t.'gi'KW'iordi? te zijn, en hal Lel jOi J den
eersten avoii'.l zeil te diit!';;-ercn. Tegelijker lijd reisde hij naar Gent, cm
.ifiiviig voor to btT.ii'cu, vertoonoc zith intustCüC-n bij
aldaar e~no
zijner ecre
dan, hij dir';{co
voord on 2-;.i"
le uit'.'ocring-n, to A'itvroipon en te Bru-sel
trieu In pi'ru'iliïc \\eril V;,or d»n SOstcn aangekondigd.
e; n- wcr.-l niet-3 nnng«p!akt; m^:n sprak van 22,
d-vligsta b", a:\ld. isii.'.in:ilein w.-s eveuv.cl niet te v
rec LM', en vertrok mat si.ilie trom iia een k(;i-t
ai's'.heids'i-.it'ïgr.ijiliia atin den dirccfenr te heóbrn gezonden.
'in;.'1, mar do k>nrhicn dio in Aütwrrpen
;-i h: c'en wi..tcr l;e. l't m r n posiikkeia . ii
l;.'i!c:len h t iniu.lo'r^at'gc. Hst pii:>l:tk
e!!o] j!; do schuld, dc\vijl i;rt steeds f.iij de debuten
;?.;, (iul ra ?liii/e goode kracht afge\ve::en
\v,:s <o uit
volJoen;lt>.
:i bux
do v,-j:,t.cr h,il! v>'-:n!rckon is, met
toen zoo or> heui afnaaiden,
zijn dan wij.
Er is getn sprake van. dut
gediend
bekead
voorÏKincn z
dl nie.'-.fe 0')V(j;.ii
Eclf is da-r'.an gi
ei-ne zoo EC;-erpo
wordt, cii men z
naara van rui. .dor aiLci cioc-t L(.-'::Mpen. S'iisr r.or i;ako.
Kero i;- ec-iic gioote oi-wain -.ioi-bcd: ijvcu.in EO i en vci schillende tafrc.-'-lcn
vervallen'lo. L'ef. C3is':e ?;;!«' Ita v.ai het vierde bediijf bleef' echter, met
Eubinsiei:is goc.lvinden, ter zych:, ofschoon hot, tüSion oogpuui van
kiuntgeheel en drAiüHÜHi'vo ii'.v.ikktliiig, Z3 r ui.-ie/lijk to ir.'ssea is.
Dat is een fout in het knnstgoi TO, dat wij opera" noemen: menigmaal
schijnt het dat k-paalde st'iklifn kunnen w.:gv::l:cn, zonder aan liet gehe.cl
te schaden. 5Jen stilt zich tevivdcn met een? rij van tafreeleu die min of
moer aan clkunder geknoopt zijn, gelijk Hcfliiüto van Boiio, waar de'
esthetische eeuhelJ gcUeel ontbreekt.
Het is niet WK! mogelijk zel's in c?n drnma de Lnprzame, geleidelijke
Oiitwiukc"'in;j van een karakter to sckiUloren. Daartoe zijn een paararen
ia vijf badrijv;;n niet, toereikend. Tooneelwerken welke miiidor de
gebeurtcaisscn cïan Irü.riiktc/or.i-.'.vikk'/iiüg op het oog hebben zulk-ii er daarom
weir'icr drainat's.li uitr.ien.
Welnu, Xf-ro'a karakterontwikkeling zóó to schilderen d f. t de tooschouwei'
eenen indruk van hMorisehe waarheid ontviingt, en zijnen liaristucht
leert verstaan, is vooral in mnüiok, naar mijn inzien, een ijdel streven.
Do schrijver van het libretto, Jules Barbier, schijnt dit ook ingezien
te hebben en schetst den keizer eenvoudig als een barbaar, een
wellusteüng, eenen pronker, doch wiens zinnelooze bnrbaarschheid ons
geec afschrik, wiens wellust ons geen afschuw inboezemt, wiens praalzucht
ons geen spot verwekt.
Toch heeft do dichter de treffendste feiten uit Nero's leven bijeenge
bracht, zonder zich om. do tijdrekenkunde te bekommeren, alleen oin
zijn held met krachtige kleuren af te schilderen. Hij heeft bijvoorbeeld
's keizers spotten met alle huwelyksbauden, in de onhistorische achter
volging eener onbekende maagd (Chrysis) en een schijnhuwelijk met
de.se, zinnebeeldig wedergegeven, en tot middelpunt der verwikkeling
gemaakt.
Deze Chrysis ia in 't gtihaim eene Christin. Nu bestaat er een verhaal
dat Nero in z?jn jonge jaren met eene jonkvrouw genaamd Akmee leefde,
v/elke, nadat hij haar h EK! verstooten, Christin geworden is. Zweelde den
dichter wellicht deze gebeurtenis voor den geest'?
Hos het zij jonkvrouw Chrysis wordt tegen Nero's plannen beschermd,
door ecrien aquitar.iachen koningszoon Vindex, en dnor hare eigene
moedei', die een groot hotel bezit peur les Favorlx de Vévus. Deze moeder,
Eficharis genaamd,! edt hare dochter door een slaapdrank van de schande.
Poppaea Sabma, die hier wordt voorgesteld als Nero's bijzit, werkt uit