398. DB AMSTERDAMMER A°. 1885. WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Verschijnt eiken Zaterdagavond. uitgevers: DAGBLADYEEEENIGING HOMZ 4 Co. Kantoor: Singel 211. Hoofd-Agenten: te Batavia, G. EOLFP & Co. mmmmmmf^fmmmfeat*m INHOUD: BUITENLAND. Binnenland Persoverzicbt. Uit het Haagje, SS, door Pasciuino. Kunst: Hot Amsterdamsen Tooneel, door E. J. W. Da aanstaande opvoering van den Misant-hrnpe; door Alb. Th. Tentoonstelling iu het Panopticum, door Alb. Tb. Brederoofeeat. Indruk der Beursplannon, door Alb. Th. Uit België, door M. A. Uit Parijs, VIIÏ, door A. B. La Bociétó de Vienae. Letterkunde: Aan Vlaanderen, beoordeeld door K. MevrouwEösaing-Sablai« rolles, door Vao Deijsel. Berichten en Mededeelingen.?Inhoud van Tijdschriften. Nieuwe Uitgaven. Militaire Zaken: Do handwapenen der Kon. Nocl. Marine, door X. Overzicht van Militaire artikelen in Dagbladen. Feuilleton: Mia, oorspronkelijke schets, door Max. II. Schaakspel. Brievenbus. NIEUWS VAN DE WEEK. Overzicht van de Effectenniarkt, door S. Veilingen. Te huur. Advertentiën. BUITENLAND. "?^??MM^BMI^BM^^^^^HIMMMBMÉ«BMMi^^l^MM^MM^^^«IM^M«^BMM^BB«MH*IÜIMM De Fransche Kamer houdt zich bezig met de wet tot verhooging van de invoerrechten op granen en vee. Men verwacht dat liet eerste deel van het ontwerp zal worden aangenomen en wel tot eene surtnxe van 3 francs; liet tweede gedeelte [zal allicht worden afgestemd. Daarna zal de scrutin cfe liste in behandeling komen. De regee ring zal het ontwerp verdedigen. De uiterste linkerzijde, tot wier programma van orde de scrutin de liste behoorde, ijvert er thans tegen, omdat het kabinet het ontwerp verdedigt en omdat zij voor [haar zelve op dit oogenblik er weinig voordeel in ziet. Zij heeft, om dil wisselen van beginselen fe maskesren, plan gehad, geheime stemming over den smitin de liste aan te vragen, maar een harer vrienden heeft door een eenvoudig voorstel de geheime stemming in haar geheel afgeschaft, zoodat de oppositie dit wapen inist. Paul Bert heelt een vergeefschen aanval op het Concordaat ge waagd; het buitengewoon budget voor eeredienst is tot het door regeering en commissie aangevraagd bedrag aangenomen. De Fransche troepen leden op Forraosa een gevoelig verlies bij een vergeefschen aanval op de posilien der Chineezen. Men verwacht, zoowel van daar als van de troepen uit Tonkin het bericht van een eenigszins besüssenden slag. * ? » Kharloem is gevallen. Cordon, die een jaar lang, van alle zijden omsingeld en van iedere hulp verstoken, de.slad tegen de tallooze volgelingen van den Mahdi verdedigde, bevindt zich in de handen zijner dweepzieke vijanden, indien hij ten minste niet bij de ver dediging van den hem toevertrouwden post den Imjgsmansdood heeft gevonden. De naaste aanleiding tot de ramp schijnt verraad in de veste zelf geweest te zijn, maar de oorzaak was ongetwijfeld het onver antwoordelijk aarzelen en talmen der Engelsche regeering. De gevolgen van deze gebeurtenis zijn niet te overzien. Ook generaal Stewart te Metamneh loopt thans ernstig gevaar, want de tijding van den val van het sinds meer dan een jaar ingesloten Khartoem zal zich als een loopend vuur door geheel Soedan ver spreiden, den fanalieken inboorlingen het vertrouwen op hunnen profeet terugschenken en hen al de tot dusver geleden nederlagen doen vergeten. Gordon alleen hield maandenlang den Mahdi tegen; nu hij machteloos is gemaakt, zullen de woeste horden ongehin derd hun tocht naar het Noorden voortzetten. Aan ernsligen tegenstand kan slechts gedacht worden, wanneer uit Engeland of uit Britsch-Indie met den nieesten spoed aanzien lijke versterkingen naar het tooneel van den oorlog worden ge-; zonden. De tijdingen van deze noodlottige gebeurtenis zijn naar Metam neh overgebracht door kolonel Sir Charles Wilson, dia, gelijk wij in ons vorig nummer mededeelden, met twee van Gordon's stoombooten, die hij te Metamneh aantrof, den Nijl was opgeva ren, in de verwachting, binnen weinige dagen den wakkeren ver dediger van Khartoem de hand te kunnen drukken. Toen hij in de nabijheid dier plaats kwam, vond hij alles door de opslandeZondag 8 Februari. Abonnement per 3/m f !._. fr. p. p. ? j 13 Afzonderlijka Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar a o.'lO.' Advertentiën van 1?6 regels ? l._, elke regel meer . '?0.15.' tusschen den tekst per regel lingcn bezet, en werd door hen zóó bestookt, dat hij hals over kop terug moest keeren. Daarbij werd aan zijne beide stoom booten zóó groole schade toegebracht, dat zij zonken, vóór hij het Engelsche kamp weder had bereikt. Ternauwernood kou hij met zijne manschappen het leven redden. Eene op verken ning uitgezonden boot voerde hem naar Metamneh terucr, waar hij verslag deed van zijne treurige bevindingen. Omtrent°lict lot van generaal Gordon kon hij niets mededeelen. Met groote spanning ziet men nu de maatregelen te gemoet, die het Engelsche Kabinet zal nemen. Een meer doortastend op treden wordt door de openbare meening in Engeland luide gocischt. * * * Wat Duitschland aangaat hebben wij deze week minder fa wijzen op iets belangrijks dat door het parlement werd afgedaan, dan wel op gewichtige onderwerpen die in het verschiet liggen. Aan de orde komen niet alleen het voorstel ter subsidieering der stoomvaartlijnen, niet alleen het bekende voorstel van den loden December betreffende den tweeden directeur in het departement van buitenlandsche zaken; maar ook mettertijd ontwerpen van sociaal-politiekan aard. Het Centrum en de sociaal-democratische partij in den Rijksdag zullen beide voorstellen doen tot bescher ming van den werkman tegen ovcrmatigen arbeid. Het centrum bepaalde zich, evenals drie jaren geleden Von Ilertling, tot rege ling ' vvn cL-n ai'beid op Zon- en feestdagen, van het werken van vrouwen en kinderen, en het vaststellen van een normalen arbeids dag. Het voorstel der sociaal-democraten is veel grondiger en heeft wijder strekking. Het sluit zich aan bij de beslaande wet op de bedrijven; stelt den werkdag vast op hoogstens 10 uren voor de volwassen werk lieden, op hoogstens 8 uren voor de jeugdigen, (de uitzonderingen hierop wordt nader omschreven); het verbiedt den arbeid des nachts, zoo niet dringend noodzakelijk; verder het werken van vrouwen aan hoogc gebouwen of beneden den grond. In hel ontwerp worden bepaald dat kinderen beneden 14 jaren niet bij het werk mogen aangesteld worden, en onder deze bepaling valt niet alleen de fabrieksarbeid, maar ook de zoogenaamde huisar beid. De leertijd zou minstens twee jaren en hoogstens dries jaren, moeten duren. Het ontwerp der sociaal-democraten geeft, in tegenstelling met dat van het centrum, een organisatie-plan van de besturen, die voor de naleving der wet zullen mccten zorgen. Een sReicbsarbeilsambt" zal te Berlijn gevestigd zijn, en door den Bondsraad worden benoemd. De »Arbeitsümte" worden door de districten benoemd, en een sArbeitsrat" wordt gekozen door de »Arbeilskammer"; verder worden scheidsrechters^benoemd. De voorstellers zouden gaarne eene algemeene beschermingswet voor werklieden zien aangenomen door alle [industrieele mogend heden, naar de beginselen, door hen in dit ontwerp neergelegd. Uit deze voorstellen kan men de belangstelling waarnemen van de partijen in de sociaal-politieke plannen van den Rijkskanselier. Of die belangstelling oprecht is, dan of zij voortkomt uit zekere begeerte om met de regeering mede te dingen ia het hervormingswerkj is de vraag. u ': « Portugal heeft deze week meer dan anders in een geheel jaar de aandacht der Europeesche pers getrokken. In het binnenland gold het een gedeeltelijke ministerieele crisis; de minister van openbare werken, de Aguiar, heeft zijn ontslag genomen. De aan leiding heette een verschil van gevoelen tusschen den eersten minister, Fontes, en zijn collega, omtrent de uittevoeren haven werken te Lissabon. Toen de Aguiar in het kabinet trad, had hij zijn programma omtrent deze werken ontwikkeld en het ministerie had er zich mede vereenigd; thans nu het op uitvoering zou aan komen, opperde het bedenkingen. Eene andere reden echter was van meer beteekenis. Het Kabinet-Fontes is tegelijk in strijd met