Historisch Archief 1877-1940
AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 398
de meerderheid en met eene progressistische fractie welke het tot
toenadering heeft willen brengen; de minister de Aguiar was,
vijftien maanden geleden, als pand dezer toenadering in het kabinet
opgenomen; door hem thans uittedrijven, schijnt het Kabinet een
verandering in richting te voorspellen. Eene interpellatie daarom
trent in de Kamer, door den vroegeren leider der progressisten,
Luciano de Gastro, heeft niet tot ophelderingen geleid jintusscben
is het vertrek van de Aguiar niet door eene verdere crisis gevolgd.
Portugal verwekte in deze zelfde week de hoogste verbazing door,
zonder zich eenigszins om de conferentie van Berlijn, waar het
toch een gevolmachtigde had, te. bekommeren, plotseling het be
sluit te nemen, de beide Congo-oevers gewapenderhand te bezet
ten. Wel is waar had de gevolmachtigde te Berlijn steeds ge
protesteerd, maar geen kabinet in Europa erkende Porlugals be
weerde aanspraken; het ontworpen tractaat met Engeland, ander
half jaar geleden, had eerst moeten dienen om ze door die mogend
heid te doen erkennen en is afgesprongen.
De Engelsche pers opperde eerst het denkbeeld, dat Frankrijk
de Porlugeesche regecring tot die daad had aangemoedigd; de
Temps en andere officieuse fransche bladen zijn eenstemmig in
hunne verbazing en afkeuring van den stap. Het sterkst in hare
uitdrukkingen is de Belgische pers, die al wat den bloei der
Assodation internationale africaine belemmeren kan, als een per
soonlijken aanval tegen Belgiëbeschouwt.
Den dag na het bericht van Portugals stoute daad, bleek het
dat tusschen Ferry in naam der Fransche Republiek en den Bel
gischen oud minister Pirmez, in naam der Association eentraclaat
lot bepaling der grenzen in bet gebied van den Gongo was geslo
ten. Frankrijk zou daarbij verkrijgen den rechteroever der zijrivier
Tchi-lango of Ouoillou, een deel van den rechteroever van den
bovenloop der Congo, hel gebied van de rivier de Likona en een
uitgestrekt gebied in het binnenland, waarbij de Ansodation een
deel harer aanspraken opofferde. De Republiek erkent daarenboven
de vlag der Assoeiaüon als die eener bevriende mogendheid.
B I N TS K ST , A K ».
Den Ifidcn Februari komt de Tweede Kamer eindelijk weder bijeen.
f> en 6 April hebben we i\is<;heu.
Alzoo 27 o t' -o Maait vOor de stille week gaat liet Parlement
weder uiteen.
Wanneer dus <ers>f'inrl niet het begroyfitiffswerü: wordt begonnen, stel
reeds \Vüei;s'bf* en tos u n n 'I. MCÏ--J ook Z;>U';d:igs zitting wordt gehou
den, dan nojr zijn t r slechte l!3 a ui- dagen beschikbaar voor de vaststel
ling der begrooliiüiuu.
Dat is kiliv.ijes toegemeten, jui.it genoeg om er meteenige zelf beperking
te komen.
Maar men zal dan zorgvuldig moeten vermijden iets anders dan de
begroeting op do agentia te brengen, althans iets van beteekenis.
Of bet parool: ".wuinig afdoen, langzaam voortwcrken" ook door het
bureau dor Kiiwor wordt, opgevolgd?
Met ecu weinig gotidtn wil gaat liet ganscLe zittingjaar.... nutteloos
en vruchteloos voorbij.
Zoo ontcUkt ook de natie dat dft Kamer «om" is!
De lieer Heemskerk heeft zich tegen de vernietiging van kweekscholen
ea van een aantal noraiaal!cssen verklaard.
Evenwel: do rechterzijde ziet allén m die bcsnoeiiug op de onderwijs
uitgaven liet middel om de schatkist te redden.
Wat zal de Minister do?n nis het er op aankomt, bij de dreigende
amendementen ?
Zal hij met kracht, tegen do tactiek der anti-schoohvetmarmen opkomen,
aar p., zwichten voor de overmacht? Oi zal 'iij pal staan voor do
grootste belangen van 't onderwijs en voor de eerlijke uitvoering der wet?
?! '"t Is de heer Heemskerk.
maar
Do grondwetsherziening bij den Mini»<,errand iu onderzoek. Bravo!
\Vij ziju dus iu de laatste phase van voorbereiding.
Wilde men werken, dau konden de voorstellen, die zeker tijdens het
Paaschrecès nullen inkouion, «og dezen zomer worden behandeld.
Maar de Kiestabcl mort eorst herzien^ worden...;
Met ongeduld werd do aanvulling der Kamer door de Anti revoluti
onairen verbeid; .,<le ouvoltail.'ge Kiuner moest zou spoedig doenlijk or>
het wetfig1 cijfer worden gebracht. Kerst daarna kou immers de Grond
wetsherziening aan de orde komen."
Welnu, Mijne Hoeren! Snel aan 'cwerk om do tabel te veranderen; op
Wordt op gewacht....
Juist en daarom zullen de heeren nu geen haast meer hebben!
ONZE BLADEN.
De> aangekondigde herziening van de Kiestabel heeft aanleiding gege
ven tot een passéd'artnes tasschen do boofdorgauen der verbonden Ka
mermeerderheid. Nadat De Ti/d met zachtmoedige critiek de voorspelde
nieuwe en in ledental uitgebreide districten had begroet, antwoordde Da
Standaard met het sombere woord; Wolken aan het zwerk." Zij zag
in de bonding van bet Katholieke orgaan een voorbode der aanneming
van eene nieuwe verknippitg, die met, prcportioneelo vertegenwoordiging
der .partijen meer nog dan de tegenwoordige indeeling zou in strijd zijn.
Overigens ontzegde De Standaard aan eene aldua aitahevuldöKamer Let
recht om tot. rrrondwetsherziening over te pann.
Aan De Tyd kwamen die bezwaren duister voor. Zij begreep niet
waarom de censnsverlagipg moet voorafgegaan aan naleving der wet dia
aanvulling der Kamer eischt, en evenmin waarom een voltallige Kamer
Einder gr>ed dan enne on voltallige grondwet zou herzien.
Een artikel vaa Mr. P. Broosliooft, iu «us JJayMad geplaatst, wees ab
den weg aan der thans verwarde politieke partijen de vorming eener
vooruitstrevende en eener behoudende party op bet gebied der sociale
vragen. Met een waardeerende inleiding begon De Standaard in het eer
ste eener serie artikelen hare bezwaren tegen Mr. Brooshooft's fctelling
te ontwikkelen.
Van die begrippen over partijvorming zijn de Liberale Unie, zoowel
als de grondwetsherziening onafscheidelijk.
De Unie werd besproken door het Utr- Dapllad, de Gelderlander, en
de N. Kott. Ct, Terwijl het Njimeegsche blad de min kiesche vergehjking
van de Unie niet een weerbarstig varken maakte, en het Utr. Dagblad,
hoezeer ingenomen met aaneensluiting der liberalen, den vorm der jonge
vereeniging, als gericht tegen de Kerkelijke partijen en niet op ontwik
keling der zedelijke en stoffelijke belangen des volks, laakte, schreef de
N. iiott. Ct. boven haar artikel den sprekenden titel: Vis uuita tortior:
Vereend is sterker de kracht.
Werklieden-questien werden besproken door Eet Vaderland, naar
aanleiding van liet pensioenfonds en door de Veendammer Courant \ ds
belastingplannen door de Arnliemsche en De Maasbode.
Het Handelsbladzette, naar aanleiding van een tegenschrift, zijne beschou
wingen voort over weigering van rechtspersoonlijkheid aan den Soc. deiii.
Bond en sprak van scheeve verhoudingen" naar aanleiding van een
contract, door eene Ned. fïnaneieele instelling met eene Engelsche
stoombootmaatschappij gesloten. De gcldcrisis werd behandeld in het
Ifieutvs van den I)ag.
Eindelijk sprak de Haagsche briefschrijver der Zaanlandscïie Courant,
met het oog op hetgeen de leiders van andere partijen doen, over de
wenschelijkheid dat ook in de liberale partij de onthouding van. pr,onoga,nde>
met woord niet zou voortduren.
UIT HET HAAGJE.
XX.
't Was ongeveer kwart vóór twaalven toen ik dezen morgen door ee»
harden ruk aan onze buisbel uit mijn overpeinzingen werd opgeschrikt.
Ik was juist bezig een zeer belangwekkende statistiek over do
bol-hoedcn en cylinder-dito's samen te stellen, als de vrucht mijner waarnemin
gen op het heeren-kostuum in den Haag, en ik was reeds tot de conclusie
genaderd dat de cyliuder begint te zwichten voor den bolvorm; aan deae
conclusie bad ik als van zelf een andere vastgeknoopt, namelijk dat
de kleine halve bol zich veel meer eigent om de weinige hersens onzer
Haagsclie flaneurs te omvatten dan da hooge cylinder die van binnen
veel te veel leege ruimte heeft. Zoover was ik met mijn statistiek en
gevolgtrekkingen gekomen, toen me dat moorddadig gebel den draad
mijner bespiegelingen deed ontvallen. iSiet, dat het bellen op zichzelf
zoo iets buitengewoon» is in onze stille buurt, ver van daar: van 's mor
gens twaalf of n uur staat de schel niet stil. 't Is verwonderlijk, zoo
veel mecschen men hier aan zijn deur krijgt, wien 't bijna allen te doen
is om het lieve geld uit onzen zak in den hunne te doen overgaan.
Zelden heeft het omgekeerde plaats, maar komt er zulk een witte raaf,
dan belt h\j, zooals trouwens bekend is.?geducht hard. De psycholo
gische redt-ii van dit verschijnsel is waarschijnlijk te zoeken in deze tegen
stelling: meiischen die geld komen halen en zij zijn het die'onze dein*
bestormen verkeerun natuurlijk iu 't onzekere of zij 't krijgen zullen en
daarom is er i» hun belletje iets aarzoleuds, iets bedecsds, iets twijfelend»;
maar hij die geld brengt, behoeft geen oogenblik te twijfelen of'bij wordt
er van ontlast; daarom belt hij met een vaste, krachtige hand. Ik ge
loof hiermede eene lang opengebleven vraag te hebbeu opgelost.
Nu, de bel vaii kwart vóór twaalven dezen morgen was er zoo een eii
ik dacht terstond: Dat is iemand dio geld brengt!" Deze schijnbaar
buitensporige gedachte zou niet bij mij zijn opgekomen, als ik niet lo
geld verwachtte dat me wel wat lang naar mijn zin uitbleef en 2o als
ik "t niet broodncodig had gehad, bet laatste een zeer gewoon ver
schijnsel bij verreweg het meerendeel mijner stadgenooteu. Ik luisterde
en.... verbleekte Ik vernam weder do zware stem van den kullunuei.
Olympische goden, zou hij ons weer als stoplappen op een familiaar
avondje komen vragen? dacht ik. Maar neen, dat kan niet. Ik had
pas den vorigen dag mijn ... indigestie-visite afgedaan, Goddank met
een kaartje. Vroeger was er iets ploertigs in, bezoeken te gaan afleg
gen als men zeker wist de mensciieii niet thuis te vinden. Thans zijn
we zoover gekomen, dat wo elkaar heel gemoedelijk inededeelen, dat
visites doen een onaangename corvce is, maar dat het nog onaangenamer
is, de menscheu thuis te treffen.
Wat drommel, kwam de kullunnel, met wiea ik nog een appeltje te
i schillen bad, me op dit ongelegen uur weer aan 't hoofd malen?
Weer een komplot met mijn dames tegen mij? Daar trad mijn vrouw
binnen. Zeg 't mr; maar spoedig, wat is er T' riep ik zenuwachtig
en op 't ergste voorbereid.
De goode vrouw keek me verbaasd aan en ik meende zelfs eeaigc
teleurstelling! op haar gelaat te bespeuren. Dit gal me mijn moed en
gewone gelaatskleur terug. We waren tcu minste niet güinviteerd, dit
waa zeker.
Wat zou er zijn!" sprak mijn vrouw spijtig. De kolonel wenscht jo te
spreken ... over zaken."
Hn, zaken! Zou de kolonel soms geld f e leen komen vragen V dacht
ik. Menschen die familiare avondjes geven in den trant zooals des kolo
nels vrouw ze weet te orgauiseeren en die toiletten dragen zooals des
kolonels dames, willen wol eens hun toevlucht nemen tot arme drommels,
die zuiüigjos moeten leven, maar onder verdenking liggen van in eeu
hoek hunner linnenkast een oude kous te hebben liggen met eenige rijks
daalders er in.
Zaken!" herbaalde ik peinzend. Wat kunnen dat voor zaken z\jnï"'
Zeker niet veel bijzonders", besliste nujn rappe vrouw terstond; want
ik hoorde hem iets mompelen van militaire... dinges."
Een steen viel ma van 't hart. O, anders niet?" zei ik. Na dan ga ik."'
Ja, maar", zei mijn vrouw, je moogt er wel eens aan denken dat
het al een beelo tijd is geleden sinds die menschen ons hebben gevraagd.
We dienden allernoodzakelijkst hun beleefdheid tereciproceeren", mijn
vrouw legt zich in den laatsten tijd zeer ijverig op het beschaafd Haagscb
toe ik schaam roe als ik lieii rencoatreer. 't Is waar, mevrouw ea