Historisch Archief 1877-1940
?l t
n E A M S T E R n A M M E R. WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
«o. 400
matigheid, ja ! .... Zeker, Wanner en Bei lioz, daar wil ik niets
van zeggen, dat waren tenminste geniale boosdoeners !
»Als zij maar geen school gevormd hadden. En dan is er nog
zulk een nieuwe uitvinding, die men «musique descriptive" noemt.
Ik vraag u, wat is dnt, »musique descriplueT' Een gekras
van violen, die elkaar trachten te overschreeuwen, en dnt noemt
men dan »de dood van Caesar," of »de strijd der Horatiers en
Curiafiers," of »de uitbarsting der Vesuvius," opdat de toehoor
ders toch in elk geval bij dat raadselachtige rumoer iets te denl-cn
zullen hebben, omdat zij er volstrekt niets bij roe/e/l kunnen
dan hoofdpijn!" De » vriend van Rossini" lachte hartelijk over
zijn eigevj geestigheid. »i!m! hm! En, dit sehoone werk vr.rj
De Sterny is zeker niets meer dan de prachtigste van a!!e fanta
sieën over gedachteloosheid."
»De » Satan" bevat gedeelten, die u in verrukking zullen bren
gen," beweerde de allzangeres, »en... maar stil, daar komt De
Sterny. Ik maak u nog even opmerkzaam op het duet der ver
stootenen het laatste, denk er om."
Gevolgd door den orkestdirectcur en eenige intieme bewonde
raars, betreedt Alphonse de Sterny ondertusschen het orkest. De
jonge Duitsche pianiste werpt hem een blik vol aanbiddende
bewondering toe. De Sterny, aan zulke hulde wel gewoon, lacht
het dwet'pstertje bemoedigend toe en met een kleinen hoofdknik
voor de buigende leden muzikanten, plaatst hij zich voor den les
senaar.
Dan laat hij zijn valkenblik over de rijen zijner mn/iknlo hulp
troepen gaan, en bemerkt een onbezette plaats onder de violisten.
»\Vie ontbreekt daar?" vrangt hij.
De violisten zien elkander aan, monpelen een omrer?!ainharen
naam en voegen er bij: »IHj is nog ziek, hij heelt zich laten ver
ontschuldigen l"
D Hij is eerst kort geleden mi het gasthuis ontslapen...." ver
klaart de orkest- directeur, »hij is nogal ongeregeld ia het bijwonen
der repetities."
»En staat ge dat dan toe?" vraagt de Sterny met zijn fijnen
glimlach.
»Ilij bederft nooit iets bij de uitvoering en ik ontzie hem een
weinig omdat.... omdat...." stamelde de ork'^t-dïiee'enr ver
legen...." maar inderdaad het is een proofc oi'ordolijkhuYi, dl»
niet te verontschuldigen valt, die verdient gesiraii t.c wurJea !"
De Slerny haalt de schouders op. »Geef u verder geen mce:i<V'
zegt hij, sik hoop slechts dut een volgend maal alle plaatsen bezet
zullen zijn.
Hij tikt met den dirigeerstok.
De Sterny stort tranen, verzekert dnt dit het gelukkigste oogenblik
zijns levens 's en dat de medewerking van hel orkest zijn
stoutste verwachtingen heeft overtroffen; de pianiste is een en al
verrukking en de vriend van Rossini bromt terwijl hij werk
tuiglijk in de handen klapt: »waar heeft hij het van daan ge
haald gestolen alles gestolen maar van wien?"
Op het duet volgt nog een zeer leelijke finale, die men echter
over 't hoofd ziet orn de vele b«itengewo?ie schoonheden, die het
Oratorium bevat. De kunstbroeders onderdrukken bun afgunst
en buigen zich voor het wonder, dat zij niet begrijpen kunnen.
De Sterny rijdt in hot rijtuig der gravin G.... door de steile
slraal Mun.ta^tie de h Cour; h".;n wacht een ;;;!p;o?ooht cVjauner,
waarbij ;..:o£;j!orinc',erde lakeien !:":« zullen b-jjiüuca ; z
chtearisGcn!.;,?cii-j slernniiüjos zuilen höin in vleiende woorden hulde
toebrengen en hem van olie Z'jiJe. fröwierookeu. Plotseling ziet
Lij iets, dat hem belang inbue/.eint, dat hem verschrikt.
Voor een der reusachiige roode nanplakbüjctten, waarop de
uitvoering van dors » Satan" wordt aangekondigd, staat een
breedgeschouderd rnaa, armoedig gekleed en den hoed diep in de
oogen -eJir.kt. Eea kleine opschudding in de straat noodzaakt
den koetsier even stil te houden. Ten tweeden male ziet de
l (insienaar den proletaiier, en wel ditmaal en profiel. Vreemd .'
Do kunstenaar vxvdt doo-V-bloek, en een riliing vaart hom door
de leslcu, Ici'wijl l'.ij zich diep ia de groen zijden kussens van
hel rijiuig verbergt.
Kent hij den prolatarier misschien, of heeft hij hem (reken d, voor
dat de iii.'ink zijn verdie; lijkend c-lempel op dat gtlaal, drukte?
"
Het vooi'Jcomcn van den vrcermle is hoverdicn zonderling sronore
>- f O
om do belangsieüing van ieder voorbijganger tot zich te (rekken.
ilvrile schoiiilor?, een mooduloozc houiiing, een slepende gang,
do j-i'^'eclc pei'founHjkiiciil geeft den iruiiiik v;:n een vei woest
leven, pr-n ci'^elooi';! vnnr; een schonr, Sv-laai met ectii^zins
Lo roo.'o ''ij'i'Oi'': I-T; ?en r- et.'?, iionp.ewolfd voorhoofd en oogen,
ii::j 'K;!! gT"!|,ci!r.l voor 'f.\':\i uit i-luien, eb dij v;>n een ae.liischuu'
ro.iuiiei' o! 'iever fis oie v;.; n een ineurcÏ!, <iie, nii-Js anders zien
wil dan h .? t smaüo pad, dat 'n'j veroordeeld is in luH loven te
!.?e\v. ;'P:1..'!:'I!, mi^schiiMi '/ic.h x;1!; er toe liedt voinordee'd ; bet
??'elü'-de '.;'"'.i;;t s:t';'''it de sp:|!'c:) van verl en onvcrdii.'iid i'';r!t:ï3.
Oi. .!:?.. Misse! e: i,; ;!o gcrüeaü'e pass.ag'j h. re'. 'M, en ter '..ij i liet
:?r;i!i::ii; ri|!-i'g xicit t'oo^-dt om den vuriorcütijii j;; (e
en
;.[en boi'oe"ü';e.r] kunsu-isanr 700 f\\c\ mo^chjk uanr de plaats zihiei'
!.,>.-'? H!ü:!:-ir ie l:!'!:!:;, r?.l, lCodl C'.-. 'J'' vk'.ïliïl COi'l l'Ovl.-crg binriv
on vraant een glas jenever.
Zijn wijze van dirigeeren had Ists zeef eigenaardig?, en
hrrinnerde noch aan de heilige stuiptrekkingen van Yertii, noch oan
de demonische geestdrift van lector Berlioz. Zijn bewegingen
waren aanvankelijk rusl'g ja vermoeid; maar plotseling ver
helderde zijn blik, zijn lippen beefden, zijn borst zwol; bij een
zeer treffend gedeelte hief hij zijn armen omhoog, o!s vvorea zij
vleugelen, die hem van de aarde zenden wegvoeren, on dan '.veder
verzonk hij met een uitdrukking van zwaarmoedigheid en uit
putting tot zijn vorige kalmte.
B [lij vergt te veel van zijn krachten!" zuchtte de jonge pianiste
vol bewondering en medel .den. De «vriend van Rossini" ech'cr
knorde: »Hij is niets meer dan een armzalige comediant, even
mager als zijn muziek en even zoo vo! grimassen."
De fuga, die de inleiding vormde tot het oratorium, Iwd zijn
vooroordeel tegen de Stcuiy slechts versterkt: sften onbeduidend
spektakelstuk," bromde hij verontwaardigd, terwijl do dwjppzie-lre
muziekonderwijzeres mei. de hand op 't harb veud.erde, dat hè'.
haar geweest was, als had z;j lawinen hooren Kcrlcrslorien en
dat zij er kond van was gewcrJ n.
De fuga werd hcr'ya::ld, de Ihfhablwr zeicls nog io's
oiiaanaenaams, toen legde de olt/?!n,.»eres haar bonba jn-süiu! ;.<f, Pion:! ;r\
wierp een blik op den » vriend van Rossini," plooide h, -ja r mond
tot den gewonen oratorium's glimlach en bcp'on. Op een
eepj\f;;zins dramatisch recitatief volgde een Fniciwiul'?; onbesciirijküik
weemoedige melodie.
Ja, werkelijk een melodie, even gevoelvol en eemr-urlfo al? do
:-';fs ee? .
-; .t «.n-i
melodieus van lozart, sclniliv en s!
ties be\v./i-°n, dat, bet een
k?;»-':-!-.WaS ?'?? "Vliünd \">*l H--:.!1' !;;i'-. ;? \--.-i r,. : ? "i v''!' r
Met ie.!. ?; ^-...ww l-.o^c.i c>' nV-u-v:: :;--:.: ..-.,,-j ;,. <.'.
voor u-f ?.*?,;.>. tot dat u'i;:!:'!;j!; isij ie,i ;'::;>; <;..-;? ?:?..:??'o->l
het duel ?.'?;'>:-in de ge'.ceh; f:;t;i.i' 'ii/o;;' ],..?, \<:il-n (h:
beween!. ?- i;Ct orkest cpstant en in d.tvci'cnu ;;ppl,.a:s
[II.
De Geschiedenis van den Vioolspeler,
\Vie was hij'? V\"ut was hij ?
Ken vat) de raa'?'elor. welke de h.?mol van tijd fcf tij<' op anrt-a
z-.'üdi, opoat doze zo ci^osse. Mar-r de anide vindt dikwijls de
oplossing te moeilijk ea begraai'L het raadsel onopgolost in haar
schnot.
lij was in Drussel geboren, de zoon eener koriste van het
TheiJü'e da Ia Monnnie en van een dier fJongaar^che zigeuner
jnuzikmi!?, die steeds als een groep dwaaliicbtjcs, nu hier, dan daar
in da hoofdsteden van Europa te voorschijn komen om hun
toovu';;rh',:-.önr::z'c;k te doen hooren. Ds rnoeJcr - Jkiryariillia van
Zuyicn licclte zij gaf don knoop den naam van zijn
Hongaarsdicn va^'or, die veru.voüoa \v;!s voordat iiel klad uog hel
lovcns;Jo ror/n <!"*' YJ.-.'M/mho hcc'fe du? Ge~a - G'.'.M \sn Zuyicn.
Il Ij h:'1 do-!:..?1,:! vyr'rT co;;;:n e" liOv.Ii-.vri'U; lol.!;-;'.--, j^anr tc'-rns
ii:!;i -A ui'-;?;1 refj'-o gLi'-jafs^'c!;' "n en een zweren Ik-ii.iam^hoUiV,,
l;;:t i, ?;. ? ?.;?!?; n," n '!c zonen van 2i;;: vi:ik mot iin;:''!;;n doorsneden
vaderhi.'u!. Zijn geheeSe persoon'ijkhc-id was een zonderlinge men
geling van th'oomc'.'ige onverschilligheid en idoc-lendo geesU'ri'L
[l-t :;(;:-s;:!j\ '.vacrin iifj oiM.u'oci.'o, i.eeüe lh:e Il-.cMei;), trup1,
n-<.;;$;-; -.ui van ('o wcrvld '^ezof^icrd, \\;-,s het te'rgen nehferoc
Cot '?:o!;';-e:-'-> de la Cour (-n in de !j;-!rj!a;i-! oer &\'. Giüifk'. D;3
i;r';o'u \v..!x;<i ^;!n Din^e! wee* ?;??!'? jiicl 0;it h> ('e j;;H:|iiicifi vsn
hè' '????:?'>*'.:' .:'?.'; .:??;? !??-...? -'^'ving ;:'r!> z;;!k c. -n i:,;r:: -:;', in;-r icvfns
C!;.!i :?;':,!-;.' ??:>};:C.i iiO. .'!'!: ;..".; j;.i .hit vla'.k'i ri:;:iij COg .'Cl'
en tïaa-' vei'a^ti'.icrc v/oixil Ciüi>r cc;iüf,o ^leei.'hoopcn,