De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1885 22 februari pagina 9

22 februari 1885 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

No. 400 DE AMSTERDAM M E II, \V E S K D L A D V O O R N E O E R L A N 0. ?CTM^Mmst^rngMesaaKg^aaig»:^ men versta wel den koud onder zoeken d en geest, zrd ook door L >ki ter aarde geworpen worden; al wat eens was, het breekt, door Loki's macht en v^lt. Dahn wil ons troost schenken voor clle ellende in dnze wereld. Er is geen einde, zoo ongeveer spreekt ila Dnitsehe professor op v,el \\iii orakelachtigen toon, n ding is eeuwicr: het al, en voor dii, al nioaf.oii wij ons leven offeren; wij moeten gaan, opdat anderen kunnen komen. Zoo is alles in oneindige wording en w i s s c l i n c; en schooner en mannelijker is 't voor r/.',ni volk (Je m??nschlicV. V) te leven, te lijiien, te vallen, wijl de ulicht dit verhing', d;:n het. .quedo oui loon, voor een eeuwig za>ig leven hieiiriiriaals, te doen. Vroeg meii hem, ware het niet beter, dat deze wereld met haar iiume'ouze sma:t, haai1 zoo dikwijls onverdiend lijden in 't geheel niet bestond, een beslikt »,<;o ware het antwoord, want niet voor dan enkele i:) <ie wereld, niet ',o-ji' individueel genot, maar- opdat c;!u eeuwige wil geschiede. Uit deze ideeën en uit het: Ik fc a n doen, wat ik wil, m a a r i k kan slecht willen, wat ik moet willen, spreekt SchopcnLauer's geest. Alleen helden onder de m nse.hen zullen door Odiös troost getroost worden. De lafhartige vindt in do zege der zijnen go^n vreugde en vrede; in het voortleven zijner vrienden niet volle vergelding voor eigen onder gang en e e n dwaas is h ij, d i e n i e t g e t r o o s t w o r d t d o o r de zekerheid, dat leven, l i c h t e n l i e f d e o n v e r g a n k e l ij k tot in eeuwigheid bestaan; zulk een begeert een bf driegelijk droombeeld. Een held troost de g. rach e : het enkele sterft, het al is oneindig, en groot c u heerlijk is het offer Voor het geheel. Geen troost putten wij uit Emants' werk, hoo rijk ook aan menig op zich zelf staande gerlachta. Onbevredigd legaen wij het uit de hand, \vaut h»,t is ons onmogelijk de overtuiging van den pessimhtischfiii dichter te deelen. Heb ik t/>ch Emmits goetl begrepen, KOO \i-0;vpe't, 'eij a .TI h-.!; nuchtere, alles ontledende, alles koud afwegende ve; t:rei;l, aan don inensch, geheel ontdaan van alle gemoedsleven, eenmaal de hjo;scl}n;;;'j over de weield. Het naakte mn.terialismus hi ev en meester. Dia V,'c.igeschichte ist das \Veltgericht! Leert ons immers 7,iet do g f ''hiedonis : dat dvve ers, gemocdamensf.';en dus, haitsreehtel'k iavigoJ ?.':.? do naturen de grootste onwentelingen ia het leven vi.;;..on ? Zr l !:???> weieldiiervorineiv-1, d. w. z. menschen mot geest c u gomorJ, zullen dcor hun grooische ideeën en daden onze wereld iuiuier beïrcrschcii. Ook Emants noemt, ev^nnls F. Dahn, hem esn 'ie!iï. die reet mrirnr'nmoed den strijd tot het thine toe heelt volyehcu:h n. i'jr^i'... '.ris ui is alles hier op aarde, zelfs hut heilij doel, v.ruu-.üor do LiM. v.-lt. l/o wsinn der hopo is do pavo der Aften aar. ue n.cn? c.>e;i: viij!jt iiW»YtL;; wekt de getsf.drift der onwetenden; roem en liefde, !t is U.cs v.aan. En dn kunst ? .... Zou Emants' voorstelling van de toekomstige menscheüv/eye'a in v;ei'k? lijkheid kunnen b staan, dan wordt d.-araiC.ie tevtiis lic f-1. ;i' g<-!:rok-n over de kunst, want toch niet alleen liet vn^ta:i(ï.-('hiep de g :diclijk3 werken der Grieken, inspireerde een P.aiaël, een rJichel Augelo, uecd oethe zijn Faust dichten ! \Yol zal het verstand den mensch meer en POEH' lio oogo,; op??i:o-)! voor hel geen heni nu no.f verhoeven, is, ma:;!' het pcuioad z ? ivcUi/.n doen gelden. Zo lang de menseh si ons c h i"5, suileu hoofd en liv.ï'. hem en ds ivyreld beiieerscliya. Eeisrietto vtui der Meij. Rijsfniïc Vffi'Cï, door J. vaa li^ia, Eiet penteükeiii^g van Jan van Utti'S Zoon. *) Wie kent in Nederland JV.n vau Roers niet, uit zijne ..lilooni uit de vol3:sklasse", zijne Livai'da", De Uündc", eaz., die hij ra. t '<"<1!' oiroe'iarej;* talent, en fijnen tongval, diep gevoel en L:iesjl!o,i s ;??:,!,£ e;> cn:-;« ned.--Jand-iche taaicongressen k waai voordiTgenV \\"ij lu-i ii.ue.eu ons nog levci,dig den diepen indruk welken op ccn con^ros te Cvrja'.it i>o !j..nd',-" c.i ons maakte. Sedert dien tijd ziju vele j'irea verloo, '?!). "t an .i.e.i'.-. v.i Antwerpen aan 't Koninklijk Atheneum n!.-; professer \verk;va;:in. Le.'it ;:n de laatste jaren, aan lib.r.ile zijde, leveii iig doslgc^ümen tiiu de politische beweging waarvan ds groote Scheldcstc.il het toui>u3l is cu het reeds was ten tijde van Conscience's eer.sts optreden. Jan van Beera bleef als dichter een hnküii, eon raa^zaaTn voorstanücr voor jongeren vanjaren, doch groote geuiahien verschenen niet meer viui zijne hand. \Vij ontmoetten hem nog in medewerking vuu Ueuoit als schrijver van den Oorlog", als dichter voor den brgp.afden jüii^cn too:ikunstenaar Jan Blockx, van De droom van 't paradijs", wat in bovengenoemden bundel opgenomen en bij gelegenheid der uitvoering van de muzikale compositie reeds in deze bladen besproken is. Dit geuioht is nu met vele andere, die onderwijl 6npOïtü-{cuills^>l.Q"\üBt verzameld, en ligt in eau klein folio deel voor ons. De drukker Hoste sticlite daardoor eene soort van gedenkstuk aan den schrijver, wat deze hopen wij, nog vele jaren overleven moge! Op kostelijk papier, in iraiiien omslag, omlijste bi,ii'L;:ij.leu, uiterst wijd cn groot gedrukt verschijnen 's dichters verzen up monnu'-utaie wijz.0, met lichte iliustratitn, van EÏjaen zoo;\, den bekyiiden si'.Ui'i..u.i-. De bundel opent met eene goede, gouden ies, aan 't diclitcrs zonen: Eij mochten, wanneer kunstzin hen urinfit tot bet nrj.igcni vau schoono vormen en kleuren, wel buir.el of penseel, u!C:ir nooi'b ue dicLtürveitcr op nemen. Driewerf herhaald klinkt het woord : ?'k Bozwccr u, crrpb ni--t naar ue u.eiitorpen?" ?watvfc uwe heerlijke taal wordt hnstevd op \\r.-\v eigon orf vorklaarJ. . . verbannen, om nog slechts 't laag geineen teu luik (o Kijn. (I.en ver diend verwijt voor allen die de ontwikkeling der colit iscdcrlanjsch karaktertrekken in Belgiëtesrennouden)." Onder da volgende gedichten, van euttigen omvaug lezen wjj met vol* doeruüg ,,Tu Verlor" do geschiedenis Viir; een jor\f» min".;^, d-.t h,'ren lüiiin'T.i" (gedij? oud-j '/ij'.e al'-r'.y/,siii:eid uh s'ol'.iii.i;.!.. t«rgev-'.(o VBU ecu ha'-ii' i^vxeven dr;-iik', ontrcuw J--i i.' v<,;\<e;>. i'.' i,: ui^i^cm doodds bij 2'j'ïo t'.Ta^'tciiajt lieu nioavi^a ;ni;m.ur i", j:.u;i e'^eu-jji b^aV:;:; c .a zio!) zelvon. ^^ ij vi]\=l.ja vei'dor ean m-)lo"--fJ4 v.'sii iiuu selrllcr *'::?«.:.', o'i u-,-ov d'ïi (liCütiir e-uon^e.!, ais eau 'icht me;-j^ v.'.it '',i\i'i';a \ve^cr ;oi eonvo" 'J'^1 l)!)..'v;;in rjo soa w-.:."-Ton. d^"!i d o o ;? d'-:i iu: ?!.':>': !t',v-;u ivor-lt Vrt:;i; ach^u(l('-:.v' liv-, M:;k:e js g t.it ld: Da »?>.?'?,>.>.???.?" ('<rj.;'.')-?:?:.) i>:j-',0:~ :? r i».s.-ic oiis au op^eriuiüoe. i:.-oh o;i '.J i.: ..^.I^M : ' fa hoi l.wlif.y g'ilir'lit van den b.ai hl s; :\',:kf; do diclv ?,- ? .'.., <~jort van p ?. i'.:-:'j.:io of go.ladi-jn- fi^u overtisi'.::::/ uit; het ie t (' i. ' ? ' ca is eaan eeuen ouden vriend W. pastoor te h." 'Te:iehf, w,1..; .1 :<? hij als sUidr.'.ruaat, eenmaal op de uüuicun van 'c-ile:;lij:se,lic; cCiiiiu ''ie'' z.'.ï,. De pastoor had den diohter iücauen br,.cf e,.;is ./ci,fl-j bij d.,.- Li', --g geEomen", om hem (gelijk hij ze^t) vaa 't ;-a;l der dvi'aliugj v.,ijrop h'j versukkeld scheen teiug to vos; on iu de ^óe.''! b;v.uï:'. De tfgiuih: ief is iu blanke viH'vocni^e j;i.mi.icri, vol leven e a vr^iii-hri'], warai gei'jlc 'a dichters eigen hurt ge-.chi-ovun, lij vccpt alle <j? '???', herinneri;!;;en vreuei' voer den geeet, cn schildert ciea kaap met dj wereld, dien hij acder; sii'.io jongeliugüuagen heai'c go:=t:e'.L.n. Hij gevoelt al d' zw-'.ai-tu vaa 'tieren do don dichijr vaak bsljt ce ade:a:»!-dvl-'ij;;\;lo.i uit te slaan, en niets tool.mt dan. J;--i;g3 den groncl eens rond te fladderen, met gevaar als een vlinder 3'jj'ütaere vleugels aau cl doornen te kweUen Van J'eers schetst vervolgens ^oe Lij do TIr.'aoiicka kerk nooifc recht hritif. ;,';-.< ii.i: Oüki-ijguüei; a;,u hti/o leer is giuu t-.i;lelja. O i' de u fil ter i u; .t oïc;jjni3" oürde'it, in het^o-'a hij fiaa ue ke;k tesi laste legt, Lten \vij in ''t midden, omdat wij hier ^.leeu van do dichterlijke o::tb'.)Gee.niiig ^pv.'kui?. Vv'at \'r,n lasers ten i;o.t', ;iit -"rt is voorwaar <-,2n ge voel \v\ii;vvocr C'!k iiio'isehclijk hart teejrnkelyk u, 0:1 w;it de katholieke soovvel als de M.'jrale io;;ef. de ge.leovi:;e cn de oiigiüoovigs eeiisiemaiig als i'üchti'a.ii'jig en edel Zullen wetea te sc'uuU'Cii, numcJijk dat wauucc-r Bc hicizaciit, onier 't nni L . v vau yt lijol'1 hei (Lnki-.i in k!?!!?>'.TS v,'l sLtan, hij H(S fcnr'.xr frua'tcgoi) wil optreden. 't;;,lo,;i': dj l.un.i "-i! jV'.V.;). ei), rue^t toii s!'/iy uit, laat U. .s i- MU in ui .:j:i ;,.,uis \ ji'üi.'. ui Ju,,- L." 'Ten .".iot, Vau ikora ia i>iet Kiloen ee;i dicütcrj -maar hier eveceeuseea VeKllV;£0,;;;<;;a <.J1 V,:a:Tll ('iilVjlen. Bumei, 10 Fe!:r. 't1 J. T. A. "'i Ciuiii, alyei.i-j.^ic lioek'uj,!;dLJ van Ad. Tloj'.e, '.Il^over, Voldsii-aat 49, 1831, 8 frank. ' ? ) T"^ T /~« f' ! T "*" ^ * 'T T".' T: f 7"! T"'- T"1 Ti T^ l ' T T ^ "" f^l T"1 \T i^i'^.lLïlü'^N li,x iu i'jurLi)i^l^Li^ GLN. .".??.'.'?' /ï'i.Vs Gtiiaaual" is 20 l'cuïuiu'i te Parijs bij Cliarpenticr verscZiencn, l'i-i.,3 tr. .ju. ditliür ir'iiiiclni J'C'.'C'.ui z\<y.i <J.eiüi' <.u'4v;a ton uioviw werk Die Sec'. j,kïa" .??",-.?, <'l;;:i-'!<_c ,;.,:;.,?)? do s,-lv, ij W M vu'.i SVii') lu'i ,i";= i?nYö!>, ,.Cfmsm S;ella" en andcro Cök iiier to lauuu vu. i oU.uiju j:uai.iü3 ij vt-ilouóJi v.xuü£eslmvon. V.ii) G,i/''!r> V rr ;n>. ia de;'.^'- eii^^u rs i n':"U''v'o roni".n vor;e!)c:ifn Diana of t!i^ C' i' ~r.>v.iy" j,"'I;r. ..iij.i. IM'. D he> U uum i'ja-.L;, IiüjAoi aiiader uitLjcbrcid, in (lo Fortn;oiu!y i;juu\t" k^uiicc ie::t-ii. ____ !:e F, ;?'.:;. i;f ;i !?<!?- .>c.i Tv. -o la» ?.?!? li"e nv...:> brj'.r.i!^ in b;i:!o::"a i !*t-lio liunst en !c-: . :? i u ;??.(.-;; n. "vlCv ..[; fc., v,.,,,.ji. IG ra; ?;>., ,,; ;, i-e-, .ie \V;:e!!Cf;eiin-" f);:iior !?-?? e j. . ;ui r/ ,^' IL-.I i t..', ?.,.;^l',-ij:;, r:-,i; tivv; ?': --i e.: j i;;-;- i".: ,j -iO a.i :ri; s d»? n:'"ivra i :. ; Ni .ui c'; ?'. lk .-., !,;j ;iiri I..-?;L;OII i.-.t-, 11 '.u.-e.; i' !e '.r. -..> ^.-. L' u t ;.:;.; voo n! J.'ivai j;i, >i,.'i . .!.!:..;.! j- h i. ;,I::LÏ(üG .^i'üi s.;;-.- :. ;: ..M IK. tm i...o i' ';:;i :-c'.t' .iieiu"!-.-' u.jo! l : . ; '. > ?'? i .. \ 'u... ,, 1; ^i; :rf Ui u.' ..''.e .'l ? i' 'i' .1" i .!':(" rl:-<. vo\ï:iil:T, Iv':'.^, v.'. L .:;];; v.! i ,..-..'iv..): ...'I.'.H (J i;b,ji;y [,'' i,'!-\vijl 'lo ..J--ui:e -j'raac. " 'n J J o ^ :u:;cr La ! con v, r pi> ^ or.iX^:!:..; ; van ,.A!;;^tu.''' vuor d Tt du^ u-a'U De/i:; svas VÜTI «la^ncl ri.'.v:-;r/iii. iUa biuuvu Uuï'n UYOÏde BPü';u.; modcnicj co l'Au^lotenfo'' osu work 2^1 ui ;;ev Oj;, y/."vê»' F'niifi?c. "ii VoKis' -;N.n do EÈci/dVlViiu; ef-nc- l^o;;rr.ï)li!e van den in 1831 OYJ i',jü''.'i ;c: u r '/ . ;*i<>i;t i-'fit .',-/LJ.-/ ?*-'<?!.<..? -nLi ?;/, n eüv. !-,t n i door / iiee Jir'ji^licdoreiit f i ''.iv/''i,.*," ,. /. ^/.-.' ? ,'' .. /'-.' 'J//A.".'' ,.? JVya,//,','/' .//^' '"-'LV.V. ^.'/ fi^i j-V,1^' o;!^. 1<' :,ïl:!'>t:; v;as r:e i vi, ;ave:i ecu doi' Yeia vritn ion vaa eert o^orioüen diclilor. D© t:'.. t \aft l'-'t T. rk o zai luiden: C1. /'. jScha-t.twit'f} u,*d dus titerat iïc/ic Jjei'liiïvon lil'J lo'jii (^ J\U;n;j Li.b il'-ii'i. ;:,en. vo'.^.i i'u i'>!-i, i\'u;;iökun^tl)lii^,^(.iii. iUu lo iï'.iMHier rilot het i'iu-üiue.lo van ó/,','(.'/i'.s- ti;: !; ';i .<? : ,N,,, ~-',u i-et'^Li.ii a'e l1 i^siïjiiiii id tor iusiiyo to bokolJi'jü. De INHOUD VAX iJCS'jfïEIiTEN. -'i[ie:i lzitril. Ko '1. Ci'Li 'l'r.ii, ('ooi' Tr-i'^Ta,-; i7<a;t,?. 'i iTev.'OÏ:'1; Antoi Wrmvo, door Jolia» Pi-,',1 i'ie, r, ,,:!'?? d) ij.a;!1!; i.'e ii,;cr;.ja;io:K!b v.-cës!rij.l op scliaat^cn te Lr: i'.ALi-.li-a (ui.-t ofo.i: l^ts bouckke.jl; da iuiyiu^ dor stcddu, door Y. van s., et,,-:;;:, r Xn. 19. .\i;ïr..-.i, :??;.?:,; In---'-;? (M l o t), door f/;, 'vw;:. rjin vingr. doov T-I. Canis T.;-ULii;i.e..r.i..c..,:;i.' 'j'.\-r ,.!?;..?? t"jr;cl''.:ui'l.'-'lo.i'i.i-, diiOi' r,;;'!. Fiedc;'ic> Fi;bor, kj-i,' vnji l',i\,':-,n'\ /ia i-[.;indö\':i.f:.. f.'ti. :Mr. 3- i'. Ame.. sfour(>.. Dr. P. tv:i"'.S-i\r>, - j.';-,j-viu:;g T,.v,, r, 'ï...,o c;ttali,;a. A.-lr-* Lett -rk. Traetaat. ..'i:;i.i, i...i.i1av./. ,11,. lii-'icv cuit (.Vy, <?«, .Do JJu.,i^iv-u rnc. 0,,-'.','u, luali.i. -" C. A'.'"i'iinnjlc 'i'nij,;;. II.' ! ."ifo. .;.'.-. Dr V., Ia 'je. om tien Seliou'.vi,u:":^. Hiel' ln:i- c/-..-, ir., :.\L re.vo .\o .MI;. Ij s, A. Af l'ei-.-iirarleit,\ ndo s iutus;ui s.uk Lueifer. J '?'.?, D.;i:ie.t ir.'..s ji.o ^,-.,"{.-t-n oa e'ta-o iüu. ^. A, i'<>i'*tf 'n^n i'it-i 'jen, Bogi lsc'.i.u oi-hrtf Ijüiijüu lile*i.ft. Lesrai'teuh .ek, e- z. Inljoud van ijdsoliriitea. K.cawo Uit£%>uu> Aiieiiüi, iiuvoüuua. ? Verbetering.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl