Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 403
tfottvelle Revue, l Mars.
Paul Vasili, La sociétéde Vienne (Suit*); «Y. Lux, La qusstion dn Tonkin;
ft-'A. Gerbié, La Franco au Canada; A. Wodzinski, Vainqueura et vainctis (deux.
part.); Le Bonchaud, Da l'enconragement dea beaux arta par l'ótat; Jam
Heibrach, Le faraier de la Hunaudière; - Charlts Listr, La Marine Allemande;
AU, Le dei-nier des Grand MogolB, etc.
Rundschait, lïrz.
Eine stUle Geschichte, von Tlieod. Storm; Die Einwirlittngfin der modernen
Verkehrsmittel auf die Culturentwiclilung, von G. Hcrzoy; Die Kunat der
Conversation, von Frcih. von Liliencron; Reise in den Andes Von Chili und
Argentinien, von Paul Giit-ffhlt; Heinrioh Heine und Johann Hermann DetmolcJ, von
fi'of. S. Suffer; Mit S. M. S. Leipzig" in Korea, von Ke.rV.rj; Politiaclie
; Neuere Movellen und Romans, von Otlo St-alun; tl. s. w.
Tht Canleïiiporarit Eiriete, Match.
The MaMi and Briüah India, by S!r llicli. Temp! f; Tlie or^anization
ofdemocracy, by doldiriii SuiitJt; Amiel's Journal, by W.anclit Leppïn^t&n; The
Bliipping comiiiission viowed from the forecastle, by Cltirl.- Iiti.«?e!; Geovge Eliot,
by . Uiitton; Prof. Diummnnd'a new acientiiïe gospel, by A. Walson; Kative
faitha in the Himelayah, by Cli, Oldltam; The suflïage i'or wouien, by Emili/
Pfeifer; Contemporary recorda: History of roligion, by PHiie'iiat Fairlmini;
Biology, by H. Dallinger; General literature.
yieutce uitgaven in Nederland,
Dr. W. DoorenbOB, Handleiding tot de geschiedenis der lettei-fcnn-.le, vooral van
den nienweron tijd ........... , f ;; 90
Dr. W. J. A. Joiickbloet, Geachiedeuis der Xedcrlandacho Lcttevkunle , 2.UO
Dr. Jan tc-n Brinl;, llomanfischo werircn. Ecrato volledige uitgave. P.:i'aH. ,, .50
Herman Dalton, Johannca a Lasco. Bijdrage tot de hervonaingsgosehiedcnis
van Polen, van Duitscliïand en van Engeland ...... ., C.
Otto Henne-am Kliijn, Geschiedenis van dan vooruitgang de? lac-nseliiieid.
St-ndiën op het gebied van ontwikUeling on beüshaving . , . . .-10
J. de Vries, De iioos van Amsterdam. Ooïsv)ronlcf]rjUpp.;v.;d" l rn roman, n ln. C.
Xititire uilguceit in
EiifielraitlJ. Kison, complete story o l' Trausvaal .....
J. Bright, Speedierf, ...,,.,,.
M. C. Hay, Lester's secret. .,,11.1
A. E&ary, Jaaet's home. . . , i i ? ? ?
Mr. J. H. Ridilell, Sasun Drummond. ? . ? ?
The Runnymeda lettere \vith ir.tr. by F. nüchman. i i
W. Taylor, Silverton Court
JIemou-3 of Napoleon Buonaparte by de Eoiin-ionn0 c,1. v: Tv'.
Xititite uitgaven iit Ditilsciilaniï.
Otto Haggemnacher, Dia Gefaiigeneii. , . . . .
Fr. W. Holls, Pranz. Liebor sein Lebou and scine Werks. ,
Di1. Kcilhack, Eeiaebilder au s Is!and
Paul Langenacheidt, Die Jugenddtawen dea Pierre Conic-illo.
sli. 12 6
n 2.
, 31.0
DE GEDURIGE WISSELING ONZER OORLOGS-MINISTERS.
Sedert het oorlogs-jaar 1870 zagen wij hier te lande niet minder dun
twaalf Ministers voor langer of korter t ij cl mot de portefeuille van Oor
log belast.
Elk dezer Ministers bracht, zijn zetel op het plein iun.'.niende, zijn
eigen plannen en inzichten mede.
ledere nieuwe titularis ging dan ook stee.k trouw aar. hot orc;'amceei'en,
réorganiseeren, vaak désorganiseeren; en difc niet alleen in hoofdzaken,
maar ook in de détails van do verschillende vakken van dienst,
Vandaar dat het, Ileeueil Militair tot cntzasiuboenauoiulo
foliauteu aangroeide, en het leger als bet ware overstelpt werd met een
stroom van Biauwbockjes, in den vorm vau Voorschriften, Reglementen
enz. Vandaar dat men in ons krjjgswezen meer halfheid, versnippering
en weifeling, dan nheid, samenhang en stabiliteit waarneemt.
Op welke wijze nu de nacleelen, aan deze naat- het schijnt onvermij
delijke, herhaalde verwisseling vau de Micishors der militaire aangele
genheden verbonden tot, eeu minimum terug te brengen:'
Meermalen hoorden wij in en buiten liet leger den we.mh uiten en de
mogelijkheid beweren, dat de Ministers, Hooiden dor Departementen vrui
Oorlog en van Marine, bij de wisseling van Kabinet, om redenen, niet,
het beleid der krijgszaken be'creti'ende, huuno portefeuilles zouden kun
nen behouden, en op die wijze meer Directeuren dan verantwoordelijk»
en met hunne nmbtgeuooten der andere Departementen homogeene Mi
nisters zouden zijo.
Wij beschouwen dit denkbeeld r.l; een utopie. Vvamieor men zeg!:
..Minister", dan zngfc men tegelijkertijd: Politiek man''. De Minister van
Oorlog, die van Marine kimmjn zich cvonmiu als do Ministers van
Dinuenof Bniten'aau -cLo Zaken, do twee, zoo bij uitnemendheid politieke depar
tementen van elk Gouvernement, onttrekken aan do solidariteit, welke
de Leden van een parlementair Kabiact onderling verbindt.
Indien dit niet 200 ware, dan zouden sommige der andere Ministers
met evenveel, zoo niet met, nog meer recht hetzelfde kunnen eisenen.
Hebben de Ministers van Waterstaat, Handel en Nijverheid en dio van
Justitie in den regel iets met de eigenlijk gezegde politiek uit to staa:;?
Bepaalt zich hun werkkring niet tot het. aüministrcyrec, liet behartigen
der grooto belangen, welke hun zijn toevertrouwd. Maar de grondslüg
van het parlementair stelsel is, dat een Ministerie n homogeen gchncl^
verantwoordelijk voor het algemoene Lands-bestuur, ui? maakt. Het buiten
de politieke verantwoordelijkheid stellen van enkele Leden van liet Ka
binet is ongetwijfeld ean sophisme. Bij eik, zelfs administratief voorstel
van eenig ministrieel departement komt da politiek in het spel, zelfs lij
die diseussie's, welke daartoe het minst aanleiding schijnen te geven.
De Minister van Oorlog is tlus, niettegenstaande Zija
A. iNeiuiaus, Jjuiua umi
M I
.l!
L
,'IlUl.l. .
I T A. I
R E
Z
A
K
E
N.
bijzonder standpunt in liet Kabinet, even zoo goed als eijn bovenga»
noemde collega's aan de lotswisselingen daarvan onderhevig.
Dit op den voorgrond staande, moet van den anderen kant alles worden
aangewsnd, dat het Leger hieronder zoo min mogelijk lijdt, en de Lands
verdediging daardoor niet in gevaar worde gebracht.
Als het beate middel daartoe komt ons voor daarbij steun te zoeken
bij den Generalen Staf, voornamelijk bij den Chef daarvan.
Wij mogen het, in vergelijking met b. v. Frankrijk, als een voordeel
beschouwen, dat bij ons te lande niet elk nieuw optredend M. v. O. ook
zijn eigen Chef van den Generalen Stat' medebrengt; maar hier staat
tegenover, dat deze titularis niet dat eigenaardig, zelfstandige standpunt
inneemt als b. v. in Pruisen.
Indien «laar niet Von Moltke sedert zeven en twintig jaar, afgescheiden
van de afwisseling der Oorlogs-Ministers, de groote en zelfstandige
leider viu liet Duitsche Leger \vas geweest, zoude dan dit Leger tot die
uitstekende organisatie gekomen zijn, welke er nu een zoo der volmaakt»
held nabijkoinend geheel vau maakt?
Indien wij sedert, Ic70 aan liet hoofd van ons leger een man hadden
gehad, aliijd dezelfde, van een uitgebreide volmacht voorzien, om ons
krijgswezcu iwur een vast plan te regelen, zouden wij dan niet verder
zijn gekomen dan uu'? Voorzeker we), al was dan ook liet aangenomen
stelsel niet het beste geweest.
Want ctn vast plan moet al zeer slecht zijn, om, in zijn geheel, niet
voldoende resultaten op to leveren, wanneer overigens de onderdeelen er
\an op goetle grondslagen berusten, en oordeelkundig en in onderling
vuiliaiid worden geregeld. Een leger moet op een hechte basis steunen,
en g.xuirenüe t^u aantal jaren naar een logisch gevolgd systeem tot den
oorlog worden voorbereid. Met onophoudelijke veranderingen on wijzi
gingen in de organisatie, taktiek, administratie enz. is men nooit gereed.
\\.ij zouden aau den Chef van den Generalen Staf een hoogen rang
on vaste plaats in sijne belrekking willen zien toegekend, met de grootst
mogelijku zelfstandigheid en daarmede gepaard gaande eu voortvloeiende
groote verantwoordelijkheid. iJo leiding en het beheer der krijgszaken
dient to worden verdeeld tusschea den Minister, den Chef van den Staf
eu den Hoofd-Intendant vun Int, leger, dit tik hunne bijzondere taak
jicljLcn. D- Minister doet: de \Vets-voovstellen, welke hij even
al.i do juarl'jkstóo budgetten iu de Kamers toelicht eu verdedigt. Hij
besübt ia alles wat betrekking heelt op de bevordering, belooningen, do
organisatie ui bov.vging der troepen, rcreerikomstig vastgestelde wetten,
den ^cnüCikundigcüdienst, de rechtspleging, de discipline; aan den
Clict' van dc-.i eaeraleu fcJtai uiuct geheel het technisch gedeelte wor
den ov'-irgciaien: de opleiding en oefening der troepen, de taktiek der
vüi'sdiiUtude w.ipeus, het militair onderwijs, de manoeuvres, do mobili
satie, fcüz., de Ilooïdmtendant is belast met al wat de betaling, voe
ding, Llceding, controle en comptabiliteit betreft.
Den Chef v. d. (Jeu. Staf en dcu Hoofd-Intendant meer macht en zelf.
Uuidii'iieid g-.:vc;idn, zal liet Leger minder de nadeelige gevolgen
onder* inden .au du lui'riiurcüswaardiye, maar naar het schijnt onvermijdelijke
licrliaaldo verwisselingen onzer uorlcgs-mini&ters, waarbij men den nieuw
opgetrcdcue ma;:v al te uikwijU tot't it a inu'Crs ziet ai'breken, wat
zijn voorganger had opgebouwd.
c pogingen, om eindelijk eens tot een goed geheel te geraken, zouden
niet ieikcii.3 weer in die mate als tot nu tue worden belemmerd. Het 2:1!
er vél t o,-; k;iuüii bij ira^i.!! oiu verandering ten goede to brengen in
oiizon ii>il:'.:-.ii'üii tc.csaUiJ, waai bij verband, samenhang en stabiliteit maar
:,1 tu ;:cc-i.' ontbreken, hetgvon a\le, zelfs du best bedoelde pogingen tot
v ??betering, vcuvtuui'tud verlamd heei'c.
Latar.f.
A.\i' tl w-n ii'.-'.i-'j^v,vii ;;cr,lten '.ïoiiaeh i-i i'oeJs gcJceittUji; voldaan u<jor ile beuotmiag
Y?II ij..v.!i b.I^.uiiui Uiiil KUÏ<lca ri;,'.i tot laïtcmfuit-Uenerasl. C.
F E U I I, I, E T O N,
il;
NOVELLE
VAN
OSSIP SCHUBIN.
Hot was in hel midden van Mei, die Meimaond, die Brussel zoo
sclioon maakt. Hier zijn liet geen lange oorlogen, maar kleine
schermutselingen tussc'ien regen en zon, die de lucht zuiveren.
Gouden nevels spreiden zich over alles uit, zij weven een stralen
krans om de golhi^che spitsen der Stc. Gudule en hullen hel groene
park in ecu doorzichtige» sluier, zoodat het grijze prozaïsche
iii'ussel in de lente als het ware door een stralenkrans omgeven i,;.
Da standbeelden in liet Park zijn dan weder ontdaan van hun
\viaterhullingc!!, de boomcn met hun donzig gebladerte hebben
na;;- dien r.angoiiamcn frissclicn lentegeur, dien zij reeds in Juni
weder verliezen, de zonnestralen werpen hun gouden licht op de
bree-'e, krachtige boomstammen, schitteren helder op het vochtige
p ras en spelen sehuülioekje tusschen het gebladerte. Het paleis
v;m den Prins van Oranje is omringd door bloeiende vlierboomen,
wier sneeuwwitte en lichlpaarse bloesems zaehtkcns heen en weder
wiegolcn, ca voor den tuin van het koninklijk paleis prijkt golvend
een bed blauwe rhodoclendrons. En een nauwelijks merkbaar
lentekoeUje zweeft door