Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 403
De bisschop van Puerto Rico wilde hierover de regeering
intepelleeren, steunende op eenige zinsneden uit de jongste Pauselijke allocutie.
De heer Canova echter wisselde ijverig dépêches met kardinaal
Jacobini, en het resultaat was, dat de Pauselijke nuntius te
Madrid den prelaat mocht zeggen, dat zijn stap den Paus ontijdig
toescheen, en de minister geautoriseerd werd, de interpellatie af
te wijzen.
*
* *
De werkstaking in de Belgische kolenmijnen had haar naspel
in de veroordeeling van dea leider der beweging, Fauviaux, tos
eenige weken gevangenisstraf, wegens belemmering van de vrijheid
van arbeid. Te Bergen in Henegouwen waren op den dag van het
vonnis duizenden mijnwerkers uit de naburige dorpen
samengeslroomd, met banieren en leuzen; de manifestatie had echter in
de grootste stilte en orde plaats; ongeregeldheden zijn niet
voorgevallen.
Veel succes heeft de rechterzijde van hare halfslachtige positie niet gehad.
Op weinige uitzonderingen na werden al de amendementen, die teu doel
hadden het onderwijs een gevoeliger* slag toe te brengen, verworpen.
Wel is waar door do afwezigheid van een of twee ultramontaansclie
bondgenooten en door de weigering van den heer Wintgcns om met de
nieuwe meerderheid" mee te doen, maar de uitslag is en blijft dat de
vereenigde rechterzijde onmachtig is gebleken om de sciiouu
voorspiagelingen bij de stembus gedaan, te verwezenlijken.
De anti-revolutionairen het is duidelijk gebleken en zelfs gezegd
vreezen niets meer dan gedwongen te worden, de regeerir. g te aanvaarden,
Al hun geschreeuw is vertoon.
Het vertoon der onmacht.
Ook de club" helpt niet.
Bij de toelichting der onderwijs-ameüdemeiïten bleek telkens dat de
heeren er ieder een eigen bedoeling mee baden.
In een opzicht slechts kwamen alle bedoelingen overeen: het peil vau
't onderwas te verlagen, tegenover 't kiezersvolk den schijn aan te nemen
van iets uit te richten, en zichzelf te behoeden voor het gevaar om tot
de regeering te worden geroepen.
Een treurigen indruk maakten de debatten deze week om cle onparle
mentaire verwijten, die gehoord werden.
Onoprechtheid schreef nieu aau de heeren Lolirnaa c. s. toe; misbruik
van 's lands gelden tot het maken van moderue propaganda, verweet
men den liberalen; doch het scherpste viel de heer Lohmau den heer
Wintgens aan, toen hij dezen de geheime bedoeling verweet, van alleeu
niet het oog op de stembus tegen zijne overtuiging te handelen.
Zulk een uitdrukking zou menig Voorzitter aaulekling geven, deii
spreker te kastijden.
Toen do heer Van Houten den heer Schaepman aanbeval om er toa
mee te werken de theologie aan onze universiteiten meer te beperken
tot logie" (logos, logica) maakte do doctor" zich zeer boos.
Toen de heer De Ranitz do Katholieken verweet, dat zij 'fc met de
verhooging van het peil der volksontwikkeling zoo hoog niet opnemen;
kwam de heer Van Baar er tegen op.
Hoe is 't dan nu ? De heer Schaepman zegt uitdrukkelijk dat voor de
Katholieken het weten alleen wortelt in het geloof; de heer Van Kaar
redeneert over volksontwikkeling juist aieof er geengeJoof voor noodig is.
Wie van beiden weet het?
Toen men den heer van der Linden bij een der stemmingen haalde,
Werd er hartelijk gelachen op de banken der reehteraijde.
Men vergat dat de heer Urouvvers per telegraaf ontboden was om, ziek,
te komen stemmen.
On ne parle pas de corcïe dans la maison d'an pendu.
In elk geval: hot eenige voordeel vandeutragisuh-komu'chcnpolitifcken
toestand is nog dat de leden zoo trouw mogelijk opkomen.
Treuriger iiguur dan de conservatieve fractie maakte is we-1 niet
donkbaar. Voortdurend waren de drie leden verdeeld: Corver Hooft en graaf
Schimmelpenninck gewoonlijk aan de zijde der clericalen, Vuntgeus
meestal tegenover hen.
En dat tegenover Heemskerk, dio nog1 altijd conservatief staatsman
heet.
Een partij waarvan de laatste dienaren züo handelen, verdiende niet
beter dan ten ouder te gaan.
Alleen do heer Keuchzenius stemde tegen Hoofdstuk V.
Uit verbolgenheid wegens de nederlagen zijner partij?
Waarom hij alleen:1
Omdat de overigen zich in die nederlagen verheugde.
Zij kwamen er af. ---- zonder portefeuille. Dat is voorloopig genoeg.
Do heer Ualïmans werd door den Voorzitter tot de orde geroepen
omdat hij bij de verdediging van een amendement in het algemeen debat
terugtrad.
De heer Lohnian deed precies hetzelfde en ondanks de eenstemmige pro
testen van de linkerzijde, zweeg de Voorzitter en riop. ... de liberalen
tot de orde.
C ip <lf/e vvijüe loopt de heer ilackay gevaar verdacht te worden van
partijdigheid.
En daarvan kan toch bij een man van christelijk-historisclio rich
ting geen sprake 2ijn.
Eindelijk heeft de heer Heemskerk dan toch eii dat is misschien
wol 't belangrijkst resultaat der discussien van deze week erkend dat
bij met den stand der tegen-elkender opwegende partijen rekening moet
houden,
Nu weet men het dus.
Heden 44 leden rechts-coniervaticf-clcricaal; morgen 41 of 42 liberaal.
De politiek der getelde neuzen bestuurt ook de Regeering.
ONZE BLADEN.
Zeker beeft de vertraagde behandeling der begrooting in de 2e kamer
in deze week, uu de uitgaven voor binnenlandscho zaken aan de orde
waren, moer de aandacht getrokken dan de eerste kolommen der dag
bladen. DO amendementen op de kosten van het onderwijs voorge
steld, werden in entrefilets ea in de kameroverzichten besproken,
en niet het minst gai' de thans gewichtige positie en niet geheel
verwachte houding van den Haagschen afgevaardigde Mr. Wintgens stof
tot bespreking. De beide hoofdorganen der Kamermeerderheid, T-ijd en
Standaard, lazen den afvallige van het verbond duchtig de les, zoo
zelfs dat mr. Wintgens zijn mandaat in handen zijner kiezers teruggaf.
Neemt hy eene nieuwe candidatuur aan, dan zal het voor de pers eena
zeker te aanvaarden taak zijn, uit psychologiesch en politiek oogpunt de
houding van dezen afgevaardigde aan eene analyse te onderwerpen.
Doch dat is stof in liet verschiet. Voor het heden gaf nog de tabaks
belasting aanleiding tot veel geschrijf. Vooral de secretarissen der Kauers
van Koophandel leverden gretig opgenomen stof' aan de pers. Een nieuw
element werd in deze discussie geworpen door de Arnli. Ct,, die de mo
gelijkheid betoogde eeuer in klassen verdeelde debiet-bclasting op de
tabak. De behandeling van het hoofdstuk financiën zal eerlang waar
schijnlijk clou Minister gelegenheid bieden aicli over zijne plannen uit te
laten.
Do eerste vergadering der Liberale Unie en de openingsrede van mr.
Levy werden met weinig welwillendheid besproken in Du Tijd en bet
Wfiff. WecJMail
landaard en Handelsblad voerden eene polemiek over de
wenschelijkheid dor heffing van inkomende rechten op graan, die in enkele pro
vinciën door den vertwijfelden landbouwer worden gewcnseht on gevraagd.
In dezelfde, donkbeeldenreeks behoort ook de serie artikelen van JJ
M;!-(i,ludc over Vrijhandel of Bescherming," thans ten einde gebracht.
Overigens vermelden wij artikelen van bet Ilaagsshe Dagblad over
IxeerLuuls leger' en o?er de Vorstenlaiideu op Java", van hut Nieuws,
over de Xed. Staat ais kofn'ehandelaar", vau Uosiergo, over het niet licht
uitgeput onderwerp: do teckenon der tijden".
Teu slolte behoeft veruelding dat de heer A. G. C. van DuyF, hoofd
redacteur vin het Handelsblad, deze betrekking heeft verlaten. Thans
zijn, volgens aankondiging in het genoemde blad, hoofdredacteuren do
heeren SIr. A. Polak ea Ca. Boisscvain.
WARME KADETJES.
Een Zate r da g-avond I'raat j e.
LXX.
Het doet mij van hp.rte leed, dat ik de Amsterdammers mits deste
moet condoleeren, ik zal toch geen directeur vau den remigings-dicüst
worden, ja sclfs niet, 03113 naar dat postje sollicitecren.
Ik ben tot dit besluit gekomen na het ontvangen van een brief van
Jan, welk schrijven mij veel te deuken gut' en da oorzaak werd, dat ik
van mijne plannen afzag. Ik laat dit document hier volgen; de lezer zal
er uit oci'.i-.irei), dat. Jan een knappe jongen wordt ea naar zijn vader
bcginr te narden.
T»., i
.. <i.
In r;s hemels imiu, wat wilt ge gaan beginnen? Ik bezwoer u, met ;il
do kracht c1, i e ia wij is, zie van uw v Domeinen af en bega niet dca
rarnjwal.'^'en miss!;1..1»1, o ia u aar het directeurs-baantje vau deu reinigings
dienst te streven ; het is uwer niet waardig eu go siaat daar waarlijk te
hoog voor.
Jk weet wel dat gij mij zult antwoorden dat uitoefenen van
kunsfkrJ'uiol; eu opiediU-reu vau modder iu dun groud beschouwd, niet door
zulk ecno machtig breede klove gescheiden zijn, maar vergeet niet. pa,
dat ge niettegenstaande uw vrij gevorderderd'jn leeftijd, ecu ambitieus
eu werkzaam man zij t en dat ge altijd wat om banden moet hebbeu.
En wat mi /oudt gs te docu hebbeu, wanneer gij met don
raiuigiugsdieust ie Amsterdam belast waart? Immers niemendal! Hebbeu wij
niet onlangs geconstateerd, toeu ik een paar dagen over was, dat de
Aiostelstad bij uitnemendheid zindelijk is en men vau de straten met een
beetje poeden wil gerust .soep kan eten.
liet is altijd een hoogst aangenaam iets pa, wanneer eeu zoon plezier
van zijn vader beleeit; ik weet dat bij ervaring, want mijn hart zwol
vau verrukking, toen ik vernam dat gij bot recht mocht erlangen om den
titel ., Hooggeleerde" t i voeren, ik heb MU echter.plezier genoeg van u
beleefd on /.oude met eens gaarne aieu dat ge uog meer waardigheden
erlaiigdefc ca 't allerminst soude ik u ia eeco betrekking geplaatst
\venssheu, waarin voor u, deu man niet den rusteloozcn geest, zoo weinig
te arbeiden viel. Waarom laat ge u niet liever tot directeur van het
(ri'oot-boek of vaa de Mederfandsche Bank benoemen ? Dat zijn ten minste
nog baantjes die een mensen wat te doen geven. (En vrat te verdienen
ook. Dat idee van Jan is waarachtig u o:» zoo kwaad niet,)
Ik nv.:rn KOIMCI- bluf te njogen /eggen pa, dat ik vrij wat moer weet
d;\:i u, "t p;;;on ik volstrekt niet als ecu verwijt beschouwd wensch te zien,
want u kunt heft vaarlijk niet helpen, dat ge in uw jeugd gebrekkig
oruUTwij? n..'')t r/eiKitsn. (Jau's opmerking ia zeur delicaat eu bovenal
K'.:U- iuict) j-a <i,:;;rom ci> uiiju raad ai' cii iaat het plan varen om naar
do vacaiurs te fcoliiciteeruu.