Historisch Archief 1877-1940
iNO.
403
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
niet aan alle jonge meisiens gezegd en vertoond kan worden is onzedelijk!)
Bij de uitvoering hebben zich bü'onder onderscheiden: de Heer Lageman,
die met groot tale.it (juistheid, matigheid, hart) de rol van den ouden
Wilfers gespeeld heeft; do Heer Dekker, die waarlijk een goede / amoureux
gaat worden. Hij moet zijn maske echter nog wat onder handen nemen.
j heeft goede elementen; maar de uitdrukking ontbreekt nog. Mej.
Kiehl heeft verdienstelijk de hoofdrol Ella gezegd en gespeeld. Het
eenigszins vreemde van haar taal was in deze engelsche stof verre van
hinderlijk.
Mevr. Albrsgt Engelman feere der voor de kunst blakende matrone!)
ontving een boeket. Natuurlijk was de He'ly, vrouw van J3o//ïn, zeer.
goed. Voor dezen laatste speelde de Heer Bi^ot. Ook hij kan moeilijk
misdoen. Maar waarom het voorbeeld van die overdreven grimeering
gegeven? De kunstenaar is zijn gelaat genoeg meester, om die afschuwe
lijke bekladding niet in die mate te behoeven.
De vervuiling der overige roliea was voldoende moar de rolleu-üelf
zijn zeer sekoudair in de zwakke kompozitie. 't Is jammer, dut men zich
omtrent de uitspraak van vreemde eigennamen en bastaartwoorden niet
altoos naauwkeurig op do hoogte stelt.
Eer ik eindig, nog een Icedbctuiging, dat ia het blad vau lo Blaart 11. do
tooneeljareu" van den Heer Morin door den daamon der drukfouten,
zonder eeuigen zin, ba Mev. Ellenberger zijn thuisgebraeht.
A. Th.
HET TOOXEEL TE ROTTERDAM.
Serliner Residcnz-Tlicakr Enscmllo.
Rotterdam heeft ook thans de eer mogen genieten, om het gezelschap,
dat onder bovenstaanden iiaara gastvoorstollingon in ons land geeft, in
Bijn midden te zien optreden. Men speelde Maandag jl. Die grosse. Glocï:c
van Oscar Bluineuthal, welk stuk ecuigo weken geleden door het gezel
schap van den Nieuwen Schouwburg reet veel succes werd opgevoerd.
Groot was mijne verwachting, toen ik Maandagavond den Schouwburg
binnentrad. Immers het Eeiiiner Re.iidr.nz Theater star.t onder Dirced-j
van den beroemden comiek Anton Anno, den schrijver van liet ooi: bij
ons bekende Di" Faiiiï'ic JJiirnet' en c!i; th;;ater heeft ond r Ai;;;o's be
heer ocne grooto hoogte beieikt in Let opvoeren van bli'spelcn en
JPüS'ien. Ik had het genoegen, dit ge^ekchnp verscliilende kecrca
te zien spelen ea wisfc tbr, das mij cua ;rro!,-t kuuetguuot wachtte. Toch
veil ik niet oiitkeuuen, dat een heei KieJa bee'jo wruitroir.veu bij nij
schuilde, want de verslagen in de Armt.oi:1. uiiMtuöbladen waren, 200
niet ongunstig, dan dan toch verre vaa gui\:;tig en de naam vaa Anno
werd nooit genoemd. K n ban ik ovo:tuig:I, dat Anno succes moet
hebben, wanneer hij in ecr,o zijner goede rollen optreedt: hij ';on CU3
niet bij het gezelschap aijn, maar vau een adderen kant Lr-gveep ik niet
dat hij aiiu gezelschap zonder hen) naar Nidcrlar.d k<m iatai £;tan, daar
zijne aair.ver.igiieid toch ve'ea naar den suliuuubLii'g soacio lu:bben ge
lokt.
L'e voorstelling van Lluir.inthal's blijspel be-'on. maar tn.on ha:ïgeen
kwartier gespeeld of bij mij drong aieli do gevluchte- mot alle geweld op:
dat is het gezelschap v .in het KesiJeiia-Tlieafer «:V.
Grootere middelraatiVhc-lca, had ik nog ;:elde:i ::ea spek-a. O*, t we 3
dames en a heer na, waren alioa zeer lijiJJ-jImatig, enkelen iïeli'.i slecht;.
Om Eekerheid te hebben, of mijn vcraioedcn j:i;:t v»»s, richtte i'i
^Liaridii^'-avon'l do vraag naa de dii'CC-io van het ilevfdenx Theater, ia
hoeverre dit t'r ater ia verbinding staat met hut gezclscliap, dat onder
Eijn naam in ons land oogenbiikkelijk speelt.
iJot anti voort!, zooeven ontvangen, luidt: Die dort heriimgastirondo
Truppe stokt in kiinei1 T'e'.iehung zu der Uerlinor DuUne fj.tich;;a N^Kiens.
Eiiiige Kitgliedor dc-r.-elbea geiiürtca in frühurcn Juhi'üa :rai iünpcro
odei1 küracre Zeit dem K"ji;lenz-Tiiet\ter au und h;it dio Truppe keiu
Hecht, sieh Ensjiulle dos Berlinc;- KyiiJcuï-Thc.itcri" z\\ ucunen.
12 Blaart 1835. M. H.
'MUSIGALIA.
S. van Groningen. Jolinc Bmit en vier
Oostenrijkacbo dames.
Niet tea onrechte wordt in sora-.üige groote steden een strijd
artnofchondm tegen de piauo-woeaa van onzen tijd, en hier en daar blcei do zege
reeds aan dea kant der aanvallende partij. Hef. ernstig pogen vaa i
hen, die gehoor te over bezitten om ojilc'br.vo aialon per dag aich te er
geren aan het Lartverschsurcnd gctoid;el van boven- of oadcrlrarea, on
dersteund door de mcd'Mvei-kiug van de hcioewijüen die goon o-elrg^nheid
laten voorbijgaan om ia vriendenclub-je of Eoc;>jtc!t- f:o bev;èrcji, dat zij
Let traj'pcn-gc.icliiinr der dienctinaagd verre vcrkic^cu boven de sonates
of walsen vau Mejuffrouw ir.vo dochter dia geraeün,";:hap[;el:jke aanvul
van kwalijk passende boiidgcnoo^n heeft elders ceu soort vaa censuur
in het leven geroepen, dia wellicht v.-üllicht ook nog eens in
Amsterdam aïch aal doen geiden. Zoo hopen althans de bevoorrechten,
die als 't ware in zekero aideeling eener groote tentoonstelling huizen en
op allo uren van dag en nacht do om hen. heen opgestelde, instrumenten,
dikwijls tegelijk, hooren bespelen. Wordt het den orgolmaa ook niet
verboden om na zeker uur te draaien?" zuchten zij.
In ildebrand's tijd, toen Mevrouw Dorbeen op avondjes kwam bij de
familie Stastok, en Mevrouw Stork en Wagestert aanzaten aan den clisch
van het echtpaar \Vitïe, toen was 't mode, dikwijls eene goede
gelegenheid" te vinden om ereis te rociteercn. Voor dat rcuiet is ia onze dagen
do piano in de plaats gekomen. Doch op dit gebied vindt rn^n ook naast
liet Echoons, als da verzen van Hugo, menig verknoeid meesterstuk, als
Borger's Uhijntje". Iltt komaan, het Rhijntjc nog m n ar reis" is ver
vangen door een Dan uog maar eens eea Bce! hoventje": eu voort gaat
liet met zelfbewuste kracht, weinig begrip ea verheven minachting voor
alle gevoel, tot voldornir.g der familieleden misschien, doch tot plaag van
die xicu uital.oyyy iuhct1)i'aai-cbonnemiBe«;;iaiii|t(tóJÉM."
Hoe ik al die Beethoven-spelers gewenseht had op de soirees van den
heer S. van Groningen! Hoe ik vurig hoop dat zij nog de laatste, welke
hier in Odêon zal plaats hebben, bijwonen zullen ! Men kan er wijsheid
opdoen en er eenvoud en degelijkheid leeren. De heer Van Groningen
speelt in een reeks van soirees alle klavier-sonaten van Beethoven met
niet genot-g te waardeeren piëteit. Hij beschikt over een uitnemend ge
heugen, zoodat hij geheel vrij optreedt en slechts zelden eeiiige onrustig
heid G.an den dag legt. Hij heeft een zeer beschaafde en ontwikkelde
voordracht, en zijn techniek is degelijk. Deze goede eigenschappen heb
ben den jongen musicus trouwe vrienden bezorgd, die weder ea weder
om kwamen luisteren, al hadden 2ij gaarne voor een oogenblik een ander
insüiiDient naast den vleugel ter afwisseling gewenseht. Doch het was
genot met de partituur de vertolking der sonates te volgen, zoo aan de
li.tacl van Van Groningen te komen tot een juister verstaan der
compoGitic'ï, die met do symphonieün en de quartettaa hst beste vormen wat
L'eot.'iOViiii Leeft gewrocht. Het genot van den toöhoorck-r evenaart
evtuwel zeker niet dat van den musicus zelven, die van dit speciaal gedeelte
van 's meesters werken een studie maakte, ea die de beteekeais van
Beethoven's eigen v/oorden beseffen kan: 'Wem sieh meiue Musik
verstandlich machfe, der muss frei werden von au' dem Elend, womit sich dis
Andern sehleppen."
Een ander jong musicus trad kort geleden in het lokaal D' Gedvinlt
op: de violist Johan Smit, als medewerker aan een concert van het eerste
Oostenrijksche damesquartet." Zijne verdiensten zijn op verschillende
uitvoeringen in ons land reeds aan den dag gekomen, en hij hesft ze ook
hier gestand gedaan voor zoover er gelegenheid was ze op te merkeu.
Aan de keuze zijner stukken toch ligt het, dat het publiek voornamelijk
de technische zijde van zijn talent leerde kennen. Johan Saiit speelde
de Fantasie op Faust van De Sarasate en een Spaansche dans van dezen
virtuoos, Airs Russes van Y.'ieniawsky, en eeue Romance van Auer. In
dien ik hardop zeggen, mag wat ik wenschte, dan ware het: ia die ro
mance meer zie), en een paar stukken in dezen geest meer op :t program
in plaats van al het effect. Ik weet wel dat groota vaardigheid, moeilijke
grepen en een goede streek terecht eene zekere mata van bewondering
vt.r.iioaei), doch goed gevormdo, glasheldere tonen zija ook wat waard!
Drie gezusters Tseharapa ea juffrouw Gallowitsch vormen het
Oos'cnrijkielio damesquartct, dat, in navolging van het beroemde Zweedsche
heorongoï-elicha», vele landen en steden ziet, en dus ook, als de slimme held
uit Ilumcru?, in zek»r opzicht daar de stemming leert kennen. De stemmin"1
nu van het AmsierJamsch publiek tegenover de dames was met
geeshddftig. Beötund daar reden voor? Was er in do enkele stemmen niet
veel gools, en mocht de voordracht niet herhaaldelijk geprezen worden?
Zeker, do eer.ste sopraan ontwikkelde een zeer schoon geluid, en de diepe
.ilu v/cl;i3 niot ?'zonder reden verbazing: zij was zelfs haast al te zwaar
o.\üjij^ds van de andere stemmen. Is er clan ook eea reden te viudea
voor den niet zeer grooten opgang, dien do liederen van Ipavic, Brahms,
SL'nde!-; olin, Kjsrulf enz. mankten, dan moet diu gezocht worden in de
J'i.-t i'.lüjd even harmonische klankvorming: ue stemuen van het quartet
verdienden, zoo dikwijls zij afzonderlijk uitkwamen, meer lof, dan wanneer
z\] in den Eivuen^ang niet altijd de zuivere afstanden wisten te bewaren.
L'o^h IRUC ik ook i'jta op rekening stellen van het weinig opwekkend
SMOiiv/spel van een niet zeer talrijk v,;liliekj al is dit stellig toch niet
rvhcel o;ivok!".ari £rev<ersl-,
o
il et, kan mijn bedoeling niet zijn op te sommen al vrat op muzikaal
p'.'biad in ouz3 stad merkwaardigs gebjurt. De opera-voorstelüngen en
concer'on verdringen elkaar: do zoo hoog staande en toch populaire
.,üon Jnnu"ï:) in het Paleis werd door Biaet's aantrekkelijke Carmen"
ia den I'arkschouwburg ge^olgd; straks vraagt Rubinstein gehoor, en
de vol'.'eiulc weck wacht ons een veelbelovend Caecilia-Concert..
Wat mijne oovsn er van opvangen en onthouden, zal hier ie alle
beEcLeiOenl;tiil worden naverteld. gib.r
?:) In do Jlaavt-aflovoiïng van A's//? unfl SH3 vindt toen esno interes?aaï* atu<3i$
over Moiaït'a Pon Juan vaa do hand van Otto Gumpredit.
XG IN FELIX MERITIS".
LI. SaUmla^avond werd, in de fraaye gehoorzaal der genoemde
Maattchanpij, welke sedert Jacrjues Kuyper er zijne voortreffelijke teekeningen
aan \vijJde, onder het opzicht van polychromie niet is vooruitgegaan, een
l'ijko schat van ,,preutkun&t" ter waardeering geboden.
Do Sl>üsali:~lo van llafaül, door Pvof. Stang gesneden, nam er de eerepïaats
ui; eciiiga andere fijne werken van dea Hoogleeraar, naar Wilh. von
Kaulbac'.i, hingon een weinig buiten het bereik der wandelende
kunstbsscliouvrcrs. Vvr\j hadden wel gev/enscht, dat hier L'IEUVUE da Eud. Stang
geheel vertegenwoordigd gaweest ware.
liet groot getal andere werken, hier mot mildheid ten-toon-gesteld,
was bijgedragen door onaen kondigen ea smaakvollen stadgenoot, den
Heer C. M. van Gogb..
Zelden zagen wij eeue kollektie belangrijke moderne platen van zulke
uitstekende- hoedanigheid. Bijna al het voor-handene was niet alteen voor*
treilijk om het talent der bewerkers, maar ook omdensfaflréder gravure
ca de ftonditie van het exemplaar.
Do bijdragen waren in driüo te vcrdeelen:
Etsen,
Gravuren,
SteenJrukkeu.
Charles Jacque, die zoo talrijke etsen gemaakt heeft en welliclit in die
buntt nooit overtroffen is, was er met verscheidene werken: o. a. twee staten
vau den Ci'icur. Opmerkelijk waren de twco exx. van een landschap mat
schapen, waarvan het wexenlijk onderscheid, van blank en heel donkert
alleen afhing van de wijze, waarop da inkt was opgebracht.
Leopold Fiaiiicng pi'tezenteerda Kambrandts Si^jMWCïen NacMtcacKt
(de laatste in afwachting van De Maeres en van Waltners bewerking)-.