De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1885 15 maart pagina 6

15 maart 1885 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. Landschappen van Corot, wier rijke toon nog won door de afdrukken op pergament (die thands zeer aan de orde zijn), werden aangeboden door C. Beauverie, Cbauvel en Brucet Debaines. Werken van Millet, door Lionel Leoouteux, Munkacsys bekende Visite a Bébéen La familie, op porgament, door Conrtry en Laguülermie. De wondervolle Mijnheer en Mevrouw) Daey (de Rembrandts, die ons, Amsterdammer?, van 't hart gescheurd zijn) op pergament door Waltner; door den zelfde, de heerlijke Blue boy van Van Dijck en de meest bekende der Infanten van Velasquez. Eene uitmuntende groote kompozitie van W. Q. Orchardson, voorstel lende feen tooneel van valsche spelers uit de tijd der Incroyables, was geëtst door E Champollion; eindelijk twee fraaye werken vau J. Tissot. Wie nu wilde zien, boe er geütst kan worden, vond gelegenheid. Wie wilde zien, hoe de kunsten bestemd zija tot elkaar te naderen es te wedijveren in hare hoedanigheden, kon daarna eeu blik slaan op de gravures en op de lithografiën. De verschillende scholen der lijngravure waren hier rijk vertegenwoordigd. Men boude het den vertaler van Tartuffe en Mïsanlhrnpe ten goede, flat hem in de eerste plaats aantrok de degelijke en elegante kompozitie van Gérözie: Molière, dineerend met Louis XIV: eeno gravure van Ed. Girardet van meesterlijke en gevoelige behandeling. Men zag hier Jos. Keiler met ecne Madonna van Degcr, Henrique Dupont met Correggioos HuwèMJIt van St Gathrina, dat men kon vergelijken met eene Madonna van dun zelfden meester vau het clzir-olscttr, door Tosehi (die zoo veel naar hem gewerkt heeft). Toschies vriend Samuele Jesi had er Delaroches Vier ge n la, vigne. Calamatta was er met Delarocbjs Francesca da, Rimini. Deze grootmeester der fransche kunst had er ook ztin Moïse van Dupont, ds Italj. familie van Prévost en do on vergelijkelijke Ste. Amélie van Mercurj. Welk een hofhouding, zal men zeggen. Men sprak met zachte stemmen. Bouguerean, de delikate sensualist, kon men hier niet een elegant archai'sme zien optreden: een Maria, Jcsm en Joannes. Jalabert werd er door Bertinot vertegenwoordigd; het Lijkmctal van Vautier, dooi- Barthehness. Twee werken van Jos. Israëls kregen wij hier te zien: Het aandoen lijke Visschersgesin ly afzijn van den vader, door Leop. Löwenstam en nog een. Yau Jules en Alph. Franrois was er Gérümes Bot Ca^ilor, en Aiistide Louis trad op met een iïleisjen met lam-met jen van Greuze. De Koning der lithografen, Momlleron, droeg hier bij: &o Berger ie na&v Cli. Jacque, L'êcole juive n. Robert Fleury, hs BohCmians n. Bigaut, Ze coin de jardln naar Karl Bodmer. Van den laatste was hier ook een treffend boscligezicht. 't Is te veel om alles te noemen: maar wie twijfelt, of de lithografie nog rechten hesft, zie bij den Heer van Gogh de weiken vau Aug. Allebei Gavarni, De Lemude, Eug. Leroux. Aug. Sirouy, Lcoa Noel, Aubert, Mflster, La Salie enz. Onverklaarbaar is mij, dat vele personen, die zich-zelt' voor kunstlief hebbers houden, maar zich, op grond van beperkte middelen- vorsehoonsn , vaa 't aankoopen van dure schilderijen, gocdkoope (d. i. vaak lecl'jke) schilderijen aanschaffen, en goedkoope (d. i. vaak iraaye) prenten omge kocht laten. 11 Maart '85, Alb. Th. UIT CELGlfi. Onderwijs, Conservatorium, Ylaiülseh toouee!. In het jaar 1386 loopen de rie jaren ten einde, waarin de regeeriug voorloopig da toepassing der schoolwet van Juni 188:.!, betreffende bet gebruik der Nedcrlandsehe taal op de Atlienaca zou beproeven. Die wet bevat het voorschrift dat op allo middelbare scholen v a n h c t vlaamsch gedeelte des lands de leergangen" der voorbereidende afdeeling in hot vlaamsch (nederlaudsch) nood en ^egevon worden; eeno zaak die eigenlijk van zelf moest spreken. Doch hier in 't laad is lic toe stand zeer bijzonder. De fransr-he taal moet volgens die nieuwe wet in elk geval aan vlaamsch geboren kinderen in genoemde klasse op zulke wijze gegeven worden, - dat de leerlingen iii staat zijn zoo spoedig mogelijk do lessen die ia 't IVanscb gegeven worden, te volgen. In de school zelve moeten dn lessen in de Nederlandsche taal en letteren, niet door middel vaa het Franse]], '? maar uitsluitend (aan vlaamsche kinderen, in de viaamscho streken) uit sluitend in 't Nederlandsch gegeven worden, zegt do v.v.f. Waar zulke voorschriften uooclig ijn is do toestand wel zeer onnatuurlijk! Verder moeten do duitsche en engelsche talon, benevens nog twee ? andere vakken in 't Nederlandsch voorgedragen worden. De kunstwoorden der wis- en natuurkundige wetenschappen, eigen namen enz. moeten ia twee talen opgegeven worden. . Men zal wel willen gelooven dat de prefecten dei- Athenaa (die meest ? Wajen zijn, in 't Vlaain-sche land) alles in 't werk stelden om do wot tot eene d o o d e letter te maken. Te Brugge liet men de kinderen hunne ?? ouders vragen of zij tevreden waren met de wet, eu mondeling het gcwenschtöantwoord neen" medebrengen. 't Is waar, het ministerie zelf had tot zulk misbruik aanleiding gegeven, dat zich (bospottelijker wijze) in nog audert! staden in dei-gelijken^vorm voordoet. Men laat Ica pcres da families over het uut een er aange nomen wet, vóór hare toepassing uitspraak doe», en roept dan naderhand: Los parents sout contre nous.'' _Terecht riep in 1SS3 de progressistische heer Auioul-.l ia de Kam.T uit: Die wet aal geenen ande-ea tegenstand vinden dun d^i kwaden wil ?van.eenige ambtenaren, weiködoor de Kegeeriag tot .«oïioorzaambeid ,, moeten gedwongen worden!... . De >nS(juillons komen altoos aan met hunne ..volont.' et de'ir cï« parents," vreozende dat, door htt. «pieken on IjeüeUwi vari v-Cii cHijL. nedertanclscii, bnimo vlaawsuhgobwcu kiuduren aan COMMC il jwt aull.'H verliezen. Men klaagt over den fransehen invloed in de letteren, op het tooueel, in het burgerlijk en politsch leven. Maar de vijand, wien mea de poorten sluiten wil, laat men met alle genoegen over den muur klimmen. Dat ongelukkige naapertje-spelen heeft menige goede, natuurlijke zaak in ons land bedorven. Op het derde Conservatoriums concert werd voordetweeda maai iu dezen winter Schumann's Manfred uitgevoerd. Doch, gelijk vroeger, werd de partij van den gemzenjager nevens enkele muzikale intermezzo's overgeslagen. De declamator was vervanger. Overigens waren de partijen aan dezelfde personen toevertrouwd. liet gesproken gedeelte kon ons evenmin als don eersten keer voldoen. Er lag een slenter in de voordracht, welke allerminst voor don gekweldeu, wauhopigcn, wankelmoedigen twijfelaar Manfred past, wiens karakter in 't algemeen moeilijk door cencn franschen of (nDg erger!) door eeiien belgisch- verfranschten geeit kan teruggegeven worden. De uitvoering was nog treuriger dan die ia December. Doch, het zal nog eeuige jaren moeten duren, alvorens de Brusselscho orkesten vau Schumann's geest, zoowel als van dien van Beethoven, Bach en vele an dere muzickreuzen doordrongen zijn; indien zij er ooit van doordrongen kunnen worden. Wat de muziek is die het bast door het orkest wordt verstaan, hcoroii wij duidelijk bij 't afspelen der bonte programma's der Conccrts pojjtilaircs. Nevens Manfred werd Schumann's syrapbonie in C, keurig fijn uitge voerd; doch zouder diep gevoel in het teedere Audaute, zonder w gsleepend vaar in het Fioale. Voor drie Jagen had de eerste voorstelling van de McislO'sinffO'plaats. Daarover hoop ik de volgende week bericht te geven. Verlangt de lezer iets van ons nationaal tooueelte vernemen? ..Tiet schoonste meisje van Brussel" is er te zien geweest. Ern. van Gocthern, de schrijver van velerhande tooneelwerken is daarvan de auteur. Muziek werd er aan toegevoegd door J. Steenebruggen. Kluchtige ont moetingen en woordspelingen, gelijk wij er bij den Antwerpenaar Ogier in zijne Zeven hooftsonden", en bijvoorbeeld in van Vlotens uitgave van het ..liluchtspel onzer vaderen" bij menigte vinden, ziju daarvan de aan trekkelijke peper. Doch het werk is natuurlijk en zedelijk, gelijk do meeste jonge dramatische werken der Vlamingen. lOr wordt niet specuIcard op den Jiuut go fit van een overprikkeld verhnmelte. Al is de ver wikkeling vau het schoonste meisje ook niet spannend,_ da toehoorder gaat Lsvredigd, lachend en zonder andere zenuwachtige aandoening naar huis. Den anderen morgen ga.\t de werkman die zich er bij uitspande weer te vreden aan den arbeid. Do strekking van het blijspel is: Blijft in uwen str.tit," eu dit is zeker eenüvoortreffelijke les. Verder gaven een aantal liefhebbersgezelschappen in de afgeloopen week recht verdienstelijke voorstellingen, zoo bijvoorbeeld De Vlamingen Geen geluk zoinlcr dcugü," ecu drama van Van Dorselaar; hr-t gezelschap De iSoürJsliu' speelde bet roerstuk ,;De oude kassier" en Ue Dragonders" van Eug. Dandois; Da jongo Tooueelliefhebbera voor fle voorstad Schaarbec'; het welbekende drama Paljay," ea zoo al voort. Ik heb bij vroe gere gelegenheid e?u overwicht van alle deze tooncelinaatscljappijen" gegeven. Brussel, 11 Maart '85, il, A. j^~ UIT PARIJS. X11I. Mijn eerste bezoek van deze week, verklaart Véi'on, gold de Tentoon» .-ielliiy der v.vrken vau Doiv, en aan dien wakkeren kunstenaar eu diepbefrciu'Jen vriond wil ik ook hot eerste gedeelte mijner kroniek wijden. liet deed mij nog al aan, toen ik de zalen van den Ccrdu de la 'LiIrfiit'ii binnentrad en daür ds van alle zijden saamgobrathto tcekt-ningcn en aquarellen anusïhouwde, die sedert jaren naar allo kantau verstrooid, nu op bet krachtig iulfaUc-f v.in den Corcle en vooral van ziju voorzitter, don heer Eugéiio 'lon, tot et*n schoon en belangwekkend geheel ziju vereenigd. K iet dat do verzameling volledig zon wezen maar toch een groot deel en misschien weljhet beste deel van hetgeen dat onuitputtelijk ta lent h;ieft gawrocht, kan daar worden gezien en genoten. Een criticus iu het buitenland heeft ceus Doró zeer juist gt-karakterJ,seerJ, toen bij schreef: ..hij schildert met krijt en potlood". Die karakteristiek uu zou geen betere toelichting kunnen vinden dan do nu geopende expositie van ziju teekeningon, die inderdaad al het bekoor lijke van een schildcrijcnverzameliug in zich vcreeuigcn. Terwijl ik vol boTroudering mijne oogen deu kost gaf, herinnerde ik mij, viv.-t welk oen verbazend gemak ea vlugheid hij die kostelijke Waden im proviseerde, wier vinding zoowel als toets van geduldigon en laiigdurigcn arbeid schijnen te spreken. Nog zio ik hem zitten vóór zijn tafel, al tij d in gezelschap van con paar vrienden. Aan discours jreen gebrek en Doréwas altijd degeen, die het drukst en levendigst praatte. Hij had altijd zijn antwoord klaar. Hij schert st.', lachte en had steeds zija eigen opvattingen omtrent het laatste nieuws. Intusscncn bleef zijn hand niet werkeloos maar liep, als spelende, over papier, hout oi' steen. Het had allcu schijn, alsof hij gehesl gedachteloos e 11 werktuiglijk weg zoowat lijnen en punten in grillige wanorde overliet papier zaaide. Nu en dan stond hij plotseling op, greep naar zijn viool tin spueldede een oi' andere roerende roverie of een dolvrolijk danswijsje. Dan jriug hij weer zitten om airaks wocr op tu vliegen, nu niet om viool te spelen utar om een oogonblik niet de halters to werken of den een of anderen pyninastischeii toer te verrichten. Na zou'n diiik?Iiti.c( plaatste Jiij zich veer aan de in iel, babbelde een oo^'jnbiii; en... <i;::M' t;iuc; de lirtud weer aaa 't uerk, een veeg hier. een «tf«i;t> drtar. een punt oi v/ftt rechts en Jicits, cii de tt'C-keuitig v/as klaar. Dat w;is in ciea regel ziju manier van workea. Z

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl