Historisch Archief 1877-1940
No. 406
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
voor het stichten van een nieuw beursgebouw, ik vermoed ten minste
dat er dan genoeg ruimte zoude wezen; voor het vervoer der
beursbegoekers van zee naar den Merkuur's-tempel en terug zoude de bekende
firma .Gebrs. Goedkoop vermoedelijk door het inrichten eener speciale
itoom-bargedienst wel willen zorgdragen."
Jaren geleden heeft een geniaal man het denkbeeld geopperd om pijpen
met warm, water op den bodem van het Noordzee-kanaal te leggen, ten
einde het bevriezen er van te voorkomen; dit denkbeeld brengt mij op de
nog kloeker gedachte om het kanaal te overkappen (met glas en ijzer
natuurlijk) en een bonten vloer over het water te slaan; men zoude dan
een ekating-rink verkrijgen, waarvan de weergade niet in de wereld te
vinden is en waarvan de verpachting zóó reusachtige voordeelen zonde
-afwerpen, dat de schuld van Amsterdam (die geen klein beetje bedraagt)
er vermoedelijk geheel door zouJe kunnen worden gedelgd.
Wanneer men nu ten overvloede nog dwars door het land een kanaal
groef, dat Amsterdam-aan-Zee rechtstreeks met den Rijn verbond, dan
zoude onze herboren stad in een minimum van tijd al de gezamenlijke
hoofdsteden van Europa overvleugelen.
Ik wil er nog eens ampel over nadenken wat mon, behalve een beurs
gebouw, op het verlaten terrein zoude kunnen stichten; wat het ons
beiden zoo dierbaar monument betreft, daar heb ik reeds wat op ver
zonnen; aanvankelijk zat het mij, evenals mijnheer Sagittarius en U, een
beetje in de maag, maar ik kwam tot de conclusie dat men in deze dagen
nn het tussehen ons en de Belgische broeders botertje aan den boom is,
niet beter zoude kunnen doen dan door het naar de expositie te Ant
werpen te sturen; is het daar door geheel Europa met bewondering aan
gestaard, dan geve men het der Belgische regeering ten geschenke."
Ik ben-met Jan's schrijven naar Sagittarius gesneld: Wat zeg jo
daarvan?" riep ik opgewonden.
' Wat zal je in vredes raam eenmaal met Jan moeten beginnen?" sprak
mijn vriend na de lezing van het merkwaardig schrijven.
Hoe meen je dat?"
Nederland is te klein voor een genie gelijk je jongen belooft te wor
den, zijn ongeëvenaarde talenten zouden hier te gronde gaan."
Meen je dat heusch ?" zeide ik bezorgd.
Waarachtig! Wanneer ik in jou plaats was, stuurde ik hem naar
Amerika; daar zoude hij eea ruim veld voor zijn ingrijpende denkbeelden
vinden. Verbeeld je dat Jan bijv. de Canada'sche nieren leegschept en
in vruchtbaar bouwland verandert, dat hij de Xiagara naar bet binnen
land van Afrika overbrengt of spoorweglijncn naar de maan en de pla
neten weet te fabriceeren."
Dan zouden wij beiden die sporen hier aau de markt kunnen brengen."
merkte ik nadenkend op.
Zeker! Waarom niet? Voor dergelijke ondernemingen, mits zij maar
in den vreemde worden uitgevoerd, is tt=n onzent altijd geld te vinden
ea als ons publiek eenmaal weet dat wij de mannen zijn die de zaak
drijven, zal het goud natuurlijk toestrooraeu."'
Zou je dat heusch denken'?'1
Wis en zeker; maar ft, propos, voor ik het vergoot, ik hel) nog een.
ander plannetje, waar Jan ook eens over gehoord dier,t te worden. Je
hebt vermoedelijk vernomen dat in het Püjks-Entrepütdok een paar pak
huizen zyn ingezakt."
Ja en dat is heel treurig: liet artikel suiker heeft tegenwoordig heel
wat op zijn geweten."
Wat heeft de suiker met het ongeval te maken?" vroeg Sagittarius
verwonderd.
Er lag toch bietsuiker op do zolders van de ingezakte panden."
.,0 ja, maar die suiker kon het toch waarlijk niet helpen dat do ge
bouwen ondersteboven vielen; foei, Aquaritis, js verhoopt veel te vaak
aardigheden die niets om het lijf hebben."
-,Maar je plan," riep ik.
Ik wensch eene verzekering-maatscbappij tegen liet inzakken van hui
zen op te richten; de nieuwe wijken onzer stnd bestaan nu reeds zóó
lang, dat het niet lang kan duren of je zult van allerlei duikelingen hooren."
Maar wanneer wij Amsterdam naar zee transportoeren ?"
Dan wordt dergelijke maatschappij nog noodigcr; je begrijpt toch wel
dat men in dat geval geen gebouwen van steen zal oprichten, manr dat
carton-pierre en dergelijke zaken als bouwstoffen dienst zullen doen. Dat
zal goed ook wezen, want in eene wereldstad moeten nu en dan eens
een paar wijken inzakken, dat geeft variatie en arbeid."
Heb ik niet wel eens over eene lucht-verdikking-compagnie hooien
praten?" opperde ik peinzende.
Dat is een oud maar goed denkbeeld uit het begin dezer eeuw" ant
woordde Sagittarius; de uitvinder van de lucht-verdikking had het zoo
ver gebracht dat hij gewone dampkrings-lucht door eene eigenaardige
bewerking in metselsteenen veranderde."
En is dit denkbeeld nimmer in het groot toegepast?"
De zaak was goed", - zeide Sagittarius de schouders ophalende, ;)en
voor goede zaken is moeijlijk geld te vinden."
Zouden wij niet eene ISederlandsche lueht-verdikking-fabriek kunnen
opzetten?"
Jongens, Aquarius, laten wij niet te veel hooi op de vork nemen, wij
hebben voor het moment al genoeg. Later als Amsterdam ver
plaatst en Jan goed en wel in Amerika, is, v/il ik de zaak wel eens nader
met je bepraten."
Best," antwoordde ik, oonsoir!"
,Ga je al heen ?"
Ik moet even naar het gedempte Damrak."
Wat is daar te zien?"
Men bouwt er achter de korenbeurs een fraai, houten lokaal, waarvan
ik de bestemming maar niet te weten kan komen; volgens sommigen
?wordt het een vergaderzaal voor onzen gemeenteraad, die.,.."
Bfl voortduring het heerlijk schouwspel van de demperij wil genieten,
tié?" vulde Sagittarius aan, een kranig, een lumineus idee! Ik wou
gemeenteraads-lid
Wie weet waar je het nog toe brengt, en....
Eensklaps zweeg ik stil; een allerliefelijkst gezang weerklonk in de na
bijheid van de villa van mijn vriend; een aantal mannen jodeMeu eeu
dubbel kwartet.
Zijn dat Tyrolers?"
Neen 't zijn mannen uifc de buurt! Keurig liè? Meestal komen zij des
avonds tegen het vallen der duisternis hier staan en dan zingen zij tot
laat in den nacht; DU en dan hoor ik ook solo-zang en een bariton, die
voor geen zijner confrères onderdoet, heft eenige liederen aan als: O God
verlaat mijn Neêrland niet" en Laura, Laura mijn schoone, zonder n
kan ik niet zijn!"
Hoeveel betaal je er voor?"
Niemendal; de menschen doen liet gratis."
Dan zal ik ze vragen of ze ook eens voor Meerhïsfc komen
eeide ik het raam openende.
Een vreeselijk geschreeuw weerklonk; iemand die in de buurt woonde
hield tot mijne groote ergernis, eene geweldige boetpredikatio tegen de
zangers; hij sprak over straatschandaal, schold op de politie die toeliet
dat nien uren lang door gebalk uit den slaap werd gehouden en ging te
keer als eea razende.
Val dood!" repliceerde een der zangers den opgewonden man,
Tk zal niet beweren dat ik die uitdrukking heel netjas vind," sprak
Sagittarins, maar ik kan mij begrijpen dat een talentvol zanger zich
belesdigd gevoelt, wanneer zijn kunst wordt gehoond en die buurman
van mij doet nooit iets anders dan de gratis -concertgevevs in het vaar
water zitten."
Tot laat in den nacht hebben Sagittarius ou ik aan hei open raam ge
zeten en naar hot betooverend gezang geluisterd; de maan goot heldere
stralen over het aardrijk uit, de lucht was onbewolkt en wij dachten
aan Italië, het land van zonneschijn en troubadours.
Aqnafius.
UIT HET HAAGJE.
XXVII.
'?De Tweede Kamer heeffc veel op haar geweten," zoo sprak onlangs
mijn vriend Paradoxus. Wat ze er tocli eigenlijk voor heil in kon zien,
die onschuldige cnnfiseurs een kluif, en geen kleintje, tiit hun
schotel te halen, dat begrijp ik niot. Ik heb al eens gedacht: zouden do
banketwinkeis niet luin zijkamertje, speciaal ingericht voor borrelende"
liceren, wellicht vergaderplaatsen zijn voor samenzweerders en heeft de
regeuring het daarom dienstig geacht door bepalingen in de drankwot
die gevaarlijke plaateen onschadelijk te maken? In dat geval acht ik de
welsprekendheid waarmede de zaak ia 's lands Tweede raadzaal werd
bepleit, uitmuntend besteed. Zoo niet, dan spijt het me inderdaad te
moeten verklaren, dat ik die eloquentie een betere zaak waai'dig keur."
Ik meende tegen deze... paradox, had ik bijna gezegd tegen deze
uitspraak te mooten inbrengen, dat de wet geen uitzonderingen kan maken
en dat ze aan geen confiseur mag toestaan wat ze aan een kruidenier
verbiedt.
Mevrouw Faradoxus was 't natuurlijk geheel met haar echtgenoot
eens. Ze vond het, eenvoudig ongehoord," dat ze, bij Sprecher een ijsje
gebruikende, geen glaasje marasquin mocht toenemen. En verbeeld je,"
voosde 7.0 er verontwaardigd bij, het is me door den dokter streng ver
boden Iets vevkoelends te nemen zonder het door iets venvarmends te
Dcutraliseeren, zooals hij 't noemt."
Ik vond dit argument nog al klemmend en antwoordde daarom
hoojjernstig: Dit is een zeer speciaal geval, mevrouw. Jammer, dat u niet
vóór da behandeling der wet op deze bijzonderheid hebt gewezen: er
ware dan wellicht een amendement uit voortgevloeid, strekkende om
ilameó', die. om redenen van gezondheid, geen ijs zonder likeur mogen
gebruiken, dispensatie van de wetsbepaling te verkenen."
,. Ja, ik merk 't we)," zoi mevrouw pruilend; u wilt me voor 't lapjo
bonden; maar ik vind het meer daa kinderachtig, dat een rcgeeric^ en
een volksvertegenwoordiging zicli bezig houden met het maken van zulke
wetten/'
Mevrouw," zei ik, ge hebt, er toch iets bij gewonnen, al moet ik
erkennen dat het, hard is, op boog gezag geen glaa?je cmne-de-vanille
bij esii gebak jo te mogen nemen, tic zult, nu tenminste gerust's middags
tusschcu drieën en vieren voorbij Zalm ci-devant De Blauw, in de Hoog
straat, kunnen wandelen. Ik heb u immers laatst hooren klagen hoe
hinderlijk 't voor dames is om daar do revue te moeten passceren voor
conige vaste hoeren klanten, dia er hun kostelijken tijd doorbrengen met
onder een glaüsjc morgendrank, in ue gedaante van ,.canaille-likeur,"
alles wat voorbij komt een veer te trekken."
Ja, dat is ook vecht hinderlijk," bevestigde mevr. Paradoxus. :,en 't
doet m o werkelijk genoegen dat het den hun-en voortaan niet meer vrij
zal staan, hun sociëteit te maken van een banketwinkel, enkel met het
doel om op hun geraak ons dames te kunnen ciïtiseeren. Hebben ze
dan aan hun eigen sociëteiten en café's niet genoeg en moeten zo de
banketwinkeis voor ons op de waudc-luren letterlijk ontoegankelijk maken V
Foei, 't is schande! En daarom vind ik het zeer goed dat er aan die
borrelpartijijcs ecu einde wordt gemaakt. Maar ik vraag u, mijnheer
Pasquiuo, is dat niet heel iets anders dan dat, wij heel ousclirJclip: een
gebakje mei: een likeurtje gaan gebruiken ? Kcj'oben de vrecvnüoiiDgcii
niet volmaakt gelijk als ze'ons Holkmdscho (Jhincezeu noemen? Ik moet
u. eerlijk zeggen dat ik ma voor mijn natie zou schamen ah ik
bJjvcorfoeeld aan een Franschman moest bekennen dat hut mij van
refeerlngstrego is verboden eeii glaasje curarao bij mijn taartje te gebruiker;."
Ja, dat klinkt nogal gek", zei ik en ik dacht tegelijk, terwijl ik m s
cenigszins verlegen achter liet oor krabde: ..zo is waarlijk ren sliraniH
vrouw uia mevr. Paradoxus. Het, cenige wat ik dan ook tea antwoord
wist te geven, was: Niemand belet u dat, mevrouw. Alleen verbiocit de
wet den confiseur u tien glaasje likeur te schenken. Thuis kunt, ga gebruiken
wat eu hoeveel ge verkiest. Zelfs verbiedt de draukivet volstrekt
niet