Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 406
f
f-.
fabelen behoort, 't Was een getuigenis, waartoe men die destijds reeds
verbasterde en zeer trotscbe orde al in staat rekende. In Dahn's
verhaal nu vertelt een ooggetuige hoe dit verraad ontdekt werd. De
der zake niet kundige lezer geraakt hier licht op een dwaalspoor.
Wfr in historische romans behagen schept, zal ook die Kreusfa.li.rcr
toet genoegen lezen, al staat dit verhaal ook niet even hoog als OdMns
en Sind Götter? W. P. C. K.
BERICHTEN EN MEDEDEELINGEN.
? Dezer dagen verschijnt te Londen een populaire editie van ile brieven van Prinses
Allee, Hierbjj wordt een levensbericht van de schrijfster gevoegd, dat door hare
J5U«ter, prinses Cbristian, is bewerkt en waarin nog onuitgegeven stukken tut
Vietoria's dagboek, benevens een beschrijving van Alice's laatste ziekte voorkomen.
Ook worden over eenige weken te Londen Mémoires van keizerin Eogenie uitgegeven.
Onder den titel The wise vromen of Invernes" zal binnenkort een bundel novel
len en gedichten van William Black worden uitgegeven,
In Amerika heeft grooten opgang gemaakt ecu. werk van een zekeren Chailcs
Egbert Craddock, In the Tenness?e Mountains". Deze Charles, dis bovendien een
trouwo medewerker aan The Atlantio Montly" is, blijkt tlians, tot verbazing van
Uitgever, redacteuren en publiek, een vr uw te zijn, Miss M. Murfree gecaamd.
Van JoJmnnts ScJierr verschvnt dezer dagen esn bijdrage tot de geschiedenis van
Jjet Nihilisme. Het werk wordt bij Otto Wigand, onder den titel Die Nihilhten",
Bitgeg«ven,
INHOUD VAN TIJDSCHRIFTEN.
? Eige» Saari No. 13. De dochters van den componist, door JosrfJiiae Glcsf,
(Vervolg); -*? Herinneringen uit Davoa (slot); Kerkhofsbeelden (bij de plaat);
?iledsilandsche schepen, door J, H. van Duinen (slot); Verscheidenheid,
De Qid», April. Prins of koning? door «*', IV; Verre vrienden, door r. -V.
Xfntfer; Lord Chesteriu-ld en de Republiek der vereenigde Nederlanden door
Prof t Theoü. Jorissen, II; Braziliëen Java, door S. Heidring; -- Primnla vcris,
n»ar Nie. Lenaii, door Soera lï&na; Politiek overzicht, door Dr. E. D, rijxcl;
{letterkundige kroniek.
Vragen' Hes Tijds, April. Op den drempel van het maatschappelijk leven, (Slot),
doot Bel. Mercier ; Avondschool en vakschool, door C. A. Sdiollen; Een ver
oordeeld ontwerp, door J. A. Vorslman.
Moerland, April. CJi. Busten Hint, Jules Vales; 31. A. Pfrl; Het
Luxc-mJburgsehe Volkslied, De Feieiwon"; Emile Sclpgeiis, Do Zwambroers ; Dr. Jan
ten Brinl; Hollandsche schelmenromans uit de Zeventiende eeuw; Kroniek (Poc;z> }
?- S. Binger, De Schaking; F. S. K., Een gast; P. V., Te licht en te zwaar;
f. S, i'ttn Breemen, Een Klaverblad.
Het eerste noxunex van t?e Portefeuille, VIIo Jaargang, vevrenigd met e Kun?l*
fade,, bevat:
Een woord aan de lezers van de Portefeuille on de Knnstbode : hotSdePinliinHein
Concert;' het Concert van de Maatsch. van Toonkunst; E. Hitteer Bos, Historie Schil«
tieren; idem. de Israëls tentoonstelling. Internationale Knnstvercciiiging te Amster*
6am. Taco H. do Beer, de Brederoo-feesten; Mr. H. C. M. v. TVesterloo, Een
onvergaagd strijder; C. B?Franscho Leestafel. Mej. H. M. Boueher, A midsnmmcr holliay
J»ij Swinborne; Taco H. de Beer, Adam Bede, door Georg Eliot, vertaald door Men;
Jtvslien Hitet. E. Bittner Bos, Statistiek van het onderwijs in wetenschap en kunst
{O de Dnitsche landen van Europa. Tooneel Honderdjarig jubileum van liet
Pept. Amsterdam der Mij. tot Nnt v. :t algemeen. Feuilleton : de liefde van eeu
kunstenaar, door Melati van Java,
Spectator, 4 April
Berichten en mededeelingen. Geschiedkundige studiën in Oostfrieslancl, door
yrof. P. J. BMt. letterkundige kroniek, door Wolfgang. Losse bladen., door
Louis Couperus,
Schorer's familienllatt heeft zija 13do nuinmor bijna geheel tot een feeatnummer
bjj gelegenheid van Bismarck's zoventigsten verjaardag gemaakt. Attfonvon Wermr
geeft in een opzettelijk voor het blad vervaardigde teekening het oogenhlik weer,
Waarin de vorst in het paleis van Yersaillos de proclamatie van het Daitsche
KeiZerrijk voorleest, en Carl Bleibtreu schrijft hierbij eon van vaderlandsliefde gloeiend
gedicht. Verder wordt Bismarck door A. Bcrtliold zu Hatise" geschilderd, schelst
GerKard eon Amyntor zijn eerste ontmoeting met den vorst, geeft Hans Blum
pijn herinneringen aan den rijkskanselier, enz. enz. Wat er aan ruimto in het num
mer overblijft is door het ver ?olg van Velu's Spottdrossel en Saclter Masocli'a
Scrienfilngerin ingenomen.
The Contemporary Bevïew, April.
A c^mment on Christmas by MatlJiew ArnoU; Russia and the Afglian
Fron{Jer by Sir Freü. Goldsmid; The state veraus tho Man a criiieiam of Mr. Spencer
t>y 'Emile de Lavaleye. Kejoinder by Ilei-l. Spencer; Tho women of Shakespeara
by Eiw. Doivden; On the present low prices and their causes by William Foifler,
*- Style in Litarature by Louis Stevenson ; England and the Soudan by Joh»
.ÏMbbocl and Captain Cameron; Contempory Life and Thoilglit ia Greoce by
(Hamje Vincent; Contemporary P.ecords.
Het feestoummor door het tijdschrift Oud-JIollaitd aan de nagedachtenis van
Brcderoo gewijd behelst het volgende: Een sonnet van den heer Binger bij het
portret van den dichter, de feestrede van di: Jan Ten Brink, een opstel over Bredero'a
Zwanerjzang door mr. Cli. y. Da:y, een studio van G. C. Kalff over Bredero's Boer
tige amorena en aandachtig groot lied boek", een bijdrage van dr. J. A. Würp, over
de bron waaruit Gerbrand zijn Stommen Padder" .heeft ontleend, een studie over
Brederoo's ouderhuis door mr. N. De Koecer (met afbeelding) en een opstel van den
beer J. H. W. Vager over Theodore Kodenburgh.
Kleumt uitgaven in Engeland.
Piabolua Amans, a dramatic poem . . 3 ]
Public lettres ..f J. Bright ed. by H. J. Leech
«ri. Brvaon Child life in Chinese homes .
Bita.Counte.ss Daphue a mi.sical romance.
W.' Digby India for the Indians and lor England .
O. W. Holmes, Autoerat, poet and professor at the breakfast titble
F. M. Robinson Mr. Butler's ward . .
C. Steward ecalles ....
. Btone Hngh Moore ...
\
Kietnse mfyaren in Frankrijk.
Gustave DUS jardina, Le petit Trianon ....
ESposition de Eng. Delacroix public sous la direction de F.
G. Dumas ?...,.,.
Lonia da ourcaud IJj. Eibot , , .
" O
7'c,
fi.
C.
<;
KXO
il'.
G. L. Patnzzi Diana Leonard _. . < i
Henri Bncque, I^a Parisienne comédie ? ' ?
Tiouis Gallot et Ed. Blau, Lo chevalier Jean dratae lyi
G. Rothan, L'Allemagne et l'Italie tome II
Lueien Porcy et Gaston Manpras, La vie iatime de Vol aire
Paul Janet, Victov Cousin e* non oeuvre . .
Jules Sinion, luers, Guizot, B&musat . _ .
Louis Ulbach, Almauach de Victor Hugo Ephémérides
De Maupas, Memoires sur lo second empire Tome II
T. Corabea, Madnmo de Sévignó , , .
J. liichard, Pocsiea . i ?
Quatrelles, Mon Petit Dernier ? ? ?
Gyp, Sans voiles , . ?
Mambett de Sainte Crois De Paris i San Francisco
7.50.'
.D1)..
7.50.
1.
C.
«;.
3.50.
o
V.50.
a. GO.
MILITAIRE ZAKEN.
'. 23.
a 30.
SO.
HET DRAGEN VAN WAPENS BUITEN DIENST.
..Xiet.s nieuws onder de zon," ben ik geneiarcl uit te roepen, wanneer
ik de Kamorverslagen over de begrooting van Oorlog lees, en terwijl zoo
even do wetsvoorstellen tof, grondwetsherziening zijn ingediend, zullen
ingrijpende veranderingen in onzo militie- en scüutterijwetten wel ad
caltndns yraecrts verschoven Wijken.
Geheel onvruchtbaar zullen natuurlijk de openbare debatten en de
schriftelijke gedaclitenwisselingen niot zijn, en als een der vruchten van
het voorloopig verslag mogen wij een nieuwe ininisteriëele aanschrijving
beschouwen, betreffende het verbod om de wapens buiten dienst te dragen.
Do minister van Oorlog is tot de conclusie gekomen dat het verbod
om de sabel of bajonet buiten dienst te mogen dragen nog niet menigvul»
dig genoeg werd toegepast. Het halve leger bijna is thans verstoken van
het genot om op Zon- en algemeen erkende christelyke feestdagen langs
'sheei'en wegen en straten te boemelen, roet hetgeen in het soldaten»
jargon heet een slakkensteker of kaasmes; geen milicien kan een paar
maal zijn gestraft, geen soldaat kan dronken zijn geweest, is al het do
zoetsappigste of bloodaardigste kerel van de wereld, n'-importe do bajonet
wordt hem ontnomen voor den tijd van drie maanden:', doch dit alles
heeft nog niets geholpen. ;.Nog voortdurend en geenszins in afnemende
in at c werden ia de pers klachten vernomen over militairen, die zich
niot, ontzien de wapenen, welke zij buiten dienst mogen (sic) dragctii te
u.isbi'iiikcu tot het bedreigen of zelfs tot het geweldig aanvallen van
veelal weerlooze burgers" zegt de minister in zijne jongste circulaire, en
uit dit stuk kan men met eenigen goeden wil lezen dat de minister et
bijna wanhopend onder geworden is.
Z. E. had zoo vurig gehoopt dat al die vroegere aanschrijvingen sou
den hebben geholpen, dat een gestrenge oordeelkundige toepassing van
de reeds bestaande voovschiiften 2oudo baten, doch 't mocht wat: in da
jongsto acht mann'len kwamen niet minder dan scs en veertig gevallen
voor, onder welke niaar eventjes vijftien van onder-officieren oi' korpo
raal?, waarbij Nederlandscho militairen zich niet ontzagen om rustige
burgers met wapens te dreigen of aan te vallen, buiten en behalve twee
gevallen van vechtenj door militairen onderling en vier gevallen, waarbij
wapengeweld door de burgers was geprovoceerd.!
Mij dunkt de officieele cijfers door den minister zelf medegedeeld spro
ken voov zich zelf; er wordt niet medegedeeld of er verwondingen van
ernstigen aard hebben plaats gehad, doch hoe dat zij, do drang van vele
Kamerleden wij er laten nu ..dio eeuwige pers" eens buiten was zeer
gemotiveerd. Wat doen die mensehen met die wapens op straat, ver
hoogt dat het prestige van den militairen stand? Lieve hemel, als dat
het prestige vr.u het leger moet verhoogen, dan kunnen wij gerust zeg
gen : ;,le prestige s'en va!"
Enkele maanden geleden verscheen er een tijdschrift de Revolver
geheeten, dat evenals Cato elke rede in den senaat eindigde met een
Cttrtliar/o (Ide/ula, elk nieuw nummer liet voorafgaan door eene opmer
king: uniformverandering is een gewonscht, ja, dringend noodzakelijk.'1
In de laatst verschenen nummers mist men die opmerking, en uit eene
mededeeling van de redactie blijkt, dat dit zijn oorzaak vindt in eene
mededeeling uit 's-Hage van iemand, die het weet en die meldt dat Z.E.
de minister die nniformverandering wil toestaan, mits elk denkbeeld van
zedelijken dwang wordt vermeden.
Voor hem, die tusschen do regels in weet te lezen, is iets dergelijks op
te merken in de meergenoemde ministerieele aanschrijving omtrent, het mis
bruik van wapenen. Ieder zegt: laat ze ongewapend uitgaan," en om
geen voedsel te geven aan het denkbeeld, dat het hoofd van het, depar
tement van oorlog werd gedreven door invloeden van buiten, moeten do
militairen, Zondags gewapend uitgaan en worden rustige burgere bloot
gesteld aan het gevaar om door brooddronken militairen te worden gewond.
Laat iedereen nu roepen of schreeuwen: waarom die jongens van
twintig ;jaar, welke nauwelijks het soldatenpak hebben aangetrokken eu
nog altijd geloo ven, dat het kranig staat" om eens lekker dronken" ta
wezen of een stuk in te hebben van wat ben-je me, waarom die jongens
zoo'n gevaarlijk wapen in handen gegeven'" de minister zegt, dat alles
beteekent niets, als de doelmatige voorschriften door mijne ambtsvoor
gangers in het licht gegeven, maar goed werden opgevolgd.
Dat de klachten nog altijd voortduren, heeft Z. E. zeer ontstemd (dat
was te begrijpen) doch de fout schuilt bij de corpscommandanten en
andere militaire autoriteiten: omdat de voorgeschreven maatregelen
niet altijd op oordeelkundige wijze worden toegepast, tengevolge van
verkeerde opvatting"; (De ministerieele aanschrijvingen schijnen dus maar
al te| zeer voor verkeerde opvatting en vatbaar te zijn; il qui la faiite ?)
terwijl de minister verder nog meedeelt dat uit die bepalingen zeer
duidelijk de bedoeling bleek, dat moet worden getracht de militairen ook
door moreelen inv'osd van die vergrijpen terug te houden." Wie dat
uit die vroegere aanschrijvingen las, heeft het in de kunst van lezen zeker
al heel ver gebracht.
Wat zouden toch wel die moreele invloeden kunnen zijn, 't moeten
dan toch altijd tot dusver onbekende invloeden zijn, want in alle oude
wetten en voorschriften kan men reeds viuden, dat de minderen in de
meerderen uitstekende voorgangers moeten vinden, niet alleen, doch dat