DE AMSTERDAMMER, -WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 407. ? t)o historie van den man met den nagemaakten laryos zal waarschijnlijk niet minder opgang maken. ; De patiënt had aan dat lichaamsdeel een ongeneeslijke kwaal en zou seer zeker bezweken z'ijn, als men hem niet aan die zeer gewaagde, maar gïjukkig geslaagde proefneming had onderworpen. i ? Men heeft eenvoudig het geheele strottenhoofd weggenomen. De gene«ing gaat zeer naar wensen en spoedig zal hij van zoo'n kunslmatigen Ifcrijnx, waarvan wij daareven spraken, worden voorzien, waardoor het hem weder mogelijk zal worden niet alleen te spreken, maar zelfs te zingen. En nu komen wij tot de wonderen in de werkelijkheid. Zoodra men , to0h djQï«en reeks van welgeslaagde proeven bewezen zal hebben, dafc men naar willekeur de natuurlijke strottenhoofden door kunstmatige kan vervangen, zou ik geen enkele reden weten, waarom men niet fabrieken van mechanische virtuozen zou oprichten. Dan znlt gij U een tenor-, baryton- of bas-larynx, al naar gij verkiest, kunnen laten inzetten. Men zal zich een larynx-Nillson of-Patti of-Faure kunnen aanschaffen, die volkomen dezelfde qualitcit vaüstcui bezitten, als waardoor doso sterren zich beroemd maakten. Er zal zelfs niets tegen zijn om ccnigo laryuxcnin voorraad te hebhen, evecals men verschillende toiletten in zijn kleerenkast hoeft hangen. Den eer en dag zingt jufuonw X de pnrtij van Rozine met haar so praan-laryux en den anderen dag zet zij haar contralto-orgaan in en speelt voor Acucéna. Maar met dat'al zou die uitvinding wel eens een "Krach op de muziekmarkt kunnen tengevolge hebhen. Waarom toch zou men duizenden en duizenden francs aan den een of anderen beroemden zanger per jaar gaan betalen, als reen voor twintig of dertig francs zich de bcsto £tem "kan aanschaffen bij Charrière? Wie weet, wat er nog van komt! In de laatste dagen zyn er mooie stukjes uitgekomen van zekere uitgeslapen directeuren van schouwburgen, zegt Véron. De lezers v .in de (ykroniqite du Tltcdtra van F. Sarc-.'y in den Tcmps hebben daarover rerds herhaaldelijk het e.eu en ander kunnen lezen, wat minder i-tichielijk is. Savcey heeft er dan' ook het noodige van gezegd en vooral die verceniging of syntlicats van toonoelschrijvers en directeuren onbarmhartig den mantel uitgeveegd. Men vertelt openlijk van hen, dat-zij om volle zalen te krijgen, het publiek misleidden door de opgave vau zeer hooge recettes in de dagblaicu te plaatsen, ten koste van hun tigcn zak natuurlijk, want, aangezien n do Gasthuizen te Parijs n deSeei& Dramatkjue van de opbrengst vau iedere voorstelling een bepaald per centage heffen, zijn deze directeuren wel genoodzaakt ook van de «cfingeerde ontvangsten het tautióme te betalen. Maar wat doet men al niet o:n het publiek maar te lukken! Herinnert gij u nog Pradier, dien ia zijn tijd zoo beroemden Lilouist j1 ,Pradier was gewoon, .eer hij begon to werk-n, aan zijn publiek te vra gen, dat het een bepaalde som vooruit zou betalen. Zoodra bij bemerkte, dat het niet die betaling niet vlot zou gaan, tastte hy met veel drukte in zijn zak en riep: Daar, om u een goed voorbeeld te geven, is een s'ukjen van twee centimes." En dan wierp hij werkelijk een twee sous-stuk in zijn'kopuren bakje, waarin het daarop zonder uitzondering steeds geld regencio. Zoo'n gauwigheid gebruiken nu ook die schouwburgiJirecteuici". i)e eerste dagen tasten zij in eigen zak om t!e recette bedrieglijk crootcr te maken en daaruit een reclame voor bun voorstellingen to srasdeu Die streek is wel handig, m nar de kruik ga->t zoo laag to v/ater, totdat Eu het publiek is bier de kniür. Ah bet eenmaal de lucht daarvan krijgt dan zal hot weerspannig worden en zich niet meer Men beetnemen, welk lokaas men het ook voorhoudt. Ik verbaas me nv.iar over (":> dog, v."z\. Vé.-on, on dat H, hoe dia oule versleten diaden nog altijd de poppen in ben-,ving kunnen brengen." Jfl don boekhandel is bet hetzelfde. Z-xtdcn de koonrra van boeken zich werkelijk laten vangen door die aankondigingen, welke hen van a'Ie .kanten overstelpen en aïlca cvou overdreven en .opgeschroefd zijn? Geen brochure komt er uit of zij wordt een onovertroffen mec?fuistuk genosaid. Geen roman, dio niet een di«p denker. e.?n mafitsclia'iuciijk wijsgeer, csa schitterend stylist, ecu, ee:)... aan hot licht brengt. n alle morgens we'ler kan moa op d" vierde pagina van aija dagblad die zelfde sooeverijen en Lluiïtncle aaiiko-ncligingcn luzfn. En wat is liet resultaat daan-an? . . . Dat c!o lezers hoc langer zoo onverjcbilligcr worden. Wio te veel biwijst, bewijst niets. Men" neemt geen notitie meer van al drukte en dat Lwaai. En op die manier is'mon bezig ziju kip met de goudon eieren te dachten. Van den boekhandel gesproken dit is nu eens geen reclame, maar eenvoudig de medetleeliiig van een merkwaardig nieuws men ver kondigt do uitgaven van een werk, dat zeker wel de aandacht zal trek ken, nl. de Memoires van Lisst, in zes declen. Liszi; kan niet zeggen, dat hij te laat kwam in een te oude wereld. Hij had integendeel zijn tijd goed gekozen. Men was nog niet beu geworden van de wonderen op de piano en de chromatische schaal kon iemand 00£ den weg tot roem en eer banen. Dia tijd ligt nu achter ons. Wij hebben al to veal Erards zien stuk beuken. Er zou iets heel buitengewoons in dat vak moeten worden uitgedacht, b. v. een pianist te paard, om het weer en vogue te brengen. Blaar in Liszt z'n tijd werd men nog een groot man door de piano, hij werd dan ook door geheel Europa niet weinig gevierd en toegejuicht. En "het verhaal daarvan za! hij ons niet sparen, wees daar zeker van. 't Zal wel .aardig zijn. Maar zijn Loc!: moest eigenlijk heeten: Mémoires van mync Eswonderaarn. Want och, hij was zoo tuk op lof, de uitnemende artist, vóór hij zich uit, de wereld terugtrok. Die ijdeiheid en dan het misbruik maken van zijn kracht waren de grieven, ? die men algemean tegen hem had. Weet gij wat Méry een-j van hem zeide: Liszt,.., o een kolossaal talent! Maar hit heeft twee-gebreken; voor* eerst maakt hij te veel leven van nabij en nog meer leven op een afstand." Ook hij had nogal wat leven gemaakt in de wereld maar een leven van een zeer bijzonder soort?de vuurwerkmaker Ruggieri, die onlangs gestorven is. Een .zeer beminnelijk man overigens, wien de aard van zyn beroep zeker tot een wijsgeer heeft gemaakt. Immers, de vunrpgl vóór alles!.... Eug"ieri moest uit eigen ervaring weten, dat populariteit en vunrwerken beiden even kort duren. Een schitterend licht voor een oogenblik en dan verder niets meer dan zwart gebrande geraamten. Hij was een vriend van kunstenaars en schrijvers en vooral bijzonder gelieerd met Cham. Het verwondert my, dat ik nooit van iemand anders die dwaze historie gehoord heb, welke de geestige carieatuur-teekeuaar met zooveel smaak kon vertellen. Cham liep door de rue Blanche, toen hij aan de overzijde Ruggieri meende ta zien loopen. Met zijn gewone onverstoorbare vroolijkaeid gaat hij naar hem toe en begint bij wijze van groet: Pif Paf.... Bom! Pschutt! Bim! Dzing! terwijl hij met zijn handen hot draaien van zonnetjes en het omhoogschieten der vuurpijlen nadoet. Maar plotseling houdt Cham zich stil, want hij bemerkt dat hij een geheel ander man dan Ruggieri voor zich heeft. Hij had zich in den persoon vergist.... en Cham aan den haal, terwijl de onbekende daar nog altijd verbluft stond rond te kijken, overtuigd dat hij met iemand die uit Bieétre was wcggeloopen, bad te doen gehad. Prins Orloff is ook gestorven. In hem heeft Frankrijk een vriend verloren. Hij behoedde het in 1876 voor een nieuwen oorlog. Hij was niet alleen een man van geest, maar ook een hartelijk man. Op zeker bal trok een dame uit do hoogere kringen door haar over dadig en dik opgelegd blanketsel aller attentie. De een vond het belachelijk, do ander sprak van een caiïcatuur. Och," meenden eenige harer kennissen, dat doet zij omdat zij er vroe ger zoo lief heeft uitgezien. En nu valt het haar zwaar daarvan te moeten scheiden." -Dat is wel mogelijk," merkte prins Orloff glimlachend op, maar zij heeft toch «cl wat lang werk met dat afscheid nemen. Men denkt algemeen dat de bevoegde macht wel wat strenger maatrege'en zal gaan nemen tegon de verkoopers van ridderorden, vooral nu onlangs weder een proces de schandelijke handelingen dier lieden aan den dag heeft gebracht. Ttlisscliii'ii kan daarbij ook als bewijsstuk dienen een dezer dagen door mij afgeluisterd en volkomen getrouw wedergegeven gesprek. Twee psc'uutfenx stoiten hun hart voor elkander uit. );IIé! wat heb jij daar om jó halsV" ..Dcit? Dat is liet Jint van commandeur van den Mononjcpala.... Als je er soms ook zin i u bobt, 't is nog al Biet duur." Neon, ilt zon mot bet ridderkruis tevreden wezen.... Je ziet, ik drang een langen baard en dus zou dat comiaacdeurs'iut niet uitkomen. A.B. L E T T E f! K U N D E. G E R MIN A L van Ernile Zola. L'éiiopêo dj notre tiiaps c'est II Comédi-/ Buinnioe, c'ost Ia Série dis Eongon Macquart, Louis Desprez. liet {jroolc boHendieht van de laatste helft dezer eeuw, hot heldendicht der Roiigcn Maequaif, nadert zijn voltooiing; twee derde van het wark is gereed, en do gaheele reeks, waaraan Zola sijne b^ste levensjaren heeft gewijd, zal binnen een tiental jaren voltooid zijn. Om een vergelijking te 1,-czigcn: Zola doet donken aan een reus, die ecu weg n:::akt door o::gcbaa::rlo ooruc.1). En hij zoekt niet het vlakke velJ. gpmakkelyk begaanbaar, op; integendeel, het is jaist tegen de rotsen dat bij zich keert. Met zijn gespierde armen omvat hij de steenklompen, werpt zo ter zijflr, en als zij niet doffen slag op dea grond nederkonien, trilfc eu wrjrgelt wat door anderen is opgetrokken. Een ander, minder fursch dan Lij, zou reeds lang zija bezweken, maar in plaats van te verzwakken maakt de arbeid hem krachtiger, en staalt zijn lichaam. Zeker, er liggen stukjes steen op dca weg, afgebrokkeld van de rots blokker, en de teergevoeligen kwetsen zich daaraan, maar als men het gelicele werk overziet, verdwijnen deze steenen des aanstoots in de groot heid van het geheel. Zij dienen echter tot wapen aan een troep dwergen van do horde der Blangeurs de Choses itnmondes. 1) Op eerbiedigen afstand volgen zij den reus, vol nijd en afgunst, en als zij de gelegenheid schoon zien, worden de steenen geworpen. Meestal bemerkt hij er niets van, waar een enkel maal geraakt, lieert de rens zich om en verplettert eenige dwergen met een rotsblok, waarna bjj weder aan bet werk gaat. Het onderwerp, dat Zola ditmaal heeft behandeld, is een werkstaking in Je steenkolenmijnen van Montsou, waar duizenden arbeiden, en welke in liet noorden van Frankrijk, nabij Anzin, gelegen zija. De voornaamste figuur van het werk is Etienne Lautier de zoon van Gervaise uit L'Assommoir die ook de hoofdpersoon moet worden van een der volgende romans, waarin esn misdaad wordt behandeld. Met Eu?ène Rougon, Napoleons minister en Octave Blouret uit Au Bonheiu des Dames" heeft hij een familietrek gemeen, en wel heersenzucht. Hij is de man, die het arme, uitgemergelde volk aanspoort de ke tenen f.e verbreken, en als de werkstaking uitbreekt is Lautier het hoofd der mijnwerkers. Vau zijne moeder beeft. Etienne het goede hart geërfd, en rassfc de «ucht om te regeercn komt ook diop medelijden met den toestand" der