Historisch Archief 1877-1940
OÈA'iSTE RD'A M M E R, WEB £ B L A D V O O R NEDERLAND.
... -7,
arbeiders, en innige verontwaardiging over de ongelyke vercleeling van
goederen, welke hem er toe doet besluiten krachtdadig mede te werken
Ban de oplossing van het groote sociale vraagstuk.
Haar als Lantier drank in het lichaam heeft, wordt hij een beest, en
Bil bloed zien. C'est l'hereditéde rivrogoerie, se touruact en folie
liolaicide.
De eerste bladzijde van Germinal" ia onvergelijkelijk schoon.
Dans la plaine rase, sous la unit sans toiles, d'ane obscui'itéd'encre,
ifi homme suivait soul la grande route da Marchiennes a Montsou, dix
kilomètrea de pavécoiipant tout droifc a traversies champs de bettcraves.
Devant lui, il ne voyait même pas Ie sol noir, et il n'avait la scntation
de l'immense horizon plat, que par les souffles du vent de Mars, des
rafale's larges comme sur une m er, glacées d'avoir balayédes
lieuesdemafais et de terres mies. Aucune ombre d'arbre ne tacbait Ie cie', Ie pav
se déroulait avec la recütude d'une jetée au milieu de l'embrun avcuglant
des ténèbres."
De man is Etienne Lantier.
Reeds sedert eenige dagen doolt hij rond, overal werk zoekende, maar
nergens, nergens kan men hom gebruiken. Overal zijn handen te veel,
en ia werk te weinig, flij vreest reeds van gebrek te zullen omkomen
^et de laisser derriére un mnr sa carcasse de cliïen perdu,"
maar gelukkig vindt hij werk aan de mijnen van Montson.
Door tuaschenkomst van een der mijnwerkers, Maheu, krijgt hij een
plaats ah herscheur.''
Etienne daalt in démijn af, en Zola beschrijft in bladzijden, tintelend
van kracht en waarheid, hoe de arbeid in de .aard'korst toegaat.
Eeeds dadelijk bemerkt men, dat de werklieden niet tevreden zijn :
de lucht is zwoel, en heel in de verte hangt de werkstaking.
Als Etienne weder op de aarda is, besluit liij niet meer in de mijn te
gaan en elders werk te zoeken. Autant va'ait il cvever tout de suite,
que de redescendre au fond de eet enfer, pour n'y pas même gaguer
gon piin"..
flij blijft echter, omdat MaLeu op aansporen van zijne dochter
Catherine hem aan liet noodige wil helpen, om te leven, totdat zijn loon wordt
uitbetaald. Dit meisje is een der meeste sympathieke iigare:i van het
boek, en even fijn geteekend als Denise uit A,u Bonbeur des Dames"
en Pauline uit La joie de Vivre".
Etienne weet, zich onder do mijnwerkers gezien te maken, want zij
voelen, dat hij in ontwikkeling boven ben staat. Bovendien is hij een
flink werkman.
De jonge man woont in bij Rassenour, een gewezen mijnwerker, die
een herberg houdt, en danr ontmoet hij dikwijls Souvarine, een der ma
chinisten.
? Deze is een nihilist van het zuiverste water, die uit Uuslnnd is gevlucht,
nadat hij getracht heeft deu keizerlijke:! trein in de lucht, te doen vliegen.
Dikwijis spreken de mannen over do revolutie, die op handen 'u, en
vooral Etienne windt zich dan heftig on.?Une prédisposition de róvolta
Ie jetait a la lutie du travail coatre ie capital, claus les illttsions pre
mières de son ignorancc",
Hij 'is eeu der voorvechters van de Internationale, en staat in drukke
triefwisseling met Pluehart te Rijssel, een der woordvoerders van da
groote associatie. Als Etienne daarover gaat spreken, haalt Souvarine
do schouders op, en zegt Des bCtises". Volgens hem is Kavl Marx\eel
te zoetsappig.
Er is slechts een middel om verbetering to krijgen: Allumcz Ie fen
aus quatre coins des villes, fanchez les peuples, nisez tout, et quand il
ne restera plus riea de cc monde pourri, peut-eire en rapouasenvt-il
un meilleur.
Easseneur is de meest gematigde van het drietal, hij verlangt slechts,
dat aan de billijke eischeu der werklieden door de patroons gehoor wordt
gegeven, want de toestand is onhoudbaar.
L'ouvrier ne pouvait pas tenir Ie coup, la révolution n'avait fait qu'ag»
graver ses misères, c'étaient les bourgeois qui s'erigraissaient depuis '89,
ei goulument, qu'ils r.e lui hussaient inême pas Ie fond des plats a torcher."
Door de industriële crisis gaan de zaken steeds slechter.
Het kolenverbruik vermindert overal, en de mijnen van Montsou leve*
ren zeer weinig ai, waardoor de onverkochte voorraad zeer groot wordt.
Orn dezen niet sterk te vermeerderen, laat de directeur niet alle dagen
van de week werken. Hierdoor beurt hst werkvolk Zaterdags een mager
loon, hetgeen de ontevredenheid en den geest van verzet doet toenemen.
Eene loonsverlaging doet do maat overicopen en op een Maandagoch
tend in December breekt de grève uit.
Eene deputatie uit de mijnwerkers met. Maheu en Etienne aan het
hoofd komt dien ochtend bij den directeur Hcnnebeau, maar uien ge
raakt tot geen vergelijk. De werklieden verlangen loousverhooging, eu
dit kan Hennebeau onmogelijk toestaan.
Vijftien dagen zijn voorbijgegaan en de werkstaking dnurt nog voort,
In en om de mijnen is bet stil eu verlaten en de werklieden liggen den
ganschen dag op hun bed, om geen geld in de kroeg to verteren, of
loopen met de handen in de zakken rbnd.
Intüsschen begint de ellende hunne kelen toe te knijpen.
De caisse de prévoyance, vroeger door Etienne gesticht, is spoedig ledig
en de winkeliers weigeren op krediet te verkoopen.
Etienne is intusschen hun aanvoerder geworden, hetgeen zijn ijdelheid
en zucht tot macht niet weinig streelt.
Hij staat in drukke briefwisseling met Pluehart, dio naar Montsou
Wenscht te komen, om de werkstakers in hun verzet aan te wakkeren en
hen voor do Internationale te winnen.
Easseneur, de herbergier is er tegen, dat men Pluchart's steun inroept.
Gematigd in zijne eisehen voor de mijnwerkers, is hjj van oordeel, dat zij
alleen het redelijke moeten vragen en zich buiten de politiek en de In
ternationale moeten houden. Hierover heelt büeene heftige worden*
wisseling met Etienne, waarbij alleen Souvarine tegenwoordig is. Zij ver
wijten elkaar, dat eigenbelang en ijdelheid in het spel is.
Et Souvarine qui les coutait, laissa voir sur son visago de fille blonde,
un mépris silencieux, l'écrasant mépris de l'homrne pret donner sa vie,
obscurément, sans même en tirer l'éclat du martyre."
Vluchart heeft zich niet laten afschrikken te komen, en in de bijeen
komst der mijnwerkers, welke deze volksredenaar presideert, behalen
Etienne en hij de overwinning op Kasseneur.
Do aanwezige mijnwerkers treden tot de Internationale toe, en m on
besluit de werkstaking met kracht voort te zetten.
Weder zijn er vijftien dagen voorbijgegaan, en de ellende is onder de
mijnwerkers nog grooter geworden.
Vier duizend francs door ds Internationale tut Londen gezonden,
zijn, als sneeuw voor de zou, weggesmolten voor het nijpende gebrek
van zooveel duizenden. En daarna is er geen ondersteuning meer ge
komen.
Zij, die nog cenig huisraad bezitten, verkoopen het, en zij, die niets
meer hebben, leven van schamele giften. Maar toch denkt niemand er
aan, toe te geven. Met de koppigheid van doghonden houden de
m{juwerkers zich aan de grève vast.
Het gerucht loopt een oogcnblik, dat de Vennootschap wellicht de
eisehen der mijnwerkers zal inwilligen, indien hunne afgevaardigden nog
maals naar den directeur gaan. Het onderhoud, dat plaats heet't, leidt
echter tot niets. Hennebeau weigert toe te geven, en men scheidt op
gespannen voet.
Tot nu toe hebbon de werkstabers zich rustig gehouden, maar eindelijk
treedt de rivier buiten hare onve:s. In eeu groote bijeenkomst, waaraan
meer dun drieduizend mijnwerkers deelnemen, wordt niet alleen besloten
de werkstaking tot storvens toe voort te zetten, aiaar ook te verhinderen,
dat de werklieden in de naburige mijnen Jean Bart, Crevecoeur,
SaintThoinas en Ftutry-Cantel, den arbeid voortzetten. Alleen dan, als overal
het werk is gestaakt, zal het volk overwinnen.
Den volgenden ochtend zal men naar Jean Bart", de mijn van Deneuliii
gaan en opgehitst door Etienne, die met de overtuiging van een geloovige
spreekt, gillen de proletariërs, wior hartstochten begingen te werken,
Mort aas traïtres."
(Slot vdlyt.) A. Cooplandt.
\) Salanimlio G. Flaubei't.
BERICHTEN EN MEDEDEIiLINGEN.
het wovk zal ongeveer ; 7.?bedragen,
Van de bolaTigrijke Cahirrnxi:*, I}i-l.'i'n!nyfii '-fin TVivmVr, uilgegeïen door mr. J. J.
v.in Do*:i!'j:'.'X, Archivaris ia Overijsfiji, !>C;-H het derde stuk vin het tweede deel
het licht gosioJi. Het veilt ia nis t ui den handol.
Tiet is i» isoderiar.d t-u ook in Dr.it:ehl.ind" sdirij't Felix Dahn, sedert lang
Cc ca gohe'.ïti luier, wie on.icr he't yiiêftOiótiiém A. R. C. Wallis, eaa reeks vooïtre
'el ;i:e ver'iak;:i ea g-.'dichtou, alsoiik iffea'dminas in de Hollandsclie taal laeft
gem-ürevoa: lit't,is,oo/i Uo.Jiter va» den nitsit-koüden. proiessorOpzoomer te Utrecht
in het voorbijgaan g«.',e:;d bijcc. do teuige onder zijn landgenooten, dia in het jaar
3S70 heb :ebht van Duitsehlund in den sirijd tegen Franlirijlc lioefiverdedigd. Gelijk
dit reuSs i'ict andere verhalen van mej, Opzooiliei? heeft plaats gevonden, ia thans
ook h;iar !«n;vn in drks teelen, VorstOügutisV., door rcej. Ennna van der Horde, to
Utrecht, in hcïDnitsch vertaald. Het orgineel doat de liooge voortreil'elijiche'id van
het U'.er.t der «?.?hvijl'stei1 nog meer uitkomen, dan hare vroegere werken, De verta
ling is over hct algemeen goed."
Onder <3en tüel Anti Nordan" is een kritiek varschensn van Max Novdau'a
vealgelezen en bfsprolien werk : l>io konventioneïlcn Liigen der Kulturinenschhsit."
Van deze kritiek is l'. N. XVasjei'seliloben de schrijver.
Er ia oen niflnwe roman van nirs, Li/nn Linten tor porso, Tlis Antobiograpliy ol
ChvistopUe KivklaniV' genaamd.
Van Czar Pcler den Grooten zijn 8000 brieven en andere documenten
bijeengezawoM, dio S;M edig in drul; zullen vei'schijnen. Daaronder komen schrijfboeken voor
uit Petcr's kinderjaren en een brie]' door hem in 1GS8 uit Peïoyaiavl aan zijn moeder
geschroVv-n. Ilesda hierin heeft hij het druis over het bouwen van «ciiepeji, waarvaa
hij U&t optuigen had gezien.
Een ijki? Indiër Babn Govinda Lal Roy Ueeït bij gelegenheid van het Imwelijk
zijner dochter al de onkoaten op zich genomen van ds F.ngelseho vertaling van een
der grootste boehen van de >Tabibb:irata, het Yana, Parva" of Woudboek. Het
laalata gedeelts va:i dezo vertaling ia juist verschenen. De Engehiche overzetting
van de gelieele Mahablulrata, die te Caleuita verschijnt, gaat gerngeld voort en be
gint hoe langer hoe raoer de aandacht van de inboorlingen to treliken,
Nifime V!lfiai:e» in Neilerland.
Antoiaetts. Ontwaakt als een vlindei'; en Twee andero Fiintasiëu . . . , f l.
Brederou-Albutn. Fecstnommer van Oud-Holland, Nieuwe bijdragen voor de ge
schiedenis dor Nedetl. kunst, Letterkunde, Nijverheid eua., onder red. van Mr. N. ue
Hoever -. , ?3.
Mr. l*. Brooshool't. Lina Blond. Oorspronkelijk Blijspel in i'fén bedrijf. . . f l.
M. J. Gillissen. De roode ridder. Oorspronkelijk blijspel met zang inén bedrijf, f 0.50
W. Metz Tz. Barbier-Brugwachter, Irluchtspel in n bedrijf /'0.40
H. 0. SuUimiael. Jufvrouw Serklaaa. Drama in vijf bedrijven oi' negen tafercelen ?0.75
INHOUD VAN TIJDSCHRIFTEN.
T.os en Vaat, April.
Paaachmijinering, door Gterlriiïila Cayflseii; De muziek in het huisgezin, door
P. i-ait Get-i-; Over Tivrgenjew, door A. D.; Leliën en Razen, door f'ml.
L'jncii; Uit tweeërlei Levensbeschouwing, door O. van Qoi'kom,
Portefeuille, 11 April.
Nog eens het 3e Rabinstein-Concert; Enbalo, de voorstelling van de Africaine
in den Parkschomvburg op 4 April; idem C. H. Coster, Twee Liedereu; idem
J. B. A. \Veriheim Salomonson; idem, Nog eeu vijitig Vlaamache Liederen met
zang-, enz.; Algemeeoe Tentoonstelling te Antwerpen; /. //. Tï*. Vager,
BrederooTentoonatelling ; JOrnsuf, de Expositie in Arti; H. Cosmnit, Godenschemering van
Marcellua Emants; C. H. Fransche Leestafel; IK. G. 'aan Nouhiitis, Een Dagboek,
Edouard Grenier; Mr. M. G. L. ven Loghem, Emanuel eibo'l herdacht; .?<**.
Bi/rrliaiim. \ictar Driessens; Kleine Gartmaü-Aibuul; Correspondentie; Fefl.iUeto.Ji:
Kskl&nken van het Breiierou-feegt,
Spectator, 11 April.
Berichten en mededeelingen. Een nieuwe verklaring van de Ilias, door dr, X>;
J. van Htdjfj-iHu~~De Ster, (.vervolgj, door mr. W. P. Saatijn Kluit.?Vlugm»ren' m»