De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1885 19 april pagina 3

19 april 1885 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

No. 408' DE AMSTERDAMMER, WEEI.BLAD VOOR NEDERLAND. T polderwater, de Schinkel en de Kostverloren Wetering zijn deels natuur, Steels door Rijnland gegraven,'en de Overtoomsche vaart met sluis is.... door Amsterdam betaald. Voor kunsten en wetenschappen is niets gedaan behalve voor het lager onderwijs; immer» groote sommen werden besteed tot aanbouw yan scholen" en het lager onderwijs kan elke vergelijking met dat der hoofdstad doorstaan", tenminste zoo zegt de Raad in zijn advies. De door de wet gevorderde scholen voor Hooger en Middelbaar onderwijs, fcenevens inrichtingen voor M. U, L. O., bestaan echter niet. Voor hygiëne zijn eenige riolen aangelegd. , Voor het uiterlijk aanzien heeft men mede niets over, aan parken, plantsoenen en beplantingen wordt niets gedaan. Op den Amstelveensehen weg staan een paar mooie rijen boomen, en verder hebben eenige Amsterdammers het Vondelpark gesticht, waaraan wellicht eenige bewoners van Nieuwer-Amstel een iaarlijsche contributie schenken, dat is dus gettoeg voor de Overtoom en Dubbele buurt. Voor de buurt bij den Amsteldgk vindt men het volgend jaar groen genoeg in het Sarphatiepark, door Amsterdam aangelegd en onderhouden, benevens in de alleen langs den Amsteldijk en de Stadhouderskade; terwijl voor de bewoners van het Nieuwer-Amstelsche gedeelte rechts van den Amstel, groen genoeg is op den straatweg naar Muiden, waarbij nog komt dat Amsterdam de Linaeusstraat beplant heeft en een groot park gaat aanleggen buiten de Muiderpoort. Waarlijk men behoeft niet tot de blinde bewonderaars van de AfJoe« ling Openbare Werken te bnhooren, om te erkennen dat er veel, zeer veel verbeterd is, zonder dat dit instemming met alle werken op zich zelf of met de uitvoering of den gang der werkzaamheden in zich sluit. Aan werken in het belang van het verkeer is mede niets gedaan. Bruggen zijn een ongekende weelde.; Straten tot verbinding der ver schillende deelen der gemeente evenzeer, zoodat inen zesmaal van door Amsterdam aangelegde en onderhouden straten en bruggen gebruik moet maken om de zeven stadswijken (groot en klein) van Nieuwer-Amstel te bezoeken. Een vast bouwplan bestaat niet, behalve wat betreft de terreinen der Bouwondernemingen Willemspark en Overtoom en bet terrein ten Zuid oosten van den Rijnspoorweg. Een paar sloten bij den Amsteldijk zijn gedempt en in straten hervormd zonder eouig plan of aansluiting mot elkander. Ondanks do pertinente verklaring van den Ftnad, <kt aanslui ting van straten en wegen verkregen is en steeds zal worden verkregen, is er van dergelijke aansluiting aan het sfratennet van Amsterdam, behalve op de ovengenoemde terreinen, niets te bespeuren, en zijn er zelfs geen bepalingen vastgesteld waardoor men over eom'ge jaren. b. v. in' de buurt van den Amsteldijk een dergelijke aansluiting met de minsta kosten verkrijgen kan. Geen enkel raadsbesluit verbiedt het bouwen van huizen in het verlengde van de op Amsterdamsen gebied tusschen de Ceintuurstraat en de Stadhouderskade in aanleg zijnde straten, zoodat of Amsterdam of Nieuwer-Amstel later tot kostbare onteigeningen over moet gaan. Zonderling is het den Ka-ad het opruimen van stegen en sloppen te h opren omschrijven als eer.e verbetering van den plaatselij ken toestand. Uit geen -enkels handeling bleek tot dusverre dat gevoelen, integendeel. Terwijl men in de nieuwe wijken van Amsterdam geen hofjes stegen of slop pen meer bouwen mag, en do bestaande in da oude stad, daar waar de gelegenheid zich voordoet verwijderd worden, zijn in Nieuwer-Amsfel in de laatste jaren -nog tal van die wanstalcighoüoii op het gebied van stedenbouw, voornamelijk in de buurt bij den Ainsioiilijk on in de omge ving der van Speijkstrant en bij do Kuisuaelsfraat. verrezen. Wat de overige straten betreft die niet door demping van sloten vorkregen worden, deze zijn allo ontstaan dourriien eigenaars van gronden op hun terrein een vwg projecteerden en daarop go'.'iikeuring v,r>u het gouieentebestuur kregen; zooals gezegd een uitbreidingsplan ou1 breekt eu niemand weet hoe zijn buurman zal bouwen. Op grondbezit in verband met ds uitbreiding kan de gemeente evenmin wijzen. Wat de takken van dienst betreft, over de politie kunnen wij niet oor* deelon, dit punt is in de hoofdstad ook alles behalve couleur de rose, dat de brandweer voldoende is meeneu wij theoretisch iu twijfel te mo gen trekken. Ons komt het vreemd voor, dat terwijl bij elke llinko brand in de hoofdstad eerst de stoomspuiten redding aanbrengen, men het in Nieuwer-Anutel, waar een groot gedeelte der nieuwe gebouwen even hoog en even luchtig gebouwd isalsin Amsterdam, met handspuitcn af zal kunnen. De practijk moet dit echter bewijzen. In hoever nu Nieuwer-Amstel, zelfs na de ingevoerde hervormingen in dezen tak, in evenredigheid tot het aantal groote perecelen niet veel meer emstiga branden heeft gezien dan Amsterdam, moet de statistiek loeren. Dus ongeveer do toestand van du gemeente Nieuwer-Amstel. Dat hierin verandering noodig is moet ieder erkennen. Is die veran dering te wachten als Nieuwer-Amstel onverdeeld blijft? De Raad acht do inrichting vau onderwijs, politio en brandwczen voldoende, zoodat daaraan wel niets veranderd zal worden. Voor de aansluiting van de bestaande straten aan bet Amsterdamsehe stratenplan gelooft men ook genoeg gedaan te hebben, en een plan van uitbreiding voor den Binnendijkschen iSuitsiivelderschcn polder tot aan het Amstol-Schinkel kanaal, is d:it van den raad te wachten, die zulk oen betrekkelijk weinig kostbaar werk niet reeds lang liet verrichten, al was het alleen maar om de exploitanten van bouwterreinen daar aan te binden? Heeft men reden om van Amsterdam iets beters te verwachten ? Da Raad van Nieuwer-Amstel zegt dat het aan te hechten grondgebied voor Amsterdam niets meer zal zijn dan een buitenwijk, een voorstad. Een blik op gelijke buurten van Amsterdam zegt genoegzaam wat hun wacht, Waar toch noodzakelijke werken in de beste deelon der stad door gebrek aan middelen onuitgevoerd bleven, daar vormt zich dat deel van NieuwerAmstel omtrent zijne toekomst volstrekt geen illusie." Hoe nu de buitenwjjkeu, van Amsterdam zijn, moet men dua weten om de toekomst vande aan te hechten wijken van Nienwer-Amstel te leeren kennen. Doch eerst,3waar vindt men in Amsterdam buitenwijken? Wij kennen ze met uitzondering van een onbeduidend plekje bij de Spaarndammerstraat en bij de Boerhavestraat, alleen maar in het stadsdeel omsloten tusschen da Kostverloren Wetering, de Buitensingelgracht en het Kwakerspad. Zij zijn bekend als de Paden". Amsterdam nu stelt meer prijs als NieuwerAmstel op een goede uitbreiding; het zag in dat de richting der paden onmogelijk de basis van eon nieuw stratennet kon worden, en veegde de kaart, waarop het uitbreidingsplan geteekend werd, geheel schoon; m. a. w. van de paden zon niets, zelfs niet de richting overblijven. Had men dit niet gedaan de toestand zou zoo mogelijk nog wanstaltiger zijn als bij den Amsteldijk en de Van Speykstraat. Op verschillende punten nu is men successievelijk begonnen de huizen te amoveeren, sloten te dempen en om die terreinen wegbanen aan te leggen of er bouwter reinen van te maken. De paden of gedeelten daarvan die nog niet in de hervormingsperiode verkeeren lijden daaronder, dat is ontegenzeggelijk. Door het afdammen van sloten zijn toestanden ontstaan die verbeterd moesten worden, terwijl aan het leggen van nieuwe wegbedekking niet gedaan wordt en men zich tot het oplappen der oude bepaald, toe standen die men in de rosds meer vermelde twee, het slechst onderhouden gedeelten van Nieuwer^1 «stel evenzeer aantreft. Deze toestand is wat Amsterdam betreft echter niets meer als een overgangstoestand terwijl in Nieuwer-Amstel die toestanden gevonden worden in volbouwde straten, Bedreigt nu een dergelijk gevaar de toekomst vau de aan te hechten wijken vaa Nieuwer-Amstel? Wij geloovcn dat de hoofdstad daar niet rijk genoeg voor is. Was Nieuwer-Amstel een lutal jaren geleden bij Amsterdam gevoegd, of zooals vroeger vóór den aanvang der uitbreiding, zeer zeker zou men het Hoedenmakers-, Rustenburger-, Ververspad enz. niet anders behandeld hebben en men zou fliakweg die paden genegeerd en flinke straten op die terreinen ontworpen hebben. Dit geschiedde nu niet. Nieuwer-Amstel echter stond een ieder toe zijn terrein aan die paden te bebouwen zooals hij wilde, waaraan alleen na 1SS1 een beperking ten aanzien van de hoogte verbonden werd. Als men nu nagaat wat in de laatste jaren daar gebouwd is, danblijkt bet onuitvoerbaar om door de wijk geheel te slechten, de fouten van bet Nieuwer-Amstelsche gemeentebestuur te herstellen. Dat is van Amsterdam dus niet te wachten, maar evenmin van het tegenwoordige ot' toekomstige gemeentebestuur van Nieuwer-Amstel. Dat Amsterdam ocliter trachten zal de verdere uitbreiding te stuiten tot er een goed bouwplan is opgemaakt en successievelijk cle ergste sloten, stegen eii sloppcrr zal op ruimen .s tamelijk zeker; voor een oogenblik moge er cenig ongerief door ontstaan, juist Je toekomst Kal er te beter om zijn. Maar Amsterdam kan zelf da noodzakelijke werken in de beste deelen der stad niet uit-» voeren, wat zal er dan van de buitenwijken terecht komen, vraagt liet gemeentebestuur vaa Nieuwer-Amstel. Waar is het, dat iu de beste deelen der stad belangrijks werken op beter dagen wachten. De inrichtingen voor handel en nijverheid kosten nog steeds milliocnen en die welke reeds vóór eenigo jaren gebouwd ziju, zijn nog niet iu exploitatie; het is dus niet meer nis een wijze voorzichtigheid dat men de beste deelen der Et.ati, waara-.in reeds' zooveel gedaan is, vrat laat wachten. Maar do buitenwijken en de nieuwo wijken wachten niet; bij do WiUemspoort worüt in óY-ri jaar meer verwerkt dan iu Nieuwer-Amstel in 25 jaar voor werken vau openbaar nut is uitgegeven. Voor de be woners der buitenwijk buiten de Xaagbarrière, zoowol der ..hervormde" padon als der paden die nog niet in orde zijn, wordt oen groot park fiaugoIftgd. Hetzelfde geschiedt op de grenzen van Nieuwer-Amstel bij de llocdemako'.sstraat. Waarlijk de minder gegoede wijken werden liiefc vergeten. Kii ia er zooveel te doen in die wijkon dat Amsterdam hef welk Enovr-pl over hoeft, om <1» buitenwijken in hot Westen in orde te makou, vooruit bij c! e u Amsteldijk enz. g"en gold meer over hooft, dun moot daar wel zooveel to doen zijn, dat Nieuwer-Amstol niet zijn IG.UOOzir-lon, meest allen uit do nv.ddelklar.'-io en van een beperkt inkomen levende, gelijk de rand hen noemt, het ook niet kaa. Op dat punt kan Dien gorust y.'ijn, Amstrr(Inm duldt, toestanden nis in Nieuwer-Amstel op haar gebied niet. Alleen hot laat veel tïiil voorbijgaan tusschen hot vaststellen vau de plannen 011 de algcheelüuitvoering, doch het beroidt ondertusscheu die uitvoering voor. Nieuwer-Avnstel duldt die toestanden wel, iiet doet niets om te verbeteren, bereidt niets voor, maakt geen planatu en laat zei i's «een uitbreiding toe. Over de verdere piraten dis wij gaarne nader zoudon beschouwen^ mcflton wij kort zijn. Reeds vroeger on ook iu ons laatste opstel, naar aanleiding van het artikel in de Standaard, wezen wij op den oorsprong der grenzen van Nicuwor-Amstel. In hoeverre ecu grens op zulk oen wijze toe stand gekomen op don naam van historisch aanspraak kan maken, laten wij daar. liet bexvva.Ti' van UMI census i:; medo reeds besproken. De vraag is: Is voldaan aan het grondwettig voorschrift dat zegt de census wordt overeenkomst;;.;1 do plaatselijke gesteldheid bepaald.'".' Staan de stadswijken van Niemvei-Ainstel wat plaatselijke gesteldheid betreft niet gelijk met Aiu.-'.tordam, en zoo er al esnipf verschil mag bestaan vooral door het verschil i t-nel karakter van sommige dier wijken is hot verschil bijv. niet voel klei ner, dan tusschen dis wijken en Ouder-Amstel e a Auistelve.cn, waar dt; census f "'2.?bedraagt tegen f 112.?iu Amsterdam? Geheel ia strijd met. de budoüling der grondwet hebben de kiezers eenige jaren dat recht genoten, laten zij daarmede tevreden zijn. Ging het stelsel vau den raad van Nieuwer-Amstel op, dat m on niet moest vragen. Komt Tj het stemrecht eigenlijk wel too, maar hebt ga reeds stemrecht,'', dan zou men oen ieder dio een voreischte om kiezer te zijn verloor, ook maar on de kiezerslijsten moeten laten. Amsterdam ge-niet van tal van Rijksinstellingen Ccatraalatatïcm, Museum Rijksacademie, enz., waarvan lïijl: eu provincie da lakten betalen." llcze zinsnede is mede oajuist. Uf ren Centrar.Irtanon jmiic een, voordeel Is, durvcu wij noch met ia noch met neen, beantwoov

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl