Historisch Archief 1877-1940
No. 411
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Dit resultaat is intussehen niet te versmaden.
Behalve de opening van den Salon behoort, de opvoering in de Op
raComique van la Nuit de Ctioptitre, tot de groote gebeurtenissen van
den dag.
Die goede, uitnemende Victor Massé! waarom heeft h\j dat niet mogen
beleven?
Onder de daverende toejuichingen en luide bravo's. waarmede
Zatnrdagavond dit tooudicht word begroet, kwam mij, verhaalt Yéron, mijn
laatste ontmoeting met dien moedigen musicus, die toen reeds door zijn
ongeneeslijke kwaal was aangegrepen, weder voor dun geest.
Die ontmoeting had plaats in de rue Notre-Daino-de-Lorette.
Massé. die in de, avenue Trochot woonde, daalde lederen dag den heuvel
r»f om naar de. opéra te gaan, waar hij nog altijd als chef van dea zang
werkzaam war;.
Ik klom aan den anderen kant der straat den heuvel op. In de verto
zag ik iemand aankomen met gebogen rug, grijze om het hoof'.Hiadderende
haren, niet wagpclenden gnr.g en slependen tred, een oud man, wiens
gezicht mij, naar ik dacht, niet onbekend was.
En toch ....
Plotseling zngcn wij elkander aan. Ja, 't was toch Victcr Ma&sé. Hij
bcKcrkte heel goed, dat ik schrikte van zijn uiterlijk, s'.ak da straat
over en naar mij toekomende, zeide hij: kom er maar vooruit, dat gij
niij niet herkendet.
Ja wel, maar ik liep in gedachten en zoodoende....
Neen man, gij herkendet mij niet, maar dat 's geen wonder, want
ik doe h«t mij zei ven niet meer,
Gij meent dat toch niet?
Hoor eens. Ik geloof vast, dat dit de laatste maand i.~, dat ik naai
de opéra ga. Ik kan niet meer. De kwaal neemt steeds toe.
Welk» kwaal?
De verlamming. .. Men geeft, er allerlei mooie r.aampjcs aan om mij
om den tuin to leiden. Maar ik weet, er toch alles van!
Ik beproefde to glimlachen, maar hij vervolgde op iovendigen toon:
I.Mdin... ik ben met mijn muzikaal testament begonnen ... Ma"1
ik u dia partituur rccommandeeren, want als men. haar zal spelen, da::
ben il; er niet meer... Ik zal bij verstak geoordeeld worden. Gij behoort
onder hen, die mij altijd de hand boven het hoofd hielden. .. Gij zult
zien, dat ik mijn beat heb gedaan om uw gunstig oordeel te rechtvaardigen.
Toon we eindelijk afscheid van elkander namen, viveg hij: en Ckam?
Hoo maakt die het? Stuur hem eens imr IBÖtoe. Ik houd zooveel van
hem... I)in man zou ceu grafsteen aan 't lachen brengen, e:i ik mag zoo
graag eens lachen ...
lïij is dood Mc.sséde overwinnaar bij vei'sfe!:, zooal.i hij het had
vooispeld. Dood die Cliani, die de grafsJeonen auu 't hv.-lu'n biviclït.. maar
wiens eigen graf velen boeit doen schreien,
Voor Ym-ïcl-!
Wat bcteolcent dat rumoer in de ver!c?
We worden bedreigd met een grève der kleermakers. Parijs nihi? cu!'.'-'les.
Onrustbarend vooruitzicht!
Doch, minder onrustbarend clan dit vroeger wel zou gr',veo.ït KÜII, f non
du oonfedie-inagazijnen nog onbekend waren. Tegenwoordig /.ouden
deze best in staat, zijn de gansene bevolking in een oogenbïiic in een
nieuw pak te steken. T)e confectie neemt hand over hand toe,, zonder
nog to spreken van de llngclsohe indringcra.
Isïilhh i(\'iln''..< Die t'.vee woorden osfanon op een deel oi-zor
kon.lklfciimers een tcovermaehl-. uit. Zij smeren dun een vreemde katoenen
stof aan. die bij de eorwts regenbui geweldig gaat kriinpjn. do^en \\-\\\
uit iu gele pakken, die het oog bepaald zeer doei:, in sinakelooze. wan
staltige jack ets en pantalons mot afschuwelijke ruilen.
l-l:i onze jongelingen a ij n n en al vcrrekklng! LU beu:1.- >:'at Ie taid.
?ilogen o\vw klcor:nakers dat w«l bedenken: lum v/erkstak'.iv^ zou ons
de:> vreemdeling in handen leveren.
liet, 1815 der pantalons!
Het, seizoen van dn concerten is voorbij.
Maar dat belet niet, dat men nog altijd in dolle woo.lo voortgaat me'~.
pii-.r.o- en vioolspel en in.-t zingen van aria's on eavatinc-'.-';.
Onlangs gat' de vevsc'irikkolijke C ;s-jee!avioi-, een ge<,veidi,rf pianist vonr
den lieer, een séance. De wildeman luid een .stuk oaderkande;;, dai reeds
drie kwartier had geduurd. Men zat algemeen te ga p uu.
Wie zou zeggen, ilr.isterde een der toehoorders den ander in 't oor,
dat er toch nog een niasda menschen zijn, dio aich gelukhig zouden
achten dat. gebeak te kunnen hooren?
O;-.h kom, dat iv.ceivt, «« niet, v;in dan?
\\ el, zij, die doof ziju.
A. D.
L G TT K UK U N l) E.
Omi'lttlJws ulu-iii'n. CMI verhaal van \larcellu3
K-nants. Uitgave van \V. Goskr- to Haarlem.
Van den dichter van (rOtl<~MScIifï,iSi':n;-'/ verwacht men iets bijzoml ';-s.
Inderdaad is do novelle (ioadakksrs iilusion" iets ongawoons. Gelijk
de mode en de schilderkunst onxer dagen alle coulcars i'/'aiichcs
verafKf-iiuwfin, alloou mosgroeii on Xijiblauw en pauwgroon en vieux ro?,i' on
vicil <»' verkiezend, zoo heeft Marecllus Emants een drietal curieust! typen
gezocht en gevonden, en sicli de vraag gesteld, welke toestand?, en
toonecien, welke vonken en outplofiiugen er uit den schok dezer drie uit
zonderingen konden volgen.
Allo drm de typen zijn interessant, geen van drieën sympathiek op 'iot
cersts gezicht; opzettelijk is voor alle drie ie tint gedempt, zcotiat nieji
Kir.li halverwege het boek verbaast, iu deze onredelijke zonderlinge
menge.hon belang te stollen.
Do heer Goudakker, een gewezen hoofuumbteuaar bij BuitcuUr.dsdio
Zaken, is door een erfeiisje in staat gesteld zijn ontslag te nemen, eu
onmiddellijk buiten Den Haag, in een klein huisje, te gaan loven. Hij
noemt deze bezitting, daar het stulpje door esn beschelpt pleintje ca reae
sloot omringd is, een buitentje, en leeft er met zijne vrouw, eene gebo
rene baronnes, maar nu nog burgerlijker dan hij, met ecu idioot jongetje
en zijne dochter Stéphanie. Goudakker is liefhebber in alles. Ii;j heeit
een draaibank, speelt viool, componeert en schildert, gerftean zijner miren
een recept voor zijn dochters aehuwen, ecu a,uier ee;i recept, voor ziju
Kieken moerbeziënbootn, vindt, kleine inachinc-s van allerlei aard uit, en
is op d?, hoogte van Ikteratnnr, geschiedenis en moraal. Bijna het.
gelieela huis w met het oog op zijn liefhebberijen ingericht, en man;"
Goudakker beoTt, hetgeen haar ewnu overbleef, armoedig, slordig en vnil laten
wonton. Hoe, de doüktor, uit. dit -milieu komend, bij da familie van baron
Nagels, kamerheer des Konings, waar de op-én-na beste wereld van Den
Haag verkeert, zieii niet deed opmerken door ongei-iianierdhsid en slordig
heid, maar in'ogo.ndeol in dien baar gohnsl vreemdon krina furore raaaktt:
on gevierd werd, is verwonderlijk, maar geen r-licer-stannu gev.xl. Stéphania
schrijft iiovt-lbn, speelt comedio, en staat de freule Nagels in het
redigecrc".i van h a,?, r tijdrc^-riCt terzijde. Zij is overi;;.;er,s eau goed mr-i^e,
praat met. haar vader, die trotsch op haar is, acht hare domme moeder
niet boeg maar heipt haar in het huishouden, geelt het idiote broertje
les ou waakt haar ei;.;en japonnen.
De derde per.-joon is Wiilem de Groot, de zoon van eon rijk Haagse!»
bankier, voornemens rustig het gel:', te verteren, dat op vaders kantoor
verdiend wordt, zonder iünsien, zonder veel vooroortleelen, zonder n
kwetsbare, piek, zoo practfecU en positie!', zoo spottend on koel. dat
Goudakker hij ieder wcord, dat de jongman spreekt, opstuift van veront
waardiging. Wat ;;oor aan bedenking onderhevig schijnt, is, hoe het
mogelijk kan zijl), dat dcza kiilnio zoon zijner eeuw op het idee kom',.
otenbaiiie 11- ',vi!!ea trouwen. Dat hij veel van haar houdt, blijkt uit hei,
verhard nier; een enkele biik in bei huishouden Gorulalckor heeft beni
doen /ion, dn' de schoonouders f en eenenmale onprpssntabel zijn; de kleine
toetsjes v:a.ar.uin de schrijver ons Stéphanie'a gemis aan tact en gemis
;\an ni,'.;:!?: doi.t opmerk'",!, moeten hem die de wereld kent, niet
minde:r>-e trof Ion hebben. Een limvclijksjilan onder die omstandigheden onder-lei r,
u:' een ze3i' naïef jonfjmau, die ingopalird wordt, en daarvoor praat.
Vuilera k- \verel :I\vi,j;:: <'.>:' een superieur man, en zoo wordt du Grot i,
volstrekt niet voyr;;esh'.ïil. Do vregen er. redenen der liefde ziju eehtér
sedert da sek.enron:;' vier wereld zéó zonderling, dat Kraanta !:au pi.-ekt;i,
op siïn woord f_n!of;i'd to worden, wanneer hij verzekert dat Wiile.u,
ondanks :ii!e.-', Stéphri;;:ümeent te beminnen en niet, haar tot voor ueu
ai::!iter:;'irii- van den (jiirgelijken stand komt.
!"it de v.'i'iiviKg nu <ie"cr drie zeer ciffenaardigo karakters, innestorlijlc
vokieheudcn in hnnne e;üe!ia;:.rdi.a');eld, ontstaantooneeitjc-s, waariniedpi'
zijilt! v;.n bc'-. vraagstuk a.va het licht, komt. In zeer kleine détails,
:LO;;wo! als i-i lange ge;,jirekkea, v/ordt, het ontwikke-d; nu is de-persoon van
den vader een weinig belachelijk getint, dan weder verheft hij zich ia
een tirade bij'!.-i. tot liet, epische; difc alles past juist bij liet zonderlinge
{-. j-.-.s v:ui den iiviibtenriar-philosoof-uitviadcr. Op het eerste gezicht
ve.vl.;i:i.t in'.-n ;'iel', c u e.ch'r, hst tegen do natuur evenals tegen de conventie,
i lat e/n liaagrch anibtenara1 niet, can mooia dochter, iu plaats van voor
be.:-.!- ea een rijken sc'.ioonxoon te azen, verschrikt eu boos is, wanneer
'luZ'i r;jk>j Lckr,ar.zoon r.icli van zelf opdoet. Weldra gaat men ip.ts ge
voelen voor ue bascliouwiijg van den heer Goudakker, en het is onmogelijk,
geun bc.v.'onilcring te hebben vooi' eene bladzijde als de volgende.
]>o Grimt iieei't geen eigenlijk aanzoek gedaan; op Stéphanio's vnrzook
l:e; ;'!: Gore kikker hem ontvangen, eu brengt zelf, daar de Groot meent.
geen t''e-tei;:,.iing meer noodig te hebben, het onderwerp ter sprake.
l!') iieeft ;:ë,ii dochter een goede opvoeding gegeven,cii heeft eenïgfortuin.
Ha orooi, lio; lic ui niet '.uLspi-fliei). JnisL zijn 8i;;.i.ai- opgavoout hcbhenüe, wad
ii'.j opji'.sUan, !ci 'in rou liniv.l e,]) ciouilr.kUers HeUov.t'.ev, eu zeide lachend;
,,"'.-lor.i, l;o;a. .Sfliajnpr.p.!, iiton wij 'Ie omlerliaiKlermgcn maar stalten on don vreila
vnui- gotceliL n,l h'/dlen. U goci't, toe, c.'at ik U'phiuiio een 'lekker Icvon Lan
vert^liiilA-n. J'eiu L:..:bc-her,, -,v;;s wUi=f, du ucu:ii ri:t!ir'.' Geel' haai- dus mei huiil en
li.iar a:ïn mij uvu1, .iin '023001- il; nict.s aiei.-r u v,-oten en ook uists m u o r te
unt
lj. ;? v,«-?'.l '-i-auiiLUor KOiièc-ïlinj te rüoec!e, toon <1o jcngo man op nool«t-MLnvti?;c<n
iOj:i (Ie JK'Si'füi.:;:;;-:! ai'urak Ei-n «t"ok fjiiif; liem dooi- hei hart, en een oo^cnbül;
lia 'i liij liet yjvo :1. als Zi.i-.k dn ;;,-ond onder ziju voelen weg,
uu G'.-j-Jt naècrJe een arliildcrij.
Dit i;.jl:c v,-el eon Corot.. (ietetUond: Goxidakker, eopio? Hé, heeft u dia copie
in J'aijid gocomcn ':"
Scon, rnijnii."':-!-, ik liciii nooit in Parija geweest en zal or ooi; wo! nooit, komen,
icnz'.j ra-jr.e ilocieei-, iaiiioa K'j uwo vrouw \vonll, op roia eene ernstijro ziekte mocht
iuijgeii en z'.j 'i\< hr.r.i- fctc-rfbed zon verlangen nog eenmaal haar ouden vadsr terug
te zien, wiens K,jYr;vn zij, geJurenuo haar huwelijk, in staat werd gesteld met gering"
richaa'nc; van do lia.r.d te \vij7on."
l":e Groot daclit: do nuds heer heeft in 2>j::e jongo jaren Kekor ook druk aan het
<: '.-.U'.'uk'i-pjlon t.'f .11;u-.. il.| 'icvroedde yiioi, datGdiiüai.kov, diu btépiiauie zijigïootatcu
ti'jjevt !;:'.! ;-;c;!f>ri>i',i. eei:i.;l;]aTnöf,cn d;et'in hem xng. die jaar dien schat zijn brutulj
IKUKI'.II dre:Mo ^ilic..;t,rf;l.j:cij. Niet bij, de va:i' i-, bchoz~di :;l]n liind aan een dank*
'baivn ?eÏK!(,i:xe,i!i ',rcg, u.aar eon kv,'ri,inii;;f:n stiU haar, omdat iij Tij!» ;;er.neg w:.'.>,
OL'iiu vr!)iiv,- t.j i-ji"j;o:i ondevhoudcn en t» li"o:j in ran:; Eicli .iflitlo mu van don
i :.-amb',.J!:.'.ai- eei. ^o^1:!:;.'!!:; aan to i;cnicn. '\Ve!k verschil bestond er m.;.; t!i3.30liei/
bevi cu den .-!:'...i', 'vicn iiiuu /luituoi- piic]iii>:c'g'if!,i.i;cn 2;ine kinderen oritroo'jr.' ....
il;i bad voor Ki.ii j i:i;l L;('\\OL:U, \uoi- ;:i;n kind ;;; spaard u, zóó dikvajM. als
il,
iMt'rjr) t(:i- :'.-yiG ;;ilc;,d, iij/iat zj enbexorgd /on kunnen leven, naar eet iiOO^^Td
hi'.\:VL-n en tb.: :^i -^chirn lj:/rei!cen. . . . nu. v.'ord lein -irbcid gciTïii'aclit, y.iin bcr],a"
ron lir/nri, ;:;i;; süianiel;" geld niet een muufejuend tchouderopbalcn a:gcv.'e;\ ;i.
'',V'il, ba;i:;o !?.::,'. ic:i «lotic, of iaën een eaol hart, of eca helder verstand, bezat1:1 <jeid
all* en is m^duig! v'b'.lv' alle-u nsag do ecvi)ie:li;-;J:jg van al ::ijn grillen, ook ti. n
l:o:-io van andri-pu. ei;>che;s! CoiiJ alleen kan :ct \v::;;;cu, te beleodig; a, ayniiur dooi1
iei.!".'.-,d tot V; i.'.iiivi'O'.i-di,:.; lo worden geroepen! ....
Alen Eai erkennc.ii, dat uit oorsproiihelijli en fraai gadaeht is. Wat tie-j
sfiji betreft, hè- aangehaalde bevat toevallig ?en klein spoor van
derlaniiilie, waarvan EniantJ aioh anders atreiig oiii houdt; het geheela verhaal