De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1885 17 mei pagina 4

17 mei 1885 – pagina 4

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. niet doen; evenmin zal ik iemand vervelen met een geregelde opsomming van al de kramen, spellen, theaters en kermis-troepen, geïllustreerd met de namen hunner eigenaren, kermis-celebriteiten en kermis-wonderen. Wat hebben mensclien daaraan, die er toch niets van kunnen zien en genieten? Verder moet ik u zeggen, misschien is't niet eens noodig, want ge kunt het best begrijpen,'?dat ik ook ditmaal zooveel mogelijk een neutraal standpunt zal innemen. Dat behoort zoo, als men beklemd zit tnsschen twee partijen, waarvan de eea de andere een voorrecht of een geluk te benijden heeft. Om me in den Haagschen spreektrant uit te drukken, die deze week den boventoon heeft, zeg ik: We hennen in 't volle van de kermispret. Ge weet, of misschien niet, dat de Ilaagsche kermis steeds had een levensduur van negen dagen. Hoe, waarom en wanneer haar dit negendaagsch bestaan werd verzekerd, kau ik u op 't oogenblik niet zeggen, maar ik verbeeld me dat het er weinig op aankomt. De Haagsche baschreven vaderen, die van oordeel waren, dat onze beroemde kermis haar roem had overleefd, omdat ze niet meer van haar tijd was, en dat zij diensvolgens, op het voetspoor van andere afschaffers, ook tot hare afschaffing dienden te procedeeren, hebben allereerst goed gevonden, liet getal van negen kermisdagen tot acht en voor 't volgend en laatste jaar tot zes te herleiden. Wie bewondert niet den tact hoe zal ik't noemen de wijze voorzienigheid van onzen raad, in deze allerteederste aangele genheid! Toch zou ik, ware mij de eer beschoren van deel uit te maken van dat achtbaar college, wel in overweging hebben willen geven, de Haagsche kermis of dadelijk den doodsteek te geven, of haar nog negen levensjaren te gunnen en haar dan elk iaar een dagje in te korten. Zoo was ze óf in eens uit haar lijden of ze kon in 't jaar 92 nog zoo?eel teekenen van levensvatbaarheid geven, flat een nieuwe gemeenteraad haar weer op de been hielp tot groote vreugde van het dan levend geslacht. Maar dat heeft zoo niet mogen zijn. 't Volgend jaar, helaas, vieren wn haar zesdaagsche uitvaart; hoewel een onzer kranten nog een aclitcrdeurtje voor haar voort-bestaan openhoudt. Zoo lang er leven is, zegt ze, is er nog hoop. Och ja, zoo'n riethalmpje is altijd nog welkom. Er zijn menschen, mijnheer, die een kermis niet plezierig vinden; anderen vinden haar vervelend, en weer anderen vinden haar eenvoudig verschrikke lijk. Wat zijn] dat allemaal voor menschen ? In ieder geval mensclicn die zich den tijd niet meer verkiezen te herinneren, toen ze de kermis dolprettig vonden, evenals ik heden nog doe. Maar, dat is alweer het standpunt. Papa's, die in hun jonge jaren gedurende kermis niet waren to slaan uit zekere nog in veler herinnering voortlevende wafel- en poflertjes» kramen, waar ze op de meest in 't oogvallende wijze het hof maakten aan jongedames in lange jakken en met [Friesche kappen op, diezelfde papa's spuwen nu vuur en vlam tegen de kermis en kunnen in hun austeriteit en met hun slecht geheugen maar niet begrijpen, hoe hun aan komende jongens plezier kunnen hebben in zoo'n. . . onfatsoenlijk caf chantant, om avond op avond hun cogen uit te kijken naar de mooie beenen en weelderige vormen van sommige vrouwelijke artistcn. Pat is 't veranderd standpunt, anders niets. Den hemel zij dank, mijn memorie is nog best en ik zie nog geen reden om van standpunt te ver anderen, al ben ik oud. Toen ik nu jongstleden Maandag do klok hoorde luiden ik hoorde ze zelf niet, maar mijn kleine meid kwam me vertellen dat ze luidde, wat ik op haar gezag maar aangenomen heb, te meer daar ik in dit speciaal kermisgeval drommels goed wist waar de klepel hing, toen, kan ik u zeggen, ging mijn hart open. Vrouwlief, juichte ik, zorg dat ge heel wat kwartjes in vooraad hebt ook eenige dubbeltjes maar vooral kwartjes!" Ik kan niet zeggen dat de goede vrouw een bijzonder vroolijk gezicht zette bij dit beroep op haar huishoulbeurs. Zij bezit dit moet ik eerlijk erkennen een moer piaotisohcn geest dan ik; ze geelt niet gaarne kwartjes en dubbeltjes uit, waar ze «iets voor in de plaats kriigt. Daarentegen ziet ze op geen vijl'-en-twintig gulden voor een toilet-artikel, of om mee te doen in de eigenlijke kermispret. Ik eerbiedig dit stand punt der vrouw, zooals ik altijd ieders standpunt eerbiedig, al kan ik me er ook volstrekt niet mee vereenigen; maar ik beu nu eenmaal van meening, dat men nooit een gelegenheid mag laten voorbijgaan om do menschen, die ons 't gansche jaar door'alle mogelijke gcricfeïijkhcden des levens komen thuis brengen wel is waar voor onze kostelijke duiten en van andere menschen die bijvoorbeeld onze vuilnis-bakken komen ledigen al vergeten ze 't geregeld op den dag dat zo hun fooien op halen om al die gewillige menschen, zeg ik, bij zulk een gelegenheid een bewijs onzer erkentelijkheid en waardeeriug te geven, iu den vorm van kwartjes, zelfs van guldens. Ik kan u zeggen, dat ik Maandag, van 's morgens acht tot 's middags drie uren, genoten heb als een gelukzalige. Onze bel stond niet stil n dan hoorde ik telkens een mij onbekende stem tot onze open-makende juffrouw" het verzoek richten: Wil-je meneer en mevrouw zeggen, dat ik hun een plezierige kermis wensch?"_ Lieve menschen! Welk een beminnelijke oplettendheid! Ons, uw nederige begustigers, niet te verge ten in deae gelukkige oogenblikken, nu uwe harten reeds vervuld zija met de zaligheid der u wachtende kermisvreugdc! Ge wenscht ons een plezierige kermis! Vrouw, geef die meuschen toch vooral niet minder dan kwartjes. O, was ik maar rijk! Dan zette ik een korenzak vol guldens achter de huisdeur en liet ik elk van die beminnelijke bezoekers een handvol ii indiserétion er nitgrijpcn. Om die kwartjes alleen vind ik 't zonde eu jammer dat de kermis wordt afgeschaft, en hier rijst eensklaps de vraag: heeft onze gemeenteraad wel het recht, de kermis af to schaffen ? Uit een rechtskundig oogpunt zeker wel, anders was hij 't niet begonnen, maar uitbeen philanthropisch oogpunt zeker met, Vraag 't] maar aan onze iufiromv", die onder de schoonmaak een voortreffelijke gelegen heid om met mevrouw teedere questiën te behandelen de vraag opperde, op welke wijze er na SG zou voorzien worden in 't gemis aaukermis-fooien; want dat daarin moest voorzien worden, dat stond als een paal boven water. We leven waarlijk in geen tijd, dat men de dames en heeren, die voorgeven ons te bedienen, iets zou kunnen afnemen, zon der hun de gelijke liefst de dubbele waarde er voor in de plaats te gev-en. Nu, ik zeg dat de gemeenteraad daar dan maar voor zorgen moet. Hij neemt ons het kermisgenoegen af en we kunnen toch niet met een fooi bedanken voor een wensch dien men ons niet toebrengt. Enfin de quaestie komt eerst in 87 aan de orde en die dan leeft dia dan zorgt. Vergeef me, Amsterdamsche lezer, dat ik de vrijheid neem, een kleine parallel te trekken tusschen de Haagsche kermis en wijlen de Amster damsche, een parallel die, ik zegt 't u vooruit, geheel in 't voordeel der eerste moet uitvallen. De onze is een voorjaars-, de uwe was een najaars-kermia. Iedereen zal moeten toestemmen, dat een mensch, die uit den barren winter, de guro Maart en natte April, de lieve verjongende lente intreedt, veel meer voorbeschikt en toegerust is om pret te maken en feest te vieren, dan een ander mensch, die pas begint te bekomen vau de drukkende, ontzenuwende zomerwarmte. Jïu dan, we zijn ik bedoel, we bennen sinds Maandag altijd door in de heerlijkste kcrmis-stemming, die men zich denken kan, waartoe natuur lijk liet liefelijk lentewcder het zijne ruimschoots bijdraagt. Ja, 't was een overgelukkig '.denkbeeld van den uitvinder der Hnagscho kermis wia hij was, weet ik niet, en of 't niet een zij was, weet, ik evenmin, maar ik geloof dat de naa.m van dezen verdienstelijken Hagenaar in deu nacht der eeuwen voor immer is weggezonken om don tijd er voor to kiezen iu de lieve Meimaand, die in ons land altijd een enkele hagel- en sneeuwbui niet meegerekend zoo verrukkelijk 13. Nu zijn er ditmaal \vel enkele malcontentcn, die beweren (lat het erg schraal in de lucht'' is; maar als 'talie dagen regende was 't zeker ook niet goed. Maak't eens iedereen naar dei) zin; dat kan zelfs esn Hollandsche Meimaand niet. Weet go, waarom de kermis voor ons een ware uitkomst is, vooral in den tegcmvoordigen tijd, nu zoo vele Hagenaars niet weten hoe, waai en waarom ze hun overtollig geld zullen beleggen? Wel, omdat ze 't nu tea minste fatsoenlijk en ook onfatsoenlijk, want dat is in de kcrmisweek zelfs een beetjo cluc verteren kunnen. De meuschen weten hier letterlijk met hun geld geen raad en dan is zoo:n kermis inderdaad een gezegende uitkomst. Niet alleen dat men zijn duiten gemakkelijk kwijt raakt, maar men heeft nog een dolle pret op den koop ;toe. Mem Liobclici), \vas willst Du cocli melir? 't Is vooral op grond dezer overweging, dat ik dezer dagen mij heb vermoeid met de vraag: Waarom schaft de llaad de kermis af? Ja waarom? Om de mensdiea te beletten, hun eigen geld naar hun genoegen' te verteren? Y\Tel wat ronkt dat de Raad? Al had ik mijn geldpot den laatsten cent opgemaakt, Jan heeft hij 't zich nog niet aan'te trekken evenmin als «'lat ik mijn vermogen verspeel op de beurs, of 'teen kassier of notaris in bewaring geef om er langs den meer en meer gebruikelijken weg van ..iaillecren" de piek mee te schuren. De rijke Hagenaar heeft ftold genoeg om zich 't plezier van een kermis te betalen en hovend/en nog ziju arme btadgenootun vau de noodige kennis-duiten te voorzien VoiKi! Ja", zeggen anders jniti-kcrmismanncn. do kermis geeft aanleiding tot uitspattingen en dronkenschap." Zei,' eens, mijnheer, nu merk ik terstond, dat, gij cnr. voorstander zilt, van onze wereldberoemde urankwot. In zeker opzicht ben ik dat ook, maar ik hen het toch een beetje eensmet zekere lieden, die beweren dat er totnogtoe gccn droppel minder jenever wordt, gedronken, dan vroeger en dat we, zonder drankwct, maar mot een flinke politie, dis geen hand schoenen aan heelt voor dronken rumoev-makers, al even ver zouden zijn als nu, misschien nog wel verder. Maar, ziet ge, do tijd zal 't, moeten leoren wat onze geniale wet uit richt voor het EtoH'uüjk ca zedelijk welzijn ouzsr natie. Laten we 't beats er vau honen! Itif.us-schon wil ik wel verklaren, dat ik eau doodvijaud ben van straat-gerucht, wocit gehos en dronfcem.ins-gcbrul; ruaar dat is de zaak der politie; en 200 zou do afschal'ling der kermis wel eens hoofd zakelijk kunnen ncCi-komen op een r.uïeve bekentenis van onmacht van de zijde dierzclfde politie om hier en daar een handjevol brooddronken volk binnen de perken van 't straatfatsoen te houden. Ja, zoo iets kan liet vrcl zijn, ten minste ik ben scepticus genoeg om de philanthropische bedoeling dor afschaffers door ecu omgekecrdcn kijker te beschouwen. Nu heb ik waarlijk al zoo lang gepraat, dat ik peen tijd eu geen plaats meer heb om u iets te vertellen van Carré, van liascb, van ja wept ik 't! Eu nu zult go mij ten slotte misschien nog vragen of ik voor of tegen de afschaffing dor kermis ben. Om u de waarheid te zeegen. weat ik 'r zelf no% niet. Ik zal er eens overdenken. Als de kermis voorbij is, kan ik er misschien beter over oordeelen, dan nu ik nog onder dan indruk verkeer van de vreugde die me al die uitgedeelde kerrnis-fooien hebben verschaft. Pasquino. K ~N~S T. TOONEELVOORSTELLINGEN TE AMSTERDAM. Schouwburg Frascati": De Groot-Mayol. Paleis voor Volksvlijt: Watcrloo. liet was gocu onaardig denkbeeld van de IIII. Chivot en Duru een operette te ngeercn in Indiü. De groote Mogol" (nog liever Maijgol) was van ouds, in heel West-Europa, een spreekwoordelijk machtig, rijk, aanzienlijk Vorst: erfgenaam der oogverblindende weclderigheid van de Assurs cu van de Faraons. Daarenboven, wat wij van den slaperigen, afgeronden, plastischcn type der oude Indiürs kennen, gelijk ze door do nog voor-handen bArelieikunst zijn vereenwigd,gekompleteerd met enkelf» monstervovmeii, die er van over zijn, geeft ons wel het recht, een weinig it la Offciibnch te schertsen met do rrootwaardiglicidsbeMeeders in Delhi,

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl