De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1885 17 mei pagina 7

17 mei 1885 – pagina 7

Dit is een ingescande tekst.

412 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. deze afwisseling van Fyzionomie der ten-toon-stelling is een goed be^ ginsel, ook wanneer de smaakvolle stichter der kunstzaal-onderneming ruimere lokalen tot zijne beschikking hebben zal. Onder de,nieuw geplaatste schilderijen komt een aangenaamgenre-stuit van Allodi voor. Telkens als ik de 'verzameling te-rug-zie, word ik mér aangetrokken door de treffende natnur-waarheid en meesterlijke behandeling der NOS. 53?57 van den Heer Meyer de Haan. Merkwaardig is de inrichting der ?werkplaats van dezen kunstenaar. Een hooge, diepe en breede zaal, keurig iri XVIIe-Eeuwschen stijl betimmerd en met zulk een inrichting van zoldering en vensters, dat men er allerlei licht-offckt in kan verkrijgen. Ons land heeft sióli Reluk te wenschen, dat de Heer de Haan het besluit heeft mogen nemen tot zijn palet te-rug te keeren, dat sedert 11/2 jaar onaan geroerd, lag. Hij heeft, een kapitale kompozitie in den stijl der XYIIe Eeuw ónder handen, die den roem onzer schilderscholen zal helpen ophouden «u den blaam vau eenzijdigheid af keer en. A. Th. B. C. KOEKKOEK EN CALAME. Men schrijft ons naar aanleiding van twee aankoopen, dool' de com missie van het Dordtsch museum gedaan, een Calame en een 13. C. Koekkoek, uit Dordrecht het volgende: De hscren van het Dordtsch museum hadden voor eenige weken, op de auctie-Suermondt, den lof waar digen moed, goede prijzen to besteden. Wij betreuren het echter, ter wille van het goede voorbeeld dat zij trach ten te geven, hun geld niet beter besteed te zien. Schilderijen te koopen, die op aucties gewoonlijk goed betaald worden, en er dan ook den marktprijs onbekrompen voor over te hebben, is hot werk van iedereen; eene kunstvaardige commissie, eenige aanspraak ma kend op smaak en zaakkennis, en althans in staat eens in to zien, v.'at fijnere kunstrechters, als Ruskin, Fromentin, Thorégeschreven hebben, moesten zich niet laten verblinden door de vaak toevallige waarde, welke «Le kunstmatige prijsbepaling van opeenvolgende ancliën aan sommige schilders geeft. Wanneer de Hollamlsche landschapschilderkunst in Engeland en Franklijk als een voorbeeld van friscliheid on natuurlijkheid wordt geroemd, .heeft zij dit zeker niet aan pen D. 0. Koekkoek te danken; en bet is even onomstootdijk, dat in ecnu uitgezochte tentoonstelling van Franschs land schappen,'waar zijne tijdgenooten Corot, Dupiv en Eoussenu als halfgoden zouden tronen, Calame met [zjjno onberispelijke tcökenvoor!;cc!c!en meedoogeuloos buiten de deur zou gezet worden, /uien gefuilen ist schwer", niet alleen, maar ook geen zeer eervolle taak; do bcstuuideren ?»an een Museum vau Kunst in de f-tad vau Albcrfc Ciryp e u Ary Scheffer mogeó oorspronkelijker zijn en niet aan don leiband der vemlumccsters ?loopen. v. J. UIT BELGIË. Tooncel. ELiile, van 't seizoen. Kictnce iitzicltlcji. Van onze Brusselcche tooneelen heb ik u niet veel mccle to doelen. De kleine theaters spelen gewoonlijk nog een tijd lang voort, nadat, de Monnnïe reeds lang gesloten is. J)e Galeries heeft verleden jaar bijna den geheelcn zomer Le (our du monde en 80 jours gegeven en daarmede schatten gewennen. Alcazar daarentegen, reeds lang aan 't sukkelen, heeft zich van den winter door Der Bettclshidf.nt een tijdlang weer ge holpen, maar is opnieuw in deficit gezonken. 'li'tluCüunt paurre is toch te Duitsch om, gelijk te Berlijn, honderdmaal achter elkander gegeven te worden, 't Onderworp is ook misschien niet eens terrc a icrre genoeg om op een klein theater te trekken. Ondertusschsn word voor weinige maanden de Faw/Ci'ï7'e-scbouwburg geopend, alwaar tafrcelen wordeu vertoond, banaal en tevens pikant genoeg (gelijk eene slechte saus met veel peper) om aan do luitjes hunne verveling (e doen vergeten. Onlaags voerde men in het iiiélre des Gal'i'ics Saint I luiert (want aldus luidt de naam volledig) voor 't eerst Le Nouticr ac Saint-Guiynólet op, eene operette van oulraouche, op woorden van Bisson en CureauJattiot, want tegenwoordig x.iju er altoos minstens twee namen noodig om eenen zouteloozen tekst te verontschuldigen. Ik geloot' dat het niet noodig is er lang, of in 't geheel bij stil te staan. Niet dat het den heer Toulmouche aan talent ontbreekt, hij heeft dit reeds door andere aangename en sierlijke operetten bewezen, maar het ouderwerp behoort weder tot die soort van zaken, waarbij een gezonde, een voudige geest niet gaarna stilstaat. Daarom, leze-res, verschoon ik u van het verhaal. ' Het.... publiek heeft braaf gelachen om de geestige zetten van de bovenste plank en hcefc aan dea Moutie.r (dorpskevk) wezenlijk succi'.s laten behalen. Doch het. was geen succes d'sstimc, het was een succes de mépris, gelijk de csne persoon soms met genoegen de schande van den anderen betaalt. C'est tovjours aroir du succes ! Nauwelijks is de Monnalc gesloten, of er wordt, al reeds verlangend naar de heropening ?uitgezien. Het is onzon lezers bekend dat de directie verandert en de heeren Stoumon en CalabrésJ, de veeljarige bestuurders, d«or den heer Verduurt vervangen worden. Reeds zijn twee nieuwe werken ter opvoering bestemd, namelijk Gwendoline, dramatische legende" in twee bedrijven (3 tafereelen),.tekst van Catniile Mendus, muziek van Emmanuel Chabrier, dea welbekende» schrijver vau J^spana en Sulamnc, waarvan wij in den afgeloopen winter brokstukken op een concert poyii' Inire. hebben leeren kennen. De heer Verdhurt heeft echter plan, in de eerste plaats Sic Templcr va.n Henri Li tol ft' te doen opvoeren; een onderwerp zoo vele malen mishandeld als behandeld, dat door zijne duisterheid aan ds poëtische fantasie eene groote speelruimte laat en aan Fr. v. Schiller wel zou bevallen, wien de geschiedenis, naar zijn eigen zeggen, NureinMagazin «t für ffleine PhanUsie, uad die UegensUnde mussen eich gei'allen lassen, was sie unter meinen Handen werden (An Caroline Beuwitz, 10 Dec. 1788.) \Yij zullen bij eene volgende gelegenheid zien in boeverre dit past op den tekst van Litolffs opera. Brussel, 13 Mei 1SS5. M. A. UIT PARIJS. XXII. Eene herhaling van de tentoonstelling der Porlraiïs du siècle, waarover ik u niet lang geleden schreef, is thans werkelijkheid geworden. Het zal niet lang meer duren wie weet hoe spoedig zelfs dat gebeurt! of men zal ook een expositie houden des caricatures dn siècle; deze zal gewis niet minder belangrijk zijn dan gene. Want de caricatuar zal de satirische geschiedenis van Frankrijk weder in het leven roepen, eene geschiedenis, welke met bijzondere stoutmoedig heid doordringt tot het intiem bestaan van menschen en zaken, deze van alle uiterlijk vertoon en opsiering ontdaan aan de wereld laat zien en het ware gelaat van zijn masker ontdoet. Op zulk een tentoonstelling zal Andrf Gill zijn aandeel krijgen van den roem en d« verheerlijking, naast de groote meesters, in het gevolg van Daumier, Cham, Gavarni en andere groote kunstenaars met de teekenstilt. Hij maakte meer werk van do menschen dan van ds zeden en gewoon ten of de voorvallen van het dagelijksch leven. Geheel ia den geest van zijn geslacht, was hij verzot op personaliteiten. En het was hem gelukt de ironie weder in de mode te brengen. Zeer spoedig wist hij zich een naam eu gezag te verwerven, welke kunste naars van veel breeder en stouter vlucht langen tijd te vergeefs ondanks ingespannen arbeid zoeken te veroveren. Zou misschien juist de gemakkelijke en vlugge manier, waarop hij dat succes behaalde, hem aan het malen gebracht hebben? Zeker is het, dat hij geen schijn van nederigheid aannam, maar een recbtmatigen trots aan den dag legde over zijn snel verworven room. Verder werd hij door nog hooger eerzucht, geprikkeld, die echter geen bevrediging zou vinden. Want zijn talent als schilder werd sterk betwist, Lij zelf meende: mis kend. Dcs3 ervaring was het begin van zijne krankzinnigheid, die zulk een droevig vervolg leverde op zulk een roemvol begin. De val moest v/el even diep zijn als «Ie aanloop in het eerst gelukkig geweest was. Onze tijd maakt met alles haast. ..Kort voor zijn reis naar België, waar men hem spoedig op een eenzaam veld uitgeput van vermoeienis, half dood vaa koude en waanzinnig zou vinden, w;is hij mij, zegt Véron, op het bureau der Chwivari komen opzcckcn om mij zijn modewerking aan te bieden, welke ik mij gehaast LaJ rust beide handen aan to nemen. Dit scheen hem bijzonder veol genoegen te doen en, terwijl hij mij bij zijn verliek de banu drukte, sprak hij: Zoodra ik terugkom, ga ik hard voor u aan het werk. Zoo ben ik dan mi ouafzetbaar senator geworden. Daarop ging hij vr o olijk lachend heen. Weinige dagen later werd hij wezenloos teruggebracht voor altijd verloren voor de kunst." Zijn waanzin kon natuurlijk niats anders zijn dan wat bijna doorgaande do waanzin is van den tcgcmvoordigen tijd. Hij had een manie de gran deur. Korte dagen voor zijn einde had een der bewakers hem op de binnen plaats van Oharenton betrapt op de eene of andere overtreding van het reglement, waarover deze hem op vaderlijke wijze onderhield. Gill richtte zich in zijn gchecle lengte op en sprak op hoogen toon: Mo::t ik boete betalen'?.... Zeg maar hoeveel:' Eenmiilioen? D.'u'ir, gij kunt her, geld bij mijn bankier gaan halen. Daarop reikte bij met trotsch gebaar den bewaker een. vodje papier tos, dat een wissel moest verbeelden. Een milliosn! Ja, dat is de groote hersen-verwarrcr! dat de Minotaurus, die er reeds zoo velen heeft omgebracht ea er nog zoo menigeen zal ombrenger. '. Toen da epide.nie der panorama's in al haar hevigheid woedde, ver beeldde Gill zich kolossale zaken te zullen maken. Hij wilde een doek schil deren, waarop het ioul Paris van het vernuft, rijkdom, de elegantie en liet vermaak zou worden afgebeeld, een geschilderd Pantheon, en daar mede ganscli Europa gaan rondreizen. Helaas: de steen, die hem zou doen wankelen en vallen lag reeds onder zijn voet. Zouden sijn vrienden »og inderdaad zich eenige illusie gemaakt hebbon van zijn mogelijk herstel? Of was hot alleen om hem zelven nog eenige hoop (e geven, dat zij van tijd tot tijd ecniga geruststellende be richten in de dagbladen lieten opnemen? Want do waarheid was, dat de goneeshccren van het eerste oogenblik af de kwaal voor ongenecselijk hadden verklaard. Een kwaal, die sport voor sport de ladder van hei, verval doet afdalen en eindelijk haar slacht offer in dierlijkheid doet verzinken. Verleden Zondag volgden trouwe vrienden het stoffelijk overschot van den armen Gill naar het kerkhof van het dorp neen, nog treuriger, vau een der buitenwijken vaa dat vergeetachtig Parijs, dat Gill's naam reeds bijna verleerd heeft. Een andere beroemdheid op journalistiscb gebied bezweek eenige uren later. Dezen had de fortuin tot het laatste toe toegelachen, en de heer August Duinont is onverwachts gestorven, terwijl hij zijn laatste schepping, den Gil Bias, in vollen voorspoed achterlaat. Ik ken, zegt Véron, geen gewaagder en hachelijker bestaan dan dat van iemand, die een dagblad opricht. Deze Warwicks, die zoo dikwijls de scheppers of makers van koningen zijn, betalen gewoonlijk de beroemdheid, welke zij anderen verleenen, heel duur. Geen delicater onderneming clan het winnen, het piikken van Pu bliek, wiens grillen en nukken onmogelijk zijn te berekenen of na te gaan eu dat morgen even ongedacht als ongemotiveerd de beelden verbrijzelt, die het laedea vereert.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl