Historisch Archief 1877-1940
No. 412
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
regeering der Republiek herstel harer vroegere rechten verkregen heefb, die haar
in staat stelden zicU aelf t9 administreercn, zonder andere tiiBaelienkomst dan dis
van Aan Staat, krachtens het rloor hem verleende subsidie;
Aangezien de benoeming van een directeur een overschrijding van beveegJhoid
ii, te moer daar da Eaad van State cle reorganisatie van de ComitéFranraue
in handen heeft;
Aangezien er periaiflum in moru is, daar er tegen aüe verwachting con directeur
is benoemd, die allicht de Comédie kan ruïneeren;
l)at, in afwachting van cene actio die voor de rechtbank tegen hom zal ingesteld
Voiclen;
Het adviseerend juridisch comitügehoord;
Ik den heer Arsèno Houssaye heb aangezegd, dat tts sociét.iires zich mot nl'o
rechtsmiddelen, die hun ten dienste staan, tegen zijne administratie verzetten, dat zij
hem met zijn persoonlijke goedevoa aansprakelijk stellen, en voorloopig eene som
van 100.0CO francs vragen, die zeker slechts een zeer gering doel van da te lijden
gebade vertegenwoordigt.
Arsène Houssaye antwoordde een jaar later niet de volgende triomfan
telijke sommatie:
Aangezien een jaar geledon, de Heeron soeiétaires van hot Théatre Francais, aan
den Heer Arsène Houssaye, die tot diveoteur benoemd was, terwijl de Heerou ia
Republiek wilden Wijven, hebben doen aanzeggen, dat hij zich niet met hun Zikea
bemoeien zou, op straffe van f 100,000 francs schadevergoeding;
Aangezien zij hem verantwoordelijk gesteld hobbon voor don onvcrmijdolijlicn
ondergang van den schouwburg onder een ilooïden Staat benoemden directeur;
Aangezien, ondanks ds noodlottign richting, door Arsüno Houssaye aan dien
schouwburg gegeven, door hot opvoeren der werken van Victorïugo, Dumas, Musset,
Augier, Gozlan, Ponaavd, Scribe en andera prulsclrrijvers, vrienden van den directeur;
Ondanks net benoemen van Offenbaou tot directenr van het orkest, hetwelk eenise
violen meer gekost heeft;
Ondanks de verkwisting in decoratief en costnmes., waarbij raon opgemerkt heeft
Gobelinbehangsels, Eoule-meubelen, een echt dójeüncr met Champagne en anders
schandelijke dwaasheden;
Ondanks het hoogcr bezoldigen, zoowol van de pcnsiontiaires als van het overig
personeel;
Ondanks de verontwaardiging van hot publiek zelf, dat tbana over mulüge tapijten
zijn plaats bereikt en bij do prtmitres zijne programma's o\> satijn gedrukt ontvangt:
Ondanks al deze uitspattingen er nog 100,000 francs te verdeelen valt;
Sommeert de He o r Arscne Hon«sayc de sociftaii-es, om binnen de 21 uren linndeol
daarvan te komon in ontvangst nemen.
Men kan zich voorstellen, dat Arsène Houssaye er genoegen "in gehad
heeft deze geestige revanche nog eens in herinnering te brengen.
Esn aader belangwekkend hoofdstuk vormt een dag van erin
toonecldirecteur", vol litteraire bijzonderheden, natuurlijk niet zonder hier en
daar eene boosaardige opmerking.
Het eerste deel bevat nog onuitgegeven verzen van Théophile Gautier
Deze kwam Arsüne Houssayo opzoeken en vond hem niot thuis... Op
de tafel lag een bock, Lc screent sozis Vhcrl)c; Gautier schresf er op :
O aovpcnt fngitif, que n'cs-tu dans ioa U-on!
Ja vondrais bien to voir, mais oVt te troaver ? Ou?
Thuis gekomen vond Arscne Houssaye het autogram, en schroef ei' onder:
Vions me voir sorpeuter, car jo sif.le et je rampa
Devant nna beautüqui m'allume sa ramp e.
Théophile Gautier schreef weer:
O Des Grieux! Jo sais Ie nom do ta JTanon:
C'est Niüon, qui jair.ais lic uit ui oui ni non.
Houssnye antwoordde:
Oui, c'est el! e: vior.s done souper, car on frloiSSS
Douze ortilans pour toi, capitaiae racisse.
JEu Tbéophile tot slot:
Douze orlolans, c'est pen pour uu rtoèle. Enfin J
Je mangerai Ninon au dessert si j'ai faim.
Dergelijke citaten komen er vele voor in de Confessions \ ofschoon niet
van zooveel waarde als de Con/'efsions van Jeau-Jacquss of die van
Alfrcd de Musset, zuilen zij druk gelezen worden.
Scaramouche (XVII.)
LOSSE BLADEN
Vit Professor CULIXARLS' Letterkundig Receptenboek.
III.
GATEAU -i la Dr. J. TEN BRTNK,
Neem oude poëten
Vol stof, half vergeten,
En stoof die wat op.
Een dosis memorie
En zin voor historie
In 'n ijzeren kop.
Laat zachtjes dat snerkenj
Maar laat ieder merken
Hoe ffoccl gij dat doet.
Maak 't mengsel recht kruiïgj
Met ajuin ook wat uiïg,
Door honig wat zoet.
Sla dan veel geleerdheid
Wat gemanieerdheid,
Te- saam in de pan.
Roer-'t om. Als 'fc mislukte
O lieer! wat een drukte,
Het brandt zoo gauw an.
Neem dan Franscïie vruchten,
'Wil de pitten niet duchten
Al zijn ze wat ruw.
Dat is om het even;
't Is slechts om te geven,
Wat smaak en wat jas.
NB.
Laat 't deeg in de zon staan,
Zeer snel zal het opgaan.
Sprei 't uit op de plank;
Dan kunt gij het rollen
Tot, voedzame bollen
Of brood: versch en blank.
Maar breek eerst oon brokje
Van 't deeg. Biet een stokje
Vanille of twee
Kol 't uit, tot hot losjes,
Erg luchtig on flosjes,
Wordt dun fcuilletcc.
Een korst voor citaten,
Critiek-preparaten
Of actualiteit.
Om 't geheel te orneeren
Kunt ge veel cursiveeren,
Dat geeft appetijt.
Vorm nu uiterst handig
Met smaalt en verstandig
Dit al tot i'én taart.
Tïestrooi dio niet suiker,
Sier met lintje of ruiker
Haar op., naar den aard.
Deez1 taart op te snijen
Op promotie-partijen,
Ofiicienle dineetjes
Of akadeniische Thi'etjes.
DE KOOPMAN VAN VENETIË.
In T/ger's Kscncll de con'cs populaïres Sluvcs komt cene Servische
legende voor, die weder kan diene* bij de studiön omlrent Shakespcare's
bronnen. Zij toont verband met de Sbyloek-intrigue in den Koopman van
Vcncllv. Het origineel is het eerat gedrukt in het Crontisehe tijdschrift
K'jlo (131.7, Ho. G), en is sedert nergens oTsrgcnoraen. Léger noemt, haar
Ken (IrncJimc tong, en vertelt haar aldus:
Een jongman, Omer, wenschte de schoons MeJïa te huwen, maar hij
had geen geld. Hij ging dus tot een Jood, Issakar genaamd, en leende
van hsm dertig beurzen, op voorwaarde dat, indien hij na het eind van
zeven jaren het geld niet kon terugbetalen, do Jood, in tegenwoordigheid
van den Caii, hem cone drachme van zijne tong zou mogen uitsnijden,
Hij trouwde, en r,a zeven jaren had hij geen enkelen stuiver, veel minder
derlig beurden, 021 den Jood mede te betalen. Hij begaf zich dus naar
don Cadi, Heer terneergeslagen, ten einde zich een drachme van de tong
te laten afsnijden.
Zyn vrouw echter, ofschoon hij haar nooit een woord er van verteld
liad, had alles begrepen, ca vóóv den dag des oordeels was zij naar den
Cadi gegaan, en had hem zulke fraaie geschenken gegeven, dat hij gereed
was, haar alles toetcstaan, wat zij zou verlangen.
Sra mij dan toe" ziido zij, .,dat ik Vrijdag gedurende een uur in uwen
rechte; stoel zal mo£cu zitten''.
Op mijn woord als Turk" antwoordde de Cadi, als gij er lust in hebt,
moogt ge er wel een gcheelsn dag in zitten".
Toen dus de Vrijdag kwam, kleedde zij zich in het gewaad van den
Cadi en zetta zich in zijn rechterstoel, en toen Orncr en de Jood ver
schonen, rookte zij eene wijl, als in ernstig gepeins verzonken, voort, en
vroeg toen, wat zij verlangden. Do Jood legde de voorwaarden der
verbintenis uit, en Oaier sprak deze niet tegen. Welnu", sprak toende Cadi
tot den Jood, snijd liet er uit, maar pas op, dat gij niet meer dan een
drachme wegsnijdt. Want weet, dat als gij iets meer of iets minder dan
eene drachme wegsnijdt, gij veroordeeld zijt." De Jood dacht daarop over
do zaak na, en z?ide. dat hij dan liever Omer zijn geld wilde laten be*
houden, en zijne tong er bij.
Haal den beul!" riep ds Cadi. De bsnl kwam. Nu," zeide de Cadi
tot, den Jood, snijd de drachme tong er uit, of ik laat u het hooft
afslaan l" De Jocd viel op zijn knieën en bad en smeekte den Cadi, hem
van de verbindtcnis te ontslaan, en zelf dertig beurzen van hem aan ta
nemnn. ;.^ijn hoofd er af l" zaiuo de Cadi. Thans kwam Omer
tusschenbeiden en smeekte hsm om genade voor den Jood. De Cadi schonk hem
dus heb leven, en nam da dertig beurzen. Omer en de Jood dankten den
Cadi voor zijn oordeel, prezen zijn verstand ea verlieten het rechthuis.
Toen verkleedde Meïra aich spoedig en liep haastig naar huis, waar zij
vóór haren man aankwam. Omer, thuiskomende, vertelde haar wat ei*
gebeurd was, en hoe God en de Cadi hsm van den Jood gered hadden,
..Het is zulk een lieve Cadi!" zeide hij.
.,Is hij liever dan ik?" zeide zijne vrouw glimlachend, en toonde hem de
dertig beurzen. Omer weende van vreugde en hield sedert dien dag nog
driemaal meer van zijn vrouw dan to voren, en deed altoos wat zij hem
zeide. Zoodoende werd hij zeer rijk."
Hen ziet dat Portia hier niet voor advokaat, maar voor rechter speelt,
CRÜELLE ENIG-ME
vau Paul Bourget.
Evenals meer romanciers, ia Paul Bourgefc begonnen met gedichten te
schrijven, die in drie bundels het licht hebben gezien. (1) Daarna heeft
hij zich aan de kritiek gewijd en onder den titel Essais de Psychoüogia
contemporaine" een vijftal studie's vol diepe fijngevoelde opmerkingen,
over eenige groote figuren in da fracseho letterkunde geschreven.
Ofschoon op enkele plaatsen wat te diepzinnig, is dit werk toch uiterst,
merkwaardig. Vooral de studie over Baudclaire laat ons den sckrgver
van de Flear.3 du MaP onder het juiste licht zien.