Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Voorts zijn aangenomen de bekende wellen op de
lariefsvcrhooging, die alzoo binnen kort (sleehls de keizerlijke bekrachtiging
ontbreekt nog) in werking zal komen, en een nieuwen druk zal
leggen niet op den buitenlandschen producent, zooals de agra
riërs zich in hunne protectionistische droomen voorspiegelen
maar jop den inlandschen verbruiker, in casu de uitsche onder
danen en wel speciaal op den minder gegoede onder hen. Te
hopen is het (eu de verwachting is zeker niet geheel ongegrond)
dat de stijging van de prijzen der eerste levensbehoeften, inzon
derheid van de broodprijzen, die de naaste toekomst onvermijde
lijk zal brengen, de protectionistische politiek van den
Kijli£kanselier spoedig (en dan voor goed) impopulair zal maken.
* *
*
Uit Spanje en Italiëvalt weinig bijzonders te vermelden. De
onderhandelingen tusschen Spanje en Engeland, omtrent wijzi
gingen in het tusschen hen bestaande handelslractaat, hebben tot
niets geleid; zij zijn zonder eenig resultaat afgebroken. Deze
uitslag heeft, zoowel te Londen als te Madrid, niet weinig opzien
gebaard.
Italiëhoudt voortdurend een begeerig oog gevestigd op de
Roode Zee, en zou, naar alle waarschijnlijkheid, volgaarne bereid
zijn om de schijnbaar geliquideerde Soedan-affaire te conlinueeren
indien Engeland en de overige mogendheden daartoe verlof wilden
geven. Voorloopig zal het zich echter dit genoegen moeien ont
zeggen, tot tijd en wijle het John Buil zal behagen, om hair mot
deze zoo begeerlijke (T) taak te belasten.
*
* *
?i*
?*De opstand in Canada is, hoewel nog niet onderdrukt, sedert
eenige dagen een gunstiger stadium ingetreden, liet hoofd der
rebellen, Louis Riel, is gevangen genomen en naar de tent van
generaal Middleton overgebracht. Met hem is de kracht van het
oproer gebroken, en de onderwerping der Indiaausdie stammen
zal nu, naar alle waarschijnlijkheid, spoedig volgen.
B i
K ar &, A ar
De conservatieve partij is niet dood.
In langeu tijd hebhen zich de hoeren van de behoudende politiek niet
ZVO dapper geweerd als deze week.
.De heeren bchimmeJpcnninek en Oorver Hooft varen niet vn.ndcbr.au.
Blijkbaar wilden zij tooncn dat de koluniaal-cocscrvatievo staatkunde
niet met den heer Wintgens in hot politieke graf is gedaald.
Toch konden zij ons het gemis va-u den lieer Wintgens niet geheel ver
goeden.
Wij verloren een reeks van citaten.
Met een zeer gelukkig gekozen citaat ving echter de hoer Keuchemus,
ter vergoeding van 't gemis der bloemlezing van den heer \Yiutgem, zijn
rede over het voorstcl-Van Dedem aan.
Hij herinnerde wat Bilderdijk aan den hoogleevaar Tyderaan schreef
over het nut van den knollenboer, die voor ceu citroenverkooper doorgaat.
Zelfs zonder deze herinnering zou ons de rede vanden hoer Kouchenius
djt beeld voor oogen hebben gebracht.
Het nut alleen bleek oiis niet.
Als wc toch den Christelijken staatsman, ia vurige liefde voor Indië,
de billijkheid van een restitutiestelsel eu van 't breken met de
baligslotpolitiek hooren verdedigen, maar de practische toepassing- van die
billijkheid zien verschuiven tot na de herziening der comptabiliteitswet
en tot na de invoering van de iinancitcle autonomie van Indiëdan
ontsnapt ons 't nut om ons zoodanige knol voor een citroen in liaiideu
te laten spelen.
-Ook de heer Van Baar begint als koloniale specialiteit te poseeren.
Het wordt inderdaad bedenkelijk.
Dat mannen als Van Baar en Haffmans over Indische aangelegenheden
moeten stemmen is reeds gevaarlijk genoeg.
Als zij bovendien nu nog hun licht willen doen schijnen, dan kan het
niet missen of de Kamer loopt gevaar door de bedrieglijke duisternis
geheel te water te geraken.
Waarlijk het wordt tijd dat de Kamer maar liever van het Indisch bud
getrecht wordt ontheven!
Wat zal de heer Van der Hoeven na de verwerping van het vooratel-van
Dedem zeggen?
Hij riep zijn medeleden toe: weest eerlijk'. Als gij geroepen wordt om
uw votum uit te brengen, laat ieder zich dan afvragen: wat is goed, wat
is rechtvaardig, of, wat volkomen hetzelfde is: wat is politiek verstandig i?
En voegde hij erbij dan zal de wet worden aangenomen.
Quaeritnr: de wet is niet aangenomen; was de Kamer nu niet eerlijk?
Vroeg men zich niet af wat goed, wat rechtvaardig, wat politiek verstan
dig is?....
De Voorzitter der Kamer gaf deze week weder eenige doorslaande
bewijzen van lankmoedigheid.
Hij liet niet alleen toe dat zijn vriend, de heer Keuchemus. de geheclo
koloniale politiek, met Atjeb-corlog, Uilliton-contract, pandrecht-ordon
nantie enz. bij kot voorstel-van Dedem te onpas bracht; maai'hij gedoogde
zelfs dat tusKchen de heeren van Dedem, van der Linden, van der
lloetoe;
laat;
ven, Lohmaüe. a. geheele conversaties bij wijse van interrupties werden
gevoerd.
Conversaties zelfs tusschon drie leden tegelijk.
Bij de interpellatie over het Fransche handelstracaat wilden de heeren,
Bahlmaun en A. van edem volstrekt niet toegeven aan het denkbeeld
om het verlaagde invoerrecht voor kartonnen dozea in Frankrijk te
laten varen.
Do ut des zeiden zij.
Tegenover deze concessie moeten wij iets anders vragen: bij voorbeeld
de vrijheid om den wijnaccijns to verhoogen....
Hebben mannen, die zulk oen ruil in ernst in overweging geven, niet
reeds door zoo schromelijke miskenning van 't beginsel van equivalent,
alle aanspraak verloren op 't recht otn over economische aangelegenheden
mCc te praten.
ONZEBLADEN
Het optreden van den Groningachcn hoogleeraar Van der Wijck tegen
het neutraal onderwij.', . in verband met het voorstel van grondwetsher
ziening dat art. 191 ongerept laat, brengt de schoolquaestie weder op
den voorgrond. Wat al pennen in dezen kamp reeds mogen stomp zijn
geschreven, onvermoeid blijven de schrijvers, et Handelsblad, het
Wagcningscli Weekblad, da WcrkiMwsbode, De Tijd, en De Standaard be
handelden deze week de quaestie.
Ook wat het kiesrecht aaug^at werd de herziening der grondwet in het
Handelsblad besproken, eu tegen den wensch van dit orgaan om den
gezeten werkman stemrecht te geveu toekende het Haagsche Dagblad
protest aan.
Het kiesstelsel vond wederom bespreking in de Arnliemsche Ct. Een
tijdelijk middel om in den nood te voorzien, waaraan Heemskerk's wijzi
ging der kiestabal wil tegemoet komen werd in ons Dagbéa,d uiteengezet.
Daar werd ook het defensie-ontwerp Schepel besproken, dat thans ia de
Tweede Kamer aan de orde is.
Do liberale Unie werd in verschillende bladen besproken. Zoowel de
AinstcrJamsehe briefschrijver der Arnhewsche Courant en de Maasbode
als hut Waf). Weekblad on Dz btandaard gelooven, niet aan een ernstigen
wu-kk'.itig dier veietuiging on zyn van oordeel dat Mr. Levy's uittreding
uit het bestuur do laatste slag is, haar toegebracht.
UIT HET HAAGJE.
XXXIII.
Aebtüen-honderd-vijt'-en-tachtig, eu de kermis zeeg ter neer,
Athttien-honderd-zes-en-tachtig, en de kermis was niet meer.
De,:e navolging van Da Costa is uu zoo bijzonder fraai niet, dit stem ik
misschien is ze wel leelijk, maar op de waarheid, vooral van den
.ca i-ego! valt niet veel af te dingen en dit kan niet altijd van de
mooiste poü'.ie. gt-Kcgd worden. De Ilaagscho kermis ging Maandag-nacht,
klokke twaalf, uit als een nachtkaars; men zou gezegd hebben van pure
verveling, maar dat kan niet. Ik zou deuken van vermoeienis, want ik
verzeker u, dat de Hagenaars 'm ditmaal katoen hebben gegeven. Geen avond
gi'jg er voorbij, of alle spellen en theaters waren zoo vol, dat het een
wonder mag boeten, dat geen van die houten tenten, door den druk naar
buiten van de in elkaar geperste menschen-massa, met donderend gekraak
uit elkaar is gevlogen als esn vat gistende drank.
Nu zal ineu zeggen, dat onze Hagenaars, evenals gewone menachen die
lan? kt:mis hebben gehouden, een landerig gezicht zetten en zuchten om
de ver... dronken dubbeltjes. Alles behalve: de Hagenaar is, in ziju hoe
danigheid van grove diaruautslijjjer, een te groot wijsgeer om te treuren
over het bekende soort dubbeltjes dat nooit meer terecht komt.
Boveudien heeft hij in zijn sehoonen Heg zoo vele mildvloeiende bronnen
vaa troost. allereerst de lieve straat die hij zoo innig bemiut dat hij
geen tijd heeft om zich 't hoofd te breken met versuoepte kennis-duiten.
Ook weten we immers, dat zo hem in den weg zaten; hij had te veel van
dat goed en nu is hij blij dat Carréen consorten hem van dien ballast
hebben ontslagen.
Cairo is ook Wij, denk ik, want zijn afscheidsgroet" in de kranten
aan het Ilaagsche publiek eindigt met de navolgende roerende woorden:
Met de bede, ons tot onzen terugkeer een vriendelijk aandenken te be
waren, noem ik mij met aanbeveling en hoogachting, Oscar Carré, Dir.
enz." De scherpzinnige lezer zal hier, zonder veel inspanning van den
geest, tusschen de regels door kunnen lezen, dat onze groote Centaur het
geheimzinnig plan koestart ons het volgend jaar weer met een bezoek ta
vereeren en dit zou hij zeker niet doen, ware hij niet uiterst tevreden over
den oogst dubbeltjes die het te rijke flaagsche publiek hem is komen
brengen.
Thans, dames en heeren, zijn we tot onzen normaal-Haagschen of
Haagsch-normalen toestand teruggekeerd en de liefhebbers van wandelen,
waaronder ik ook behoor, begeven zich weder kalmpjès naar buiten,
als ware er niets gebeurd, en vermeien zich in de schoone natuur, die bg
dit liefelijk lenteweder inderdaad verrukkelijk ia; maar men dient een
overjas aan te doen, liefst een dikke, want voor een demi-saison is 't
nog wat vroeg; die kunnen we waarschijnlijk eerst tegen den 21n Juni
gebruike»., op welken datum, volgens deu Ilollaudschen almanak, de zomer
begint.
De kermis mot al haar aangename beslommeringen, en kort te voren
de opening der Passage tusschen twee haakjes: die Passage ziet me
er precies uit als wil zo denzelfden weg opgaan als de Overdekte Markt,
namelijk den weg der doodgeborenen hebben me belet over een geval
te spreken, dat ik nu niet meer zou durven aanroeren, zoo oud is 'fc
al, ware't nist dat het opnieuw werd opgerakeld door een hooggeplaatst
rechterlijk ambtenaar, die er niet genoeg van schijnt te hebben. Ik bedool
die aardigheid van Renige oflicieren der Nederlandsche ruiterij in het Caf
Francais, een dood-onschuldige studentengrap op zich-zelf, bestaand»
in het afranselen van een burger, het maken, van esnige scherven en
ba