Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 413.
voor eenigen tijd tóe te vertrouwen, het publiek in de gelegenheid stellen
er, zouder dat men hun een offer van tijd vergt, van te genieten.
Naar wij vernemen, heeft de Heer Spin ook een gezicht laten schilderen
op den N. Z. Voorburgwal in den tegenwoordigen toestand. Het talent
der voorstelling kan even groot aijn; maar onze $seu.do-avemic zal
onttolkt schjjnen naast dit levendige Goudsche veer.
Onder de later ingekomen stukken is ook nog te vermelden een
grootsche waterval uit Opper-Italië", van den beroemden Lindlar.
22 Mei. Alb. Th.
ALBUM-TEN-TO ON-STELLING IN DE PANOKAMA-KUNSTZAAL.
Men weet, dat, ter versterking van het kapitaal door den bominnelijken
dichter J. L. Wertheim aan de Tooneelschool vermaakt, de filanthropische
vereeniging Schlaraffia een album bij elkaar heeft gebracht, hoofdzakelijk
bestaande uit werken van schilders, letterkundigen en toonkunsteuaars,
dat een aanzienlijke waarde vertegenwoordigt en dat thands in de
kunstzaal van het Plantage-Panorama ten-toon gesteld is.
Niet om mee te doelen, dat er 20 handteokeningen of andere bewijzen
van belangstelling van vorstelijke personen in deze verzameling gevonden
worden ; niet om te verhalen, dat 193 staats- en krijgslieden, geleerden,
dichters uit verschillende landen zich epigrafiesch ia deze verzameling
laten vertegenwoordigen ; niet om 015 ta merken, dat er onder de 226
voortbrengsels der beeldende kunsten zaken van minder en meer waarde
zijtt ; niet om er ous in te vei'heugen, dat eist minder dan 98
toonkuustenaars en tooneelisten hier acte de prcsencc doen : maar om hulde te
brengen aan den Heer W. D. Th. van Werkhoven, die met ongeëvenaarde
gver en takt, met ' groote opofferingen, dezo verzameling bij-een heeft
weïen te brengen, namen wij er hier een oogenbük het woord over.
Zelden zag men een déoouement als dit.
Zoo'n voorbeeld is aanstekelijk. Do Panorama-Vereeniging heeft alle
kosten der ten-toon-stelling voor hare rekening genomen. Al uo ont
vangsten worden dus integraal bij hefc to vormen fonds gevoegd. Do
voorwaarden der deelneming aan do te houden verloting kent mea uit
do bladen. De AmstcrdamscJic Courant heeft eens smaakvolle bloemle
zing verkrijgbaar gesteld uit de verzamelde literarische bijdragen.
De Heer Direkteur dor Panorama-zaal ontvange ons kompliment voor do
oordeelkundige wijze, waarop hij de iteekeningeu heeft doen encadrccrcn
en de praktische inrichting dezer gcheele allermerkwaardigste ten-toon
stelling. A. Th.
UIT PARIJS.
Ai ware er ook het grootste meesterstuk ontdekt geworden, al hadden
we ook eea onzer grootste beroemdheden verloren, ja al had zelfs hot
weerglas der sombere politiek ons een orkaan voorspeld, dat alles zou
het valt niet tegen te spreken niet het minst de aandacht hebben
getrokken va» onzen Parijschou Iceglooper, wiens gansehe ziel nu eenmaal
was ingenomen door het feit, dat de Torpccloboot No. 63 te Parijs ver
wacht werd.
Wel had men hem van te voren ervan verwittigd, dien Iceglooper, daf. een
torpedoboot van buiten gezien, veel gelijkt op een uier kano's van
Asuióres; wel had men hem erop voorbereid, dat hij met al zijn
nieuwsgierirrheid niet verder komen zou, want dat hij geen toegang zou krijgen tot
de geheimzinnige ingewanden van dien kleinen verderf-aanbrcnger, tin dat
hij bij gevolg, zeer verstandig zou handelen met rustig thuis te blijven
of naar het Bois te gaan en daar zijn hart nog eens op te halen aan de
seringen, die spoedig uitgebloeid zullen zijn.
Blaar onze straatslijper heeft zich aan geen raad gestoord. Dij meer dan
honderdduizend exemplaren is hij naar do Seincboorden gevlogen en heeft
daar post gevat op den Pont de la Concorde of op het terras der Tuücriecn.
Een nieuwe editie van het oude kijken naar een muur, waar achter men
weet, dat iets gebeurt. Een veel verbeterde editie zelfs, want er gebeurt
hoegenaamd niets in die torpedoboot. Dat weet men eu tcsh gaat men er
heen.
Waarom gaat men erheen:' De zucht naar het onbekende! De bekoring
vap bet wonderbare:
Daar hoopen zich duizenden bij duizenden opeen en winden elkaar op
door tegen elkander te zeggen: daar binnen in dat echeepje, in dat
Botendopje moet een ding zijn, dat het grootste schip m de lucht kan
doen, vliegen !
Pat denkbeeld van verwoesting oefent een zekere toovermaeht uit op
den nienschelijkea geest. Het grijpt hem aan, houdt hem in spanning.
Laat iemand, onverschillig wie, een doos zien eti zog hem, dat daarin
een -geneesmiddel is, dat vele kwalen kan genezen, die iemand zal dat
doodbedaard aanhooren en zich onverschillig voor doos en inhoud tooncn.
Maar laat bem dezelfde doos kijken en vertel erbij, dat daar genoeg iu
zit om vijftig huizeu en driehonderd menschon iu de lucht te doen
vlicgeg, daa zal hij terstond de grootste belangstelling toonon eu mat aan
drang vragen: toe, laat nu eens kijken!
Deze trek doet ons nu juist geen eer aan, want zij bewijst maar al to
duidelijk, dat ons het tijgerachtig eleuieut uiot ontbreekt. Maar dat is uu
eenmaal niet anders.
En wat nu die Tomedoboot No. 68 zelve betreft, ik vraag niijzclveu
nog steeds af, wat die eigenlijk te Parijs komt doen?
Misschien zal ze mij antwoorden, dat zij de noodige stof aan de dag
bladen komt leveren.
Dit zou zonder twijfel een heel aardige attentie van haar ziju, maar
kan dat nu de waro reden wezen?
Ik houd 't ervoor, dat er ia het nieuwe ministerie een geestig man zit,
die overtuigd is van het groote uut van afleiding eu verstrooiing. Van
daag houdt nioa ons bezig met een torpedoboot. Morgen zal men ons
weder niet wat anders amuseoren. Louter om ons met schik don
slapengen tijd vóór de algemeen» verkiezingen te doen doorkomen.
Die manier van regeeren zou al niet veel dommer ziju dan de andere, j
misschien zelfs wel zoo vernuftig als de rest. De politiek toch sleept on»
mede, doet ons afdwalen, overstelpt ons, bedwelmt ons. Men zou ieder
een, die ons aan hare overheersching vermocht te ontrukken, moeten
zegenen!
Na de Torpedoboot No. 68 heeft niets Parijs zoo zeer in opschud
ding gebracht in de laatste dagen als het proces Gounod-Wddon.
Wees maar gerust, zegt Véron, ik bemoei mij nooit met familiegeschil
len, ook niet op papier. En ook zou ik die zaak niet aanroeren ter wille
dier weinig interessante Engelsche vrouw, welke niet zooveel volharding
aan hare wraakzucht toegeeft, maar de kroniek mag nu eenmaal een zoo
geruchtmakende zaak niet eenvoudig met stilzwijgen laten voorbijgaan.
Ik heb, zegt hij, die mevrouw Weldon maar eens van mijn leven ont
moet. Het was te Spa, tijdens de Commune. Zq was daar met Gounod eu
haar man. Het kwam mij voor, dat zij meer had van eea man dan van
een muze.
Haar toilet was meer dat vau een man dan van een vrouw, en naar heb
scheen was zij zoo wars van al wat coquetterie mocht heeten, dat de*
zindelijkheid bijna recht had zich erdoor beleecligd te achten. Geen won
der, dat clio onbekende op mij den indruk maakte van een
uitmiddelpuntige, die alles deed om maar de aandacht van hare ongeving te trekken.
Toen was er nog geeu sprake van een proces tusschen haar en den
maestro. Verre van dien! Wat kunnen die wereldzaken toch gek loopen!
De reporters hebben ons medegedeeld, dat Gouuod nu verklaard heeft
vast besloten te zijn zich op te oiferea, dat hij de door mme Weldon
tegen hem ingestelde vervolging aanneemt als een door de voorzienigheid
hem opgelegde straf, dat hij bereid is zijn leven te eindigen in n kluis
met een kruik water en cou korst zwart brood, wanneer het blijkt, dat
de .Geldelijke eischen van die verschrikkelijke Anglaise hem tot aulk een
uiterste brengen.
Gounod is nu eenmaal iemand van een zeer levendige verbeelding, die
zelfs knus ziet om gezegeld papier in poëzie om te zetten. Er is geen.het
minste» geva;:r, dat het tot het vochtig stroo van een kloostercel moet
komen om de zaak geschikt te krijgen. Die Weldon heeft haar tweehon
derd vijftig duizend francs nog niet in handen. Heeft men te Londen
rechters, ook te Parijs ontbreken die niet.
Maar Gounod houdt van comedicspel. Hij weet terstond den
dramatischca kant van alles wat hem overkomt. Hij zal wel wedsr tot kalmte
komen, misschien is dat reeds gebeurd.
Ia ieder geval kan men uit deze geschiedenis een moraal trekken, en
Wbl deze: dat onze Fransche componisten verstandig doen met Engelsche
zangeressen te wantrouwen. 13ij ous scliijat de muziek de zeden der zan
geressen zachter te maken, zij kemien ten minste niet zulke onverzoen
lijke wraaknemingen'.
Het schijnt wel, dat de pogingen om aiju tijdgenooten te vermaken
gaandeweg minder voordeelig en aangenaam worden.
De statistische opgaven aan de commissie voor het budget zijn daar om
dit te bewijzen. O, ze ziju hartbrekend dia statistieken!
De nieuwe directie der Onéra heeft reeds binnen enkele maanden de
eer om ons melodie te mogen schenken, met een bondcrd-viji'tig duidend
francs nijgen bcfa'cn. Dat is liet bedrag van het oih'cieele deficit.
En dan zijn er nog lui, die hardnekkig op hun stuk blijven om een kleine
Opéra op te richten!
Aan do Opéra-Comiquc, waar de heer Carvalho toch wonderen van
activiteit verricht, heeft men het belachelijk sommetje van twee duizend
francs als winst van de laatste campagne aan te wijzen.
O, iu de muziek is de Jcrachl
Eu nu zijn de toelagen er nog. Ga eens na, wat dat zonder deze zou
moeten worden!
Ik weet wc!, dat cle chobra en mede gemoeid is geweest en dat deze
een vrueselijke sta in-den-\veg is. Maar ook als men dezen er buiten laat,
staat men toch voor een toestand, dio alles behalve rooskleurig is. Het
ontbreekt ook nu niet aan een menigte knappe doctoren, die allerlei mid
delen ter genezing aan de hand doen, maar ronduit gezegd, ik geloof'niet
dat er een zal baten de kwaal valt niet te verhelpen.
Zij zijn langzamerhand zoover gekomen, door het misbruik en de dwaas
heid der sterren.
Vroeger ging het publiek naar de opsra om het stuk te zien en te
hooreu. Tegenwoordig stelt het in niets meer belang dan ia de diva, die
erin optreedt of in dea luidruehtigen tenor, die er explosie ia maakt.
Dit betreurenswaardig stelsel heeft zijn vruchten gedragen. Diva's en
tenoren voelden >iich heer eu meester van het terrein en hebben daarom
hun eischen steeds booger ca hooger gesteld.
Graag of niet. Wilt ge mij niet hebben, ook goed! Dan gaan we naar
Amerika. Daar wil men ons gaarne hebben en betaalt inen ons wat we
vragen.
Redt u uu eens uit die nioeielijkheid als ge kimt.
Maar dat kunt go nu eenmaal niet. Waarachtig, we zijn nog lang niet
aan het end van de ellende!
, Ook de galanterie heeft haar sterren. Wat zal ik u zeggen, wij
leven uu eenmaal in de eeuw der sterren.
Eeiiüuit die galante wereld heeft, na een tijdlang zeer in de mode ge
weest ts ziju, dezer dagen; hare zaken geliquideerd. Om welke reden?
Onbescheiden reporters vcrhalon, dat zij gaat trouwen. Maar dat gaat
ons niet aan.
Zulk een verkooping heeft altijd een onweerstaanbare aantrekkelijkheid
voor zekere nieuwsgierige mannen, maar voor zekere nieuwsgierige vrou
wen ook.
Ook nu weder bleef men der oude traditie getrouw. Er waren weder
dames uit de hoogste kringen te zien, die allee onderzochten,
dooranufi'elden en taxeerden.
Zouden onder die dames misschien ook gevonden worden, die door een
Keker persoonlijk behajg daarheen gedreven worden, zooals indertijd de
11?die bij ecu dergelijke gelegenheid op gees.tigo wijze eon lesje ont
ving vau Mcry.