Historisch Archief 1877-1940
No.
»E AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
leven op het stationsplein valt tegen. Het uit zich vooral in een koor
van BBurkende koetsiers, waarmede de romanschrijver spoedig instemt. Hij
verzuimt daardoor te luisteren naar zijn nummer. Een commies-voyageur,
die reeds een halfuur 1233 schreeuwt, zonder dat de romanschrijver ernan
denkt, dat zijn nummer bedoeld wordt, maakt hem een woedend standje",
de collega's komen er omhesn staan en bejegenen hem met een hagel van
spotternijen, diehem van hun gevoelsleven geen hoog denkbeeld geven. Hij ia
geheel overbluft en laat zich verlegen door den comm.-voyageur uitschelden.
Na een tocht van vele uren door de stad met den brutalen
comrai?voyageur ontmoet de koetsier van droschke 1233 zijn vriend Otto, die in
't oogvallend elegant gekleed is. Hij wil uitwijken, vergeefs. Otto huurt
de droschko en kommaudeert: Naar de Kanonnierst rasse 12!" Daar woont
de lieve Emma", de vreugd van 's dichters hart. Zij lacht reeds uit de
verte Otto vriendelijk toe, stapt met hem iu de droschke en het
slachtoffer van zijn beroep" moet hen naar denThiergavten brengen, hen
daar rondrijden en intusschen, bitterheid en jaloezie hoore n scherp?ten
weinig vleiende beschrijving van zijn persoon en zijne eigenaardigheden
aanhooren.
De avonturen zijn- niet uit. De pseudo-kostsier basfcelt in een klein
restaurant een biefstuk met spiegekieren. Een voor menschen van zijn
stand zoo ongewone weelde trekt de aandacht van twee mannen. Zijn
valache baard hindert hem bij liet eten, ook dit merken zij op. Op straat
klampen zij hem aan en brengen hem, het zijn beambten der veiligheids
politie, naar het bureau. Men vindt in zijn zak een welgevulde
portomonnaie. Er wordt iemand gevonden, die den echten koetsier 1233 kent;
het blijkt dan, dat de gearresteerde een dief is, die van diefstal in vig
lanten zijn werk maakt. Waarschijnlijk heeft hij den echten koetsier
vermoord.
De scène van dit verhoor behoorde onder de grappigste van de voor
dracht. De historie loopt daarna spoedig af: confronteereu rne.t de
portret'.en nifc het boeven-album, preventieve hechtenis, den volgenden dag
ontslag uit de gevangenis. Acht dagen galkoorts, daarna een reisje om liet
geval te doen vergeten. Da studie zai zeker,' ais zij uitgegeven1 wordt,
veel succes hebben.
CAFÉ-CIIANTA^T VADERLANDSLIEFDE.
Max O'Rell, de schrijver van John Buil et son le maakt in de Pull
Mail Gazetle de opmerking, dat in het Empire Theatre iedere» avond
d* Londenaars liun warmste toejuichingen over hebben voor ecu
vaderlandsch lied, zoo zinrijk als dit:
Whal, thongli the Puvrers tlie worlcl cloth ho!J,
Ware all against ns niet ?
Wc l'»vc they might the feit of old,
Jl.-il E;!y'At>i"'f Liiglunüye:.
Hij haalt daarbij eene anccdote van twee l-VanicLe dramaturgen aan.
De een had gewed, dat hij het publiek het volgende vaderlandse!: refrein
zou doen applaudisseeren:
Napoléon, tra la Ia ia la Is,
Napoléon, tj'S la la la laire:
Oiri, la Fmice sera toiijniirs U l>;;,';ce:
LES rram/ai;1. sorcn1: ioujomvj lts rraii'.'iila.
Het lied werd vol geestdrift gebisseerd en de toonceldicMov hal zija
v.-eddemchap gewonnen.
EBER3-GALERIJ.
Eij de Deutsche Ver'npfsanstalt te Stultgart en te Leipzig is een
prachtw?rk verschenen, dat allicht ook in ons land de belangstelling wekken
zal, Elo's' Ges'Jiltcn. Uot bevat een reeks van typen, phoiographiën naar
schilderijen van Alma Tadema, W. A. Beer, W. Geniz, P. Grot Johann,
H. Kaulbach, Ferd. Keiier, O. Knille, S. Simin, Laura Tailema, 11
Tcsi.-hendorff en P. huinann. Tekst wordt, behalve een paar regels onder dn plaat.
niet erbij gegeven; do tooneclen zijn echter den ijverigen Lbeis-kxer,
zooals er zoovolen zijn, bekend. Een kritiek, dio op deze. zoo wc! a!s cp
eer/ige andere ..Dichter-Gallenen" uit den laatsten tiji kan gemaakt v, orden,
is de wel een? losbandige vrijheid ilie do illustratoren .if.h helibcn veroor
loofd wat de getrouwheid aan den roman betreft. Costuums, houding,
tooneel komen vaak niet overeen niet hetgeen Ebers op de vorige blad
zijde gezegd heeft: de schilders geven zich niet de moeite, alvorens
hunne compositie te maken, liet hoofdstuk van den roman in zijn ge
heel door te lezen.
De meest dramatische tooneelen zijn door Ferd. Keiler uitgekozen. Alma
Tadema's illustraiiën kenmerken zich door de bekende archaelogische
juistheid, die van Tuumann door bekoorlijkheid der gestalten, die van Wil
helm Gentz door ds Oostersche weelde, slechts de illustratiën van Mevr.
adema ontsieren het werk; de persoonlijke vriendschap tusschen haren
echtgenoot en Eters was zeker de oorzaak dat haru teekeiiigen werden
opgenomen.
SCHOOLATLAS.
EiJ de uitgevers Nocixlhoff en Smit, te Groningen, is rerschenen een
Scliodailas, bewerkt door J. D. Kakker en F. Deelstra.
Hoewel de cartographie in Kedorland ons tot nog toe niet verwend
heelt, kan zij op betert* voortbrengselen wijzen dan Uo atlas die ons tor
beoordeelhig wordt voorgelegd.
Het is onmogelijk, da leidende godachte te ontdekken, dia bij zijne
samenstelling heeft mosten voorzitten, ook al zeggen do bewerker*
in het voorbericht: Bedriegen wij ons niet, dan kan de atlas"
buualvo in (ie eerste plaats op do lagere schooi" zijne diensten bewijzen
?p dagherhalingsscholen, vooröereidingsscholen voor nonnaallessen,
normaalscholen, burgeravondscholen en hoogere burgerscholen mot 3-jari<jeyi
cursus." Gebrek aan methode, technische onbekwaamheid en
onaesthetischo wijze van uitvoering wettigen het vermoeden dat de bewerkers
zich niét genoegzaam op de hoogte hebben gesteld van de oisdien vari
het geographiscli onderwijs op die inrichtingen in hot algemeen en van
een bnükbaren atlas in liet bijzonder. Mot het oog op dio eidciien w
«aze oüicüvuk van deu atlas; eene gsograpiuscha omvaarlieid.
Komen op een enkel kaartje overtollige zaken voor, verreweg de meesta
goven te weinig. De ondoelmatigheid der keus is daarbij zoo groot als da
vaagheid van het plan. We zouden in eene dorre opsomming vervallen
indien we wilden neerschrijven wat ontbreekt. Vooral aan Nederland
en do provinciën is niet de noodiga zorg besteed. Vele soms zeer be
langrijke gemeenten zijn do vermelding- niet waardig gekeurd, terwijl
str«atweg33 en 'Jaaronder de voornaamste hoofdverkeerswegen blijkbaar
(Jen afkeer dor bewerkers wekten. Jian nijyorheidaknart b.v. ais cie hier
ontworpene en waarop do leerling zich suf kan turen zonder eens,? over
zicht t o verkregen van do verschillendo takken van nijverheid, had
geru-;t achterwege kunnen bl.yven. Do wjlr.e w.anrop o. a, bergen worden
voorgesteld roepen ons e'3 iaeor historische dan geo.rrraphischo curiosa
van een eeuw n? anderhalf geleden in het geheugen. Green enkele kaart
leert op duidelijke wijze <io-i leerling het onderstheid tusschen hoog en
laag kennen veel minder gtvoelen. Integendeel do atlas is uitnemend
geschikt hem ten aanzien van dio begrippen op eon dwaalspoor to leiden.
J'en blik op de onnoozele wjjzo vau voorstelling van Zuid-Afrika met
'/,\}n terrassen en randgebcrïTten is voldoende. Hetzelfde geldt in wat
minder mat o ton opzichte van h e h Achter-Aziatische hoogland, van
de X.-Amerikaanscae Cprtiillören; IQ zijn eenvoudig niet te herkennen.
Beelden van da bedoelde terreinen zoekt men tevergeefs. Het zien op
de harde en schrille kleuren veraangenaamt het zoeken niet.
\Ve deden slechts eon greep uiu volo, maar voldoende om tot
voorxichtigheid aan td sporen elk die meent aan dezen atlas b&hoefte ta
govoelen bij het lager onderwijs. Voor het gebruik bij het onderwas
op H. B. scholen enz. maken we ons nisfc ongerust.
DISTICIION AAN NELLY.
Eindelijk zag ik n weer in 't jeugdige, schoone getijde;
Tusschen bloesem en blad, dwaaldet gij lachende rond.
Zelve eene bloeiende roos, verscheent ge mij godlijk als Flora,
Lieflijk als de eeuwige Lent, schoon als de ontwaakte Natuur.
Minzaam boogt gij u neer tot de blozende kind'ren van 't voorjaar,
Schonkt hun een vriendlijken lach, roemde hun wislende kletir.
Schuchter brak toen uw hand, zoo blank als de sneeuwwitte Lloerem,
Hier een schittrende roos, ginder een geurge jasmijn.
Beiden staakt gij verheugd op uwen maagdlijken boezem,
Wierpr, aan een Charis gelijk, lachende blikken haar toe.
Wreed en ondankbaar kind,?want grillig, als iedere vrouw is,
Ruktet gij spoedig daarna roos en jasmijn van uw borst.
Zelfs met satyrisehe vreugde, dorst gij ze beiden ontblaadren,
Ja, verfraptet ze nog, ach, met uw sierlijken voet.
Wreed en ondankbaar kind, ik daclit aan mijn innige liefde,
Die ge als uw roos en ja?njijn; grillig en v;reed hebt vertrapt.
J. Piacidus.
S O N N E T.
Gij vraagt mo of ik u liefheb? Zie mij aan!
Spreekt uit m i ja oog u niet, wat woorden zwijgen ?
A's Lsnte's adem lispelt in de twijgen,
Jün fluistert met de nauw ontloken blaun,
Dan kent gij wis dat heerlijk lied verstaan.
Uw hart vangt zo op, die klanken die daar stijgen,
Door luwe Inch t. do he?ni'!en binnengaan.
O" uji'.st iXatuur uit coct geheim u ?.wijgen?
Vraag mij nog ns of ik u liefheb! Zie,
Uil', oog en hart, straalt al mijn liefde u tegen.
De aanbeden Maagd, mijn hcil'ge Poëzie,
ZiiT u in 's zangers hart ten troon gestegen,
Ter rechter zij, 'neur g'lijk, heur evenknie...
lu'.ïsclit mij nu nog dat woord vol twijfel tegen'?
Astiveri.
LENTEVIEREN.
Laat de blonde lokken zwieren,
Lieve, in luwe lentelucht!
Laten we als die lokken zwieren,
Lieve, iu vrije vlindervlucht!
Lacht en lonkt niet de aard ons tsgen,
Op der Lente zcet festijn?
Bloemengenr en bloesemregen,
Vogeltoon en zonneschijn?
Waait niet 't koeltje ze aan, die geuren
Waar het mee bezwangerd werd?
Lieve, waai dat, Lenteznchfjen
O«s de zorgen dan vaa 't hart!
Astiveri.
LOSSE I! LADEN
Hit Professor Grimms' Letterkundig Receptenboek.
FIORE DELLA NEVE.
Roer Zelirkozen
En avondzonkleuren,
Bloesems die geuren,
Voorzichtig dooreen.
Kachtegaalslagen
En trillende tranen,
Liefst van Sultanen,
Voeg die bijeen.
Doe bladen suis'len
Met, dauwdruppen stoeien,
Liat ze zoet vloeiea
In dichterlijk vuur.