De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1885 31 mei pagina 6

31 mei 1885 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

li AMSTEÏlüAJlilER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. . Jk line! dus reden, to hopen, dat de lieer M. zich bij mijne redaktie zoiïneerleggen. IVL-.iu.1 dit w het goval niet. Hij ./.egt, in het bovou iiangohaaM ó"r>edrtf!o/'-ai'ükel, dat door mij bij het Hoüitfücst van 1C31 v/erd doorgedreven." een door mij gewijzigde en aangevulde" bewerking raa den Vfaraiar ten tooneele te brengen, in plant* van den Vvr.veuar van llooft:>. Ik KOU wel eons willen zien, dat ienutnt, die zieli op hot tar.ïkunuig en kieachlwidfstandpunt van het publiek onzer dagen ]jïa:it.-.to, van den oorsproi:lielijkeu V/cu'oiar meer behield dau ik jroiie.au heb. Bovendien het ia onjuist, clat mijne redak'io in de plaats werd geschoven van don ougoiviten Wcrc.nar, als element v;>.n do HooitfetstïieriiH1;: want do vert-joniijg behoordo niet bij het ofüciueie feestjn'ogi'aui. Zij v.T.3 gohecl een onderneming van mij, in vcrceniying niet de ileeren Van Oliefon, Moor en Ycltmaa. Do uei-bc'lus!en hebben hei officieel fcestpro^ram-immnier to genioet kmaien treden i.u do saai van Fclix, v/aar mijn vvieiid Dr. IJ. de Viies Hoofts Vt'üKiiC.f voorceloec-n Leeft, en (jTtssant over do.... moeilijke plaatsen, 't Is intusschcn w<?l aardig, dat raen zich zoo aftobt, over het al of niet voor een Lutlendaagsch publiek opzeggen van vaerzeu en uitspreken van wooi'elen. dio het niet verstaat, als zich het A nis t. Gyuinazituu aangorcifc om do Aidigons van Sofokles to gaan do's lam ceren in een taal, dis stellig voor 09 pet der hoorders een gesloten boek zal wezen. Hen kibbelt over de uitspraak der letters, en het publiek zal er niets van begrijpen; hetzij die uitspraak al of niet strookt met de meoning der deskundigen over do uitspraak van Sofokles' tijdgenoten. Muziek van Mendelssohn zal er bij uitgevoerd worden, 't Is jammer, dat Sofokles die hem geheel onbekende harmoniCn ni«t eens hoorcukan! De gehcele scliouwburgiuriehting aal volkomen onhclieenseh aijn; en dan disputaert men over do uitspraak van een khink, en spreekt twee urnlang een taal, die 25 moascken in het land (welke er wellicht niet bij zullen zijn) verstaan. Voor Kulk naüpeu van Engelsehe en Duiiieho voorbeelden had hot Hollandseh gezond verstand ons tech bauoorcn 13 beware:;. Maar het geld is er. Leve de liuc! A!b. Th. HET C2-3 KEDESEIJNSÜIIE MUZIEKFEEST. Aken, 2U Mei 1S£3. Ondanks weer en wind en vele andere '.vedcnvae.rdiyhejen die iun het'geven van een feest verbonden /.ijn, v/;;;;re;:r! velo hondenieii dech.jmen, werd la foto triënnale," zoo::.] ?: mcui in 'r hv.;:.e'i z.:er oniui:;t :???:;; zsggon, niet vniüUer glansrijk dan v r o o ;ur hi-r t,i Aken govkii-J. Zouev::i thuis gekeerd van do !'e uitvoeriug, hen il: r;": ;-i.-hei-'. order den indruk van da ontzaglijke heerlijkheid \\",\'.:a hier lyiüic-.i-v ii toii t-OH '^spreid. Het muziekfeest sou uit raar biisoiüirr a--:-.i Georg. j/iv^iri ;h U;:::;'!.-! cj Johann Sebantiaan Ij.ieli ahn gev/yd., t-ü-'wijl de; (Miste den -_") b\:l:ri!;.ri \an het jaar- 1635 (to lïalie), de tv:eoüe «Ieu :H TJaari ile-ze-L'-.l.-n j-u-ir.s (tu Eisenach) het eersto levenslicht zag. e;; wij de.:;.n.I-.e uu het tweehon derdste jaar na huuco geboorte beleven. Het zoa een Buhoose ta:ik V.-C/.C.-M, bij dess ge'e.cfejihüid de korte :-?;> scliieclenis op to govoa der ontv.'ikkelint; \a;i ue i-jo.'ikanst i;i d;:; a:':.;cloopen tijdperk. Doch de ruiüiie van dit blad laat zulks uieL toe. Vv7ij willen eveir.vel doen opmerken dat lineh, geclurenda s;ju levon. w..j";ous :;ijiïoegelsiiol veel meer vereoi-d werd dau v/e/jeas eija C'juj'ios sitie, e:i er lae.'rJui-c tiental len van jaren verliepen, alvoro-.s men ij;;;; tounv/tricea begon te seiiaituu. Wat seg ik? Vel/tientallen \an jur,:iiy In het begin der i:e;.;er.tieii,io ceuv/ werd xclfs in het va;lcrlnn,l des kunstenaars aijn grootiieid v/-.:l ues-irokiü-, doch se-cr z-.,l-.i:.;aai-..i güech-.it. iien coEcett-avonu aan mua'uk van jj,v..':i tt-'viiJ.en wasic'.so.i.^oiio jrdi' en ncifa nu uu durft rnen ciit slechts zelden d^e::. Durven," zey ik, deivi'l c::kelo loui.'U V.,M liet regeüu'.t.'.tunii^ó vergeofs 2Uik cea plan heb-jen voorre'.:-;!-;!. '?.Ie.> v;;v.';.v ie het ^iot een.-n avond geiieol nan liiineiei on eeiien tv/eeaon aan llaeh to \irijden. liet kiiiiotbcgaafda deel drs pubi^-.ks Kiocst :-.':?.?;! u:::t eene der kleiuura C.iutaiea vaa E",eli is:-.m'j!;;k Dei- iiiremel l.i^ht, cio Lrde jubilirt," een Cenccrto voO- drie vl-j!tn. d.-h; a','.eu, drij violoncöl'sn e:i contra';;:'.!?, euuo aria uis de; .,Ph'ü.a;£le,;!;t:ifc):', en een enkel keer uit het .,V/eihnnehts llaüd-els .,Jru!:v3 I-Iaeta';:;;1^" v/ci'cl den eeriion <!.-!£. het C.SÏ:-':K deel van . .. .... veor Ju vJjftla syini/hodo (0. nioü; vaa SJi,';l:--.--,\-ii, (".;; v:ci-.!-J .'?.;-;:iph.:;i:u (?:: i> nioü) van K. Seiiiaean, dio L-k?.;r.'-" f-rcle;;;;: süirJo.i- Iv.ilurri'i-ïeïcil v,i:i F. Liarf, voor i^ctlaafsto {s;:;;*; l.;n ca .ï;/:'/;; e/:,:;;;;;:.-, ve-or II-.HI vi.jüiyor.ato in A. van L'iudsl do ouxtrUii-o on eeae fé;.aue \.:2 K';:;i;;e!.e'.j OMO::I, .^.[ani'reJ," cea n:;;:;cl.itiin aiia uit JJia K;;i;:cii vou Alhe;;" van iJeovuüven, ea Let iiuale vaa Mi ::i.iü':j:;L)I':ï-j Lerc^-v7' ' \ c ' i i 'i a L i 1 i L l LU l i L LU .'U i i i en u L i,' i c i ij ii 1( i L l l l O u l «aiil.,c?J Jj ^ JLy?«, . . t. voor eene hooge jongerissteni is geschreven en nu door eene dame contralto gezongen moest worden. Ook ds nieuwe orkestratie kon ons geenszins voldoen. De fijnheid van nuance wordt door pauken en trompetten geschaad, ou rechte kleur gaat verloren. Alleen de orgelbegeleiding maakte eenen goeden indruk. De uitvoering der koren was in 't algemeen uitmuntend. Zoo noemen Vv'ij bij voorbeeld het schitterende koor: Won! an, wir folgen dir !" IMVÜward sein Loos," en vooral Singt unsern Herrn." Het meest bekendo Sieht, er koramt mit Pruis gokrönt" (door ieder verstaan en geliei'd) moest herhaald worden, 200 groot was de geestdrift van het publiek. En louh haddon de, nuancen hier, als in vele andere koren, duidelijker geteekend kunnen zijn. In dit on;:ieht worden de oude oratoriums altoos nog wat stiefmoederlijk behandeld, terwijl uien ieh voor do moderne muziek zoo oneindig veel mocifo getroost. Ecir.ccke heei't echter gedaan wat hij kon, om eenige nuancen aan te brei;.:;v'2), al waren ij in do (in Gei dagen geschreven) partituur ook niet overal aangeduid. Do Bulisten helibeu oi:s ia 't algemeen wedor niet kunnen voldoen. So'ïi-aun v/as Fan:;y IiIoi-au-Oldca, grootliortogelijk OMenburgsehe kamerzaïigcres uit Loip:;i.u'; uit Ilenuine Snie;s uit Wioabaden; tenor Carl Dicrich, opcrr. zanger ui: L'renien; bas. uatav Sichr, operazanger uit München. Ucan van deze soiistcm v/as geheel en ai voor zijn taak berekend. Da sopraan is uiii da-iu-a van tale Men vergeeft gemakkelijk dat zij bij den aanïet du tor.en ophaalt on have hoogte, vaak zeer scherp is; M',.j. S|.:ifS3 is met eon h urlijl: orpiaaa begaafd, dat zij door en door beworkt licc;it; ue lieer Dierieii heeft eene klaro, bescheiden tenorstem, eencn poadcn adem en ernst in de voordracht; do heer Siohr heeft eeu machtig on b'ai^buar organn. cl-vt zeer ^yinpath'wch is van klauk. I\!a.ir ! Nu komt het gi'oote ., ji-.uir!" . . . ?Iaar uio daur.'.-s en hedvn verstaan den tekst niet, of weten dien alth-ius niet tu laten pelden. \Va:\iicei' loran-Olden voor eeno Israëlitische v.'ouv: moet Kiugjn, meent i;ij : dat is zoo ougevesr als -lachel in Halévy's ?l'üvü'1. 'Me>. ynii:is hoeib z:ch -3!v!ert v/ij haar in de II. Moll mis tu isenach hoorden, h;. t bevjii en huiler:.; ain;;on zoodanig aaugeweDd, dat alle aria a met eene zelfde liitdnikking aU overgoten worden, en het haar moeielijk vult oiin elk ee:i bi^s-üider k:irakver te geven. De Las was een brave, goe S.iiiei'siijpej;" en droeg het drinkiied uit het i.-'.iii:; voar, maar do rol van JudasSlaccaviiilen. j Gr.iforimraangers in Daitschland elk jaar ::?',-.:.: I'i!i:':'jn schlag..'!!, «nu das Ilerz wiilzfc uu/?da eLuii.:.; ('ep nicv.v. Joachim na) tegenwooruiideukk-:,-!!, E'-.kc.'ii nuiumui'o maakten toch euiie uitzouso- raan a:ii Daiin tuut deraut' und Harfe Klang", uit " " :=;?; de alt. avia. ,,'iu' Eaiig den Peraer", uit het tenor aou :c best voldaan hebben, ware zija her ::woest. tv/e 'den dag was bepaald dn Eyinphonie van n.et do drie slagen bejïlut van het noodlot, dat aan «te icahi B-?i -i'..oven non gci;.;:'^! hebben. Eeinecke doet ais r, r. ::o dii:> i'hi.'/en u:aivan';t'iijk v;at langzame.v, of liever o;;or. Wij viivlu:; liicr gel.:.Tonhi.iid daarover oiwe voldoening i-eken. Z-j woi'dcii dan ook duidciijk gehoord, wat niet aU.iid 0»ei' dn oni.wikkeling der ge-Jachten van het werk te spreken : ni'.-t. UcpaeJd hoeft Ijuethuven, aooveel is aeker, hiur meer if lio\-.-u-:t, halt' onbcivust, den kamp geschilderd die d« rnen.ch on aa'.'du heeft te strijden.,.. Maar het cog ten i;C'>.:;! geslagt'.u zegeviert hij tin-.lelij': ])e t'iiv&c: ;/!rr w.'s fcehiti e;c;;d. Vr'ij ho'Jnnercn ons Kiet ooit zooveel lev-j:;, rovve-:! i:;!.':-.:'.e;r!, ;'la:;3 en '.'.j::" ia de vcrsehillende declen te ijjl;.-ju ^.-??:co;-.'!. Het pul/liuk v/aïyp.-',cio:Tcn en brak uit in honderdvoudige bi-a-vo'i;. A. D. K, (SZoi oZ^O De Ylarmisclao geest, Hot spoorwegfocst. Al wio weet v,-clko taaiheid van ge duld er toe nnodig was om den C'rcüus!a:j 'u l-?gi?i;n tot een ir;eci alg'nuten gebruil: der Vlaamsche (tegfnwoordjg-.'aiitjt ir. e n aau .,iiedi-rla;Hiishw taal'1 te neggen) der VlaamtcUl\u(!i.ri,ii:J:ch?:;il .'.al inet verwonderd. 2'gn over de ontroering van sointr,!:'-! aan deeo vraag met volharding ijverende mannen, toon aj bcfpcurdon aat ve]:; opschriften in <lüai'Jeelh'en der tentoonstelling in het Ivedcrle.jicisen i; ij n ge.schi'eveji. i.Iet Yuiksbdituj vaa cnt drukt zich daarover op zulke hartelijke v jj/.ü".r, d...t de lezer, die cenigen tijd de bc<"egiiig in de nabijheid heeifc gtv'^geeh1.'^.: , o'iV/iJk'-;eurig g-jrocrd is. liet blad sagfc: ,/üIr v.*-.-- in de ::;iien ci.;r tc!ii':oe'iotv:!lii:g iets dat ona zacht onfroerde, tu.:a v.jj in c';o ;.,reo';en middenbeuk. in de. hoogte, in ryusachtige letters hel .1.11,.j u;:iie':-s..;:!iciid v/nurd Uclgie," las;;;»". (..il;-.r. eiics L-Iiceiijeheud" bedoelt de ahrijver do afdoeliugea .'Ier teutoo Mi^g). Vjj;'-i' d'.:;i -:;.on k-je," va u o:;s liven, ;:oo g-.at i~\j voovv, voelden v; ij o';s 'i';:r.".e!i:; tliLirj o.o ,;en o!.l.:i:eie piccJi'iyLi'id. liet v/as fel' ;.jn f.-jejüVt'.u o .-s i'-iiJ.d en "'iin on? voJk. . .vj,.rir ook ;i.it *))ikel rroox'd slgie"ült iv..n J» tV-.i.S!j[.-.ii-(ii;.,j v:ao liv/aMJ. 'bloed ?«act!" jJ.'zJiUeii ulo de muziek \au JJenoit .,uu gaiimatias apcea!ypiir;ue." noer 10 u. De 'ovi'ecl-eiihoiii van het Volksbelang en andere vlaam;:che organen iii'.t de::e kleine im'...l3 aja het graoistri gedeelte der bevolking van Je-l^i ..(i-ln'/i-.hr, i-j v;;i'; ?;,! ee n'. J: .-j d e cjn tce'ien hoc «cinakkejijk het is van hen ui j in irüMjo 1ar.hi.-cht."!! v,'i'i:or;; vruru^^ de u^r/kbaarheiu to weideen, i.a van »ie uiiuoröz-j.ie !)-.,ï7;jtU' hè':, hou j^root de druk en de miskenning Jii&ttoa aJju yavoelü, ci-.it cJke klciisie^cld v.'elke tot herstelliog vaa hej

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl