AM-STERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. r/i* _ _ . , i wordt jsdaan, onmiddellijk erkend, geboekt en puWiek gSttftaaTtt wordt. Mogen dergelijko kleine teekenen eener verbetering van den IqesMnd, een e r s t i g gemeend streven naar herstelling van «pochten voorstellen! ' In 'het jaar 1834 word het gedicht van K. L. Ledeganek, getiteld: Zegepraalvan 'slands onafhankelijkheid; lotbestemming des Vaderlands" bekroond^ met den eersten eeroprijs in den nationale wedstrijd uitge schreven 'b'5 besluit van den minister van Binnenlandscho zaken van 21 Juni deszelfden jaars. Het kreeg den voorrang boven een groot aantal in.de fransche taal geschreven gedichten. Mocht inon daarin toen niet reeds ccno soort van voorteeken zooken Tjm wat voortaan het lot der Nederlandaehe taal in Belgiüzou wezen! Had men geen recht met vertrouwen to hopen, dat bij de regeling van 't Onderwijs niet zou nagelaten worden om eenen geest te plegen, -.relke zulke merkwaardige vruchten voortbrengt!... 'En toen J. F. Willems daarop zijne tien deelen Belgisch museum" uit gaf nadat, reeds vroeger verhandeling over do nederduitsc.be tael- eu letterkunde opzigtelijk de zuidelijke provinticn der Nederlanden" was verschenen, waarin hij groote en half vergeten schattten van letteren en beschavingsgeschiedenis ontgroef had men toen geen reden van met fier opgeheven hoofd te meenen dat er een nieuw tijdperk voor taal en letteren als ook yoor 't onderwijs in Belgiëwas aangebroken ? En toch, hoo veel lijden, ? hoeveel strijd heeft men niet door te staan gehad, .en hoe weinig zijn die pogingen erkend on beloond geworden! Er is nu (naar ik meen door het zoogenaamde Willemsfonds) eene uitgebreide maatschappij ter verspreiding van de letteren onder het volk) een prijs uitgeschreven over de Geschiedenis der Vlaamsche beweging; waarin het geheele leven en streven der Vlaamsche bevolking sedert het, jaar 1830 zal worden aan den dag gebracht. Men zal er uit leeren dat, als ik' zei, de uitkomst van den rechtvaardigen kamp, nog lang niet aan de gematigde verwachting' beantwoordt. Toch moet men 't bewonderen, hoo datgene, wat voor korte jaren in Antwerpen eeno geheele onmogelijkheid zou zijn geweest, nu door eeniga enkele mannen is totstandgebracht... Een feestzang voor eene inter nationaletentoonstelling... in 't Vlaamsch gezongen vóór hot. Hof eneenen Koning, die de taal niet machtig is, ware kort geleden nog als eene barbaarsche misdaad beschouwd. Bier'heeft do volharding in naam van het recht gezegevierd. Benoit heelt daarmede voor altoos de erkentelijkheid zijner landgenootcn verdiend. De tentoonstelling heeft daardoor een Vlaamsch karakter gekregen, wa.t bij, volgende feesten opnieuw zal blijken. Den tweeden Pinksterdag zal de Feestzang" worden herhaald en daarbij'de faibens-cantate", die wij van vroegor kennen, worden uitgevoerd. Wij Hebban reeds bekend gemaakt dat in den loop v.xn den gohcelea zonieivtoonwérken met Vlaamsehen tekst zullen voorgedragen worden. Dat zal-ook wel niet nitblijvon bij het spoorwegcongres, wat denSsten Augustus moet plaats hebben. Verleden jaar heeft men reeds een feest ter eere van het 50 jarig bsetaan der spoorbanen willen regelen. Men bepaalde zich echter bij 't uit reiken van medailles en stelde het feest tot dit jaar uit. Men heeft zieh voorgenomen cenen stoet te ontwerpen, die eene histo rische voorstelling zal geven van de vervoermiddelen voor reizigers in Belgiëgebruikt van 't jaar l na Chr. tot 1886. De verschillende vehukels zullen zoo archeologisch juist als kunst vol uitgevoerd zijn. Men zal daar Gallische oa Romein?cho wagens, Merovingische en«ndere draagstoelen, wagens uit den tijd der eerste Gapetten, carossen uit de zestiende, zeventiende en achttiende eeuw, uit den tijd deiomwenteling en dien van het eerste keizerrijk aanschouwen. De schoon ste landauers van modernen bouw, de locomotief van 1835 en de laatste van 1885 zullen erin verschijnen. Een album met afbeeldingen zal daarvan uitgegeven worden. De voorstelling zal in zes groepen verdeeld zijn, welke door gewapende begeleiding te voet en te paard in historische klceding zullen omgeven wezen. Men is reeds lang met de uitvoering bezig. De Staat geeft eene toelage van 150.000, de stad Brussel 50,000 franken. Den 16 Augustus zal de optocht bij leven en welzijn plaats hebben. ? Brussel, Mei, 1885. M. A De zetter acht het voor volwassen lezers overbodig op te merken, dat in hst artikel van den 3n Mei ontsteekt" voor ontsteelt" is gedrukt. Er ,volgt immers ontstolen" op, en het rijm op beeld" wijst de fout reeds aan. LETTERKUNDE. TWEE REALISTEN. II. ?De liefde, die Verga's personen beheerscht, is niet do mijmerende, half abstracte der Germaansche volken, ook niet de menigmaal hevige maar tevens wispelturige van den franschen volksstam, maar htt is een vuur, dat de menseben verteert, of een gif, dat ze doodt; de liefde wordt doorhem niet: afgeschilderd als een aangenaam of zacht koesterend gevoel, maar als een hartstocht, die wondt en den dood om zich verspreidt. Daarom bevinden de lezers der meer noordelijk gelegen landen zich veelal tegen over karakters verplaatst, die op het eerste gezicht hen vreemd zijn, en raadselachtig moeten toeschijnen. Maar wij moeten in het, oog houden, dat zijne helden en heldinnen onder den Italiaansehen hemel leven, op het eiland Sicilië, waar een schroeiende zon hen den gansenen dag op den schedel brandt., hen het bloed naar het hoofd doet stijgen en in de ade ren,laat bruischen; dan bevinden zij zich tijden achtereen op gi'ooten kale vlakten vol steenen, waar het zonlicht hen van alle kanten toeüikkert en hnn verhitten brein allerlei schijnbeelden voorspiegelt. Do zon schijnt als het ware met het bloed door hun aderen te stroomen, lumne tenineramenten overprikkelend, zoodat in den minsten woordentwist moedig het uitdagende woord over de lippen komt, en even spoedig "net nies getrok ken wordt om de oneenigheid in een tweegevecht to beslissen. Hevig en hartstochtelijk zijn dan ook immer Vcrgrvs personen, even ds hunne handelingen. Ziehier het beeld der wolvin", uic da novelle van dien naam: Zij was lang en mager, maar ofschoon niet meer jong was, had zij de vaste ronde borst die aan brunetten eigen is. -,Zij was bleek,-alsof zij altijd do malaria op hot, l;jf h?.cl, on in dte bleekheid schitterden tweo oogen zóó groot! en frhscv.c r-jc'Jo iiorei], die een ieder schenen to willen verslinden. .,0p het dorp noemde men haar de Wolvin" ornaat'. K;;ii~oit ver^/irTc] was?van niets. De vrouwen sloegen een kruis, alü::',} voorbii cjwr, altijd allén, als <en kwade hond en ia .-t den lai^amen, aeeior.lech^ ?-.??-?n tred van den uitgehongcrdon wolf. Y/ant zij, met hare re-.ir'o liep-;-, b- tcoverdo in n oogwenk do zoons en do cchtgenoctcn dier vrouwe e' met n blik van die Satansoogen trok K ij allo mannen tot :::oh on roo.-to K haar te volgen, al lagen ze geknield voer hot altaar der IIc!!;-.;o Aï.'rh'nina." Met welke forsche lijnen en sterks kleuren is clezo uc;nur van C3n vrouwelijke satan samengesteld geworden; het is een mouters!uk v< n beschrijving. De handelingen dezer Yfolviu zijn volkomen in ove;vo;is?e;nming mot haar hartstochtelijk voorkomen. Zij vervolgt, den armen vtiini mot de aanzoeken, waarvoor do vrouwen van haar dorn EGO bevreenu zijn. Zij laat hem geen rust, stoort zijn huisclijken vre:"e c;i maakt den jongeling volkomen ongelukkig. Nauni, dio geheel o:;dor hrt:i>- invloed ia gekomen en reeds ec-nige malen tj vergeef-; benroefj heef!; sisli vn'n ha-ro lustige vervolgingen ta ontslaan, waai-sdmv/l; uur-r t"n sl->t!:e xi;-.li r;;.;', in zijne nabijheid te verteonen, daar hij dan niet raeor voor EIS'I ::el-,-ea en voor haar leven kan instaan. En ziehier-het einclo der:er novelle: Toon hij haar den vok'euucn d;;g in de verte zi.^ aer:1; -?a"D, OVT 'iet groen gezaaide, hield hij op mot c'cn wijn-.-^ard to ,";o!;'?-'.,: hij «!:'.?? ni|;i bijl, die aan den olm liin.cr, losbiirlea L!3 Wolviu K.v.1-':! en verwilderd, met den bijl glinsterend in den ::onnes--li geen stap teru<r, zij sloeg do oo.ren n i ?; i; eens reêr, iner; nader, do handen vol roede papavers?, hem vcrsli;;dei;a mei ciie jriï-zv.v.rti oogen. Ah! stamelde Kauni, verdoemd zij uwc r.iel!" D? novelle Eergevoel" een eergevoel liet italanrrrM vol':::' nrrJrier eigen, en dat op Corsica tot do zoo v. ;er geducht'.! ven let':i vüe^!: ia niet minder hartstoehtelija, vol haiiaclinfïen aa:i.';r.'i;.cn;lo vervvihl:el;:ic;. liet ia do geschiedenis v.m Aliio, die tiju'ens cle rif',vc::i^l.c:d Vün T.iüio, zijne vrouw tot cor.o overspolige hoeft ge-saakt. Bij r."v/j (ê:'!:']':o:r:; I;3merkt hij dit, en orn aan zHn eergevoel vcldoe-sin^ to reve: Aino in een herberg op, maakt uvi&i met hem en iborsïa.ki tweegevecht. Duidelijk leert ons do inhoud der genoemde r;ovell-rv, dat v. helden en heldinnen personen ontn;cei-en, die de Ik-f.Ie in r<\ a's eon vuur. dat niet wor.lt uitcvbl;is?;it: ('0 liefde, die ve verwekt en doodslag na sich slooi t. I^e,r.i;i, in ..("o \V,,lvin het oog op hars liefde uit: 't ia do verzoeking, :tia Js v;r;e: hel!" en doodt haar; Pcppa-, in .,Gramigi'!a'.--; ii;;';ri;:r:T:,'', o-,t, dr., ( haar verteert, ea zij blijft bij dea ban.iiec tor "'a'; ivj ha'f il-:;";'. don der gendarmen valt; de liefae, in ..lierpevoel"1, vcroor,-; ;e':t e-.'ii on do licfda van K da, in do r.cvoilo van dinniiaain, O'.'te';rtl:pur haar mir.r.aar, totdat haar eindelijk ook haar lir.id o-.tvr:];-;. J^ven sober als de stijl is, waarin hij zijne verhalen i .'ij .vcovl:::":i" 1::"S H, even somber is Je inhoud. Iets treurig, licht pess::i:L:i"::i."h, E!.;-:v"t i;i al z'jne novellen, en hij tracht niet door besclirijviago;! der cehovüi:' iL"1.linansche natuur hier of cla'ir eene vroolijko klenrenf'-elu;^ oi-er «ieii in houd te wci'pen. Zelfs is hot l-ndse^ap nicnigman.! volkoiiüu in ::;?; !:r);,"o met het sombere karakter zijner personen; hij .^ceft.ons re;"; :;;- er r. ;?ir.<.':';buien te zisn, landschappon mot moeilijk begaanbare v.'3'.;::n, in o:;l :' i,:::,l vlakten, een vcrzengsnilc zon, en dalen, waar uvacio koorïm h' ,er:-öb; n. ^Yanr:eer JSicada, in de novelle van uien naam, >;a deiicloyd h;irj-- ireeeei' buiten haro woning cp-^t zitten, dan ze;'t de schrijver: ..'n i-e c n,r;i;;vp?'zend boomgaarilja liujen eei;ip;o oi'gevallen olijven op (,0:1 rrend, ezi ; o eksters kwamen er smïzig op af; gisteren ha il zij zo met ;GO::CU verjar^u» opdat ze de stervende niet zonden storen met haar onheilsjoIIenJ go';:' ? s.:' Zoo is op alle plaatsen do omgeving 3 passcnas lijs!;, v/aariu l'.ij Kijne landelijke drama's vat. Do mcnschen ca do lavêiiswijzo to midden waarrnn h -j CIIFJ cïiophovulc* lijk in zijne Novelle ruslïcano" verplaatst, is clan ook r.lleïliehaJvo vróciij'!-:, en de beschrijving van Nedcia's loven op de boerderij <v-iir. rroo'en iaii eigenaars geeft ons een beeld van het grijze en koniuierve^e bc-jtap.u v;' n den dienstbaren boerenstand op Sieiliü. Zoo hcrinncrb hij ci:s o.,-, ran do volgende bizonderheclen uit hun gcraRenschappelijlc leven, Ir;: ji-'c-lcrc -u'ji'Id van het ter-ruste-gaan van het aïbeiclcrspei-Eoneel op ce;:e p:.e!ii-eie' oeve. ,,üe pachtsvrouw wenjchte allca ecu heiligen r>aeht:', r~"\\\ do cl; ;,-rr.p en verdween. Hier en daar, op den vlcsr van do keulr.^n en roirlon '>'-:.haard, xverden legersteden jreïmprovisHöi'il; de laatïu .iiikevir.^ei-i \'e;i':c.r, vuur wierpen een spookachtig licht op Fc'üidcrachti^c 5;:'oe"cn P:I i ;'.;; uitgestrekte gedaanten, maar woldra \vas r.llcs in rust r;edoiv''c'(l li'i -<?;? n nog eene van de goyds boerdorijen, do eigenaar was niet krvi-j, soori'j zoovele anderen, tocli op do boonen voor da poen, ?-io"h r,\, ]-;o-,v vr»-:-r den haard, of streo voor den nacht. Do vrouwen f.Heper! in ue ]--:.';']:e;', het mauvolk in do hooiberr.'. Daar. \vaar il B eigonp.av f,:,:;.-:'-; -;.i rt' r-; ',;.-r-. derij ts klein, sSapen münnr.n en vrouwen door oi'r'-.n.-kr, ^.'^??'^ ',:?* r " .kunnen, in den s'al of op ue doel, op ern bnnilvoi ftroo <.-.' c-i v;, ve ,den, do kinderen dicht bij do ouders; is do vr.Ocr zóó r'.\k, «i-'T. ;v", e ??? deken bezit, dan st.rt'Vt. l;ij <iia over siiine Tieiiie ;';-!^ii;io '.-.; ei" ',\ , ':,, heeft kruipt dichter bij zij i1, uuurüioü, ;,tee'.r mjro vo-^en i:i of dekt zich met stroo toe, in een woord, KCII beiselpt y.ich. l\a c\'ii o