wv n DE AMSTERDAMMER i". 1885. WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. Verschijnt eiken Zaterdagavond. uitgevers: ELLBBMAN, HABMS A Oo. Kantoor: Singel 211. Poofd-Affenten: te Batavi», G. KOLFF A «O. Zondag 27 September. Abonnement per 8/m. . . . , . . . f J.?. fr. p. p. f 1.J5. Afzonderlijke Nummer» aan de Kiosken verkrijgbaar i n 0.10. Advertentiën van -i?S regele f 1.10, elke regel meer . (U0> tueschen den tekst per regel ...... o.lO I N JU O V Ds BUITENLAND. BINNENLAND. Warme Kadetjes, Een Zaterdagavondpraatje, S CV, door Aquariu». Uit bet Haagje, XXIX, door Pasqnino. Kan s t: Het tooneel te Amiterdam. door Alb. Th. Het looneel te Rotterdam, door M. H. Muziek in de Hoofdstad, door H. C. P. D. Het nieuwe llijkomuaoum te Am sterdam, (Slot.) uit Parijs. XXXVII, door A. B. Paradoxe van alax Nordan, i door'Mr. H. Coaman. De Tixmcha en Loon Katrine, door M. v. J. De MOO ?cb» Kooiman, door Lonii Couperus. Berichten en Mededeeliogen. Inhoud ven Tijdschriften. Militaire Zaken: De Schutterijen in de Staten-Generaa', door navors. Béliaa&qwl. Feuilleton: Voor het Altaar, naar het Deenech vtff H. BMg. . Ba Oelulceaohoenen. NIEUWS VAN DE WEEK. Faillisso. Wemeu. Overzicht van de Effeotenmarkt, door 3. Veilingen vw» Vaste Goederen. Te btror. Advertentiën. BUi TEN I, A N D. De heer Gladstone heeft eindelijk zijn stilzwijgen, dat voor de liberale partij in Engeland hoe langer zoo pijnlijker begon te Worden, verbroken. «Papa locutus est"; VTO zijn kasteel te Hawarden heeft de groote leider der liberalen een politiek manifest uitgegeven! waarin hij een beroep doet op de kiezers om het ver trouwen, hem in 18$Q door het. land betoond, te hernieuwen, en eene uitvoerige uiteenzetting geeft van zijne denkbeelden over . achier alle vraagstukken van binnen- en buitenlandsche politiek. De heer Gladstone noodigt de kiezers uit, om den arbeid van . het taaiste Parlement met dien van het vorige te vergelijken en meent, dat hij zich met vertrouwen op de uitspraak van de kie' zere kan beroepen, indien zij deze vergelijking zorgvuldig hebben gemaakt. Hij wijst o. a. op de resultaten der Beriijnsche confe rentie,, die, voor zoover Griekenland en Montenegro betreft, door hét liberale kabinet zijn verwezenlijkt; op den invloed dien Lord ? ftipon's verzoenende houding op de bevolking van Britsch-Indïe heeft gehad, ea op de dadelijke regeling der Aighaansche quaestie. tïlj geeft toe, dat de regeering in de Eyptische quaestie gedwaald hoeft, doch dit was uitsluitend toe te schrijven aan Lord Salisbury's politiek van interventie. In de tegenwoordige omstandigheden verklaart de heer Glad stone zich beslist voor het terugtrekken van alle Engelsche troepen uit Egypte. Hij meent verder, dat het Engelsche volk zijne goedkeuring heeft gehecht aan de weigering der regeering om de vrijheid in de Transvaal te onderdrukken. Zoodra Engeland zich heeft vrijgemaakt uit de Egyptische verwikkelingen, zal het zijne positie in Europa kunnen hernemen, en optreden als be schermer der jonge Oostersche natiën. Wat de binnenlandsche politiek betreft, verklaart zich de heer Gladstone voor eene hervorming, zoowel van het Hooger- als van het Lagerhuis, voor wegneming der beperkingen bij den ver koop en de overdracht van landerijen, voor afschaffing der be voorrechte positie van oudste zonen. Hij gelooft dat de Kerk de moeielijkheden, welke aan de afschaffing der Staatskerk ver' bonden zijn, gemakkelijk zou kunnen te boven komen, en wenscht niets liever dan aan Ierland het volste recht te doen ' wedervaren, doch tevens, de eenheid van het Vereenigd Koninkrijk Ongeschonden te handhaven. Ziedaar de hoofdzaken, die in het uitvoerige manifest worden behandeld, en waarover de ex-Premier zijne denkbeelden, in min of meer duidelyken vorm, mededeelt. Niemand zal ontkennen, dat dooi* de openbaarmaking van dit stuk de positie van de liberale kiezers aanmerkelijk is opgeklaard. Tot dusverre toch wisten de liberalen niet, bij wien zij zich eigenlijk moesten aansluiten, aan wiens woorden zij het meest geloof konden hechten. Oe redevoering van Lord Hartington verschilde veel van die van den heer Chamberlain, terwijl Forster weer geheel anders sprak dan Goschen. Deze twijfel is thans uit den weg geruimd. De eigenlijke leider, diéals zoodanig nog door de geheele partij wordt erkend, heeft het wachtwoord laten hooren, en onder deze leuze zal thans ten strijde worden getrokken. Of echter de liberale partij de overwinning zal behalen, is eene endere vraag, die in de gegeven omstandigheden niet met voldoende zekerheid kan worden beantwoord. In elk geval is, wanneer in de, gelederen der partij geene bepaalde revolutie uitbreekt, de linie waarop een der beide groote politieke legercorpsen den verkiesings-slag denkt te leveren, thans nauwkeurig aangegeven. De pogingen van den heer Gladstone zijn er blijkbaar op bere kend, om zooveel mogelijk alle schakeeringen van de liberale partij onder n vaandel te vereenigen. Vandaar dat men in het manifest tevergeefs zoekt naar categorische verklaringen of stellige verzekeringen aangaande de groote politieke vraagstukken, die Engeland in de laatste jaren hebben beziggehouden. Het stuk is uit den aard der zaak even uitvoerig van inhoud als sober van kleur, en verleent aan allerlei uiteenloopende opvattingen eene welkome schuilplaats. Zelfs mannen van zoo verschillende richting als Goschen en Chamberlain zijn eenstemmig in de hartelijkste toe juiching van dit verkiezings-document en noemen het niet alleen eene duidelijke en welsprekende uiteenzetting van het doel en de eischen der liberale partij, maar begroeten het tevens als eene welkome verzekering, dat de leider, die reeds zoo menigmaal de schreden der liberalen heeft gericht op het pad, dat tot de over winning voerde, ook in den aanstaanden strijd wederom hun aan voerder zal zijn. *** Kort na het ter perse gaan van ons vorig overzicht, bracht de telegraaf uit Philippopel, de hoofdstad van Oost-Roemeliö, het bericht, dat de gansche bevolking van Oost-Boemeliêeenstemmig de vereeniging van deze provincie met Bulgarije heeft geproclameerd. Zij heeft den gouverneur Krestovitch Pacha IE zijne woning ge vangen genomen, de regeering afgezet en een voorloopig bewind aangesteld. De geheele militie heeft onmiddel ijk'den eed van trouw aan vorst Alexander van Bulgarije afgelegd; er is geen druppel bloeds vergoten. Ziedaar de hoofdinhoud van de talrijke dépêches, die elkaar met ongewone snelheid opvolgden. Zooals men ziet, wijzen zy op eene plotselinge omkeering der aangelegenheden van het Bal kan-Schiereiland, die, hoewel eenigzins onverwacht, toch zeker niet onvoorbereid kan worden genoemd. Merkwaardig genoeg, is de re volutie, door welke Rumelië" zich aan de heerschappij van den Sultan tracht te onttrekken, om door vereeniging met Bulgarije de sedert lang gekoesterde wenschen der Pan-Bulgaren te ver vullen, tot dusver zonder eenïg bloedvergieten in haar werk gegaan. De moeielijkheden kunnen echter nog komen, want de geprocla meerde vereeniging heeft het status quo in den Balkan op ingrij pende wijze verstoord, een einde gemaakt aan den door hè: trak taat van Berlijn in het leven geroepen kunstmaügen .toestand en de Oostersche quaestie ra al haren omvang weder aan de orde gesteld. Toen de groote mogendheden, na den Russisch-Turkschen oor log in 1878, over het grondgebied van de Porte beschikten, werd Bulgarije verheven tot een vorstendom, dat wel is waar volledige autonomie zou bezitten, maar onder de suzereiniteit van den Sultan zou blijven en aan de Porte schatplichtig zou zijn. Zoowel vóór als na de verkiezing van Alexander von Battenberg tot vorst van Bulgarije.is echter dit land onderden rechtstreekschen en overwe genden invloed van de Russische regeering gebleven. De suzerei niteit van den Sultan is in naam steeds erkend, maar het tastbaar bewijs van deze verhouding, de schatting, is niet geleverd. Artikel 13 van het Beriijnsche tractaat bepaalde tevens, dat ten Zuiden van het Balkan-gebergte eene provincie zou worden gevormd onder den naam van Oost-Roemeliö, die onder het rechtstreeksch politiek en militair gezag van den Sultan zou worden geplaatst, doch administratieve autonomie zou bezitten. Ook in Roemeliëechter bleef Rusland een overwegenden invloed uitoefe nen, en deze openbaarde zich vooral in het streven der Pan-Bulgare, om eene vereeniging der Turksche provincie met Bulgarye te verkrijgen. Het zal thans de vraag zijn, of de Sultan iets meer zal doen dan een protest indienen tegen deze openlijke schending van het tractaat van Berlijn. De laatste berichten uit Constautinopel ge