Historisch Archief 1877-1940
NV 433.
A°. 1885.
DE AMSTERDAMMER
"WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Verschijnt eiken Zaterdagavond.
Uitgeven: ELLBRMAS, HARMB A do.
Kantoor: Singel 211.
HoofH,Ag«ton: te Batavia, O. KOL»» * «o.
Zondag 11 October.
Abonnement per S/m. f \.~. tt. p. p. f 148.
Afisonderljjke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar a » 040,
Advertentiën T»n 1?5 regels f 1.10, elke regel meer . O.JQ.
. tnaschen den tekst per regel « o.*o
Bij dit nommer behoort een Bijvoegsel.
INHOUD:
Warae Kadetje*, E«n Zaterdagavondpraatje. XOVIJ, dooi
Aquaritu.. . Dit h«t Haagje, LI, d«|- Pasquino. Blocnotes uit da Prinaenstad
u, door Jaap Maatjes. Kan s t: Hetshoneel te Amsterdam, door Alb. Tb. Dot
XrWöpetsr van SUsTsinget, beoordeeld dóór E. C. P. D. Internationale
Kunslvere»nlglng. Uit Partfs, XXXK, door A. B. Letterkunde: Paul Margueritte,
Ben proeve van Na^aialistiache kritiek I.Fran» Netacher.?Godsdienst bnifen het
Onder«£e H.door Henrietts T^n der JJey.?Een vetdttiaterde Lofspraak, door G. v. 8. Fabre
d*s BM»rt», 'tfeoordeeld door Searamonche XXXIII. Een Eogelsche dame over
Holland, doer K. w. 3. Set Ideaal, door G. Waalner. O, Kinderlijk Qeloo», door
. Waaïner. <?> lobood van Talschriften. Nieuw» Uitgaven. MilitaireZaken:
Iets over d* werving en de Fremiën, door W. Feuilleton: Hollende Dick,
uit het Engelsen TM B. Lynn Linton, (Slot) Schaakspel. Uit Ouïda's jongsten
fcondeL ? Brievenbus. NIEUWS VAN DE WEEK. Faillissementen. Over»
zicht van' de Effectenmarkt. Te huur. Advertentiën.
3 U ITE N L A N D.
Naarmate het tijdstip der algemeene verkiezingen nadert, neemt
de beweging in Engeland gaandeweg toe. Bijna dagelijks worden
oor de hoofden der verschillende politieke partijen redevoeringen
«t dékiezers gehouden, waarin de groote vraagstukken, die
Enje.i;ind'$ binnen- en builenlandsche staatkunde bezig houden,
ach0r«««volf«ns worden behandeld en de houding der partijen
Jijfenoverdfe vraagstukken uitvoerig wordt uiteengezet.
«Behthfft 4flor Kr Charles Dilke, die te CHelpea voor zijne kiezers ,
optrad, werd ook door Lord Salisbury, den minister-president, het
woord gevoed,, en wei op eene jaarttjksche vergadering van afge
vaardigden van conservatieve kiosvereeoigingen te Newport. De
Premier deed btj deze gelegenheid eenc poging om het verwijt
te ontgaan dat h\j, door zijne houding tegenover den coup d'état
van vortt Alexandcr v«n Bulgarije/fijn eigen werk (het Derlijner
trictaat van 1878) lijdelijk liet afbreken. Dit tractaat had volgens
here tot hoofddoel, het verdrag, van San Stefano nietig te maken;
wejnu, het thans gevormde Groot-Bulgarije was niet het
GrootD-jtyarjjc van San Stefano. Daarenboven had het nationale karakter
in Bulgarije en Oost-Roemelie zich meer en meer ontwikkeld,
zoodat de bepalingen van het Berlljner tractaat betreffende deze
beide landen hare heilzame werking niet hadden gemist. Deze laatste
conclusie i» intueschen aan gegronden twijfel onderhevig; immers het
was juist, de oppositie tegen de bepalingen van het Berlijner trac
taat, «n dus niet bet weldadig gevolg van de toen genomen maat
regelen, die de Bulgaren en Roemdiörs tot elkander bracht.
Wat Ierland betreft, verklaarde Lord Salisbury do onschend
baarheid des Rijks van het allerhoogste gewicht; de regeering
zou hare goedkeuring niet kunnen hechten aan voorstellen, waar
door de positie van Engeland tegenover de andere natiën in ge
vaar sou worden gebracht. Het zal intussóhen zeer de vraag zijn,
of de Engelsche Regeering de noodige kracht bezit om zich op
den duur te verzetten tegen de steeds luider klinkende eischen
der ersche Homerulers. Algemeen is men het daarover eens,
«lat hunne vooruitzichten onder de leiding van den heer Parnell,
den ongekroonden koning van Ierland, bij de aanstaande verkie
zingen alles behalve ongunstig zijn. Ten einde in het aanstaande
Parlement behoorlijke waarborgen te hebben voor eene nauwe
aaneensluiting van alle leden der Parnellistische partij, wordt aan
de door baar gekozen candidaten zelfs de formeele verplichting
opgelegd, om onvoorwaardelijk aan het wachtwoord van den heer
Parnell te gehoorzamen en van hun mandaat afstand te doen, zoodra
de pirty dit van ben gelieft te vorderen.
Wat de Ieren wenschen, of beter gezegd wat zij eischen, is een
afzonderlijk Parlement, eene wetgeving die, wat de huishoudelijke
aangelegenheden betreft, onafhankelijk is van Engeland. Dit ersche
parlement zou, als maximum, de controle moeten verkrijgen over
het onderwijs, de openbare werken, de armenzorg, de
rechtsbedeeling en de politie. De militaire raaeht zou blijven onder het
gezag van de kroon, waardoor de Britsche suprematie en de
eenheid des rijks van zelf zou worden gehandhaafd.
Uit Soedan, waarvan men sedert eenigen lijd weinig belangrijks
had vernomen, kwam deze week de tijding dat de Abyssinische
troepen, onder aanvoering van Ras Aloelah, den 23sten Septem
ber te Kerfit in de nabijheid van Amadeb, eene volledige over
winning hebben behaald op de Arabieren; ook Osman Digma
verloor hierbij het leven. Waarschijnlijk zal nu Ras Aloelah op
rukken naar Kassala, dat sedert langen tijd door de opstandelingen
wordt belegerd.
? ??
De algemeene verkiezingen voor de Fransche Kamer van Afge
vaardigden zijn voor de republikeinen, en speciaal voor de groote
partij der opportunisten zeer ongunsüg afgeloopen. Ofschoon de
volledige uitslag op dit oogcnblik nog niet bekend is en bovendien
een groot aantal herstemmingen (op 18 October) zullen moeten
plaatshebben, valt nu reeds het feit te constateeren dat de con
servatieven (imperialisten, monarchieten en dericalen) een enorm
getal zetels hebben gewonnen. De radicale partij verheugt zich in
eene kleine aanwinst en is van de herkiezing harer voornaamste
woordvoerders zeker. Het zijn de gematigde republikeinen, het
zoogenaamde »centre gauche", de >union républicaine" en de
Bimion démocratique" derhalve de partijen die de
regeeringsmeerderheid van het voormalige Kabinet-Ferry uitmaakten die
het gelag hebben betaald.
Behalve aan het drijven der uiterste linkerzijde (de heeren
Clémenceau c. s.) die reeds maanden achtereen een kruistocht
heeft gepredikt tegen de republikeinsche meerderheid, en de mis
slagen, door vorige republikeinsche regeeringen begaan, zoo breed
mogelijk heeft uitgemeten, moet dit verschijnsel in niet ge
ringe mate worden geweten aan den scrutin de liste, die bij deze
verkiezing voor de eerste maal werd toegepast. In hoeverre deze
verkiezings-methode, waarbij departementsgewyze en niet volgens
de arrondissementen wordt gestemd, in het algemeen boven an
dere de voorkeur verdient, blijve hier onbeslist; in elk geval ech
ter is met deze nieuwigheid de proef genomen op een oogenbük
dat de meerderheid zonder leider was, de linkerzijde volkomen
gedesorganiseerd en de rechterzijde, bij groot verschil van mee
ning op staatkundig en economisch gebied, door de leuze »strijd
tegen de republiek'* vaster dan ooit aaneengesloten.
In Tonkin gaan de [zaken nog niet naar wensen. Generaal
Jamais de opvolger van den generaal Brière de l'Isle, die
dezer dagen 4e terugreis naar Frankrijk heeft aanvaard is ge
noodzaakt om weder offensief op te treden. Men voorziet, dat de
Fransche troepen op ernstigen tegenstand zullen stuiten, daar de
Zwarte Vlaggen zich hebben gereorganiseerd en sterke stellingen
bezet houden. De minister van marine zal nieuwe credieten
moeten aanvragen voor Madagascar, Obock en Tonkin. De mo
narchalen en imperialisten zullen ongetwijfeld niet in gebreke
blijven, om voor deze ongunstige berichten ten voordeele van
hunne candidaturea gebruik te maken.
"&,;.