Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 433
schaaltje rookvleescb. ontbreekt; in een volgend hoofdstuk brengt
zij ons naar Utrecht en later naar Zeist, in het Broederhuis. Zoodrahet
/?winter is, geeft zg verslag van een rit op schaatsen en een sledevaart,
?later vindt zij gelegenheid haar personen op een Noord-Hollandsche
boerderij te brengen, die zij met de grootste ingenomenheid beschrijft en
die zij dan geheel laat verwoesten tengevolge van een dijkbreuk.
? Hier echter speelde haar geographische kennis Miss Peard een part;
zij laat die dijkbreuk bij Alkmaar plaats hebben, waar de door haar
beschreven boerderij in een polder staat en vergeet daarbij geheel dat
het land in die streek door duinen tegen de zee beveiligd is; wanneer men
echter eens genoegen neemt met deze vergissing, kan men slechts met span
ning de verschrikkelijke oogenblikken medeleven, die de bewoners van
de boerderij op den zolder doorbrengen, terwijl het water hun have en
goed dreigt te verzwelgen; nu zij iets beters te doen heeft dan ons bezig
te honden met de kwaadsprekerijen van Madame Marken (waarom niet
mevrouw?) de twijfelingen van Johanna en de liefdeszorgen van
Hilvardine, verheft zich het talent der schrijfster en geeft zij blijken van
echte, dramatische kracht.
Een groote leemte is het voorzeker in Near Neighbours" dat nergens
eenige bewijzen gegeven worden .van [het intellectueel leven der Hollanders;
uit niets blijkt dat zij een litteratuur en een kunst hebben, geen van de
talrijke helden of heldinnen betrappen wij met een boek in de hand. Al
hnn belangstelling wordt in beslag genomen door hetgeen in het krin
getje der naaste bnren" voorvalt. De conversatie van den Utrechtschen
town-councillor" Steen is even onbeduidend als die van denjgeleerden
professor of de elegante Mevrouw van Weeden' Sprankjes geest en
vroo'lijke zetten zoekt men er vergeefs; alle personen hebben een matten,
doften tint met elkaar gemeen, waarvan zelfs de lively" Hilvardine niet
vrij blijft. Wij herhalen het nogmaals: voor de kennis van het
Hollandfiche leven, bij de buitenlanders nog tamelijk onbekend, is Near
Neighbours" een zeer te waardeeren bijdrage; beter dan uit vertaalde
Hollandsche romans, zullen de Engelschon daardoor met onze zeden en
gebrniken bekend raken. Veel dat bij ons als bekende waarheden geldt, wordt
niet nader toegelicht in vertaalde romans, de Engelsohe schrijfster echter
geeft geduldig uitleggingen, daar waar aij weet dat de kennis van haar
landgenooten te kort schiet en zoo verkrijgen deze langzamerhand een
zeer getrouw beeld van ons maatschappelijk leven en van het land, dat
miss. Peard blijkbaar met zeer veel sympathie bezocht en beschreven heeft.
1 Mocht zij in een volgend wei'k ook eens aantoonen dat wij Hollanders
niet gebee) opgaan in zaken van huishoudelijken of particulieren aard,
maar ook een open oog en oor hebben voor de groote vragen, die de
menschheid bezig honden vooral op het gebied van letteren en kunst.
Een vertaling van dit werk, dat reeds in de Tauchnrtz-edition werd
opgenomen, komt ons niet ongewenscht vóór; de Engelsche bladen brach
ten er bijna algemeen een gunstig oordeel over uit.
M. v. J
HET IDEAAL.
(Naar Sully Prudhornme).
De maan is vol, de heldre lucht
? Bezaaid met sterren, donker d'aarde;
't Is of met onbestemd gerucht
De wereldziel door d'aether waarde.
Ik denk aan d'allerhoogste ster,
Voor ons onzichtbaar, doch wier stralen)
Reeds eeuwen naadrend van zóó ver,
Op 't late nakrocst zullen dalen.
Als eens die hoogste ster nw pad
Verlicht met reine flikkeringen
Zegt dat ik haar heb liefgehad
Gij laatste aller stervelingen!....
G-. Waalner.'
O, KINDERLIJK GELOOF!
't Is avond; in het wiegje rust het wicht
En laat zijn oogen in het ronde waren,
Tot z' eindlijk, aangetrokken door het licht
Der gasvlam, daarin zonder poozen staren.
De moeder merkt dit, heft vol zorg de hand
Omhoog om 't felle schijnsel afteweren,
En wendt het wiesrje zacht naar d' andren kant.
De schelle glans mocht eens het netvlies deeren:
O kinderlijk geloof! gij zna:;t bij 't rustloos strevsii.
Waarmee des menscben geest zich vol verlangen
keerNaar 't nooit-aanschouwde licht, in 't duister dat hen weert
De schaduw eener hand, uit lief d' en zorg geheven!
G. Waalner.
Vondel. Keur uit Vondels Lyrische en Dramatische
poëzie.voorafgegaan door eene levensschets naar Brand t'd
leven van Vondel, door P. H. van Stoerfcerkon. Uitgave
van J. T. van Draten te fneek.
Toan in 1877 Dr. Doorneboa eene bloemlezing uit Vondel uitgaf, werd op den titel
ve mild: Tweede Uitgave van Van Moevkerkens Bloemlezing.
uo thans aangeboden Vondel van den heer P. II. van Moevkorlren vermeldt niota
? ..i vroegere Vondel-bloemlezingen. Het plan ia dan ook geheel anders dan
:e uitgave van Dr. Doornebos en veel practiseher. Uit Vondol's Leven" va-u Geeraardt
Jvi.indt worden fragmenten als inleiding gegeven; daarna zijn de.gedichten gegroe
peerd in eenige hoofdstukken, die het nsslaan gemakkelijk maken: Gedichten
beireffende den dichter zelven en zijn gezin"; botrefi'eade Oldenbarnevoklt": be«
treffende Prins Ifraderik Hendrik"; betreffende Hugo de Groot"; boiroffende
'rofessor Yossius en zijn gegiü"; betreffende tlnygeas" euz. Afzonderlijk kotsen
voor de Hekeldichten, een tweetal Lierdichten, wat Sonnetten, Brniloftsliederen,
Zegsliederen, Geboortedichteo, Lijkdichten, Lofzangen, en andere. Ten elotte een
overzicht met groote en goed gekozen fragmenten van de vijf treurspelen, Palamedes,
OysJirecnt, Josr.ph, de Leeuwendulers en Lucifer. De Bloemlezing is niet met te
veel verklaringen en aanteekeningen onaangenaam gemaakt; men kan zich voor
stellen Vondel voor zijn genoegen te lezen, zonder aan opgedrongen geleerdheid
te denken. In 't kort, om Vondel bij velen te brengen, voor wie andera de kennis
making met den vorst onzer diehteren afschrikkend zou zijn, ia deze uitgave uiterst
geschikt; verzamelaar en uitgever hebben er zeer zeker ons voli een dienst mede
bewezen.
In en Om den Scliouieburg, door Mr. de V., tooneel-'
verslaggever van het (Haagache) Dagblad". Uitgave
van A. Eösaing te 'a Gravenhage.
Met aflevering 8?10 ia een bundel dor schetsen van Mr. ie V. compleet. De
schrijrer spreekt er over Klaas Voa, Marine Lorjé, Mevr. Frenkel, Tourniaire, en
eenige algemeene tooneelonderwerpen, op den weinig eerzuchtigen toon, die hom
eigen is. Hij tracht zelden iets nieuws of gaestigs ta zeggen, geeft zijn indruk
ken, zooals allicht drievierdan der schouwburgbezoekers ze konden geven, en voegt
er opmerkingen aan toe, die de meesten hem zeker gaarne schenken zouden. Een
schetsje, Jan Koppel vertelt van de avonturen die een naïef dilettant vol vaar en
lusié'n. eenige jaren geleden in de tooneelwereld konden wachten; indien Scarron
in den Boman Cmiiiqtie, Cremer in de Tooneelspelers en Smollett in Httmplirey Clinker
deze soort avonturen niet met talent en frischheid verteld hadden, zou de schets
van Mr. de V. leesbaarder zijn; daargelaten, dat wij ons in negentiende-eeuwsch
Hollandsch meer stooten aan het verhaal van iemand die dronken wordt en in eene
herberg uit zijn bed rolt, dan in het oude Fransen van Scarron of het oude Engelsch
van Smollett.
Men kan tooneelbeschouwingen geven op de geeatige wijze van Janin of van den
Monsieur de l'Orcltestre, op de ernstige wijze van Paul Lindau, J. J. Weiss, Frenzel,
Hanslick, Vitu, op de geleerde wijze van den heer-Loffelt; geen dezer variëteiten is
door Mr. de V. nagestreefd, en wanneer niet naar een van deze genre's getracht
wordt, kun de waarde der aangeboden bespreking niet groot zijn.
Sproken en vertellingen itit de Middeleeuwen, door
Dr. H. C. Eogge. Uitgave van Y. Eogge te Amsterdam.
De bekoorlijke wereld der sprookjes heeft dat voor, dat de oude en vaak gehoorde
nog weer even aantrekkelijk zijn als nieuwe. Cbère Scliéhérazade, eoate-moi dona
une de ces jolies biatoires que tn contos si bien." En al gelijkt de eene sultan op
den ander, en al draaien de wonderen van geniusaen en draken en prinsessen in
een cirkel rond, steeds hooren oude en jonge kinderen ze met nieuw genoegen.
Hot boekje dat de kundige bibliothekaria der Amsterdamsche Universiteit deed
verschijnen, vereenigt de verdienste der aangename verstellingen met die der weten
schap. Eene inleiding resumeert omtrent hot beroemde Boek der zeven wijzen" en
de Gesta Bomanortnn, de interessante bijzonderheden, welke vorschers als Gorres,
Gaston Paris, Brunet, Max Muller, Varnhagen hebben weten op te delven, en voegt
daavaan bibliographische en speciaal Nederlaudsche studiën toe, welke men van
Dr. Rogge gaarne verneemt.
Dan volgen de verhalen; eenige uit het Boek der zeven wijzen", andere uit de
"Gosta Komanornm", uit den Spaanschen legendenkring, uit de Italiaansche novellen
vóór Boccaceio, uit het Provencaalsch en de verhalen van Bonaventure Desporriers,
don secretaris der vernuftige Koningin van Navarre, en andere bronnen.
De derde afdeeling van hot boekje geeft het reisvcrhaal van een aantal der eproien
door de wereldliteratuur. Zonder in de lange diasertatiën te vervallen, welko de
vakgeleerden gewijd hebben aan de ontwikkeling der legenden (Lafontaine's La laitière
et Ie pot an lalt in de Indieche fabel nagespoord; Charles Perraults Le petit poncet
uit Egypte afkomstig) geeft Dr. Eogge een overzicht van de reis, met aanstipping
van enkele bijzonderheden en varianton.
In de inleiding verzekert de schrijver, dat, als deze proeve een gunstig onthaal
vindt, hij nog gaarne een tweode bloemlezing geven zal; aan de aanmoediging daar
toe, in den vorm van een ruim debiet, zal het niet ontbreken.
INHOUD VAN TIJDSCHRIFTEN.
Portefeuille 10 October 1&85.
Prof. Di: n. J. Stokvis, Op het graf van Movr. Kleine. Ed, Potje». Herinneringen
op muzikaal gebied aan de Antwevpache Wereldtentoonstelling. Salve, Der Trom
petter yon Saklungen. Salve, Lohengrin. A. P., Parijsche Ateliers, Iir, L. A.
Bottée, Médailleur. A, Reyding, Geschiedenis der bouwstijlen, door Prof Gügel.
Tam H. de Beer, De Nieuwe Gids. W. Beekfccr?.; Het Sonnet en de Sonnet.
Taco 1[. de B?er, Keur uit Vondels poëzie, door V. Meerkerken. Jlf. V. J., Drie
kussen, door Gerhard van Amyntor. -?De vrouw met het strijkijzer.
Boekverkoopiug Mart. Nijhoff. Mr. II. Cosman, Vondel versus Sweelinck. Taco H de
Beer, Lud\fig Barnay. TMO H. de Beer, Drie Tooneelatnkken. P.N, Der Salon
Tyroler. A., De trouwdag van Jeannette; Zoo heer, zoo knecht. Neueate
Erscheinungen der deutacheii Litteratuur.
Spectator, 10 October.
Berichten en rnededeelingen. STaria JoaannaKleine?Gartman, door Arnold Jsing.
- Verslag vau mijn zending in de Kamer. Een brief uit Zaudvoort, door mr A.
W. Jacuuson. Pluksel.
Nieuwe uitgaven In Nederland,
Gerhard von Amyntor, Drie kussen ....... , ? 2.40
Henri Deuiesse, Gant-de-ïer, de Salonbandiet. Parijsehe Politieroman . 1.2»
Filaletb.es, Grpentijd. O.CO
De Nieuwe Gids ....,.,, Per jaarg. v. C Nrs. V.öO
Jack, In dan nachttrein ........,,.?0.49
H. Heilhac en Lud. Halévy, Een Ingénue ..l>t..?O.GO
Mevrouw Qtmrlès, Agnes t ? , . . ? ? i-50
Beuter-Beliquieën, door K. Th. Gaodortz , , 1.50
Jan C. de Vos, Snzanne t . < < . 0.75
W. P. Wolters, Een artistiek Klaverblad 2 dln. . . , , ? . 4.90
Felix Dahn, De Kruisvaarders. 2 dln. . . 4 t . . . ? 4.00
J. P. Hazebroelr, De Alpenhoreu. ..,,....? ^ 0.50
W. Lan?han9, Geschiedenis dor ilnziek ...... ? 3.50
Dr. H. C. Rogge, Sproken en vertellingen uit de Middeleeuwen , . 1.50
MILITAIRE ZAK E_N.
IETS OVER DE WERVING EN DE PREMIËN.
In het vorige No. van dit blad werd door J. geweaen op de meer dan
15000 ledige plaatsen, wolke bij ons leger worden aangetroffen, niet alleen
zeer ten nadeele van de oefeningen, den lust en den ijver der in dienst
zijndan en van de militieplichtisen, die alsnu ter aanvulling van het
incompleet van vrijwilligers langer dan 12 maanden (in den regel 16
maanden) aan hot huisgezin en den gewonen arbeid worden onttrokken,
maar ook niet, minder ten nadeole van de innerlijke waarde der tactische
ondordeelen, vooral van de compagnieën infanterie.
fV*v
/'
V