Historisch Archief 1877-1940
N* 436.
A°. 1885
DB AMSTERDAMMER
WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Verschijnt eiken Zaterdagavond.
ELLE9MAN, PABM8 & O o.
Kantoor: Singel 311.
t* Batavia, O. KOUP 4 «o.
Zondag l November.
Abonnement per 3/m. f 1.?. fr. p. p. f 1.15.
Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar a 0.10.
Advertentien van 1?5 regels f 1.10, elke regel meer . * 0.20,
» tasaenon. den. tekst pet tegel . . . . . * u.iu
I W H O »8
BUITENJJA.ND, «r jt het Haagje LIV, door Paequino. Kan s t: Het toooeel
te Amsterdam, door Alb. Tb. Het tooneel te Bottsrdam, door M. H. Een
nieuwa operette van Johann Strauss. Ten-toon-stelling Arti, II, door Alb. Th.
Avtl, Leekepraatjens, I, door H. uit België, door M. A. Uit Parya, XLII, door
A. B. Letterkunde: Faal Marqaeritte, een proeve van Naturalistische kritiek
UI. ?*. Dahn's nieuvata roman, door W. P. O. K. r- Einile Ferrin en Jules Claretie,
door Scwmouehe XXXIV. in Voluptueuses, gedichten van Martial Tenéo,
beoordwld 4ooc Pol de tont. i?Bsne studie over de Nederlandsohe letterkunde.
Ov«r 4« Hat. door Pol d» Kont. {nhoud van Tijdschriften. Nieuwe Uitgaven.
Militaire Zaken: De Jfarins in Nederlandsen Oost-Indië. Schaakspel.
Feuilleton: De Tweeling, eene schets door Frans, *?Uit Ouïda'a jongeten
bande! (slot), door F. J. v. U. NIEUWS VAN DE WEEK. Brioronba».
Oyerzieht ran de Effectenmarkt. Te buur. Advertentien.
BUITEHLANJD.
De binnenjandsche politiek van Engeland hield zich ook weder
in de afgeloopen wees bijna uitsluitend bezig met de aanstaande
algemeeiie verkiezingen, tiet tijdstip nadert; in den loop der maand
November zal de gewichtige strijd worden gestreden. De ont
binding van hel tegenwoordige Parlement zal, volgens officieele
aankondiging, den 18n November plaats hebben.
Nu reeds ZQÖvale .politieke redenaars hunne stem hebben laten
hooren n hunne harten voor de kiezers hebben uitgestort, schijnt
ook de nestor der liberalen, de heer Gladstone, het oogenblik
gekomen te achten, om aan de campagne een werkzaam aandeel
te nemen. De keelaandoening, die 'nem gedurende langen tijd
het spreken onmogelijk maakte, is thans geweken en niets belet
hem meer, om over te gaan tol'het, houden van eenige
redevoermgen, waarin h(j ^eteg«flh«i* zal hebben om het programma,
UL ttel bekend* «aaftifest Oeörgelegd, uitvoerig toe te lichten. Hat
bezoek van den ex-Premier aan zyne kiezers in Midlothian, zal
volgens eene aankondiging van den heer Campbell, lijn verkie
zingsagent, in de tweede week van November plaats hebben.
In hel geheel hoopt de heer Gladstone drie maal in het open
baar op te treden, en wel te Edinburgh, te OaJkeilh en te
WestCalder. Men ziet de speeches van den beroemden redenaar met
groote belangstelling te gemöet.
De eenheid tusscnen de verschillende fractiën der groole liberale
partij, laat nog voortdurend veel te wenschen over. Lord
Hartinglon ie, in zijne laatste verkiezingsrede, zeer scherp opgetreden
tegen den heer Chamberlain, wiens radicaal programma hij socia
listisch noemde. H|J. verklaarde dat ee.n nieuw Kabinet niet zou
kannen tot stand komen zonder de medewerking van mannen der
middenpartij, zooals de lieer Goschen. Zooals men ziet, is deze
rede van den oud-minister van oorlog niet bijzonder geschikt,
om de hoop op nauwere aaneensluiting van de liberale gelederen
te verlevendigen. De beteekenis van enkele concessiën van den
heer Chamberain, zooals b.v. in de quaeslie van het behoud der
Engelsche staatskerk, waaromtrent in ons vorig overzicht het een
3» ander werd medegedeeld, wordt bij het zich openbaren van
verschijnselen als de ovengenoemde rede van Lord Hartington, tot
een minimum gereduceerd.
Hét conflict tusschen de Engelsche regeering en het gouverne
ment van Birma zal zeer waarschijnlijk niet in der minne worden
geschikt. Koning Thebau schijnt te willen volharden bij zijne,
volgens Engeland beleedigende houding, terwijl de Engelsche re
geering evenmin voornemens is, haar eens ingenomen standpunt
prijs te geven. Het bewuste ultimatum zal, naar men berekent, in
de eerste dagen van November te Mandalay aankomen ; de termijn,
aan koning Thebau en zijne raadslieden toegestaan, om den inhoud in
overweging te nemen, is gesteld op vier dagen, zoodat bij wei
gering om aan de eischen van Engeland te voldoen, de vijande
lijkheden den l Oen of 11 en November een aanvang kunnen nernen.
Meer en meer blijkt het, dat men hier te doen heeft met de
eindeiyke volvoering van een sedert langen tijd voorbereid plan
der Engelsche regeering, om het Brimaansche grondgebied, voor
zoover het niet reeds door herhaalde annexatiën werd ingelijfd,
aa» Brjtsch-Indiëtoe te voegen. Zelfs de tegenwoordige minister
voor Indiö, Lord Randolph Ghurchill, verklaarde in eene dezer
dagen gehouden rede, dat het conflict met Birma zeer waarschijn
lijk zou uitloopen op eene volledige annexatie van dit rijk of
althans op eene regeling, die in hare gevolgen feitelijk dezelfde
beteekenis heeft.
Het bericht, reeds eenige dagen verwacht, dat de overeenkomst
lusschen Twkije en Engeland, door Sir llenry Drummond WollF
en Kiamil-pacha (den nieuwen Turkschen groot-vizier) tot stand
gebracht, de bekrachtiging van den Sultan heeft ontvangen, is
eindelijk deze week gekomen. De voorwaarden der overeenkomst
zijn: Engeland verbindt zich de militaire bezetting van Egypte
te doen ophouden, zoodra het land zijne bescherming niet meer
noodig heeft; en, om dit oogenblik te verhaasten, zal het, in over'
leg met Turkije, doen onderzoeken, welke administratieve en an
dere hervormingen in Egypte kunnen worden ingevoerd, zoodat
de regeering te Ca'iro op onafhankelijke en afdoende wijze het
land kan besturen. Sir Henry Drummond Wolff, aan wien twee
Turksche gedelegeerden zullen worden toegevoegd, is naar Egypte
vertrokken en reeds te Alexandriëgearriveerd.
Het Fransche Kabinet houdt schier dagelijksche bijeenkomsten,
om over zijne toekomstige houding tegenover de nieuwe Kamer, zoo
als zij uit den semtin de litte van 4 en 18 October is te voor
schijn gekomen, te beraadslagen. Zeer waarschijnlijk is het, dat
een programma zal worden ontwikkeld, waardoor een samengaan
van oppotrunisten en radicalen hetgeen voor de vorming eener
krachtige meerderheid tegenover eene oppositie van 202 conserva
tieven onvoorwaardelijk noodig is mogelijk zal worden gemaakt.
Onder verwijzing naar zulk een programma zal dan de regeering, om
van den steun der meerderheid verzekerd te zijn, van de Itemer
een votum van vertrouwen vragen.
Op de koloniale politiek van Frankrijk rust nog steeds geen zegen;
de handhaving van het gezag in de verafgelegen streken gaat met
groote moeilijkheden gepaard. In Tonkin hebben de zeeroovers,
de Zwarte Vlaggen en de benden van den ex-minister Thuyet,
weder overmoedig het hoofd opgestoken. De troepen, die ook nog
door de cholera geteisterd worden, zijn tegen hare zware taak niet
meer opgewassen, en eischen dringend aanvulling en versterking.
De dépêches omtrent christen moorden op groote schaal in Annam,
welke uien vrij algemeen, ais even vóór den 18n Octobec (den
dag der herstemming) aangekomen, voor eene verkiezingsmanoeuvre
had gehouden, worden op de treurigste wijze door allerlei docu
menten, aan welker echtheid niemand twijfelt, bevestigd. Er moeten,
volgens sommige berichten, tusschen Juli en 17 October niet min
der dan 30,000 Christenen zijn vermoord.
Het eenige gunstige bericht was eene dépêche van generaal de
Courcy, gedagteekend 26 October, meldende dat drie colonnes,
onder bevel van generaal Jamont, daags te-voren de stad
ThanMai, ten noorden van Hong-Hoa, hebben ingenomen. De
Franschen hadden 9 dooden en 5 zwaar gewonden. Volgens het oor
deel van den generaal zal de innemirig van Than-Mai het herstel
van de rust en de orde in het land zeer in de hand werken.
De heer de Freycinet, minister van buitenlandsche zaken, is
jl. Donderdag aan een groot gevaar ontkomen. Toen hij zich name
lijk na afloop van den ministerraad naar zijn ministerie wilde
begeven, heeft een onbekend persoon eenige schoten gelost op
het rijtuig, waarin de minister gezeten was. Niemand werd echter
gewond en de dader onmiddelijk in hechtenis genomen.
* *
De verkiezingen (in den eersten trap) voor den Pruisischen
Landdag hebben eindelijk deze week (Donderdag) plaats gehad.
Van den uitslag is bij het sluiten van dit overzicht nog weinig
of niets bekend; alleen weet men, dat in al de vier districten van
de stad Berlijn, de Duitsch-vrljzinnige partij heeft gezegevierd.
Dat overigens de vooruitzichten voor de liberale partij niet bij
zonder bemoedigend zijn, werd reeds vroeger met een enkel woord
aangetoond.
Het sluiten van een tractaat tusschen Beieren en Rusland, be
treffende de uitlevering wegens politieke misdrijven, heeft in po
litieke kringen ten zeerste de aandacht getrokken en zal onge
twijfeld in den aanstaanden Rijksdag, die tegen 19 November is
bijeengeroepen, eene interpellatie uitlokken. Zooals men zich wel
licht herinneren zal, heeft de Russische regeering in het vorige
jaar een dergelijk tractaat met Pruisen gesloten. De daarop ge
volgde onderhandelingen met den Duitschen Rijksdag zijn mislukt,
zoodat Rusland thans achtereenvolgens bij de afzonderlijke staten
schijnt te willen aankloppen, om langs dezen omweg toch zijn doel
te bereiken. Met Beieren zijn deze pogingen reeds gelukt; waarschijn
lijk zal nog meer dan een Duitsche staat dit voorbeeld volgen, het
geen des te opmerkelijker is, omdat zelfs Oostenrijk het sluiten
van het door Rusland gewenschte tractaat heeft geweigerd.
*
* *
In Denemarken hobben de beide Kamer?, het conservatieve
Laridsthing en liet liberalöFolkethiag, hunne afkeuring uitgespro
ken over den aanslag, op den minister-president Estrwp gepleegd*