Historisch Archief 1877-1940
N", «w.
DE AMSTERDAMMEE
WEEKBL-AD VOOR NE
X885,
Verschijnt eiken Zaterdagavond.
itg«T«re: ELLEBMAN, HARJH9 A 0<V
? Kantoor: Singel 211.
Beo».Agent«n: te Batavia, . KOLFP * «o.
Zondag 8 November.
Abonnement per 3;m. ...... .f 1.?. fr. p. p, f 1115,
Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar 4 , 0.10.
Advertentiën van l?5 regels f 1.10, elke regel sneer . » 0.20.
. tnsschen den tekst per regel ...... o.40
INHOUD!
. . Warae Kadetjes, een Zatordftgavond-pra&tje,
SCIX, door Sagittarins. Kunst: Een tooueelstnk te Amsterdam vertaald en ver»
toond, en een ander, bier geschreven, door Alb. Th. Het toooeel te Buttordam,
«*w M. H. Mnaek ia de Hoofdstad, door H. O. P. D. Ten-toon-stclllng Arti,
Hl, door Alb. Th. Arti, Leekepraatjens, II, door H. Uit Parjja, XLHI, door
A. 9> J«tt«rtn»<Jo: Paul Margoeritte, «en proeve TM Nataraliatieehe kritiek
(Slet), B»0 Ked»rUDd*oU.Trenrspel, door Botramonchs XXXV, -r- B»lzao en het
Geld I, door A. Cooplandt. Herfstviolen, verhalen van Mr. W. J. ten Hoet, door
C, P. G«j0toohtend»rDeutgoheBKna»t, beoordeeld door D». Paul.?Proeven van
<3eeoodeB«*»rde gedichtan, door Dr. Brevi*. De EU»n, door Louis Couperus.
Berichten «n ttededeeliogen. Inhoud van Tijdschriften. Nieuwe Uitgaven.
Militaire Zaken; Bezuiniging op Militair gebied, dpof X. Schaakspel.
FenilUton: De Tweeling, eene echets door Frans. NIEUWS VAN DE WEEK.
faUtlf tementen. m Overzicht van de Effsctenmarkt. Te hnor.?AdvwUnün.
BUI TE N t A W I>.
De onzekerheid omtrent den uitslag der aanstaande verkiezingen
fa Engeland, geeft aan de dagbladpers overvloedig stof tot aller
lei beschouwingen en voorspellingen, Van de 65öaftredende Par
lementsleden hebben zich tengevolge van de nieuwe indeeling der
kiesdistricten, 'waardoor de kansen op herkiezins? voor menig
afgevaardigde sterk, zijn verminderd * slechts 430 herkiesbaar
gesteld,. Wanneer men in aanmerking neemt, dat een aantal hun
ner niet zal worden herkozen en dat het getal zetels met 18 is
vermeerderd, dan zal de veronderstelling niet al te gewaagd zijn,
dat '40 0 pCt. van 4e aanstaande vertegenwoordigers uit nieuwe
leden ^Ibeèatiij.
Wat de vooruitzichten der verschillende partijen betreft, heb
ben wij reeds bij herhaling er op gewezen dat de eendracht in
de liberale gelederen veel meer te wenschen overlaat dan bij de
conservatieven, die hunne candidaten zoodanig hobben gekozen dat
zij in geen enkel disldct, tengevolg"? van onderlinge verdeeldheid
kunnen wórden vérslagen. Bij de liberalen is deze discipline niet
aanwezig. De radicalen (waartoe de (ractien van Chamberlain,
Sir Charles Dilke 0u Lord Rosebery faehooren) hebben in tal van
districten zelfstandige candidatea opgesteld en bestrijden die van
de meer gematigde liberale pavtijgenooten (Lord Hartington,
John Brighl, Forsler, Goschen en hunne aanhangers). Wel doet
de heer Gladstone zijn best om de verdeelde elementen bij elkaar
te houden eo onder i\\a >old umbralla" te vereenigen, doch tot
dusver hebben zijne pogingen in deze richting weinig uitgewerkt.
Op grond van tairnke, ia aile disu-icten ingewonnen inlichtingen,
meent de Central $tw 4gency als waarschijnlijk resultaat der
verkiezingen te kunnen voorspellen dat op 25 November 79
honierulers, 178 conaei-vatieveu en 314 liberalen (of radicalen) zullen
worden verkozen, terwijl in 103 gevallen omtrent den uitslag niets
met zekerheid kan wordea gezegd. Neemt men deze cijfers als
juist aan, dan zouden van de 103 districten, in welke de uitslag
twijfelachtig is, minstens 24 zich voor de liberalen moeten
verklarcn, om aan dezen de meerderheid (338 stemmen) in het
nieuwe Parlement te verzekeren. Men mag dus redelijkerwijze
veronderstellen, dat du& opnieuw eene liberale meerderheid zal
worden gevormd, maar men dient daarby ia het oog te houden,
dat in deze berekening liberalen en radicalen b$ elkander ztja
gevoegd, terwijl zij in het Parlement »n menig opzicht zeker 'ujet
samej» rollen g«*n, . , ,
Kaast de quaestie vaa vrijen handel of bescherming, (free trade
en fair trade) is het vooral ciie der opheffing van de bevoorrechte
pogitie» da»- ngelsche Staatskerk (de zoogenaamde dis-establishment),
welke de kansen der liberale parlij in gevaar brengt. De eerste
vindt ia de heersehende kwijning op het gebied van handel, nij
verheid ea landbouw een sterken bondgenoot, die den
conservatieven eandidalen menige stem zal bezorgen. In de laatstgenoemde
quaestie is de houding van den heer Giadstone aarzelend en
ontwijkend, terwijl het feit vaststaat, dat van de 490 liberale
eandidattf), die uitgenodigd werden om hunne meening over
daze quaestiöoit te spreken, zich niet minder dan 480 in beginsel
vóór scheiding van Kerk en Staat hebben verklaard. De besliste
en krachtige wijae, waarop Lord Salisbury zich tegen deze schei
ding beeft uitgesproken, zal ongetwijfeld menig aanhanger van de
Staatskerk aanleiding geven, om zijn stem op den candidaat der
conservatieven uit te brengen.
De sending van Sir Henry Drummond Wolff is, zooals reeds m
het vorige overxieht werd medegedeeld, een nieuw stadium
ingetredeo, dat bij uitnemendheid geschikt schijnt, om de Egyptische
quaestie slepende te houden, natuurlijk geheel overeenkomstig de
wenschen van het Engelsche ministerie, dat zich op deze wijzu
toch nog den schijn bliji't geven, om de oplossing der quaestie te wil
len bespoedigen. Ook de Porte is van deze taktiek van uitstel blijk
baar niet alkeerig. Het heeft zeer de aandacht getrokken dat de
heer Wolff alleen te 4lexandrie aankwam, en dat de commissaris
der Turksche regeering, die hem in zijn onderzoek zal bijstaan,
niet was verschenen, om de eenvoudige reden dat hij nog niet
eens was benoemd. Men zal dus wel doen, aan positieve resul
taten van deze zending niet al te veel geloof te,hechten. Dat
zij in elk geval niet zal beantwoorden aan de boog gespannen
verwachting, die de Engelsche pers er van koestert, is onzes in
ziens meer dan waarschijnlijk.
Omtrent het conflict met de Birmaansche regeering zijn in de
afgeloopen week gaene nieuwe gegevens bekend geworden. Be
paalde berichten aangaande de ontvangst van het Engelsche ulti
matum te Mandalay zijn nog niet ontvangen, ofschoon het
vaststnat dat de overhandiging van het document aqn Koning Tbebau
eiken dag kan plaats hebben.
Over de toekomstige houding van het Fransche Ministerie is
sedert eenige dageneen weinig licht verspreid. Het Kabinet-Brisson
zal voor de Kamer optreden met eene verklaring en een
»programma van oplossingen"; dit is het resultaat van de reeks ge
heimzinnige kabinetszittingen, die in den laatsten tijd werden ge
houden. Den l On November zal de nieuwe Kamer bijeenkomen
en overgaan tot de samenstelling van het bureau, waarvoor onge
veer eene week noodig zal zijn; daarna zal Brisson, mede uit naam
zijner collega's, zijn ontslag indienen bij den heer Grévy. De
president zal dan aan Brisoon de taak opdragen een nieuw mi
nisterie samen te stellen, dat dan weder uit dezelfde elementen
zal bestaan als het'vroegere, met uitzondering natuurlijk der nfet
herkozen ministers. Deze operatie zal dus geen crisis zijn en
slechts 'weinig tijd vorderen, zoodat over veertien dagen de ka
merdebatten een aanvang kunnen nemen.
la den boezem der conservatieve partij, die door hare nauwe
aaneensluiting bij de jongste verkiezingen aan de republikeinen
zulke gevoelige slagen toebracht, heeft zich dezer dagen eene nieuwe
fractie gevormd, die er zeker niet toe zal bijdragen, ora de een
heid onder de partijgenootett te bevorderen. Graaf Alben de Mun
is voor den dag gekomen met een eigen programma, dat niets
minder dan de stichting van eene zuivere katholieke partij in, het
Fraosche Parlement beoogt. Tevens wil de graaf, tol concentratie
van alle krachten, een bond stichten, de a Union catholique,'* die
overal zijne vertakkingen zal bftbben, brochures en bladen zal uit
geven, en zijn invloed door alle middelen zal uitbreiden. Het
centrum en het bestuur van dien Bond zal de katholieke partij
in de Kamer zijn.
De wijze waarop deze poging door de orpnen der rechterzijde
wordt opgenomen, getuigt, zooals te verwachten was, van weinig
of geen sympathie. Men beschouwt haar als versnippering van
krachten, ie in de gegeven omstandigheden tot eiken prijs moet
worden vermeden.
Uit Tonkin en Annam komen weder allerlei ongunstige berich
ten. Uit Saigon, iianoïen Iluézijn een aantal verontrustende
brieven aangekomen, die omstandigheden vermelden, waaromtrent
de oiïicieelötelegrammen het stilzwijgen bewaren. Saigon is zon
der troepen, de commandant der stad heeft slechts
tweecompagniën infanterie tot zijne beschikking en vreest voor een algemeenen
opstand. Generaal Négrier vraagt telkens versterking aan en en be
klaagt zich over den treurigen gezondheidstoestand zijner troepen.
In Augustus zijn 7(35 man bezweken; de generaal heelt thans nog
enkel uilaadsche troepen onder zijne bevelen.
**.
Het resultaat van de verkiezingen (in den twevien trap) voor
den Pruisischen Landdag is thans bijna volledig beken;!. Gekozen
werden: 140 conservatieven, 60 vrij-conservatievi;n, (H dericalen,
70 nationaal-liberalen en 44 vrijzinnigen, benevcss 14 Polen, 2
Denen en 3 Welfen. Nadere bijzonderheden omtrent ^'e^en uitslag
waren bij het sluiten van dit overzicht nog niet
***
In Denemarken doen zich de gevolgen van den afslag, op den
heer Estrup gepleegd, reeds gevoelen; de regeering neemt de
npodige maatregelen, die zij »in het belang van orde en veiligheid"