De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1885 29 november pagina 6

29 november 1885 – pagina 6

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. No. 440. " we^rsraanbare bekoring, welke alles wat aan do herinnering ontlewid is, op. d«n ra^nsch uitoefent. Wanneer eeu jaar zijn einde nadert, dan houden wjj er van, ondanks ons zei ven, om een oogenblik stil te staan en te meten vóór wjj een nieuwen tocht beginnen en een laatsten blik terug te werpen op den afgelegden wes;. En het wil ons toeschijnen, dat deee rastpooa ons zelfs door den Tijd wordt toegestaan. Gaat dus maar voort met uwe grappen en dwaasheden en maakt ze zoo vroölijk on lustig mogelijk! Laat ons eens hartelijk lachen, als dat kap, terwijl wtf nog eens die twaalf maanden doorleven, waariu zoovelea onder ons heete tranen hebben geschreid. Aan de droefgeestigen zich daarover te ergeren! >-Helaas! die droefgeestigen en zwartgalligen hebben tegenwoordig wel reden ovn laag en somber gestemd te zijn. Aan alle kanten ziet men er te gronde gaan. Nu weder eeu brave kerel uit de kunstwereld, die het verstand ver loren heeft en naar het gesticht is gebracht. Ernest Dubreuil behoorde tot de beroemdheden van den boulevard en theater. Na lang wachten en worstelen had hij eindelijk succes gehad, als medewerker aan een zeer toegejuichte operette Frangois les Sas Blèus. HU' had nog verscheidene stukkeu onderhanden, waarnaar de schouwburgdirecteur» verlangend uitzagen. Eindelijk zouden de dagen van gelak na velo beproevingen en tegenspoed voor hem aanbreken, zij kwamen helaas! te laat. ? ?. Hij werd door grootheidswaanzin .overvallen. Altijd weder die groot heidswaanzin! Welk een teeken des tjjdsl Deze eeuw der overspannen geesten heeft al de gestichten bijna alleen bevolkt met krankzinnigen van -tweederlei soort: zij, die in den waan verkeeren, dat zij tot een schitterende positie zijn geroepen en zij, die zich voortdurend vervolgd wanen door een onverbiddelijken vijand; de grootheids-en de vervolgings waanzin. In den grond der zaak slechts twee verschillende vormen voor ean en dezelfde manie. Want zij, die zich inbeelden vervolgd te worden, zijn be drogen, teleurgestelde lieden, wien het aan de kracht heeft ontbroken om hun teleurstellingen te boven te komen, en die, omdat zij er nu ennmaal niet toe konden komen om hun ongeluk aan eigen schuld te wijten ten gevolge van gebrekkige kennis en inzicht of gemis aan energie, dat gingen toeschrijven aan een algemeene verbittering der jnlosrschhcid. ?7»'Wat zon men een vermakelijk artikeltje kunnen echrijven over dit onderwerp: Een ster te Parijs! Voor nadere inlichtingen vervoege men eich bij mevrouw . Adelina Putti, die zich sedert een dag of twaalf binnon onze muron bevindt. In die twaalf dagen heeft de diva niet mindor den vijfenzeventig brie ven ontvangen met het verzoek om hare medewerking te willen vorleenon, voor een werk van liefdadigheid of aan een voorstelling, welke ten behoeve van een meer of min onbekende of wel min of meer belangwekkende persoonlijkheid zal gegeven worden. De eenvoudige aanvragen om hulp en ondersteuning in geld, tot haar gericht, bereiken het niet onbelangrijke cijfer van 346.000 francs. Aangezien niemand tot het onmogelijke gedv/oncten worden kan, zou die_ geheele zaak niets boteokenen, indiüu uio aanvragers de/n meeslen tijd zich niet verplicht gevoelden op hun verzoek door hardnekkig herhaalde visites te moeten aandringen. Het geeft niets, dat men hun al zegt dat mevrouw Patti niet te spreken is"; zij komen toeh telkens en iedeieu keer teru?. Een dezer lastige lieden, die bemerkt liad, dat de beroemde zangeres iederen dag een wandeling maakt in hat Bois de Uoiilogne, waai- zij bij voorkeur de minst bezochte lanen uitkiest ten einde de noodige beweging te kunnen nemen zonder door een nieuwsgierig publiek te worden lasti" gevallen, had zich een dezer dagen in eou dier stille lanen achter een boom verscholen. Bjj de nadering der diva schoot hij plotseling daar achter van daan, alsof h\j een aanval in 't zin had. Ofschoon Patti vrij moedig is, schrok zij toch evan bij die onvorhoedsche ontmoeting. Zjj werd echter evon spoedig gerustgesteld door het verzoek van dezen hardoekkigen doorzetter, om slechts een stuk te willen zingen, waarvan hij zich een recette van 25.000 francs voorstelde, en verder ... Men liet hem niet uitspreken. Bovendien krijgen allen hetzelfde ten antwoord. De diva is te Parijs tot herstel van eon kwaal, waarvan zij boppt zeer spoedig weer genezen te zullen zijn. 5erst zou haar verblijf zich tot tien dagen hebben bepaald, maar nu cal het wel een maand duren. Wftnt zy heeft zich onder behandeling gesteld van een electriseur, die daarvoor gewoonlijk een termijn van drie weken vraagt. Daarvoor is nu de gansche Europeesche kunstlievende wereld als onderste boven geworpen, want al de datums van de engagementen, die met lïelgië, Nederland, Oostenrijk, Hongarije, Rumenië, het vorstendom Monaco, Spanje en Portugal gesloten waren, moeten gewijzigd en veranderd worden,. ... 't Zegt zoo iets. Een oogenblik zelfs schijnt er sprake van geweest te zijn om al die verbintenissen te verbreken. Mevrouw Patti had nameUjk grooten lust om den geheelen winter rust te nemen en alleen een uitzondering te maken voor eene combinatie, waardoor wederom de Parijsche voorstellingen (tien of twintig in het voorjaar te geven) ter sprake werden gebracht. Daarna volgde het huwelijk -- dat thans goed en wel is vastgesteld van de beroemde kunstenares met Nicolini. Binnenkort zal, als ten minste het gerucht waarheid spreekt, een schitterend feest gegeven worden op Craig-Y-Nos ter eere van d«ze verbintenis. Zooals gij ziet, ontbreekt het zulk een diva bij een tijdelijk verblijf te Parijs evenmin aan bezigheden als beslommeringen. Daaraan ontbreekt hot ook onzen schilders niet in dezen tijd van onbeseuaamden namaak, die op breede schaal wordt gepleegd. Onlangs nog was hot Vaüon, die door de chaussée-d'Antin gaande, in een winkel een schilderij bespeurde, die zijn liaadteekening droeg. Kort aangebonden als hy ia, maakte luj weinig offljijlag, roept eenvoudig de hulp in van em commissaris van politie en laat proces-verbaal opmaken' van dezen diefstal, . . ? Het fraaie van het geval was nog wel, naar men zegt, dat het den uitdrager voor echt verkocht was door een expert! Een mooie deskundige! Men zal dus don schuldige moeten opsporen, die het doek gemaakt heeft. Maar waartoe zou dat dienen, daar toch geen enkele wet vat op hem zou hebben V ; .,..'.'. En dan zou het nog wel eens kunnen gebeuren, dat hg VaÏoüfan antwoord gaf: : , Och, men leent immers alleen aan ryke lieden! Zoo ongeveer hetzelfde als wat nog zoo lang niet geleden een letterkundige zeide, toen hij moest bekennen een beroemd collega geplunderd te hebben. De collega ontving den dag nadat hij den dief de noodige dreigemen ten had toegezonden, het volgende briefje: Waarde meester, . La Eocheibucauld is op myn hand. Op zyae autoriteit kan ik a ver zekeren, dat het plagiaat de schoonste hulde is, die de middelmatigheid aan het talent kan brengen." De beroemde collega heeft gelachen en was ontwapend. A. B. , LETTERKUNDE. TWEE DAMES-ROMANS. ^ L. Stratenus, De Woestenbory. Haarlem, G. C. Vonk. Ver van den stam, door mevr. Van West rheene, Amsterdam P. N. van' Kampen. ? Op een ,trotsch riddergoed, niet ver van de stad Utrecht, waarde statjgo zwanen, die om hot gebouw heenswemmen, onwillekeurig aan het geheel het uiterlijk verleenden alsof men zich wederom in de dagen bevond der helden van het Huis Lauernesse (wij wisten tot nu toe niet dat hét karakteristieke dier helden bestond uit een paar zwemmende zwanen} stonden twco personen in.de volle kracht van het leven, op de opnoalbrag1, welke over de gracht lag en toegang verleende tot het buitenverblijf des heereu van \Yoestenborg''. Met dezen langen, volzin, die wel eon weinig uit de opstellen der jonge abonnees van 7-cije- en Rozen7;no.pj)en nageachreven schijnt, leidt ons mejuffrouw Stratenus binnen op de Wocstenborg" en brengt ons reeils dadclijlc in kennis met zijn tsves voornaamste bawouers. Doze zijn da schoone, ernstigo burclitvroaw met haar Mona Lisa gelaat en haar echtgaaoot Haro'nl van. Woestonborg, eeu reus met grove trekken en vuurrood haar, dia zich ecHtc-r nog steeds in do liefde zijner deugdzame Elda ver heugen raag, hoewel hij alles doet om zich die liefde onwaardig te maken. Dit echtpaar bezit-slechts ean zoontje, een gebrekkig kind, dat z^ja; dagen op eea plank gebonden cioet doorbrengen, om.ten minste eeuijfSzins van een rug^.egraatsziekte te bekomen; de verhouding tussch'-Q man, vrouw en kind wordt het bast geloekond door Elda's verontwaar digd antwoord, als haar man, die hair 't liefst voor altijd op het trotsc'ie riddergoed" ziet verblijf houdon, haar 't uitzicht opeut dat ook ecus haar zoon op zija voorbeeld de plank zal verlaten om de wijde wereld in ta gaan. l)at verhoede God ; indien ik vooraf zeker moest zijn dat ons l;ind uwe inzichten omtrent liet leven overgenomen had, en op zijue beurt eea wazen, dat eukol vroeg om hem lief te hebban en te dienen, het bostaan tot een hol moest moest maken, dan geloof ik nog kracht genoeg ta be/.itien orn hom liever dood te wensc'icü.'1 Al drukt juffr. Stratenus zich nkt altyd even duidelijk uit, zoo zul 't toch mogelijk zijn om zich uit deze woorden een voorstelling te maken van heb aangename huiselijke leven, dat op de Woesteaborg" heorscht. Eon vriend van den graaf komt er afleiding brengen, en voor zich zelf troost zoeken; het h de Fijesche edelman van TjallcsHns, een diop treu rend weduwnaar, wiens smart over dan dood zijner Anna als bg tooverslag genegen wordfc, wanneer ean toeval hem de ontegensprekelijke b3wijzin in handen speplt, dat zjjn vrouw hem bedroog en dat haar medeplichtige niemand anders was dan.zyn gastheer en vriend, de hoer Van Wtjo-itonbofg. Meu zou van ean ronden., stoeren Frioj niet an4s/3 kunnen denken dan dat hij onmiddellijk het buiten ging verlaten, deu vorradar ter verantwoording roepsn en dooden des noods, fljaar nean, Tjallestins zal zich op een listige,wijze, meer den sluwen Italiaan dan don esrlijken Fries waardig, wreken. Juffrouw Stratenus heeft blijkbaar van hem geen eonvontioneelo Friesche figuur willen maken; hij wil de liefde van do verwaarloosde gada zijns vgands winnen, en aldus dezelfde schande brengea over hot huis van den roover zjjner eer, den zedelykon moor denaar zijner vrouw. . Maar zijn pogingen lijden schipbreuk op Elda's deugd en op zijn eigen hart; hoe ook haar gevoelens zijn mogen, zij legt ze het zwijgen op en in een tooneel, dat schadeloos stelt voor vele langdradigheden, onmoge lijke tafereelen, eindelooze uitweidingen over liefde en jalouzie, banen de ingehouden gevoelens zich plotseling een weg; en het blijkt nu hoe Tjallestins zich het wapen dat hij op Hai-old had gericht bij vergissing in eigen borst heeft gestoken. Hij heeft Elda hartstochtelijk lief gekregen, zonder haar bezit het leven geen waarde voor hem; de uitbarsting van zijn smart en hartstocht toont ons, waartoe deze schrijfster in staat is, wanneer zij door haar onderwerp bezield wordt; de poëtische beelden, dfl hartstochtelijke uitdrukkingen vloeien haar uit de pen als waren zij voor eon lyrische» zang bestemd; het is echter mesr juffr. Stratenus, die recht doet over ontrouwe manucn, vrouwen als Elda niet waardig, dan de Hoer van Tjallestins, die aan zijn gemoed lucht geeft. Letterkundig genot mogen deze bladzijden goven, maai- meer niet. Zo vermogen niet óns mco te doen leven met haar ongelukkig, strijdend en overwinnend paar. Voor aen, die mceuen niocM, dat deze intriguo te dun is voor een oorrouao, kan de geruststellende verzgkeripg die&ec, dat ge

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl