Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, ,W E E KB L AD VO OR NEDERLAND.
441
Mourante elle tomba sur tin Ut de mitraille,
Et du coup te casaa les reins.
Het slot, van Dr. Simons, ia fraai en oorspronkelijk:
Te laat! ach, te laat! want reeds huilden de wolven
£n snoven den bloedreuk. Toen kwamen en dolven
De woeste kozakken het Ijjk uit de sneeuw
En deelden hebzuchtig den pels van den leeuw.
Sfoskou en De terugtocht behooren onder de schoonste gedichten van
den bundel, Waterloo en Adamastor volgen. In Loki wordt de Noordsehe
sage van Siguna, die de giftdruppels opvangt (in Marcellus Imauts'
Godensehemering zoo treffend uitgewerkt) in herinnering gebracht, en Napoleon
op de rots met Loki vergeleken, zonder de troostende Siguna. Eeiiigzins
komisch is weder Leviathan:
Daar lag de laatste ichthyosaurus, door de golven geslingerd op. het «irand...,
Een walvisoh, krokodil te saam en hagedis:
Die ichthyosaurus is Napoleon.
De Napoleon-Cyclus is een eerste werk. Het toont zulk een rjjke dich
terlijke kracht, zulk een stout aanvatten van grootsche onderwerpen, zulk
een poëzie dat zij byna genoeg imponeert om over dergelijke lapsus heen
te doen lezen. De zelfkritiek, die doet verwerpen wat niet in harmonie
is met het geheel, zal ongetwijfeld in een tweeden bundel meer voorzitten.
In plaats van dan een versregel te plaatsen, die eene noot onder aan de
' bladzijde behoeft, zal de dichter dan n versregel n noot schrappen,
gelijk met voordeel geschied zou zijn in de bijeenvoeging van dezen
versregel:
Kom hofnar} :verdriif toch die duistere wolken,
Van 't voorhoqfd des heerschors, de lichtbaak *3er vo'kon,
Gelukkig het land, waar ge uw meester behaagt,
liet potsen en kwinkslag zijn grillen verjaagt,
En 't monster niet wekt dat er slaapt /n fik Koning.
met deze noot:
Men houde in het oog, dat hier de koning van het oude regeering'
stelsel bedoeld is."
De dichter L. Simons laat zich hier door den leeraar aan 't koninklijk
Athenaenm te Leuven, Dr. L. Simons, op'de vingers tikken; zou het niet
beter zijn, dat beiden den versregel maar en familie uRgewischt hadden?
Van het boekje van Dr. L. Simons zijn slechts 375 genummerde exem
plaren gedrukt; hopen wij spoedig de fraaiste gedichten uit den bundel
in eene meer bereikbare editie verzameld te zien; zij zal eeue belangrijke
aanwinst voor de Nederlandsche poëzie zijn.
Scaramouehe XXXIX,
S O N X E T
op de Sonnetten-manie.
De kreuple knol is dood. zijn knoken kooken,
Wgl ;tvale vel op 't vildersveld vervuilt,
En 'twriemlend würmenheir in scheuren schuilt.
Het leeft l" zegt Harmen, die zjjn pijp blijft rooken.
Doch zie, de dichter naakt. In vuur ontstoken,
Ziet hjj den dood voor 't leven bier verruild,
De made, die uit nare naden puilt.
Zij leeft maar in zijn hersens blijft zij spoken.
Fluks grijpt hij naar zijn kleurenrijk palet,
En knutselt 't schoonst transcendentaal sonnet;
Zijn adjectieven doen de dooden zweeten!
O geest van Sinte-Gerbrand! Sta ons bij!
Blaas leven in die knntslende poëeten,
Behoed ons voor dudoor'ghe gnffurgl" 1)
\) Gsrbrand Adriaeiwz Bredero.
In Ftlix Msritii, afdeeltng Letterkunde, zullen vijl voordrachten gehouden worden
door Dr. W. G. C. Byvanck, te Leiden: zij zuilen tot onderwerp hebben de letter
kundige beweging von 1840 tot 1870, onder den titel: ,Het individualisme in de
poëzie". Dr. Byvanck neemt onder den naam individualisme" een reeks van ver
schijnselen te zamen, die, het zuiverst waar te nemen op het gebied der letterkunde,
hem een der opvallendste trekken voorkomen der t» behandelen periode.
Individualisme ia een term dia vele opvattingen toelaat. Hier Wordt er dat streven
tasêbedoeld dat zich op het gebied der kunst genit heeft in de leus rart pour Tart",
da kunst uitsluitend voorzichzelve, ofschoon deze uitdrukking slecht» zeer eenzijdig de
béteekenis van het streven weergeeft. Het individualisme" dan grondt zich opeen
«terke overtuiging van-het hoog belang der persoonlijkheid, gepaard aan een gevoel
van onmacht, om in de gewone wereld die persoonlijkheid te doen gelden. Alle
dingen krijgen hnn waarde naarmate der subjectieve (niet met het geheel
samenhan?gende) gevoelens, die zij in ons wakker roepen. Het individualisme" is het kenmerk
der perioden die tegenovergesteld zijn aan de scheppende expansieve tijden der ge
schiedenis."
De eerste voordracht stelt zich tot taak den overgang der letterkunde ts beschrijven
uit het scheppende tijdperk tot de subjectieve, sceptische periode, Heiue en Carlvl»
Worden als vertegenwoordigers van dien overgang gekozen.
De tweede voordracht scheiatgde diep ingrijpende wijziging, Walke de verhouding
Van het individualisme tot den godsdienst in Engeland ondergaat, door het optraden
van John Henry Newman. In Balzac's werken wordt een beeld gezocht der betrek
king van het individu tot de burgerlijke maatschappij onder Louis Philippe.
De derde voordracht toont het individualisme ten top gevoerd met H. A. Clough in
Engeland, Fiiedrich Eebbel in Duitschland, Baudelaire in Frankrijk.
In de vierde voordracht stelt de spreker zich voor, naai' da nieuwe elementen te
zoeken, die het individualisme een andere richting geven en het schijnen over te
leiden naar een nieuw tijdperk. Hij kiest Einerson en Walt Whitinan in Amerika,
Biïinbnrne in Engeland, als vertegenwoordigers dezer richting.
De laatste voordracht resumeert de resultaten der vorige lezingen door de
lettorkundige beweging, gedurende de opgegeven periode, in een enkele letterkunde, n.I.
de Deenache (in v.ijden zio) te volgen. Voornamelijk zullen hier Soron Kierkcgaard,
Paludan Muller en H. Ibsen ter sprake komen. De vijf voordrachten zullen gehouden
worden Zaterda* 19 December 13S5, Zaterdag 2 Januari, Woendag 20 Januari, Woens
dag 3 Februari en Woensdaor 17 Fooraari 18éC, ook voor niet-leden zal'en bij de
boekban .'aars J. H. en G. van Beteren, fiavtenstraat. kaavten verkrijgbaar zija.
BERICHTEN EN MEDEDEKLINGEN.
Uit de Handelingen tn Mededeelingen d«r Leid scha Maatschappij van Letterkund»
blokt, dat de maatschappij in het vorig jaar zeventien ledon door'den dood ver
loren heeft. Het waren de H.H. Verloren van Themaat, rentmïester-gener»»! der
Duitache orde, Prof. Frnin, Prot.ïellegen, Prof. Schollen, Ds. van Iterson, Dr. A.
H. Blom, Jhr. Mr. van Tets van Goudriaan, oud minister, Mr. Levyssohn Norman,
Mr. Alsche, Jhr. Eammelman Elsevier, D*. Blaupot ten Cate, Mr. W. O. Meee, Mr.
Mirandolle, Mr. P. Scheltema, Mr. J. P. Amersfoordt, de H.H. Colmjon en Eichman.
Prof, J. J. Prins deelde dit mede en teven», dat de letterkundige commissie ge
regeld de uitgave van het Tijdschrift voor Nederiandsdtt taal- n lelttrbunde, «o
die voor de Transvaal geregeld het zenden van kisten met boeken naar Zuid-Afrik»
bezorgt. Van de Catalogus der bibliotheek kwamen dit jaar, door den v»r van
den heer Fetit, de 2de en Sd» aflevering g» r eed.
Op het verslag van den voorzitter volgde dat van de secretaris, dat van den
bibliothecaris, den penningmeester en de Historische commissie. Van Jhr. J. O.
Rammelman Elsevier, die geen btographie gewenscht had, werd «ene lust van
gaschriften opgenomen; van Dr. W. H. D. Suriugar, ond-reotor van bet Leidsche Gym
nasium, eene beschouwing over Middel-nederlandiche Bymspreuken.
Levensberichten vun Leden der Maatschappij werden bewerkt: Mr. L. . Lenting
door Mr. B. H. Pekelbaring; S. Blaupot ten Cate door H. Bonman; M1. Tf. C. Mee»
door Mr. S. Vissering; F. H. G. van Iterson door Dr. W. N. Dn Bleu; Dr. A, H.
Blom door Dr. J. P. Stricker en Mr. J. P. Amersfoordt door A. Hnot. ?
INHOUD VAN TIJDSCHRIFTEN.
. Leeswijzer, l December.
Bericht. Een Brief aan S£ar«ellus Emauts, door F. Smit Rltlne. .yertalen
(vervolg), door C. Va.» der Zeyde. J. M» Hoogvliet, Stndia Homerica, .doo^ Dr. J.
Van der Vliet, Musicalia (slot}, dpor Coulisster. Fr a a i e. Le 11 er en. .
Kpmans: Ftlix Dahn, Een Strijd, om Booie. Verga, De Malavoglia's. M.' Va»
"Vloten, Een drietal Novellen. Olide, Gescheiden?toch verèónïgd. Ohntt, De
groote Mergelgroeve. Malot, Blauw Bloed. Claretie, Zjjtie i'c. de Minister. «
faal Lalarriire, Notaris Sauvat. Eetsy Perk, De laattt? der Bourgondiërs.
Dichtbundels: D-: L. Simons, Napoleon-Cyclus. Albtrt Vtrwey, Persafone.
Uarctllu» Emauts, Godenschemering en Lilith. B'rouiiunj, Aurora Leigh. Ge
mengd: A. A. Btekmtm, Hollanders in politiek en uniform. Zeven-Schetsen, enz.
D? Oude Tan den Berg, Flo^kerstippen. Pierres 'Préeieases et p'evres ficfi.'.
Dr. E. Laurillard, Kruiden en Bloemen. EHar'sSehsurkalehder.'-^'Kinderboeïea:
J. S. S,: "mi. Avonturen van eeu Holl. deserteur. Ayatha, Onvergetelijke Uren.
J. Si-pp, Ha'men en Bloeaoms. Berichten: Voorlezingen van Dr.Erjvanck.?Pr.ios
BoudewiJQ. Eeaa Vlaamsche Acaiemie. Standbeeld van/Claude Bernard. Eén
nieuwe bundel van Bodonstedt. Gardon's Dagboek. BrUvenbUi. Veibet»nng.
Portefeuille, 6 Decjmbsr. '
Saint, Liedortafsl: Oefening bairt Kunst. Salve, de Orksstvereenigmg, Salre,
Liedertafol Euterpa"..?A. P. Parysche Ateliers IV, Al£red Stevana.?A. Reyding,
de Columbus" van Brozik en andere .schilderyen in de Kunatzaal vac hot
Panorama-gobouw. Idlfir, herdrukkeüyan. dichtwerken. Taca H. de Beer, Gs
llnetrecrde Novollan. L. S. JulnléC. P. T. Bigot, preltiga schoonouders. L. S.
Molière voors olling^n. L'avaro, La módueia malgrülui. Toonopvolging. Inter»
nationale Kunstvareeniging. Lyjt van Boeken, in da maand Novemb»r in Ntóet'
«itgekomeu. Ingezonden.
Spectator, 5 December. . . . .
Berichten on meeiJedoeiingen: Prorest der Haagsclia schilders tegen het rijksmu
seum; Isinga Haagache schotsen; Drentscha en Gelderscho Vo'ks-almanaU;
PerlOB de la poésie fran?a>8e; Papyrusvorzameling van Eainer; enz. Mr. C.C.
N. Krom door C/i. M. Dozy, Léon ClaJel, door dr. W. G. C.,tti/tain:ti.
(Staatsbegi'ooüng, enz.) 13nolwisseling. Plaat: Afscheid van de Kieatabel.
Nieuwe uitgaven in Nederland:
De Oude van den Berg, Flonkergtippen der historiën in Snel- SB Lier
dichten en spellingen des wooida ,
Lucieu Biart, Pen.ativo . . .
Dr. Jan ten Brink, OnZ9 hedendaagsche letterkundigen. ? .
Marcellus Emants, Godenschemering. .......
.Lilith., Gedicht in drie zangen.
050
1.50
250
1.80
125
3.90
Freudvoll nnd Leidvoll, Perlen der Liebe, gesammelt von Ludffig Bond.
N. Fries, Gouden draden. . . , . .. . . ? . ' 0<LJ
Friedrich Goretaokor, DeWilddief 0.76
Sopliia van Hamm, Emma Schönsiedt. ....?>.?2.20
Clementiue Helm, Mosroosje ? * ? » i.50
Mevrouw J. v. W., De Familie Braster en haar pleegzoon ? . . 0.80
F. H. van Leent, Gedachtenis-Album voor het jonge Nederland. . . e 1.50
W. van Nieuwenhoff S. J., De Bruid des Konings, Magareta-Maiia en drj».
harertrjdgenooten. . ... . . . . . . . . , * 0.50
Pierres précieusee et Pierrea Ones. Anthologie da quelques prosateute
francais contemporains. ,.. . . ....<- t 3.75
C. L. Eambonnet, De Vondeling. , . , . . . . . 0.60
Mevr. O. F. Walton, N.emand heeft mij liof. . . . . ... 0.40
MILITAIRE ZAKEN.
DE TOEPASSING DER STRAF OP HET MISBRUIK
VAN WAPENEN.
Art. 6 van het Reglement op den inwen&lgen dienst der Infanterie luidt;
De commandeerende officier moet door gepaste middelen, geschillen,
twist of vecliterij, hetzij tusschen militairen onderling, hetzjj met burgers,
trachten te voorkomen."
Ten einde de commandeerende officieren meer in de gelegenheid te
stellen zich naar den inhoud van dat artikel te kunnen gedragen, werd
bij Kon. rescript van 27 September 1877, No. 18 bepaald: "
Meermalen maken militairen der verschillende wapens, in staat van
dronkenschap en opgewondenheid, misbruik van hunne wapenen en zijn
zoo doende gevaarlijk voor de rust en de veiligheid der burgerij, tefwyl
2ij de politie in de uitoefening hunner plichten bemoeilijken.
Aangezien nu een militair, die op dergelijke wijze zijne wapenen mis
bruikt, zich onwaardig toont ze te dragen, eischen de naam en de waar
digheid van den kriigsmausstand, dat aan dusdanig militair voor eenigen
tijd de eer worde ontzsgd, om buiten dienst met wapenen te verschijnen.
Op dien grond zal aan korporaals en verdere manschappen, die