Historisch Archief 1877-1940
N» 44é.
A°. 1885
m.
DB AMSTEBDAMMER
WEEKBLAD
ERLAM
Verschijnt eiken Zaterdagavond.
uitgevers: ELLEBMAN, HABMS & Oo,
Kantoor: Singel 211.
Hoofd-Agenten: te Batavi», G. KOLFP & Co.
Zondag 27 December,
Abonnement per 3jm f 1.?. fr. p. p. f
Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar & » O.lft
Advertentiën van 1?5 regels f 1.10, elke regel meer . , 0.2ft
tusschen den tekst per regel o 45
INHOUD:
BUITENLAND. Warme Kadetjes, Een Zaterdagavond-Praatje, CV, door
Aquarius. Kunst: Tooneelvooratollingon te Amsterdam, door Alb. Th. Het
Tooneel te Rotterdam, door V. Harmonie en Melodie, IV (slot), door E. D. P.
Alm» Tadema, I. Uit Parijs, XL, door A. B. Letterkunde: De Levende
taal". De Malavoglia's, (slot), door 3?r&ns Netachcr. De r.Vine van den
01denborgh, door H. Iets over het Mengelwerk" der Studenten-Almanakken, I.
De zwervende Human sten, roman van Adolf Stein, beotrdeeld door W. P. C. K.
Vergötterung. Verheerlijking. Apotheose. Middelbaar Onderwijs-vragen, door
S. Militaire Zaken: Het vraagstuk der bevordering van Officieren, door
X. Schaakspel. Feuilleton: Op Kerstavond, naar liet Deensch, vsn H.
Bang. NIEUWS VAN DE WEEK. -~ Overzicht van de Effectenmarkt.
Faillissementen, Veiling van Vaste Goederen. Te huur. Advertentiën.
Het geruchtmakend programma van lersche hervormingen, hetwelk
den heer Gladsione wordt toegeschreven, en waarvan de
hoofdinhoud in ons vorig overzicht reeds werd medegedeeld, heelt sedert
het laatst der voorgaande week de gelieele Engelsche pers in rep
en roer gebracht. Tocli zal men wel doen, aan deze poging van
den ex-Premier voorloopig weinig serieuse beteekenis te hechten
en haar veeleer te beschouwen als een »ballon d'essai,'' die in
haren tegenwoordigen vorm dienst moest doen om hel politieke
terrein te verkennen. Tot dusver is het //owm^e-programina dat
het eerst door de Pall Mail Gazette werd openbaar gemaakt,
door den heer Gladstone noch rechtstreeks ontkend, noch recht
streeks bevestigd, zoodat zijne plannen ten opzichte van Ierland
voorloopig in vrij dichte nevelen blijven gehuld. In e!k gevalkan
men nu reeds zeggen, dat het beweerde plan in n bepaald
opzicht eene belangrijke wijziging heeit ondergaan: niet aan het
lersche ministerie, doch aan het Rijks- ministerie zal het recht
worden toogekerul om tot hel veto der kroon te aovizeeren.
Neemt men hierbij in aanmerking dal de heer Gladstone
zonder het bewuste programma te ontkennen of te beves
tigen toch heeft te kennen gegeven, dat hij zich niet door
de hem in den mond gelegde verklaringen gebonden zal ach!en,
dan zou het niet te verwonderen zijn, wanneer de met zooveel
ophef aangekondigde hervormingen langzamerhand tot uiterst be
scheiden afmetingen werden teruggebracht.
Lord Salisbury schijnt een dergelijken afloop te verwachten, want
hij geeft zich. tot dusver niet de minste moeile om tegea den
beer Gladstone op te bieden, door aan het bekende programma,
indertijd door hern te Newport ontwikkeld, iets toe te voegen.
Volgens oificieuse berichten heeft de regeering haar eerste püan
opgegeven om, zoodra het Parlement bijeenkomt (12 Januari),
verdaging voor ne maand aan te vragen, en van die stemming
over deze vraag haar of al niet aanblijven afhankelijk Ie maken.
Zij wil thans, onmiddelijk na de voorlezing der troonrede, en dus
vóór den aanvang der discussien over het adres 'van antwoord,
door een invloedrijk, maar buiten de regeering slaand lid der
Tory-partij de cjuaesüe van vertrouwen rechtstreeks laten stellen.
Jl. Maandag zijn in de Fransche Kamer de hoogst belangrijke
zittingen begonnen, waarin, naar aanleiding van het rapport der
commissie voor de Tonkin-credieten en van het contra? rapport
van de minderheid dier commissie, het lot van het
ministerieBrisson zal worden beslist. Gelijk wij reeds mededeelden, heeft het
kabinet op de meest duidelijke wijze de quaestie van vertrouwen
gesteld en bij voorbaat iedere transactie afgewezen.
De voorlezing van het rapport der commissie, dat door den
heer Camille Pelletan werd opgesteld en op de meest besliste
wijze op ontruiming aandringt, werd gevolgd door een contra
rapport, waarin de minderheid der commissie haar gevoelen uit
eenzet. Aan het feit, dat tot de voorlezing van dit laatste rapport met
eene kleine meerderheid werd besloten, schijnt de regeering eene
gunstige beteekenis te hechten; zij verwacht dat hare politiek
met eene meerderheid van 20 a 30 stemmen zal worden
goedgekeurd. Waarschijnlijk zal heden (Woensdag) de beslissende
slag worden geleverd.
Onder deze omstandigheden kon hef, bericht, dat de vrede met
Madagascar is geteekead, tie Regcering niet anders dan hoogst
welkom zijn. Mag men de verklaringen, door de heer De Freycinet
in de Kamer afgelegd, gelooven, dan is inderdaad deze »expédition
lointaine" op eene voor Frankrijk eervolle wijze ten einde gebracht.
TÖTananariva o. a. zal een Fransch resident worden gevestigd,
wiens tusschenkomst bij alle onderhandelingen tusschen de konin
gin en de regeeringen van vreemde mogendheden verplichtend
zal zijn. Ook de diplomatische correspondentie der koningin zal
door zijne handen gaan. De Hovas zullen eene schadevergoeding
moeten betalen van 10 millioen francs, voor welker behoorlijke
betaling de opbrengst der invoerrechten tot onderpand zal strekken.
In Duitschland is de spanning tusschen de regeering en de
meerderheid van den Rijksdag, gedurende de laatste weken merk
baar toegenomen. Niettemin ontkent de regeering, blijkens hare ver
klaringen in de officieuse pers, dat zij het voornemen zou heb
ben den Rijksdag spoedig te doen ontbinden. Veel waarde wordt
echter door de oppositie aan deze verzekering niet gehecht; zij
houdt zich overtuigd, en wellicht niet ten rechte, dat de tegen
woordige partijverhouding in den Rijksdag, waarbij voor de plan
nen van den Rijkskanselier met den besten wil geene meerderheid
gevonden kan worden, de regeering weldra tot eene ontbinding
der vertegenwoordiging zal noodzaken.
In het Deensche Folkething is door de regeering een wets
ontwerp tot wijziging der Grondwet ingediend. Er zullen namelijk
enkele artikelen worden ingevoegd, waarin rekening wordt gehou
den met het geval, dat tusschen de Kamers een conflict over de
begrooting ontstaat. Men weet dat een dergelijk constitutioneel
conflict in Denemarken reeds sedert jaren hangende is. De regee
ring doet thans het zonderlinge voorstel, om in zoodanig geval
eene commissie bestaande uit i O leden van het Landsthing en
10 leden van hei Folkething ? te verkiezen, waaraan de beraad
slaging en definitieve beslissing (bij gesloten briefjes) over de
quaestieuse ^begrootings-posten zal worden opgedragen. Wordt de
vereischte meerderheid van ell stemmen niet verkregen, dan moet
een der ingeleverde briefjes, dat vooraf ter zijde is gelegd, beslis
sen. Het constitutioneel conflict zal dus door middel eener loterij
worden opgelost!
Men begrijpt, dat eene ernstige behandeling van zulk een
voors.e! niet mogelijk is. En zells al ware dit het geval, dan is het
bezwaarlijk aan te nemen dat de groote liberale meerderheid op
deze wijze van haar overwicht afstand zal doen.
De militaire commissie, waaraan de vaststelling eener demarcatie
lijn tusschen het Buigaarsche en het Servische leger was opgedragen,
heeft zich met prijzenswaardige vlugheid van hare taak gekweten.
Reeds Maandagavond bracht de telegraaf het oliiciecl bericht, dat
de wapenstilstand tot l Maart door de beide oorlogvoerende partijen
was geteekead. Daarbij zijn de door de Buigaarsche en Servische
commissarissen goedgekeurde bepalingen, door de militaire com
missie aangegeven, tot grondslag genomen. De ontruiming van het
bezette grondgebied zal van de zijde der Serviërs beginnen, terwijl
eent! neuU'ale strook van drie kilometers breedte aan beide zijden
dor grens zal worden opengelaten. De oorlogvoerende partijen
zullen dadelijk gedelegeerden voor de vreuesonderhandelingen
moeten benoemen.
De waarschijnlijkheid eener principieele wijziging in de Russi
sche staatkunde, waarvan in ons vorig overzicht reeds de eerste
oflicieuse symptomen werden aangekondigd, schijnt meer en meer
erkend te zullen worden. »De houding der Russische regeering
in de Oostersche quaestie, aldus luidt een artikel in de Nord,
het bekende ofticieuse orgaan der Russische kanselarij zal ook dan
consequent zijn gebleven, wanneer Rusland zich eerlang bereid
mocht verklaren hare medewerking te verleenen tot eene
ontknooping, die met de neigingen der Buigaarsche bevolking en met
de wenschen der Russische natie beter strookt dan het her
stel van den status guo ante in Oost-Roemelie. Rusland zal, zonder
den schijn van inconsequentie of zwakheid op zich te laden, van
het vasthouden aan het traciaat van Berlijn kunnen afzien, waar
van zij de gestrenge handhaving alleen heeft verdedigd met het
oog op de dreigende wolken, die zich nog kort geleden aan den
poïitieken horizon hebben vertoond."