Historisch Archief 1877-1940
No. 445
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
13
»Vooruit jongens, en achterna!" zoo schreeuwde met
krachtig verzet Frits,?»vooruit! loopt hem tegen het lijf, dat
de appels vallen!"
sProbeer het eens," dreigde de lange, [en in een wip stond
roode Frits tegenover hem.
»Voor jou zon men bang wezen, hé?" riep hij honend, terwijl
hij den ruigen kroeskop strijdlustig in den nek wierp. En de
hoofden der uit de vensters glurende buurvrouwen, knikten elkan
der, bekoord door de eigenaardig wilde schoonheid van den
getergden knaap, goedkeurend toe.
Een felle strijd was onder de jongens ontstaan. Fluks verdeelde
men zich in partijen, slingerde over en weder elkaar eene me
nigte van niet vleiende bijnamen naar het hoofd en pakte elkan
der weldra woedend in de haren. De roode Frits hieuw onbarm
hartig op den lammen Thomas los, en deze had in het bewust
zijn zijner zwakheid en die zijner helpers de vlucht genomen.
»Maar ik wreek mij op jou, roodharig dievegezicht!" schreeuwde
hij, bemoedigd door den aigtand welke hem van zijn tegenpartij
scheidde, en dit woord trof den anderen als een slag. Met
dicht samengeknepen wenkbrauwen en stijf gebalde vuisten, stapte
hij voort. De partij volgde.
sik bega aan hem nog een ongeluk" verklaarde hij, stil blij
vende staan in een donkeren hoek der straat. »Als hij naar huis
wil, moet hij de kerk voorbij,?ik zet het dien lafaard betaald.
Wie helpt? Allemaal? Komaan dan!"
In de straten was het stil geworden. Enkele
huiswaartskeerende lieden wisselden in het voorbijgaan een vluchligen groet.
Koen Möller slofte, terwijl hij den zwaren zak van appelen-Trine met
moeite voortsleepte, achter de kerk voorbij, toen hem esn zon
derling geluid, als van hakken in een harden grond in de ooren
klonk. Hij hield even op en keek naar dien kant. Het kwam
uit de richting van het Godshuis. Koen onderscheidde in het
avondlicht de gestalten van ijverig arbeidende kinderen.
Apothekers-Frits en zijne kameraden waren bezig een gat in de
aarde te graven. De spaden en schoppen waren zwaar, en de
kleinere knapen werkten lusteloos en al hijgende.
»Dienstmeid Koen!" schreeuwde' een hunner plotseling opkij
kend, en de naam viel als een aanstekende vonk onder den troep
welke verschrikt ineenkromp en alle teekenen gaf van aan den
haal te willen gaan.
»Wat doe jelui toch daar?" De ongewone toespraak van
het voorwerp hunner spotternij, gevoegd bij den eigenaardigen
heeschen, onderdrukten klank zijner stem, doed de jongens aar
zelen. »Dienstmeid" Koen wachtte het antwoord niet af. Zonder
spreken legde hij den zak op dea grond, en trad op den kleinsten
der knapen toe.
(Slot volgt.)
Een zeldzaam beroep. Te Parijs is eenigen tgd geleden in een der voor
steden een oude brave man gestorven, die een vernuftig verzonnen mid
del had cm zijn leven te verlengen, een middel, dat echter in onze
Nederlandsche hoofdstad reeds eeuwenlang misschien, bekend was en een
bepaalden stand van eerzame ingezetenen een bescheiden stuk brood ver
schafte, al schijut hij thans langzamerhand te gaan uitsterven. Sinds lang niet
meer in staat zwaren arbeid te verrichten,verdiende ons oudje zijn dagelijksch
brood als wekkor. Deze menschelijka wekker stond iederen ochtend om
twee uur op en stelde zich tot levenstaak de werklieden in de buurt,
die door hun beroep gedwongen waren heel vroeg hun woning te ver
laten, aan de armen van Morphens te ontrukken. De wekker hield een
lijst, waarop de namen en adressen zijner klanten waren opgeteekend.
Langs een vooraf door hem bepaalden, stipt gevolgden weg kwam bij
elk huis voorbij, waar een zijner klanten woonde, liet een afgesproken
schreeuw hooren en verwijderde zich snel, zoodra hij door een bekomen
antwoord eich overtuigd had, dat zijn wekgeroep was verstaan. De kosten
voor den bewezen dienst waren gering: een sou per dag en per persoon.
Doch men kon ook een abonnement nemen voor een week en zelfs voor
een maand. In dat geval werden de kosten nog heel wat minder. Het
goede seizoen voor het porren" was de winter met zijn lange nachten.
Nadat hij vele jaren lang ijverig zijn belangrijke diensten bewezen had,
heeft de onvermoeide mau onlangs door den dood de rust gevonden, die
hij vrijwillig zich zelven zoo lang ontzegd had. Zijn begrafenis werd bij
gewoond door al zijn klanten, die met droefheid de lijkbaar volgde naar
het kerkhof van Ivry.
Wiens lied gij zingt, diens brood moet gij eten. Het schijnt de leus
van den heer Schlott, directeur van een schouwburg te Flensburg te
z^n, dat degenen die in zijn gezelschap opgenomen worden, ook zich
verplicht moeten gevoelen zijn brood te eten. Dat wil zeggen. Hij laat
de leden van zijn troep zich schriftelijk verbinden wel een zeldzame
bijdrage tot de wonderlijke geschiedenis der tooneelverbintenissen hun
middag- en avondeten in zijne, des directeurs, restaurant te gebruiken.
De voor het overige vrij bescheiden prijs daarvoor, houdt hij van hun
bezoldiging maandelijks af. Voor de leden van zijn troep is aldus het
parool: Wiens middagbrood ik eet, diens lied zing ik, of omgekeerd.
NIEUWS VAN DE WEEK.
Eet koninklijk gezin is van hot Loo in de residentie teruggekeerd.
Namens de bevolking van Luxemburg is aan Z. M. ten geschenke aangeboden
eene eopie in miniatuur van het standbeeld, dat verleden jaar, ter nagedachtenis
aan koning Willem II te Luxemburg werd opgericht.
Naar wij vernemen, zal genoemd geschenk, dat door Z. M. ia aanvaard, in het
Koninklijk paleis te Amsterdam geplaatst worden.
£e tweede Kamer zal waarschijnlijk 22 Februari of l Maart weder bijeenkomen.
Het voorloopig vtrslag is verschenen omtrent Hoofdstuk S (Onderwijs). Terwijl
sommige leden de indiening betrearden en daarin zagen eene concessie aan de
tegenstanders dar bestaande echoolwetgeving, en een bewija, dat der Eegeering
vastheid van overtuiging ontbrak, achtten vele andere ledeu de indiening voldoende
gerechtvaardigd door den wensch orn Art. 194 zóó te wijzigen, dat de vrijheid dea
gewonen wetgevers, om verbeteringen in do regeling van het onderwijs te brengen,
buiten twijfel wordt gesteld.
De tegenstanders dor schoolwet erkenden, dat uit het voorstel blijkt het inzicht
der regeering dat de Grondwetsherziening zou verijdeld worden, als Art. 194 onver»
anderd bleef. Zij beschouwden het hoogstens als uitgangspunt tot nader overleg,
maar niet als poging tot beëindiging van den schoolstrijd. Zeifs betwijfelden som
mige tegenstanders, of van deze regeering, zelfs bij aanneming van het nn gedaan
voorstel, eea billijke toepassing daarvan ware te wachten.
De meerderheid der leden meende dat in eene zoo gewichtige aangelegenheid als
het onderwijs, de Grondwet de moeilijkheden moest oplossen on niet de gewone
wetgever.
Verscheidene leden waren vóór onveranderd behoud van Art. 194; andere leden
gaven de hoop ap een compromis nog niet op. De tegenstanders der Schoolwet
bleven echter vóór verandering van Art. 194, zoowel met het oog op den inhoud
daarvan als op de uitvoering er aan gegeven. De tegenstanders der Schoolwet for
muleerden ban wensehen in stellingen, hierop neerkomende, dat het vrije onderwijs
regel en het openbaar alleen tot aanvulling diene.
De voorstanders ontkenden, dat deze stellingen tot practische oplossing der school*
quaestie konden leiden. De meeste leden achtten de poging der Regeering om tot
eene bevredigende oplossing te komen, ten eenenmale mislukt. In meer dan eene
afdeeiing werd er op aangedrongen omJHoofdstuk X het allereerst te behandelen.
Naar aanleiding van zijno redevoering in de Kamerzitting van 23 December jl.
over de verwarming der derda klasse rijtuigen, heeft de heer Heldt een schrijven
ontvangen van den Directeur-Generaal dor Maatschappij tot Exploitatie van Staats
spoorwegen, waarin hem wordt medegedeeld, dat die Maatschappij besloten heeft
tot do verwarming der dcrdo klasao rijtuigen met watavstoven over te gaan, naar
mate de daartoe benoodigde vergrooting op staatskosten dev ketolgebouwen en de
levering der benoodigde stoven zullen plaata vinden.
Maandagmorgen werd den heer commissaris van politie Stork, ter gelegenheid der
viering van zijns 25-jarig ambtsfeest hier ter stede, door eeno commissie namens
een 200-tal vrienden en vereerders een fraai geschenk aangeboden bestaande nit
eene pendulo met candelabres. De aanbieding ging van eono korte en hartelijke
toespraak vergezeld.
Yan de beide hoofdcommissarissen, van de collega-commissarissen en van de in
specteurs en agenten, ontving de jubilaris stoffelijke blijken van belangstelling;
zelfs uit Gorinchem, des heoren Stork's vroegere standplaats kwam een hulde: een
sierlijk rooktoestel, hem door den oud-burgemeester dier gemeente toegezonden.
Honderden belangstellenden kwameu voorts den feestviarenden ambtenaar per
soonlijk gelukwenschen.
Naar men verneemt, wordt te Utrecht eene poging beproefd tot oprichting eener
maatschappij, welke zich ten dool stelt de ontginning van heidevelden en andere
woeste of onbebouwde gronden in Nederland en waaraan men den uaam wenscht ta
geven: Onze Nationale irelraai-t.
De ontwerpstatuten voor de op te richten maatschappij (ala naamlooze vennoot
schap) zijn in proefdruk, do gelden voor het gevorderd kapitaal, zullen ook wel
komen, als er eea beroep tot samenwerking wordt gedaan op de Natie, maar de
groote moeilijkheid, welku zich voordoet en waarop waarschijnlijk het geheele plan
zal moeten schipbreuk lijden is deze: men kan in ons met heiden nog zoo gezegend
land, tot billijken prijs geen hei bekomen, die als proefneming voor ontginning ge
schikt is to achten.
Te Utrecht zijn verschillende vertegenwoordigers der Koderlandsche spoorwegen
te zamon gekomen, hoofdzakelijk ter bespreking van een goed werkend gemeen»
echapsmiddel tusschon de passagiers on het personeel van een trein.
Hot bestuur van hot Waarbo:0 'onds van hot Ncda-lanilHli ieer7?-Zie<2««/'0«c?s bestaat
nit de heeren: baron Schimmolpenninck van dor Oye van Nyenbeek, jhr. Humalda
van Eyainga, baron Michiels van Verduijnen, jhr. de Bosch Kemper en mr. Heyligera.
De Koning hoeft het beschermheerschap over het Waarborgfonds aanvaard. De
Minister van Financien is als Eerelid opgetieden.
To Groningen hebben de werklieden zich voreanïgd, om een bijeenkomst te
organiseeren van afgevaardigden hunner vereenigingen en van geachte ingezetenen der
stad, met het doel, om in kalm overleg te beramen, wat gedaan kan worden ten
behoeve van oppasssndo mannen, dio hunne gezinnen door de bestaande werkeloos
heid gin armoede zien blootgesteld.
Te Leeuwarden hebben ich gedurende de maanden November en December
meer dan 300 personen zonder werk bij de directie der gemeentewerken aangemeld,
voor het meerendeel hooiden van geiinnen.
De werkzaamheden aan d« nieuwe afsluiting van het stationsterrein te
LageZwaluwe zullen nu eerstdaags een aanvang kunnen nemen.
Er bestaat dus alle kans. dat met l Februari 1886 het nieuwe station aldaar gal
in gebruik worden genomen.
In de vorige week kwamen te Leeuwarden 14 gevallen van roodvonk voor, terwijl
2 lijden MB di* citkt* overleden,