Historisch Archief 1877-1940
u
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
445
OVERZICHT VAS DE» FOM)St\HA\DEL in 1885.
Talrijke gebeurtenissen op velerlei gebied oefenden, evenals andere
Jaren, ook in 1885 grooten invloed uit op den loop van de prijzen der
effecten; waardoor vele fluctuatiën in het leven werden geroepen. Ofschoon
«nen gedurende elk jaar den loop der koersen op de fondseumarkt
blijft volgen, moet men zich by het einde des jaars steeds verwonderen
?over de aanzienlijke koersverschillen die n jaar kan opleveren. De groote
verschillen brengen ons als van zelf de feiten in herinnering, die daartoe
'aanleiding gaven. Oorlog of vrede, levendige handel of stilstand van
1 zaken, speculatiegeest of neiging tot afwikkeling, alles vindt men terug
in de eenvoudige cijfers die de koersen der fondsen aanduiden.
Het afgeloopen jaar was voor den fondsenhandel over het algemeen
' niet ongunstig, zooals büde behandeling der verschillende iondssoorten
, Wtjken zal. Europeesche waarden, in het bijzonder di« soorten, die
door de politieke gebeurtenissen werden heen en weder geslingerd,
ondergingen talrjjke fluctuatiën, om ten slotte op een bevredigend stand
punt te sluiten.
Nederlandsche Staatsfondsen sluiten na betrekkelijk geringe variatiën
Op de hoogste prijzen. Het consortium der leening van 1884 slaagde
met de plaatsing dier leening, hetgeen voor de deelnemers in het
syn, dicaat, al was het geene zeer aanzienlijke, toch eene bevredigende
winst opleverde. De toestand van ons financiewezen bleef ongeveer als
, de vorige jaren, zoodat ook nu weder eene verdere uitgifte van obli
gatiën in uitzicht is gesteld. De laagste en hoogste koersen waren:
van Integralen 64% in April, 69% in December.
. Drieën 78 V* - . 82% November.
4 % 1884 99% 103HéDecember.
' De politieke gebeurtenissen, waardoor 1885 zich in ruime mate onder
scheidde, oefenden op Russische, Oostenrijk-Hongaarsche, Turksche en
Spaansche fondsen grooten invloed uit. In Maart ontstond het geschil
, tusschen Rusland en Engeland over Herat. Aanvankelijk vreesde men,
dat^dit geschil tot eene oorlogsverklaring zoude leiden, doch gelukkiger
wijze werd het gebruiken der geweren door een goed hanteeren van de
pen verhoed. Langzamerhand geraakte die quaestie op den achtergrond,
om plaats te maken voor andere geschillen, die oen opstand in Oost-Rumeli
deden geboren worden. Het aanvankelijk succes der Servische troepen,
? dat later plaats maakte voor nederlagen, die de Bulgaren onder hun
dapperen aanvoerder hun toebrachten, alsook de wapenstilstand die
1 kortelings werd gesloten, liggen nog te versch in ieders geheugen om ze
- in alle détails te releveeren. Genoeg zij het aan te toonen, dat de
mogendheden in den laatsten tyd meer neiging toonen geschillen door
kracht van woorden dan door kracht van wapenen uit de wereld te
ruimen. Voor de fondsenhouders mag men dit als eene groote geruststel
ling beschouwen.
Hongaarsche fondsen, waarin hier in verhouding tot het buitenland
?in den regel weinig omging, fluctueerden weinig. De hoofdsoort, 'do
' 4% goudrente, varieerde tusschen 7534 % a 81%S%.
De handel in Oostenrüksche staatsfondsen, vroeger hier zoo ui'gebreid,
blijft kwijnend. Men zoude bijna aannemen, dat de speculatie zich geheel
? van operatiön in OostenriJksehe fondsen onthoudt. In verhouding tot
- de werkelijke rente, die zij afwerpen, is het fonds dan ook daartoe
v minder geschikt. De Julirente varieerde tusschen 6234 en 68>i %. De
Meirente tusschen 61 % en &Ï9& %.
Vele krachten werden ingespannen, dommekrachten, in den vorm van
artikelen die den financiëelen toestand van Portugal als gunstig
voor' spiegelden, gebezigd, om het crediet van dat rijk, dat in den laatsten
ttjd zér daalde, weder op te heffen; en toch mocht het niet gelukken
jhet groote publiek van Portugal's soliditeit te overtuigen. Het echec dat
de leening van 1884 had, bleef nadeelig op de koersen dier fondsen
werken. Die der 3% obligatiën daalde van 47% tot 41 # % om44Ji %
te sluiten.
De omstandigheden gaven aan den handel in Russische fondsen van
tijd tot tyd eenige uitgebreidheid. Ofschoon naar de meening van velen
Russische fondsen te duur zijn, kan de koers er van zich, ondanks het
aanhoudend leenen en ondanks de gehate rentebelasting, die in den
loop van dit jaar werd ingevoerd, steeds weder tot eene betrekkelijk
aanzienlijke hoogte herstellen. Dat maakte daa ook dat de baisse-party,
die vooral in de eerste helft van dit ja'ar sterk Russische fondsen
contramineerde, en om de stukken te kunnen leveren meermalen een aan
zienlijke huur moest betalen, steeds hare operatiën met groot verlies
moest afwikkelen.
In het laatst des jaars deed Rusland opnieuw eene 5 % leening, groot
20 millioen Roebels, die aan de belasting van 5 % onderhevig is, aan
de markt brengen. De hoofdsoorten varieerden 10 a 12 %, en sluiten
ongeveer weder op de hoogste noteeringen.
Spaansche fondsenhouders moesten hun bezit weder in waarde zien
verminderen. Drie zaken werkten daartoe mede. In de eerste plaats de
gevreesde cholera, die ditmaal zulk een aanzienlijk aantal slachtoffers
eischte. Dan het geschil met Duitschland over het bezit der
Carolineneilanden, welk geschil na onderwerping daarvan aan de bemiddeling
Tan den Paus werd uit den weg geruimd; en eindelijk de dood van
den jeugdigen Koning, waarvan men ernstige gevolgen vreesde. Op dit
oogenblik mag men echter aannemen, dat zich alles aanvankelijk naar
wepsch heeft geschikt en het gevaar voor eene republikeinsche of
Carlistische omwenteling niet groot is. De rentebetaüng had geregeld
plaats, zoo zelfs dat Spanje hierin aan zijne hoofdstad (die zich om
de stipte naleving der aangegane verbintenissen betrekkelijk de
stedeli)ke schuld niet zoo bijzonder schijnt te bekommeren), ten voorbeeld
kan strekken.
De 4 % obligatiën daalden van 59 tot 48)4 en sluiten 50% %.
Turkije gaf uitvoering aan de conversie der uitstaande schulden,
en kwam de voorwaarden daarvan tegenover zijn schuldeischers na. Me
nigeen had echter verwacht, dat de ontvangsten van dien aard zouden
geweest zijn. dat de coupons tot een hooger bedrag dan de als mini
mum bedongen l pCt. zouden kunnen worden voldaan, doch zagen zich
.teleurgesteld. De opstand in Oost-Rumeliëwas oorzaak, dat Turkscüe
fondsen,- in verhouding, de koersen tot een aanzienlijk verlies leden. De
geprivilegieerde schuld bereikte den koers van 77 % pCt. om weder tot
62 pCt. terug te loopen en op QQ'A te sluiten. De groepen C en D
varieerden tusschen 13% en 18% pCt. om 1434 pCt. te sluiten.
Egyptenaren, aanvankelijk -tot 68% gestegen, liepen tot 56 % terug en
sluiten 64 34 pCt.
De zoo dikwerf besproken regeling van Mexicaansche fondsen bleef
ook in 1885 uit. Wel werden van tijd tot tijd voorstellen tot regeling
gedaan, dan weder de geheele schuld betreffende, dan weder met uit
sluiting van de Schuld van den overweldiger" (de 1864er leening) doch
het biykt meer en meer, dat het dan alleen Mexico ernst zal worden,
eene regeling tot stand te brengen, wanneer dat kan gepaard gaan met
eene aanzienlijke uitbreiding dor nieuw te creëeren schuld, of liever
wanneer men zich verbindt, een zeker bedrag van het gouvernement
over te nemen. De koers der obligatiën van 1851 bewoog zich tusschen
14% en 2134 %, die der leening van 1864 tusschen 534 en 9% %. De
loopende rente brengt echter in dia koersen groote wijzigingen.
Brazüiaansche fondsen geven weinig aanleidinsr tot bespreking. De
koers der leening van 1865 varieerde tussctieii ai% eu 93H %, die der
leening 1875 tusschen 90M en 97& %. Vantijd tot ;tjjd werd de aanj
dacht op Brazilie's flnancieelen toestand gevestigd, hetgeen tengevolge
had dat vele houders zich van hun bezit ontdeden. ,
Columbia deed weder niets voor zijne schnideischers. De Koers aer
4% % oblig. was laagstens 16V» en hoogstens 21%%.
Peruanen onderscheidden zich door eenigen handel. De 6% noteeren
6-1234%, de 6% 4%S-a*%. De hoop, dat Chili met de schuldeischera
van Peru eene regeling zoude treffen, werd nog niet verwezenlijkt. Aan
de houders werd een zeer klein dividend uit de opbrengst der guano.die
voor de obligatiehouders verbonden was, uitgekeerd.
Venezuela onderscheidde zich ook dit jaar door het geregeld zenden
van remises voor de rentebetaling. Overdreven geruchten van onlusten,
die later werden tegengesproken, deden eenige fluctuatiën ontstaan, uo
koers varieerde tuschen 2534 en 31%% en sluit 29%.
De toestand oneer industrieele en financieele ondernemingen was over
het algemeen niet gunstig. De koloniale waarden blijven 'gedrukt _? door
den onvoldoenden toestand van den handel in Ned.-Indië. In het begin
des jaars veroorzaakte de verbetering der suikerprijzen ook eemge
koersverbetering in de verschillende soorten, doch later liepen de pryjzon opnieuw
terug. Aandeelen Nederl. Handel-Maatsch. bleven van die groote fluc
tuatiën uitgesloten. Onze bank- en kassiersinrichtingen werkten, de
slechte tijdsomstandigheden en den lagen rentestand in aanmerking geno
men, zér voldoende. ,
De laagste en hoogste koersen van eenige soorten doen wrj hier volgen.
Aand. Amsterdamsche Bank. . . « * ? ?, ? 1^0 127
. Nederlandsche Bank ..»*..» t 213 -240
. Twentsche Bank- Ver ,»..«..« 1°3 ~109
, Javasche Bank .,,.*..««? 176 -l»?
Afrik. Handels- Ver. ..*.«««« 108 -155
Hand. -Ver. Amsterdam"
«»
'5? ~f^
34 -55
, Koloniale Bank
Nederl. Handel-Maatsch. .,,
Nederl.-Ind; H, Bank . ...... i 33 -5034
5 % Oblig. N.-I. Landb.-Maatsch. . , , . . 85 ? -95 K
Ook gedurende dit jaar deden eenige maatschappijen een beroep op
de geldmarkt. Houders van oblig. Samarangsche Handelscompagnie
brachten ? 400,000 dier obligatiën aan de markt. .
De Commanditaire Vennootschap Lens &jBergsma" gat 1% mülioen
6% oblig. uit, losbaar binnen 2K jaar. Voor rekening van eenige aandeel
houders in de Dorrepaalsche Bank der Vorstenlanden werd een deel der
aandeelen aan do markt gebracht, aanvankelijk a 60%. De lage koers
van verkoop maakte een slechten, indruk. De Maatschappij stelde later
eeno kapitaalsreductie der aandeelen voor. Moeielijkheden, die zij onder
vond, door de onvoldoende regeling van het pandrecht, werden spoedig
uit den weg geruimd.
De Handelsvereniging Amsterdam" gaf eene leening vut, groot J l K
millioen, verwisselbaar in aandeelen a 75 pCt.
De Nederlandsen -Indische Handelsbank reduceerde haar maatschap
pelijk kapitaal met 40 %.
Lage vrachtprijzen waren oorzaak dat 1885 voor onze
stoombootmaatschappijen op Indiëopnieuw slecht was. Aandeelen Stoomvaart;
Nederland" noteeren 45-60 do. Stoomvaart Maatsch. Insulinde 1 3-^0.
Laatstgenoemde Maatschappij stelde do inschrijving open op / ^
millioen 10 % preferente Aandeden. De deelneming was echter
onvoldoende. ,
De Stoomvaart- Maatschappij Nederland" annonceerde geen dividend.
De toestand dier maatschappij is echter bevredigend.
De Stoomvaart Maatschappij Zeeland" gaf ter vergrooting harer vloot,
in verband mot e uitbreiding van den dienst eene 5 pCt. leening uit
groot ?2 millioon a 98 pCt. De leoning werd vijfmaal volteekend.
De Duinwater Maatschappij gaf oone 4 % leening uit, groot ? 6
nullioen a 9834 %, die 3 maal werd volteekend. De opbrengst most strekken
tot het maken der Vechtwateiieiding en ter uitbreiding van werken in
het Duin.
De Maatschappij tot Exploitatie van Waterleidingen in Nederland stelde
de inschrijving open op ? 1,250,000 aandeelen a pari. De uitgifte werd
volteekend.
Het Comitétor bescherming der belangen van houders van Maxwell
waarden riep eene storting van C % voor de beide soorten op, en deed de
maatschappij failliet verklaren.
Nederlandsche Sporen sluiten voor de vreemde soorten op lagere koersen,
De koersen waren in 2885:
Aand. Holl. Ijzeren Spw ..... i l . . . 136 >i -153.
, Mij. tot Expl. v. Staats Spw ...... 104 -109.
Ned. CentraalSpw ......... . 24H- 43.
" Ned. Ind. Spw. M ...... ; . . , 136 -146K.
Ned. Rijn Spw. .J ....... i 83J4-100K.
Boxtel- Wesel Spw. . .... ..... 8 - 10M.
De groote concurrentie tusschen onze spoorwegmaatschappijen werkte
nadeelig op de bedrijfsresultaten. Voor de Boxtel -Wesel Maatschappij
was het eene teleurstelling dat de Duitsche gesubsidieerde
stoonivaartmaatschappijen Antwerpen tot aanlegplaats hebben gekozen.
Obligatiën van Italiaansche Spoorwegen blijven een geliefkoosd geldbe
leggingsfonds van ons publiek. De koersen 'konden zich in 1885 dan ook
weder verbeteren. De koers der Z.-Italianen varieerde tusschen 54%
en 59% om 57% % te sluiten. Eene nieuwe emissie van 300,000 oblig. vond
zoowel hier als elders een gunstig onthaal.
In Russische spoprwegwaarden was de houding der markt zeer ver
deeld. Terwijl eenige soorten biJ het einde des vorigen jaars eenige
verbetering aantoonen, was het jaar voor andere weder ongunstig. Hoofd
zakelijk betreft dit laatste do aandeelen Gr. Russische Spw. My. en de
Riaschsk-Wiasma en Morschansk Sysran. Wat eerstgenoemde maat
schappij betreft werkten in de eerste plaats de geschillen met de
Regeering over de afrekeningen van vroegere jaren, doch ook de groot»
afname der ontvangsten ongunstig. De prijs daalde van 126% % tot
112% %, om 116% % te sluiten. De teruggang der beide laatstgenoemda
soorten werd veroorzaakt door het openbaar maken der voorwaarden,
waarop de Russische regeering de garantie, bühet einde daarvan, ten
deele wenscht te verlengen.
Aandeelen Russische Zuid-Wester Spoorweg bleven in verhouding tot
de koersen in 1885 vast gestemd. De koers varieerde tusschen 6234 en
6234 % om 60% pCt. te sluiten. De maatschappij had gedurende dit
jaar eene gestadige toename der ontvangsten, waardoor de uitdeeling
van een superdividend over eenigen tijd wellicht mogelijk wordt. De
overige soorten volgden de koersen der staatsfondsen en sluiten op de
hoogere noteeringen
Van tramwegmaatschappijen verloren aandeelen Amsterdamsche Omni
bus-Maatschappij ten slotte 66 pCt. De noteeringen waren 161 a 240 om
174 pCt. te sluiten. Eene afname der ontvangsten moet als reden van
den teruggang worden aangemerkt.
Verder noteerden :
Aand. Gooische Stoomtram 57 66M?6054
Ned. Tramweg-Mi). 70 78 - 73
Rotterd. 133% -140 -1K4
SamM-ang JoanaMij. 10234 110 109
Amerikaanscüe spoorwegfondsen speelden gedurende fret