Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 445
om ieder van je dochters een ton mee ten huwelijk te geven een fat
soenlijk jongmensch dat zelf geen fortuin heeft, kan 't tegenwoordig
vooral niet minder doen dan kun je ze nog wel ordentelijk aan den
man brengen, maar heb je geen kapitaal, meneer, dan zit je er mee ge
schoren, en je knapste meisjes worden mettertijd even zoo vele vaatjes
zuur bier.... sacré"....!
De kolonel besloot zijn wijsgeerige bespiegeling met een knoop dien
>ik welstaanshalve maar heb afgebroken.
.Helaas, kolonel," zei ik weemoedig, wat ge daar zegt, is niet van
juistheid ontbloot! Waar zijn de goede oude tijden toen; de meisjes alleen
ten huwelijk werden gevraagd om haar mooie gezichtjes en haar huise
lijke deugden, en dikwijls nog om de laatste alleen. Ik heb mijn
moedeizaliger dikwijls hooren vertellen, hoe mijn papa verliefd op haar werd
omdat ze zulke lekkere flensjes kon bakken en zoo keurig zijn boordjes
Streek. Kom daar nu eens om, kolonel."
De kolonel vond mijn verzuchting zoo lyrisch, dat hij plotseling staan
bleef en me met zijn stevige handen bij de schouders pakte.
Kerel", sprak hij, je hebt volkomen gelijk. Kom daar nu eens om,
voor den d ! Onze meisjes worden tegenwoordig voor niets anders
opgebracht, dan om te pronken met haar toilet en om met eenige
modeknnstjes de mannen tot zich te trekken. En bij alle d.... 't helpt niet
of je haar huiselijkheid wilt inprenten en haar voorpreekt dat die
huiselijkheid een der grootste sieraden is van de vrouw. Altemaal predicaties
in de woestijn, meneer. Je kunt tegen den stroom niet op. Ik heb me
lang met hand en tand verzet tegen dat eeuwig uitgaan, maar ik heb al
mijn batailles, de eene vóór, de andere na, verloren. In de laatste, die
lang onbeslist is gebleven, heb ik eindelijk ook de nederlaag geleden. Er
was verleden jaar reeds een sterke aandrang om in de Strauss-avonden
mee te doen je weet wel, de danspartijen der officieren in 't Gebouw?
maar ik hield me Oostinjesch doof, begrijp je ? Ik had er mooi
renonce aan, zie je om me daar een heelen avond te gaan vervelen. En
dan dat drommelsch toilet, je rijtuigen etcaetera, die zulke avondjes
beestachtig duur maken, wat bliefje?
Ja-wel," zei ik, weer voortstappende en mezelf vergenoegd de handen
wrijvende, bij de gedachte, dat ik in 't zelfde geval van den kolonol had
verkeerd en me, evenals hij, Oostinjesch doof had gehouden, maar blijk
baar met gunstiger gevolg dan hij.
Dat begrijp ik, kol.nel," zei ik, en mag ik vragen welke uw verde
diging in de laatste bataille was, toen de oostinjesche doofheid niet meer
opging ?
.Wel zeker", antwoordde de kolonel; ik zal je dat vertellen, want ik
geloof dat mijn verdedigingssysteem ie ook nog wel eens te pas zal
komen, 'al zal 't je even weinig helpen als 't mij geholpen heeft. Ik
somde mijn vrouw al de nadeelen van die zoogenaamde Strauss-avondjes
op. Vooreerst was 't een dure liefhebberij; ten tweede, als de meisjes
niet ten dana warden gevraagd, zouden de schepseltjes diep ongelukkig
thuis komen; ten derde zou de mama van die meisjes met bitterheid,
wrevel en wrok in 't hart moeten toezien, dat andere meisjes, veel minder
mooi en beminnelijk dan de hare, werden voorgetrokken door de cava
liers die hun vaste danseuses hadden; ten vierde, ik zelf zou me
doodeljjk vervelen; ten vijfde, de kans voor de meisjes om er een
geschikten man op te doen was bijna nul; ten zesde als ze er een
man mochten vinden bereid om haar te trouwen, dan was 't hoogst
waarschijnlijk een officier en we weten altemaal dat onze officieren
heel charmante menschen zijn, maar in den rage! alleen rijk in
hoop en vooruitzichten, als ze namelijk met een zeer optimistische
natuur zijn bedeeld.... Ik noemde nog veel meer nadeelen aan die
Strauss-avondjes verbonden op.., maar ja-wel, morgen brengen!...
Mevrouw en uw dochtera wisten ze zeker alle te wederleggen", zei
ik ironisch.
^ Natuurlek, voor alle d.;.! Duur was 't niet, verkl.'.ren ze, want ze
lieten alles wat voor het toilet benoodigd was uit Parijs komen en dat
was tegenwoordig zoo goedkoop, dat hoe meer men uit de
LouvreMagazijnen" of uit die van Ie Printemps" ontbood, hoe rijker men werd;
het rijtuig was maar een bagatel; dat meisjes zoo mooi en beminnelijk
als de onze niet zouden te dansen, was een onderstelling die alleen in hot
brein van een gek notaben e, dat was ik kon opkomen; bijgevolg
zouden de meisjes zich ook uitstekend amuseeren en haar mama zou,
als do benijde bezitster van zulke pronk-juweelen, haar hart van trots
voelen zwellen, terwijl andere mama's van spijt zouden barsten; als ik
me verveelde, was 't natuurlijk mijo eigen schuld, en dat kwam er overi
gens ook niet op aan. En eindelijk, wat de quaestie betrof van ... een
man?... Ja, de meisjes zouden zeker wel een man krijgen als we haar
achter slot en grendel hielden en buiten de gelegenheid stelden om
jongelui te ontmoeten,... Tegen zulke argumenten, meneer, is niets be
stand. Achter slot en grendel! Notabene, meisjes, die bijna nooit thuis
Bjjn als er een geschikt of ongeschikt voorwendsel is om uit te gaan...
Sacré..."!
Kolonel," zei ik, om toch iets te zeggen; 't is jammer dat ge u niet
beter Oostinjesch doof hebt gehouden."
Ja. voor den d...! Maar ik wilde ja wel eens in mijn plaais zien.
Enfin, je bent er nog niet. Ik lach me een quadraat als ik je ook je
entree op de Strauss zie maken."
Kolonel," zei ik, stilstaande om afscheid van hem te nemen, want we
waren op een punt gekomen waar onze wegen uit elkaar liepen, als dat
gebeurt schenk ik u eene fijne flesch."
Du, kan ik licht aannemen," zei de kolonel want het ia voor mij pure
winst; ik wil zelfs op mijn beurt ook een fijne flesch schenken. Dan
behoeven we ons ten minste dien avond niet, te vervelen."
We drukten elkaar recht hartelijk de hand en ik ging genoeglijk neuriënd
naar huis.
Hier wilde ik eindigen, om daarna mijn wekelijkscu opstolletje aan de
Amsterdammer te verzenden; maar 't was of een inwendige' stem mij
waarschuwde dit stuk maar in portefeuille t,9 houden of te verscheuren.
Ik besloot tot het eerste. Nu, mijnheer, zal ik 't u in 's hemels naam maar
zenden, want de kolonel loopt al sinds langer dan veertien dagen rond
met het vermakelijk praatje, dat ik altijd nog haarpijn heb van den
zwaren bourgooje, dien hij me op den laatsten Strauss-avond heeft ge
schonken. Dat is natuurlijk maar gekheid, maar de bourgonje was zwaar,
en ik geloof ook dat mijn oostiniesche doofheid op den bodem der bruin
aangeslagen flesch is blijven zitten.
Aan mijn lezers al wat wenschelijk is. Pasquino,
UIT DE KOEKSTAD.
En?" vroeg ik in spanning.
Nu, ik moet zeggen, dat uw hondenbelasting goed werkt."
Ik weet niet, lezer, of het u wel eens is overkomen, dat ge, terwijl gij
uw tanden zettet in een smakelijken krentenbol, onverhoopt beet op een
steentje; of ge het eigenaardig genot wel eens gesmaakt hebt in een
duistere kamer met uw neus tegen een half openstaande kamerdeur te
loopen of onder dezelfde omstandigheden uw knikker in aanraking te
brengen met de nijdige punt van een gasornament. Hebt ge een dergelijk
voorrecht gehad, clan kent ge bij benadering het gevoel, dat bij mij opge
wekt werd door bovenstaand antwoord op de eenvoudige vraag: En?"
Wat toch was hot geval?
Ik had een neef over, een beste kerel, ofschoon hij ietwat nurksch is.
Hij leefde van zijn rente in een plaatsje van een paar duizend zielen.
lederen zomer bezocht hij mij voor een dag of wat en ofschoon mijn
vrouw hem liever zag gaan dan komen, zoowel door genoemde
nurkschheid als door mijn beperkt inkomen, ik ben stedelijk ambtenaar met
pensioenstorting, plus kinderzegen, zoo ontving ik neef op de meest
voorkomende wijze, want... ik moest van hem erven. Verder bewijs ia
overbodig.
Gelukkig was mjjn cousin in de laatste jaren zeer geplaagd geworden
door rheumatische aandoeningen, waardoor ik het betwistbaar genot van
zijn gezelschap in geen jaren had gesmaakt. Met het vertrek der ooievaars
en zwaluwen ontving ik dit jaar evenwel een briefje, dat mij
hoogstdeszelfs aankomst meldde. En parenthèse: lui die geld hebben en van
wie ge moet erven, vragen geen belet als een bom vallen ze 'op uw lijf.
Wat was onze goede koekstad veranderd in al de jaren, dat neef haar
niet had bezocht. Nu kon ik hem wat nieuws vertellen, wat nieuws laten
zien. Train, spoorweg Koning Willem III, ziekenhuis, stadsuitbreiding,
mooie dienders; mijn hart zette zich van wellust uit, bij de gedachte, dat
ik neef bij het toonen van al dat fraai's onwillekeurig als met glae
handsehcenen onder den neus kon duwen: daar kan je bij jullie naar
fluiten, in je kraaiennest. Lezer, ik liet hem alles zien; toen vroeg ik zijn
oordeel doordat kleine woordje en", waarop ik 's mans loftuiting op de
hondenbelasting als antwoord ontving. Bij nader inzien had ik mij niet
moeten verwonderen. Onverholen had hij zijn oordeel over al ons moois
ten beste gegeven, maar 't scheen wel of de vleescbgeworden duivel der
kleinsteedsche ijdelheid zich van mij had meester gemaakt, toen ik, na al
zijn op- en aanmerkingen nog weer bij hem aan boord kwam met genoemd
beteekenisvol woordje.
Ik*wil, misschien tot stichting van zeer vele Ini, hier eens openlijk
mecdeelen, wat mij alzoo met mijn cousin is overkomen.
Bonjour neef, hoe staat 't leven."
't Kan beter; 'k ben zoo stijf als een hark; een fraaie inrichting hier
aan 't station! met een beetje buik kun je niet, door de deur en dan
Jaten ze je door een hek kruipen, bij welke plechtige gelegenheid je wordt
aangegaapt aisof je een aspirant voor Leeuwarden bent." 't Was duide
lijk: neef had de bokkepruik op. Blij als een engel gevoelde ik mij toen
ik hem uit het station geboegseerd hacl, daar ik in het heilig denkbeeld
verkeerde, dat de man, dio niet anders kon verwachten, dan dat de
onoogelijke wallen voor zijn blikken zouden opdoemen, in den grond zou
zinken bij het aanschouwen der grootsehe, in den meest harmonischen stijl
opgetrokken villa's, die doen denken aan Multatuli's beeldspraak: Zij
slingeren zich langs den Singel als een gordel van smaragd.
,,'k Zal je. mijn kleermaker eens zenden."
Je bedoelt neef?"
Och, dat heerschap leutert altijd, a's ik hem een jas te verstellen geef,
van uitleggen voor en van uitleggen na.
Hier Jcan hij een lesje nemen. Kijk me dat gestrnat eens voor je monu
mentaal station! Hier keien, daar klinkers met obligate kuilen en bulten
en wat een zee van licht!
ti Propos, schreeit gij mij niet, dat men eindelijk besloten ha 3, den prijs
van het gas te verminderen?
Hier schijnen ze de schade te willen inhalen, 't is of je ik-weet-niet-'
waar bent.
Nüef sloeg blijkbaar door als een blinde viuk. Denkende aan hè'-.
Salomouisch spreekwoord: die een gek antwoordt, beleedigt zich zelf" hield
ik den mond en zonder een woord te spreken, de man vroeg mij niet
eens naar mijn vrouw en bloedjes van kinderen, zonder een woord te
spreken gingen wij naar huis. Ik herinner mij slechts, dat hij ergens in
de Keizerstraat mompelde: wat stinkt het hier verduiveld". Te ontstemd
was ik evenwel om te antwoorden: Neef, hier moet het stinken, want
een groot afvoerkanaal loopt onder die fraaie huizen" 't gou ook maar
boter aan de galg gesmeerd zijn geweest.
Altijd heb ik diep respect voor mijn vrouw gehad. De innemende wijza
waarop zij neef ontving, deed mij voor haar nog een dieper opvatten,
een respect slechts te vergelijken b. v. met de diepte van do put bij het
chalet, en die is heel diep. 't Was neef voor en neef na. Of hij liever
gekookte dan gebraden aardappelen at, of neef ook gaarne een kruikje
in bed had (wij waren in September) en 's morgens een eitja, neef? Man,
hJo 30 nog van de sigaren van ie verjaardag, of misschien rookt neef
liever een pijp". Wat heeft een vrouw al niet voor haar kinderen over.
In mijn ziel ben ik er van overtuigd, dat zij den brombeer het liefst met
een luiwagen het gat van de deur had gewezen, inaar in onze omstan
digheden.... een ambtenaarsinkomen en kinderzegen; Maak zelf de
gevolgtrekking.