Historisch Archief 1877-1940
N°. 455.
A°. 1886.
DE AMSTERDAMMER
WEEKBLAD VOOK NEDERLAND.
Verschijnt eiken Zaterdagavond.
uitgevers: ELLEEMAN, HARM8 & O o.
Kantoor: Singel 211.
Hoofd-Agenten: te Batavia, G. KOLFP & to,
Zondag 14 Maart.
Abonnement per 3;m f 1.?. fr. p. p. ? 1.15.
Afzonderlijke Nummers aan de Kiosken verkrijgbaar a 0.10.
Advertentiën van l?5 regels f 1.10, elke regel meer . 0.20»
tusschen den tekst per regel o.40
* W H O V D
BUITENLAND. BINNENLAND. uit het Haagje, LXIX, door Pasquino.
uit de Bisschopsstad, door H. van 't Sticht, Kunst: Het tooaoel te A.ms'ordam,
door.Alb. Tb.?Muziek iu da Hoofdstad, door H. C. P. D. Le Chant de la Clocbe,
door E. D. P. Ten-toon-stêlling International;) Kunutvereeniging, door A. Th.
A'm» Tadam», door G. Ebers X. Letterkunde: Critiek eu Canzonen, door
J1. TJ d» G. -^ Beaibr»nd.t par, E^ailp Jliche!, £es_ Musées d'Alleraagne par Emilo
Miebel. beoordeeld door A. Bredius, Mlle Dutilay en hei decreet van Moskou,
(*' door caramouche XLII. De Cid in de geschiedenis, door Aben-Hoea.
l Lentedrootn, door T. Piaim. Inhoud van Tijdschriften. Militaire
Zü. en:"Wat is Desertie"? Een waagstuk van algemeen belang, doorX. Schaak
spel. $enilleton:'Vnjhéidl naar het Noorsch van Johanaus Norman,(xloti.
NIEUWS VAN DE WEEK. Faillissementen. Overzicht van de eft'ecteEmarkt,
Tellingen v»a vaste Goederen. Ie huur. Advertenties.
B U l T E IV l, A IV I>.
Omtrent de plannen van den heer Gladstone ten opzichte van
de krsche quaestie heerscht nog steeds een geheimzinnig duister,
en het valt moeielijk te zeggen in hoeverre de onthullingen, die
mea zoowel in Engelsche als andere buitenlandsche bladen vindt,
de meening van den Premier juist voorstellen. Zoo wordt b. v. van
meer daüeene zijde verzekerd dat de heer Gladstone in het begin
van April een wetsontwerp zal indienen tot instelling van een
wetgevend lichaam te Dublin, en een tweede tol regeling der
landquaeslie. Beide ontwerpen zullen van doortastenden aard zijn. Na
de eerste lezing zal de Premier het Parlement ontbinden en eene
algemene verkiezing voor 'het Lagerhuis uitschrijven. Hij zal
hiertoe, genoodzaakt zijn, omdat zijne plannen op dit oogenblik
stuiten op oppositie in het kabinet, in het Lagerhuis en in het
Hoogerhuis. Wanneer het tegenwoordige Lagerhuis eene lersche
wet aannam, zou het Hoogerhuis met een schijn van recht kun
nen beweren, dat het Huis der Gemeenten niet de openbare mee
ning over dit vraagstuk vertegenwoordigde, daar dit bij de laatste
verkiezingen niet, of althans niet duidelijk, is gesteld. Doch
als de kiezers, de plannen van den heer Gladslone kennende, een
nieuw Lagerhuis afzenden, dat zich met die plannen vereenigt,
dan zullen de Lords zich tweemaal bedenken, eer zg door verzet
tegen den volkswil het beslaan van hun Huis, welks prestige reeds
zooveel heeft geleden, op het spel zetten.
Uit andere bron woi aan de heer Gladstone het plan toege
schreven, om voor elk van de vier provinciën van Ierland een
afzonderlijken staatsraad in te voeren, en op die wijze te zoigen
dat den reckten der Proteslantsche minderheid, die bijna uitsluitend
in de noordelijke provincie Ulster te vinden is, worden gehandhaafd.
Het zou ons te ver voeren, van de talrijke andere onthullingen''
melding te maken, die in de laatste weken de ronde doen door
de Engelsche pers en natuurlijk alle uit de » meest betrouwbare" bron
vooitkomen. Ongetwijfeld zal hel spoedig blijken, dat verreweg het
meerendeel weinig meer zijn geweest dan ballons d'essai of louter
persoonlijke voorspellingen, die aan de overwegingen van den
heer Gladstone geheel vreemd zijn. Mag men de verzekeringen
van de Daily News, het orgaan van den Premier, gelooven, dan
bestaat er tusschen de leden van het kabinet overeenstemming
omtrent de hoofdbeginselen, die aan eene oplossing der lersche
quaestie, voor zoover zij op home rule betrekking heeft, ten grond
slag moeten liggen.
Merkwaardig was in de afgeloopen week de beraadslaging over
de motie, door den heer Labouchère, het bekende radicale par
lementslid voor Northampton, bij het Lagerhuis ingediend. Zij was
van den volgenden inhoud: »Het Huis, van oordeel dat het
onvereenigbaar is met de beginselen van het vertegenwoordigend
stelsel, dat leden van een der takken van het wetgevend Lichaam
ton recht om aan de wetgeving des lands deel te nemen,
ontleenen aan het erfelijke pairschap, gaat over tot de orde van den
dag." Hot voorstel dat, gelijk men ziet, het oog heeft op de
erpairs die als zoodanig zitting hebben in het Hoogerhuis,
werd door den heer Labouchöre in eene uitvoerige rede toege
licht, die bij al de heftigheid en overdrijving waardoor zij zich
kenmerkte, op de leden van hel Dagerhuis een diepen indruk
maakte.
De motie werd na bestrijding door den heer Gladstone, die
erkende dat hervorming van het Hoogerhuis noodzakelijk was,
doch het afkeurde dat de toekomstige behandeling van dit groote
vraagsluk door eene motie aan banden werd gelegd tenslotte
met de betrekkelijk geringe meerderheid van 202 tegen 166 stem
men verworpen.
? *
De hoop dat de onaangename en voor de Fransche regeering
zoo gevaarlijke quaeslie van de verbanning der prinsen, na de
slemming over de voorstellen Duchéen Rivel voor goed van de
baan zou zijn geschoven, is niet verwezenlijkt. Van radicale zijde
wordt thans beproefd eene nieuwe agitatie in het leven te roepen.
De heer Pichon, sedert October lid van de Kamer, waar hij
zijn zetel aan den invloed van den heer Ciémenceau te danken
heeft, zal, zoodra het Parlement weder bijeen komt, de volgende
motie voorstellen: » Volgens het oordeel der Kamer is het
wenscheHjk, eene parlementaire enquête in te stellen naar de manoeuvres
der monarchale partijen in Frankrijk." Het is de vraag of helden
heer de Freycinet zal gelukken, met evenveel tact en behendig
heid dit nieuwe struikelblok uit den weg te ruimen, als hij met
&e roorstelles van de afgevaardigden Duchéen Rive twist te doen.
Bij den Senaat kwam het Madagascar-tractaat in behandeling
en had ook hier nog menigen aanval te verduren, die echter door
den bekwamen minister-president zonder veel moeite werden
afgeslagen. Vooral artikel 11, waarbij Frankrijk zich verbindt
om Madagascar tegen iederen aanval te verdedigen, scheen eenige
opheldering noodig te hebben. De heer de Freycinet antwoordde
echter, dat het tractaal geen artikel bevalte waaruit een oorlog
zou kunnen ontstaan. Frankrijk moest alleen dan Madagascar be
schermen als dit aangevallen werd; mochten echter buitenland
sche mogendheden billijke bezwaren tegen Madagascar hebben,
dan zou Frankrijk de koningin der Hova's dwingen toe te geven.
Het tractaat werd ten slotte goedgekeurd.
In den Duitschen Rijksdag werd de eerste beraadslaging over
het alcohol-monopolie ten einde gebracht. Reeds op den eersten
dag maakte het debat den onmiskenbaren indruk dal de regeering
zelve ofschoon zij dil niet uitdrukkelijk erkende, ja zelfs het
tegendeel beweerde de hoop schijnt te hebben opgegegeven,
dit ontwerp tot wet te zien verheifan. De Rijkskanselier schitterde
door zijne afwezigheid en had zich wegens ongesteldheid laten
verontschuldigen. Aan het verlangen echter der vrijzinnige partij
om het ontwerp onmiddellijk en zonder vorm van proces te ver
werpen, is dank zij de houding van het Centrum niet voldaan
Het ontwerp werd boleefdheidshalve naar eene commissie van 21
leden verzonden, om daar op eenigszins eervolle wijze te worden
begraven.
De hoop, door de regeering blijkbaar nog een oogenblik_ ge
koesterd, om, ten koste van eenige concessiën, bij de commissie
van rapporteurs een gewillig oor ie vinden en wellicht langs een
omweg haar doel te bereiken, werd evenmin verwezenlijkt. De
heer Windthorst heelt namens het Centrum uitdrukkelijk verklaard,
dat hij gaarne in de commissie nadere ophelderingen van den
rijkskansèlier zou vernemen, maar dat hij niet geneigd was om
daar mede te werken tot het samenstellen van een nieuw ontwerp.
Dat was \olgens hem de taak der regeering, niet die van den
Rijksdag.
De commissie uit den Rijksdag, waaraan het onderzoek van het
onlwerp tot verlenging der socialistenwet is opgedragen, heeft d«
eerste lezing ten einde gebracht en de verschillende amendementen,