Historisch Archief 1877-1940
f r '*'
l
-i
DE AMSTERDAMMER
A°. 1886.
WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Verschgnt eiken Zaterdagavond.
CHgevas: ELLEEMAN, HAEMS 4 Oo.
Kantoor: Singel 211.
Booa-Agantan: te Batavia, 0. KOLF? & «o.
Zondag 21 Maart.
Abonnement per 8/ja, ,.,.,.,? t.?, fr. p. p. f 1.15.
Afzonderlijke Nummers aan d» KioeJien verkrijgbaar i . 0,10.
Advertentiën van 1?6 regel» f 1.10, «Ike regel meat , » (WO.
. taissehen den tekst per regel Q,JQ
TE KOOP AANGEBODEN
Jb*f recht van Mi t ff ave van J April a.s. af
VAN
DE AMSTEKDAMMEE
Dagblad voor Nederland,
EN VAN
(§5 ^[jnsfeniammer, Dekblad v. $ederland,
hetzy tezamen of afzonderlijk.
Voor nad«re informatiën wende men zich tot Conmissarissen
«/* Leanmg, wonnidd»gs tusscaen 10 en 12 ore, ten kantore, Singel 211.
INHOUD:
BtJirBNIiiltD'. BINNENLAND. Oit het Haagje, LXX, door Pasquino.
Kunst: Het tooneel te Amsterdam, door Alb.Th.?Muziek in de Hoofdstad, door
H. C. P. D. Tooaeel te Botterdam, door D. T. Muaikaal overzicht, door V.
Alm» Tad*ii», door Q. Ebers XL l Ski t.) Uit België, door M. A. uit Pavrja,
fcX, do« A.& Letterkunde: Critiek en Canzonen, door F. T. d. G. (Slot.)
D» Cid en da Letteren, II, door Aben-Hoca. Een Duitacher orer Nederlandsche
letterkunde. (Slot.) Inhoud van Tijdschriften. Militaire Zaken: Een
Henage-Praay*!. door V. B. Schaakspel. Feuilleton: De oude Kapitein I,
8»ttr het Zweedsoh, van Kohard Meiander. Mijn debuut in de Nieuwe Wereld,
Ut HIEUVT8 VAN DE WEEK. Faillissementen. Overzicht van de
effecten?markt Veiling van Taste Goederen. Téhaar. AdwrtenÜn.
B r I t -B W t A. HT ».
De lerschè<j«aestie is sedert eenige dagen een nieuw stadium
ingetreden: zij heeft in eene zitting van dea Engelschen kabinets
raad, waarin de heer Gladstone de hoofdtrekken van zijn plan
tot oplossing ton de leden van het ministerie heeft medegedeeld,
in nilen ernst een onderwerp van discussie uitgemaakt. Wat in
deze zitting werd verhandeld en welke houding de verschillende
ambtgenooten van den Premier tegenover diens Homerule-plan
zullen aannemen, is op dit oogenblik nog niet bekend. AUeen
weet men, dat in den boezem van hei kabinet alles behalve
eenstemmigheid heerscht en dat waarschijnlijk twee ministers
(de heeren Chamberlain en trevelyan) zullen aftreden, omdat zij
tich bij het ontworpen schema niet kunnen aansluiten en de
wrantwoordelijkheid voor de door den heer Gladstoae baoogde
ingrijpende wijzigingen niét willen aanvaarden.
In de Engelsche dagbladen Vindt men omtrent den
vermoedeHjken inhoud van het Homerule-ontwerp de meest uiteenloopende
en avontuurlijke mécfedeelingen. Volgens de Standard b.v. komt deze
in hoofdzaak hierop neer: Er zal een lerscb parlement worden
ingesteld, bestaande uit ne Kamer, en zitting houdende te Du
blin, lertend zal in het Rijksparlement te Londen vertegenwoor
digd blijven, echter niet in verhouding tot zijne bevolking, doch
in verhntödin^ tot zijne bijdrage in de belastingen van het Rijk.
Daar deze laatste ongeveer 3 mul. p. st. bedraagt, aou Ierland
een 30-tal afgevaardigden naar het Engelsche Parlement zenden
(tegenwoordig bedraagt dit 105). Het lerschèParlement zal het
toezicht hebben over de politie; deze zal echter geene wapenen
mogen dragen. De tusscnenkomst der Engelsche politie blijft
voorbehouden in gevallen, waarin zulks voor de veiligheid van
personen en goederen noodig mocht worden geacht. Het Parle
ment ie Dublin zal volledige wetgevende bevoegdheid bezitten,
met uitzondering van de beslissing omtrent het heffen van invoer
rechten op goederen uit Engeland afkomstig, het voeren van
onderhandelingen met vreemde mogendheden, en het gebruiken
van 'slands gelden tot ondersteuning van kerkgenootschappen.
Andere bladen beweren daarentegen, dat de heer Gladstone nog
slechts het eerste gedeelte zijner plannen in den kabinetsraad heeft
ter tafel gebracht en dat dit gedeelte uitsluitend handelt over de
landquaestie. Hij zou o. a. maatregelen hebben voorgesteld, om
voor rekening der Engelsche schatkist over te gaan tot aankoop
op groots schaal van lersche landgoederen. Het hiervoor benoodigde
ionds achter zou enorm hoog zijn, veel hooger nog dan tot dus
ver algemeen was geraamd, en het beheer daarover worden toe
vertrouwd aan een lersch lichaam van lokaal karakter, waarvan
de samenstelling nader zou worden geregeld.
Het spreekt intusschen van zelf* dat, zoolang het verhandelde
in den kabinetsraad zoo zorgvuldig geheim wordt gehouden als
tot dusver het geval is, aan de bovenstaande mededeelingen (waaraan
wij nog tal van andere zouden kunnen toevoegen) betrekkelijk
slechts geringe waarde kan worden gehecht; voor het meerendeel
zijn zij zuiver persoonlijke gissingen en voorspellingen, die hun
ontstaan te danken hebben aan het ongeduld, waarmede de
geheele politieke wereld zoowel in Engeland als elders
net tijdstip afwacht dat de heer Gladstone met zijne defini
tieve plannen voor den dag zal komen. Waarschijnlijk zullen
deze, ofschoon het tijdstip aanvankelijk was bepaald op het begin
van April, wel niet vóór Paschen den volke worden verkondigd.
De Premier toch heeft op de meest stellige wijze te kennen
gegeven, dat hij zich den noodigen tijd wil gunnen om het ge
wichtige vraagstuk behoorlijk voor te bereiden, en het Lagerhuis
heeft o. a. door de verwerping der motie-Holmes op niet
minder ondubbelzinnige wijze verklaard, dat het zich deze
geduldoejfening zal laten welgevallen.
* *
*
De Fransche Kamer van Afgevaardigden werd in de afgeloopen
week verscheidene dagen achtereen bezig gehouden door de
motie-Camélinat over de werkstaking der mijnwerkers te
De.cazeville. Het onhandig optreden van den minister Baïhaut deed zelfs
een oogenblik gevaar ontstaan voor de regeering, die het is in
den laatsten tijd herhaaldelijk gebleken met bijzonder veel tact en
politieke handigheid moet te werk gaan, wil zij van berispingen
en aanvallen van zekere fractiën der linker- en rechterzijde
verschoond blijven en hare positie niet aan het wankelen brengen.
Niet minder dan zeven motiën van orde, waaronder eene die
door de regeering tot op zekere hoogte als motie van vertrouwen
was aangeprezen, werdenaehtereeavolgens verworpen, totdat eindelijk
in eene volgende zitting de vereenigde drie groepen der linker
zijde, tot het inzicht gekomen dat een gemeenschappelijk optreden
meer dan noodig was, eene motie indienden die met overgroote
meerderheid (379 tegen 100) werd goedgekeurd.
Door den minister van financiën Sadi Carnot zijn dezer dagen
eenige gewichtige iinancieele ontwerpen ingediend. In hoofdzaak
komen zij hierop neer, dat eene leening zal worden aangegaan van
14-64 millioen frs. (perpetueele schuld), waarvan eeo gedeelte zal
moeten dienen tot intrekking der obligatiën, aflosbaar op korten
termijn, en de rest tot consolidatie der vlottende schuld. De uit
gifte dezer leening zal waarschijnlijk plaats hebben in den loop
der maand April; de vermeerdering van inkomsten, die hiervoor
vereischt wordt, zal worden gevonden door eene verhooging van
de belasting op het gedistilleerd met 60 francs per hectoliter.
***
De commissie van rapporteurs uit den Duitschen Rijksdag, aan
welke de »eervolle begrafenis" van het alcoholmonopolie was op
gedragen, heeft hare taak ten einde gebracht. Met algemeene
stemmen conservatieven en rijkspartij onthielden zich werd
het ontwerp verworpen, hetgeen trouwens, na de principieele
stemming over de beide eerste artikelen, die de kern van het
geheele ontwerp uitmaken, slechts eene bloote formaliteit was.
Ook de commissie van rapporteurs over het regeerings-ontwerp
tot verlenging der socialistenwet heeft een afkeurend votum uit
gebracht. Zij heeft zoowel het regeeringsplan als de door den
heer Windthorst en anderen voorgestelde amendementen verwor
pen. Voor het lot van het ontwerp in het plenum van den Rijks
dag is deze stemming echter nog verre van beslissend te noemen.
De leden toch van het Centrum, die in de commissie zitting had
den, hebben verklaard dat zij zich bij de beraadslaging in den
Rijksdag door hun tegenwoordig votum niet gebonden achten.
M. a. w. de regeering zal, indien zij zich in ander opzicht en
wel speciaal in het kerkelij k-politieke vraagstuk, tegenover de Cen
trumpartij inschikkelijk betoont, aan de aanneming vanhaar ont
werp nog geenszins behoeven te wanhopen.
De kerkelij k-politieke ontwerpen van de Pruisische regeering
hebben bij de beraadslagingen in de commissie van het
Heerenhuis aanzienlijke wijzigingen ondergaan, waardoor zij voor de
Curie veel aannemelijker zijn geworden, zoodat men nu ook van
den Paus concessiën verwacht. Leo XIII zou zich namelijk moeten
schikken in de door de Pruisische regeering gehandhaafde
»Anzeige-pflicht" (d. i. de verplichting om voor kerkelijke benoemin
gen de goedkeuring van de regeering te vragen) en in de bepa
lingen, die den priesters, welke door eea vonnis van de geestelijke
rechtbank van hun ambt zijn ontzet, een beroep op de wereld
lijke rechtbank toestaan. Bisschop Kopp heeft zich van stemming
onthouden, maar den Ifideo van het Centrum, die indscommissie,.